Փակուղիների ցանցում
Մարտի 3-ը երեքշաբթի է, ուրեմն՝ Ռոբերտ Քոչարյանի և մյուսների գործով դատական նիստի օրն է։
Շատ կարևոր նիստ էր սպասվում, քանի որ դատավոր Դանիբեկյանը մեկ շաբաթ գտնվելով խորհրդակցական սենյակում՝ պաշտպանական կողմի մի շարք կարևոր միջնորդությունների, հիմնականը՝ Ռ․Քոչարյանի, Ս․Օհանյանի, Յու․Խաչատուրովի և Ա․ Գևորգյանի նկատմանբ քրեական հետապնդումը դադարեցնելու միջնորդության վերաբերյալ որոշում կամ որոշումներ պետք է հրապարակեր։
Եվ ի՞նչ արեց տիկին դատավորը․․․ Հայտարարեց, որ մեկ որոշման շրջանակում միջնորդությունների լուծումը հետաձգվում է մինչև դրանց լուծման համար էական հանգամանքների պարզումը։ Փաստորեն, գլուխն ազատեց որևէ որոշում կայացնելուց։
Մինչդեռ, այսօրվա նիստից, համենայն դեպս պաշտպանների սպասելիքները բավականին մեծ էին այն առումով, որ քրեական հետապնդումը դադարեցնելու միջնորդության հիմքում ընկած էր նախադեպ՝ հանձինս հայտնի «7-ի գործի»։ Միջնորդությունը ներկայացնելիս պաշտպանական կողմն ընդգծել էր, որ նախկինում գործող 300 հոդվածը չի համապատասխանել իրավական որոշակիության սկզբունքին։
Հետագայում ընդունված 300․1 հոդվածը, որը, չնայած նոր հանցակազմ է պարունակում, նույնպես չի համապատասխանում իրավական որոշակիության սկզբունքին։ Հիշեցնենք, որ այդ յոթ անձանց քրեական հետապնդումը դադարեցվել էր 2009 թվականին։ Ստացվում է, որ մեր «աննախադեպ» իրականության մեջ դատական նախադեպերը ոչ մի նշանակություն չունեն։
Պաշտպանական կողմն այս նիստում դատավոր Աննա Դանիբեկյանին ինքնաբացարկի միջնորդություն ներկայացրեց, որի որոշումը կհրապարակվի մարտի 6-ին (զարմանալի է, բայց օրն ուրբաթ է)։
Անկեղծ ասած, անկախ դատավորի որոշումից, այնպիսի զգացողություն է, որ անելանելիության փակուղում են հայտնվել գործի «կնքահայրերը» և չգիտես որտեղից ինչ-ինչ փրկօղակների են սպասում․․․ ՄԻԵԴ-ի՞ց, Վենետիկի հանձնաժողովի՞ց, անիմաստ դատերից մարդկանց հոգնելուց և դրա հետին պլան մղվելո՞ւց։ Ինչի՞ց կամ ումի՞ց են օգնություն սպասում այն դեպքում, երբ հենց իրենք ապօրինություններով այնքան են պրկել կապերը, որ կամ պիտի համարձակություն գտնեն և գործը կարճեն, կամ էլ մթագնած համառությամբ չեն էլ հասկանա, թե ինչպես սահուն կերպով իրենք հայտնվեցին նույն մեղադրանքների նշանակետում։
Ինչ վերաբերում է տուժողներին և նրանց իրավահաջորդներին, ապա երևի պետք է վերջնականապես կողմնորոշվեն թե ո՞րն է իրենց ցանկությունը՝ որպեսզի բացահայտվե՞ն սպանությունների հանգամանքները, թե՞ պարզապես Ռոբերտ Քոչարյանը մեղավոր ճանաչվի և վե՛րջ։ Իրենց խիղճը, իրենց իրավունքը․․․
Ինչը չի կարելի ասել իշխանությունների մասին, ում անմխիթար վիճակն ավելի են խորացնում կոնկրետ Մարտի 1-ի կապակցությամբ Վիկիլիքսի հրապարակումները, ներպետական առումով ՍԴ անդամների անկաշառ ու սկզբունքային կեցվածքը և նրանցից ազատվելու հանրաքվեի հապճեպ կայացրած խնդրահարույց որոշումը, իսկ մեծ հաշվով ՝ կորոնավիրուսը և ներկա աշխարհաքաղաքական իրավիճակը տարածաշրջանում։ Իշխող ուժի անլրջության ու դիլետանտիզմի հետևանքով ասես վառոդի տակառի մոտ կրակի հետ ենք խաղում։ Կորոնավիրուսի վտանգին Առողջապահության նախարարի տափակ հումորների նման իշխող ուժն անհեռատես է վերաբերվում նաև մեր շուրջը ընթացող սրացումներին․․․ վստա՞հ են , որ Սիրիայում կատարվողը մեզ հետ կապ չունի կամ Ռուսաստան-Թուրքիա լարված հարաբերությունները մեզ կշրջանցեն։ Ունե՞ն մշակած տարբեր սցենարներ, թե՞ դարձյալ պահի թելադրանքով մի բան կմոգոնեն։
Երկու տարի շարունակ անտեսելով հրատապ լուծումներ պահանջող ներքին և արտաքին հարցերը՝ սև-սպիտակ ու այո-ոչ ենք խաղում, փոքրաթիվ մարդկանց կյանքի որակը հազարապատիկ անգամ բարելաված հեղափոխության գովքն ենք լսում, և բաժանվում-հեռանում-զզվում ենք իրարից։ Մեր այս ներքին պառակտվածությամբ հիմա իսկական նվեր ենք օտար ուժերի համար, մնում է միայն Հայաստանի վրա տոնական կարմիր ժապավեն կապել և որպես բոնուս մատուցել հաղթողին։
Հետո էլ գլխներիս խփելով կասենք՝ «վա՜յ, էս ո՞նց եղավ»․․․ Այ , հենց էսպես էլ եղավ, երբ կարևորը թողած անկարևորի վրա են վատնվում պետական ռեսուրսները, երբ պետական լծակները սեփական ճղճիմ խնդիրներին են ծառայեցվում, երբ հավի պես բամբասանքների թունոտ կուտն են ուտում, երբ անարժան մեկին կուռք են սարքում և կուրորեն նրա կամքին են ենթարկվում․․․
Եվ հենց էսպես էլ Հող ու Հայրենիք են կորցնում։ Կիսապատերազմական վիճակում գտնվող երկրում տուն-տունիկներ չեն խաղում, այլ հաշվարկված ու հավասարակշռված ռեալ քաղաքականություն են իրականացնում․․․ ինչն, անշուշտ, հասու չէ ամեն մեկին ։
Լիա Իվանյան, հրապարակախոս