Իրավունք 11:40 31/12/2019 Հայաստան

Սիրանույշ Սահակյան. Դատաիրավական ոլորտում բարեփոխումներն իրականացվում են պատվերով

Ձերբակալություններ, կալանավորումներ, դատավարություններ. ինչպե՞ս հանձնեցին դատական համակարգը,  նախաքննություն իրականացնող մարմինները 2019-ի քննությունը։ Ի՞նչ մտահոգիչ խնդիրներ է տեսել իրավաբանը ու որո՞նք են իրավական ոլորտում առկա խնդիրների լուծումները։

Panorama.am-ն «Իրավական ուղի» ՀԿ համահիմնադիր Սիրանույշ Սահակյանի հետ ամփոփել է անցնող տարին։

«Դատական համակարգի բարեփոխում ասելով, ես նախ և առաջ հասկանում եմ ինստիտուտցիոնալացված լուծումներ, որոնք կապահովեն այդ մարմինների անկախությունը, ինքնուրույնությունը, ռեսուրսային ապահովվածությունը, կադրային պատշաճ քաղաքականությունը, պրոֆեսիոնալիզմը և հետևողականությունը, որպեսզի այս կառույցները զինված և պատշաճ նախադրյալներով ոչ ընտրողական մոտեցումներով լուծեն իրենց առջև դրված խնդիրները։ Դա հավասարապես վերաբերլի է դատարաններին, դատախազությանը, քննչական մարմիններին»,-ոլորտի անելիքների իր բանաձևն է ներկայացնում Սահակյանը։

Panorama.am-Անցնող տարում այս ոլորտում  առաջարկվեցի՞ն ինստիտուտցիոնալ լուծումներ։
Սիրանույշ Սահակյան- Մենք ինստիտուտցիոնալացված լուծումներ չենք տեսել։ Կտրուկ կադրային փոփոխություններ, կամ արժանիքների հիման վրա առաջխաղացումներ, երբ բարդ հանցագործությունները բացահայտող քննիչները խրախուսվել են, կամ հավելյալ խթանիչներ են եղել, որպեսզի դաշտում եղած պրոֆեսիոնալները հետաքրքրություն ցուցաբերեն այս մարմինների նկատմամբ։ Նմանատիպ լուծումներ չկան։

Ավելին, այն փաստաթղթերը, որոնք պետք է ապահովեն ոլորտի բարեփոխումները, ֆորմալ առումով հաստատվել են միայն տարեվերջին, ընդ որում, դրանց նախնական քննարկումները խիստ խոցելի են, պատշաճ հանրային քննարկումների չեն դրվել, փոփոխության փիլիսոփայությունն ակնհայտ չէ, չափելի չեն արդյունքները, և ամենակարևորը մենք չենք տեսնում ռեսուրսային ապահովվածություն։

Օրինակ, երբ ուսումնասիրում ենք այդ փաստաթղթերը, չկան տվյալներ, թե պետությունն այդ միջոցառման համար ինչքա՞ն գումար է հատկացրել, ինչպե՞ս են դրանք ֆինանսավորվելու։ Միակ մոտեցումն այն է, որ որոշ դոնորների հետ համագործակցելով, որոշ գործողություններ ֆինանսավորում կստանան, որոնց արդյունքում կյանքի կկոչվեն։ Այս տեսանկյունից որևէ ցուցանիշ, որը կխոսի համակարգային, նպատակադրված միջոցառումների մասին, մենք չենք տեսնում։

Մյուս կողմից տեսնում ենք երկու զարգացում, որը չի կարող իր երկարաժամկետ բացասական ազդեցությունը չթողնել իրավական համակարգի վրա։ Դրանցից մեկը շատ բացառիկ զարգացում էր և որպես քննադատելի օրինակ միջազգայնորեն երկար հիշվող դեպք է լինելու։ Խոսքս գործադիրի կոչով, գործադիրի մասնակցությամբ և հանրային ռեսուրսների օգտագործմամբ  դատարանների շենքերը շրջափակելու մասին է։ Երբ պետական պաշտոնյաները վարձատրվում են պետության առջև դրված խնդիրները կատարելու համար, իրենց աշխատաժամին, իրենց դիրքի ուժով խոչընդոտել են արդարադատության իրականացմանը, և այս դեպքերը պատշաճ մակարդակով ոչ հետաքննվել են, ոչ էլ իրենց գնահատականին են արժանացել։

Հաջորդ գլոբալ խնդիրը Սահմանադրական դատարանի շուրջ ստեղծված զարգացումներն են, որը սկիզբ է առել նախորդ տարվանից ու շարունակվում է  ներկայում։ Օրենսդիր և գործադիր մարմինները  չեն հարգում և ընդունում Սահմանադրական դատարանի դերն ու առաքելությունը, տարաբնույթ միջոցներով փորձում են հասնել ՍԴ կազմի փոփոխությանը՝ պնդելով, որ հեղափոխական կազմը պետք է ներգրավված լինի նաև Սահմանադրական դատարանում։ Իսկ դա իրավական պետությունների մշակույթին կամ փիլիսոփայությանը հարիր դատողություն չէ։
Եթե մենք փորձում ենք զարգանալ ժողովրդական արդարադատության մոդելով, ինչը ժամանակաից աշխարհը մերժել է, ապա պետք է փակել դատական համակարգն ու ամբոխավարության հիմունքներով, բացականչությունների բարձրությամբ պայմանավորված հրապարակում իրականացնել արդարադատություն։

Եթե այդ գաղափարախոսությունը չէ մեր արժեքաբանության հիմքում, ապա դատավորների անփոփոխելիությունը, գործող իշխանությունից անկախությունը պետք է հարգվի։ Դա այն նախապայմանն է, որի պարագայում մենք կարող են ասել արդարադատությունը սահմանադրական, թե այլ մակարդակում կայացած է։

Որպես մտահոգիչ այս երկու զարգացումները կնշեմ, որոնք ցույց են տալիս, որ երկարաժամկետ հեռանկարում արդարադատության իրականացումն և դատական համակարգի անկախությունն առայժմ մեզ մոտ վտանգված է և գնալով վաթարանում է։

Panorama.am-Հոռետե՞ս եք հաջորդ տարվա սպասելիքների առումով։
Սիրանույշ Սահակյան-Իմ հոռետեսությունը պայմանավորված է զարգացումներով։ Բացասական զարգացումներ կարող են լինել, բայց եթե դրանց վերաբերյալ լինի դրական արձագանք, մենք կտրամադրվենք դրական։ Օրինակ, եթե Վենետիկի հանձնաժողովի ոչ լեգիտիմ է գնահատում ՍԴ նորընտիր  դատավորի  այն հայտարարությունը, որ ՍԴ ինը դատավորներից յոթի ընտրությունն անօրինական է եղել, և քաղաքական մեծամասնությունը ծափահարում է նորընտիր դատավորի անհեթեթությանը, ապա մենք լավատեսորեն չենք կարող տրամադրվել։ Եվ հակառակը, լավատեսորեն կտրամադրվեինք, եթե տեսնեինք, որ միջազգային հանրությունից ստացած ազդակներին իշխանությունը խոհեմությամբ է վերաբերվում։ Քանի որ սխալների մասով նման վերջակետներ չեմ նկատում, ապա հույս չի ներշնչում, որ սխալ ուղղություններն ապագայում շարունակություն չեն ստանա։

Եղել են հայտարարություններ, դրանք զուգակցվել են ինչ-որ փաստաթղթերի ընդունմամբ, բայց իրականության մեջ  չենք տեսնում, որ դատական համակարգի խնդիրները վերացվում են։ Օրինակ, գերծանրաբեռնվածության պայմաններում դատական իշխանության հատկացված բյուջեն չի մեծացվում, որպեսզի նոր դատավորներ ընդգրկվենն, տեխնիկապես վերազինում չի իրականացվում, հարգանքի միջոցով դատավորի դերը չի մեծացվում։ Դրանք կարևոր քայլեր են, որ պետք է հանգեցնեն դատական համակարգի որակի բարձրացմանը, մինչդեռ արվում է ճիշտ հակառակը, հնչեցվում են սպառնալիքներ, մյուս կողմից էլ հայտարարություններ են արվում, որ դատական համակարգը բարեփոխված է։

Բարեփոխումը նախ և առաջ ենթադրում է որակյալ արդարադատության իրականացման նախադրյալների ու ենթակառուցվածքների ստեղծում։ Եթե դրանք չկան, հայտարարությունները կմնան դեկլարատիվ մակարդակում։

Panorama.am-Տիկին Սահակյան, Դուք խոսեցիք համակարգային փոփոխություններն ուղղված ծրագրերի բացակայության մասին։ Ինչի՞ հետևանք է դա։
Սիրանույշ Սահակյան- Պատճառներն ունեն նաև օբյեկտիվ նախադրյալներ, քանի որ Հայաստանը ժամանակի ընթացքում չի կարողացել ձևավորել ինստիտուցիոնալացված ենթակառուցվածքներ արդարադատության նախարարությունում, կառավարությունում, որոնք առկա տվյալները վերլուծելով՝ կկարողանան ճիշտ ախտորոշել խնդիրներն ու հիմնավոր քաղաքականություն կմշակեին։ Մյուս կողմից, եթե մենք չունենք զարգացած նման կառույցներ, առանց շտապողականության, նաև դրսի մասնագետների ներգրավվածությամբ, լայն  հանրային քննարկումների միջոցով կարող էինք այս բացը լրացնել, կամ  օրինակ պատվիրել հետազոտություն, որի արդյունքները վելուծելով հակված կլինեինք իրականությունից բխող միջոցառումներ նախատեսելուն։

Բայց քանի որ կարծես իրականությունն այդքան էլ կարևոր չէ, մեզ մոտ բարեփոխումներն իրականացվում են պատվերի հիման վրա, քաղաքական թիմը ձևավորում է իր տեսլականը, որ միշտ չէ, որ համապատասխանում է  հանրային շահերին կամ պետականության կառուցման ուղեծրին, ու սկսվում է այն կյանքի կոչվել։ Այս երկու գործոնների պարագայում մենք ունեցել ենք մշակված մի փաստաթուղթ, որն ավելի շատ օգտագործվում է միջազգային հանրությանը ցույց տալու համար, որ այո, ունենք փաստաթուղթ, բարեփոխում ենք համակարգը, բայց պրակտիկայում դրանք լավ արդյունքներ հասարակության համար չեն ապահովելու։

Panorama.am-Շտապ, այսպես կոչված վիրահատական միջամտությունների կարիք ո՞ր խնդիրներն են զգում այս ոլորտում։
Սիրանույշ Սահակյան-Ես ավելի հակված եմ կարծելու, որ Հայաստանի իրավական համակարգն ունի ոչ թե միջամտության, այլ աջակցության ու ճիշտ լուծումների  կարիք։ Համակարգի զարգացումը պետք է լինի ոչ թե ցնցումային, այլ աստիճանական, պետք է կարճաժամկետ կտրվածքով ուսումնասիրվեն ու հռչակվեն առաջանահերթ մի քանի խնդիրները, որոնք օրինակ 2020-ին պետք  է լուծվեն, դրա շուրջ պետք է լինի մոբիլիզացված աշխատանք, ապահովեն ռեալ ցուցանիշներ։ Դրանից հետո խնդիրները պետք է լինեն ավելի ամբիցիոզ։ Ինձ համար նախընտրելի է ունենալ կոնկրետ դրված խնդիրներ, դրանց աստիճանական լուծում, քան ունենալ ամբիցիոզ, վերամբարձ բազմաթիվ խնդիրներ, որոնք տարիներ շարունակ մնում են անկատար։ Եթե մենք արդարադատության համակարգը տանենք ցնցումների, ապա այդ ճանապարհով չենք հասնի արդադարդատության կայացմանը, կարծում եմ կատարված աշխատանքի շարունակականության ապահովմամբ պետք է հասնել զարգացման։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

13:17
Հունաստանի ափերի մոտ երկու ուժգին երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Հունաստանի Պելոպոնես թերակղզու մերձակայքում երկու երկրաշարժ է տեղի ունեցել, հայտնում է Աթենքի համալսարանի սեյսմոլոգիական լաբորատորիան։ 5,4...
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
ՊԵԿ. Առցանց անմաքս առևտրի շեմը նվազեցվել է
2024 թվականի ապրիլի 1-ից կսահմանվի 200 եվրո և 31 կգ
Աղբյուր` Panorama.am
13:00
Հորը բռնության ենթարկած, հարևան կնոջը սպանած տղամարդուն տեղափոխել են հոգեկան առողջության կենտրոն
Հարևան կանանցից մեկի նկատմամբ էլ սպանության փորձ էր կատարել։ Նրան մեղադրանք է առաջադրվել
Աղբյուր` Panorama.am
12:49
ՍԱՏՄ-ն ժամկետանց ձվեր է հայտնաբերել
Մարտի 31-ի Սուրբ Զատկի տոնակատարությանն ընդառաջ՝ ՀՀ սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինը մարտի 20-ից 29-ը ներառյալ վերահսկողական...
Աղբյուր` Panorama.am
12:38
Գիտենք, որ ինչքան սաղարթ՝ այնքան տերև, ինչքան տերև՝ այնքան շատ ֆոտոսինթեզ. Արմեն Բեգոյան
Երևանում քաղաքապետարանը լայն թափով փողոցների ողջ երկայնքով իրականացնում է ծառերի փոխարինման ծրագիրը։ Բնապահպաններն ահազանգում են, որ փոշու բարձր...
Աղբյուր` Panorama.am
12:29
Գևորգ Դաբաղյանը ծիրանափողի հնչյունները կհասցնի Նովոսիբիրսկ, ապա Ամստերդամ
Երաժշտական արվեստի 11-րդ փառատոնի շրջանակում Նովոսիբիրսկ երկրամասում ապրիլի 3-5-ը կայանալու է «Դուդուկի առեղծվածը» խորագրով համերգ,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:28
Այսօր աշխատանքից ազատվելու դիմում եմ ներկայացրել․ «Երևան ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրեն
«Այսօր դիմում եմ ներկայացրել աշխատանքից ազատվելու մասին»,-հայտարարել է «Երևան ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրեն Հովհաննես Մանուկյանը։...
Աղբյուր` Panorama.am
12:22
Վարոսյանը՝ Ռշտունու որոշման մասին. Իշխանությունները ո՞նց լուծեցին այդ հարցը, ժամանակը ցույց կտա
Վերջին մեկ ամսվա ընթացքում դադարեցվեցին չորս դատավորների լիազորություններ, երեկ Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Վազգեն Ռշտունին էլ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:46
Ռուբեն Մխիթարյանը՝ ՔՊ-ականներին. Դուք վախեցած եք, դա ակնհայտ է
Հայտնի պրոդյուսեր Ռուբեն Մխիթարյանը գրում է. «Դուք վախեցած եք: Դա երևում է: Դա ակնհայտ է: Դա զգացվում է նույնիսկ ձեր հազիվ բռնվող...
Աղբյուր` Panorama.am
11:44
Եթե Տավուշի գյուղերի հանձնման պրոցեսը տեղի ունենա, այդտեղից կսկսվի պետականության վերջնական ավարտը. Սուրեն Պետրոսյան
«Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհն անցնում է ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ։ Գյուղից մի փոքր աջ գազատարն է, որը ևս անցնում է ադրբեջանցիներին»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:35
Օդային ճանապարհով փորձ է արվել Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ
ՊԵԿ էլեկտրոնային առևտրի և օդային տրանսպորտով իրականացվող փոխադրումների վարչությունում օրերս հայտնաբերվել է մաքսային կանոնների խախտման նոր դեպք։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:53
Զելենսկին, թերևս, առաջին անգամ բաց տեքստով խոստովանել է, որ Ուկրաինան պատերազմում պարտվում է. Քաղաքագետ
Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը գրում է. «Զելենսկին, թերևս, առաջին անգամ բաց տեքստով խոստովանել է, որ Ուկրաինան պատերազմում պարտվում է:...
Աղբյուր` Panorama.am
10:48
Հայաստանում արգելափակվել են «Երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» և «Կիրակի երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» հաղորդումները
«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց» (ՀՀՌՑ) ՓԲԸ-ն արգելափակել է հանրային մուլտիպլեքսով սփռվող «ՌՏՌ-Պլանետա»...
Աղբյուր` Panorama.am
10:37
Իմ անունից սուտ հայտարարություններ են արվում. Լևոն Քոչարյան
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Լևոն Քոչարյանը հայտարարել է, որ իր անունից սուտ հայտարարություններ են տարածվում։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:22
Պետք է կոնկրետ հողի վրա կազմակերպել այդ ինքնապաշտպանությունը. Արմեն Այվազյան
«Տավուշի այդ բնակավայրերի բնակիչներն արեցին ամենագլխավորը, ասացին՝ մենք համաձայն չենք, կռվելու ենք»,-Aysor.am-ի «Հարցեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:16
Խուզարկում են Ժիրայր Սէֆիլյանի ու այլոց բնակարանները
«Այս պահին ոստիկանությունը խուզարկություն է իրականացնում Բևեռի խորհրդի անդամ Ժիրայր Սէֆիլյանի բնակարանում»։ Այս մասին հայտնում...
Աղբյուր` Panorama.am
10:14
Արցախի նախագահը այլ դիրքորոշում ունի և դրա մասին բաց խոսում է. Աբրահամյան
«Փաշինյանը հավաստիացրել է ադրբեջանցի գործընկերներին՝ անհանգստանալու բան չկա, իրենք չեն ճանաչում Արցախի վտարանդի կառավարությունը, Արցախի հարցը փակելու ճանապարհին պատրաստ են ծայրահեղ քայլերի»։
Աղբյուր` Panorama.am
09:51
Պուտինը զարմացել է, որ Փաշինյանը Պրահայում Արցախն Ադրբեջանի մաս է ճանաչել. Լավրով
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը զարմանցել է, որ Նիկոլ Փաշինյանը Պրահայում  Արցախի Հանրապետությունը ճանաչել է Ադրբեջանի մաս։...
Աղբյուր` Panorama.am
09:46
Հռոմի պապը խախտել է ավանդույթն ու լվացել միայն կին բանտարկյալների ոտքերը
Հռոմի Ֆրանցիսկոս պապը հինգշաբթի օրը Հռոմի բանտում լվացել է 12 կանանց ոտքերը՝ ոտնլվայի արարողության ժամանակ։ Սա առաջին անգամն է, որ Հռոմի պապն...
Աղբյուր` Panorama.am
09:42
Վաղ առավոտյան խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը
Գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանը ֆեյսբուքյան ուղիղ եթերում հայտնում է, որ առավոր շուտ եկել են իր տունն են խուզարկում՝ զենք -զինամթերք հայտանաբերելու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:39
Ռուսաստանը պատրաստ է նպաստել Երևանի և Բաքվի հարաբերությունների կարգավորմանը. Լավրով
«Հայաստանի ղեկավարությունը, ծանոթ է Մոսկվայի տեսակետին, գիտի Ռուսաստանի Դաշնության պատրաստակամության մասին՝ նպաստելու Ադրբեջանի հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:33
«Ժողովուրդ». Գյումրիում ՔՊ-ականներին շատ «ջերմ» ընդունելություն են ցույց տվել տեղացիները
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Ինչպես արդեն հայտնի է, շաբաթ օրը՝ մարտի 23-ին, իշխանական վերնախավը, Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:24
«Հրապարակ». Ոսկեպարցիներն անհամբերությամբ սպասում են Փաշինյանի այցին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ լրացավ տասնօրյա ժամկետը, երբ Նիկոլ Փաշինյանը Տավուշի Ոսկեպար, Բաղանիս և հարակից...
Աղբյուր` Panorama.am
09:23
Փոխանակման կետերում ռուբլին, եվրոն և դոլարը էժանացել են
ՀՀ բանկերում այսօր՝ մարտի 29-ին ժամը 09:10-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում է 390.72 դրամ՝ էժանանոլով 0.57 դրամով։ Ըստ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:18
«Ժողովուրդ». Փոքրիկ Հայաստան, բայց 29 հազար 800 կմ² ձգվող կոռուպցիոն սկանդալներ
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Արցախի ներդրումային հիմնադրամը, որպես «Զարգացման արցախյան գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:12
«Ժողովուրդ». Գյումրիում ՔՊ-ականներին շատ «ջերմ» ընդունելություն են ցույց տվել տեղացիները
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Ինչպես արդեն հայտնի է, շաբաթ օրը՝ մարտի 23-ին, իշխանական վերնախավը, Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:09
«Հրապարակ». Իշխան Սաղաթելյանի հո նկատմամբ դատախազությունը հարուցել է հանրային քրեական հետապնդում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ՀՅԴ ԳՄ ներկայացուցիչ, ԱԺ պատգամավոր Իշխան Սաղաթելյանի հոր` Վաչիկ Սաղաթելյանի նկատմամբ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:07
«Ժողովուրդ». Պաշտոնային ոչ հարիր պահվածքը ազդելու է Հայաստանի կողմից արտերկրում նշանակված 51 պատվավոր հյուպատոսների գործունեության վրա
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ ԱԳՆ արարողակարգի ղեկավար Գագիկ Վանոյանը, որը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
«Հրապարակ». Ինչ պաշտոն կստանա Դիանա Գալոյանը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Տնտեսագիտական համալսարանի արդեն նախկին ռեկտոր Դիանա Գալոյանը, մեր տեղեկություններով, շուտով...
Աղբյուր` Panorama.am
09:00
«Հրապարակ». Փաշինյանը ջանք, եռանդ և ֆինանս չի խնայում իր անձնական պաշտպանության համար
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Պատերազմից ի վեր Նիկոլ Փաշինյանը ջանք, եռանդ և ֆինանս չի խնայում իր անձնական պաշտպանությունն...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Իշխանությունը շատ լավ գիտեր, որ Վազգեն Ռշտունին ընտրվելու էր ԲԴԽ անդամ. Փաստաբան
12:39 29/03/2024

Իշխանությունը շատ լավ գիտեր, որ Վազգեն Ռշտունին ընտրվելու էր ԲԴԽ անդամ. Փաստաբան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}