Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Ալեքս տեքստիլ» ընկերության աշխատակիցը Panorama.am-ի հետ զրույցում հայտնեց, գործատուն մարտ ամսվա աշխատավարձը հրաժարվում է ամբողջությամբ վճարել։

Կինը չցանկացավ ներկայանալ, նա ընկերությունում արդուկ անող է աշխատում։ Աշխատակցի խոսքով, իրենք աշխատել են մինչև մարտի 16-ը։ Ամսվա ընթացքում հարկադիր պարապուրդում են եղել 15 օր, որից չորս օրվա համար գործատուն վճարել է։

«Ես առանց հարկերի ստանում եմ 95 հազար դրամ աշխատավարձ։ Ինձ մարտի համար փոխանցել են 48 հազար դրամ, ևս 20-ը ավանսով էին փոխանցել, ընդհանուր 68 հազար դրամ։ Բայց ես ավելի քան 10 ժամ էլ արտաժամյա եմ աշխատել, յուրաքանչյուր ժամի համար տրամադրում են 500 դրամ։ Հիմա այս պայմաններում մենք ո՞նց պետք է յոլա գնանք, հատկապես, երբ չգիտենք, թե այս վիճակն ինչքան կշարունակվի»,-խնդիրը ներկայացրեց կինը։

Նրա խոսքով, նման կերպ վարձատրվել են նաև մյուս աշխատակիցները։

Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության  աշխատանքի և զբաղվածության վարչության պետ Ժորա Սարգսյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում ստեղծված խնդիրը երկու համատեքստում դիտարկեց, երբ արտադրությունը չի աշխատել պարետի կիրառած սահմանփակումների հետևանքով, և երկրորդ, երբ գործատուն չաշխատելու որոշում է կայացրել սեփական նախաձեռնությամբ։

«Այն դեպքում, երբ պարետի որոշմամբ արտադրության դադարեցում նախատեսված չէ, չկա որևէ ցուցում,  այսինքն տվյալ ընկերությունը կարող էր նաև այս պայմաններում աշխատել, գործատուն որոշել է, որ այս ընթացքում չի աշխատելու, ապա դա  համարվելու է ժամանակավոր  պարապուրդ, որի համար վճարում է գործատուն։ Վճարը հաշվարկվում է չաշխատած օրերի աշխատավարձի 2/3-ի չափով, բայց ոչ պակաս, քան ժամային վճարի նվազագույն չափը»,-ասաց վարչության պետը։

Նա նկատեց, այս հարցը կարգավորվում է աշխատանքային օրենսգրքի 186 հոդվածի 1-ին մասով։ Տվյալ հոդվածը սահմանում է. 

Հոդված 186. Վճարումը պարապուրդի ժամանակ
1. Եթե ոչ աշխատողի մեղքով պարապուրդի ժամանակ աշխատողին չի առաջարկվում նրա մասնագիտությանը, որակավորմանը համապատասխանող այլ աշխատանք, որը նա կարող էր կատարել առանց իր առողջությանը վնաս պատճառելու, ապա աշխատողին պարապուրդի յուրաքանչյուր ժամվա համար վճարվում է մինչև պարապուրդը նրա միջին ժամային աշխատավարձի երկու երրորդի չափով, սակայն ոչ պակաս, քան օրենսդրությամբ սահմանված նվազագույն ժամային դրույքաչափը»։

Նույն հոդվածի 6-րդ մասը սահմանում է, որ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով անհաղթահարելի ուժ համարվող պատճառներով առաջացած, ինչպես նաև աշխատողի մեղքով առաջացած պարապուրդի համար չի վճարվում:

Նախարարությունում էլ ընդունում են, որ վերջին կետը խնդրի ամբողջական լուծում չի տալիս, քանի որ հստակեցղված չէ, թե ինչ է նշանակում «անհաղթահարելի ուժը»։

Օրենսդրական բացի հետևանքով առաջացած խնդիրները ստիպել են, որ նախարարությունում նախագիծ մշակեն՝  փորձելով տալ «անհաղթահարելի ուժի» սահմանումը։ Ընդունելուց առաջարկելու են, որ իրավական այդ ակտն ունենա հետադարձ ուժ։ Բայց թե ինչ կարգավորումներ ու սահմանումներ կլինեն, պաշտոնյան ձեռնպահ է մնում մանրամասներ ներկայացնել, մինչև դրանք վերջնական տեսքի չբերվեն։

Այսօր մամուլում հրապարակվել էր տեղեկություն, որ իշխանությունը  նախատեսում է արտակարգ դրությունը երկարացնել մինչև մայիսի սկիզբ։ Արդյունքում ստացվում է, որ փաստացի աշխատանք ունեցող բազմաթիվ քաղաքացիներ շարունակելու են աշխատավարձ չստանալ։ Խնդիրն ավելի է լրջանում՝ հաշվի առնելով փաստը, որ ապրիլին նրանք ընդհանրապես չեն աշխատելու, հետևաբար չեն էլ վարձատրվելու։

Աշխատանքային հարաբերությունների մեջ գտնվող քաղաքացիներն էլ հիմնականում չեն կարող օգտվել կառավարության սոցիալական աջակցության ծրագրերից։

Panorama.am-ը խնդիրը ներկայացրեց ՄԻՊ գրասենյակ։ Այստեղից պատասխանեցին. «Դեպքը վերաբերում է մասնավոր ընկերության, իսկ Մարդու իրավունքների պաշտպանի իրավասությունը չի տարածվում մասնավոր ընկերությունների վրա: Հարցը պետք է կարգավորվի դատական կարգով»։

«Ալեքս տեքստիլ» ընկերության՝ Սփյուռում գրանցված համարներով զանգերին չպատասխանեցին։

Քիչ առաջ Հայաստանի Հելսինկյան կոմիտեն հայտարարեց, որ իրականացնում է խորհրդատվություն և աջակցություն` աշխատանքային հարաբերությունների հնարավոր խախտումների վերաբերյալ, որոնք առաջացել են COVID-19 համաճարակի և դրա հետևանքով հետևանքով հայտարարված արտակարգ դրության պայմաններում։

Անհրաժեշտ խորհրդատվություն ստանալու համար քաղաքացիները կարող են զանգահարել հետևյալ հեռախոսահամարներին` 041 81 44 77,  041 81 66 22: