Անցնե՞լ Սիրիայի օդային տարածքով, թե՞ ոչ. Սա է խնդիրը
Փետրվարի 6-ին Թեհրան-Դամասկոս չվերթի 172 ուղևոր ունեցող Airbus-320 օդանավը հազիվ է խուսափել կործանիչներից։ Ավիավթարը հնարավոր է եղել կանխել անձնակազմի գրագետ ու օպերատիվ գործողությունների արդյունքում։ Ինքնաթիռը հարկադրված վայրէջք է իրականացրել Սիրիայում՝ ռուսական Հմեյմիմ ռազմաբազայում։
Առաջին հայացքից Հայաստանի հետ կապ չունեոցող այս միջադեպին գուցե չանդրադառնայինք, եթե չլիներ դրա կրկնվելու վտանգն ու փաստը՝ դեպի Եգիպտոս Հայաստանից իրականացվող չվերթներից շատերի թռիչքուղին անցնում է Սիրիայի տարածքով։
Այս թռիչքուղու դեպքում կրճատվում է հեռավորությունը, հետևաբար նաև ավիավառելիքի ու ամորտազիացիոն ծախսերը, անձնակազմին վճարվող գումարը, սա էլ իր հերթին բերում է տոմսի գնի նվազեցման։
Հայաստանում միայն մեկ ավիաընկերություն է, որ շրջանցում է Սիրիայի տարածքն ու Եգիպտոս հասնում հատելով Թուրքիայի, Կիպրոսի օդային տարածքը։ «Մենք պատասխանատու ենք մեր ուղևորների անվտանգության համար և պատերազմող երկրների օդային ուղիները շրջանցում ենք»,-Panorama.am-ին ասացին այդ ընկերությունից։
Ավիաընկերությունում հաշվարկել են՝ Հայաստանից դեպի Եգիպտոս սահմանների միջև հեռավորությունը կազմում է 1.972 կմ, իսկ Հայաստան-Թուրքիա-Կիպրոս-Եգիպտոս թռիչքային ուղիով մեկնելու դեպքում՝ 990.82 կմ-527.36 կմ-603.72 կմ, այսինքն՝ ընդհանուր առմամբ 2.121.9 կմ:
Այսպիսով երկարում է թռիչքի տևողությունը, ավելանում են ծախսերը, ինչի հետևանքով տոմսի արժեքն ավելանում է մոտ 20 դոլարին համարժեք գումարով։
Քաղավիացիայից կոմիտեից Panorama.am-ը հետաքրքրվեց՝ արդո՞ք վերջին միջադեպից հետո կոմիտեում քննարկվում է Սիրիայի օդային տարածքը շրջանցելու հարց։
Օդանավակայանների սերտիֆիկացման և օդային երթևեկության կազմակերպման վարչության պետ Դավիթ Սարուխանյանն ասաց,որ «Զվարթնոց» օդանավակայանից դեպի հարավ իրականացվում է 5-6 չվերթ, թռիչքուղին ընտրում են չվերթն իրականացնող ավիաընկերությունները, ոչ թե կոմիտեն։
«Մենք թույլտվություն տրամադրում ենք միայն մեր օդային տարածքի հետ կապված։ Թե տվյալ ընկերությունն ի՞նչ թռիչքուղիով կգնա, դա արդեն որոշում է տվյալ ընկերությունը»,- ասաց կոմիտեի ներկայացուցիչը։
Նրա խոսքով, Սիրիայի տարածքով թռնել-չթռնելու հետ կապված հարցը քննարկվել է ավելի վաղ, վերջերս էլ քննարկվել են Իրաքի օդային տարածքով թռնելու հարցը։
«Բայց ես ասեմ, Սիրիայում պատահածը եզակի միջադեպ է, չի կարելի այն դարձնել լուրջ միջադեպ կամ հարց։ Բացի այդ, եթե որևէ երկրի օդային տարածքի հետ կապված միջադեպ է լինում, միջազգային կազմակերպություններն անմիջապես արձագանքում են դրան, պետություններին առաջարկում են խուսափել այս կամ այն երկրի օդային տարածքով թռչելուց։
Բայց Սիրիայի օդային տարածքի վերաբերյալ որևէ «դիրեկտիվա» չի եղել։ Ես նորից եմ ասում, բոլոր դեպքերում թռիչքուղին որոշում են ավիաընկերությունները, հատկապես ոչ հայկական ընկերություններին մենք չենք կարող որևէ բան թելադրել»,- մանրամասնեց Սարուխանյանը։
Նրա խոսքով, եթե հետևելու լինենք flightradar-ին , ապա կտեսնենք, որ Սիրիայի տարածքով թռիչքներ իրականացվում են։
«Ճիշտ է, քիչ են, բայց իրականացվում են»,-ասաց նա։