Տնտեսություն 15:20 04/06/2020 Հայաստան

Ս. Գրիգորյան. Կառավարությունը ձախողել է գազի գնի վերանայման բանակցությունները

GPARTNERS իրավաբանական ընկերության ղեկավար Սարգիս Գրիգորյանն իր հոդվածում գրում  է.

«Տևական ժամանակ է` Կառավարության ներկայացուցիչները փորձում են բանակցել գազի գնի վերանայման հարցը, սակայն կարծես թե անհեռանկարային և անարդյունավետ։ Տարբեր գործիչներ նաև փորձում են այդ հարցը դարձնել արտաքին քաղաքականության մաս` կամ դա արվում է հատուկ օրակարգի համար կամ առկա է փորձի և գիտելիքների պակաս։

Պետք է հիասթափեցնեմ այդ գործիչներին, քանի որ գազի գնի վերանայման մեխանիզմը նախևառաջ իրավական գործընթաց է, որը կարգավորվում է թե երկկողմանի համաձայնագրերով և թե միջազգային արբիտրաժային նախադեպերով, որը կարծում եմ Կառավարության ներկայացուցիչների կողմից բավարար չի ուսումնասիրվել մինչև որևէ բանակցություններ սկսելը։

Գազի գնի ձևավորման գործող բանաձևի մասին կարելի է երկար խոսել, այն արտացոլված է Հայաստանի կառավարության և Ռուսաստանի կառավարության միջև 2013 թվականի դեկտեմբերի 2-ին կնքված Բնական գազի առաքման ժամանակ գների ձևավորման կարգի վերաբերյալ համաձայնագրում (Համաձայնագիր)։ Սակայն, կարևոր է հասկանալ թե ինչ իրավական գործիքներ ուներ Կառավարությունը, որոնցով հնարավոր կլիներ գազի գինը վերանայել։

Պետք է նշեմ, որ գազի մատակարարման այս տեսակի պայմանագրերն էապես փոփոխությունների են ենթարկվել ժամանակի ընթացքում` դառնալով ավելի ընդգրկուն և խորքային հարցեր կարգավորող: Որոշ պայմանագրային դրույթներ կարող են էապես տարբերվել նմանատիպ այլ պայմանագրերի դրույթներից` կախված կողմերի մտադրություններից, իրավական հարաբերություններից, սակարկելու հմտություններից, շուկայում տիրող իրավիճակից և այլ հանգամանքներից:

Կառավարության վարած բանակցային քաղաքականությունը ի սկզբանե սխալ էր, քանի որ միջազգային փորձը ցույց է տալիս, որ նմանատիպ համաձայնագրերը (մասնավորապես` Համաձայնագրի` գնի վերանայմանը նվիրված 2-րդ հոդվածը) չեն կարող մեկնաբանվել կամ կիրառվել վերացականորեն, միակողմանիորեն կամ կամայականորեն: Շատ կարևոր էր ուշադրություն դարձնել Համաձայնագրի կնքման նախապատմությանը, կողմերի նախնական մտադրությանը և իհարկե, համակարգային վերլուծության ենթարկել Համաձայնագրի դրույթները և աշխարհում ընթացող այլ բանակցությունները:

Համաձայնագրի 2-րդ հոդվածը պարունակում է հենց այն իրավական բանաձևը և հաշվարկային գործիքակազմը, որով գազի գինը կարող է վերանայվել։ Այդ հոդվածը ներառում է այնպիսի դրույթներ, թե ինչ հաճախականությամբ գինը կարող է վերանայվել, ինչը կարող է տեղիք տալ կամ պատճառ հանդիսանալ գնի վերանայման, ինչպիսի չափանիշների կամ պահանջների պետք է բավարարի գազի գնի վերանայումը, և ինչ տեղի կունենա, եթե կողմերը համաձայնության չգան նման հարցերում (միջազգային պրակտիկայում նման հարցերը սովորաբար լուծվում են արբիտրաժի միջոցով)։

Կառավարությունը փաստացի չկարողացավ ռուսական կողմին ներկայացնել այսպես կոչված «joker»-ը կամ «wild card»-ը (ոլորտում ընդունված հասկացություն է)։ Այսինքն` պահանջվում էր ընդամենը հիմնավորել, որ առկա են գազի գինը վերանայելու շարժառիթներ:

Օրինակ` պետք է հիմնավորվեր որոշ հանգամանքների փոփոխությունը, դրա  հետևանքները երկրի սոցիալ-տնտեսական համակարգի վրա և այն, որ այդպիսի հանգամանքների առաջացումը անկանխատեսելի էր, կրում էր արտակարգ բնույթ, որոնք Հայաստանը չէր կարող կանխատեսել կամ կանխարգելել խելամիտ միջոցներով, փոփոխությունը տեղի է ունեցել նախքան վերանայման ժամկետը, փոփոխությունը ազդել կամ կարող է ազդել տեղական շուկայում գազի արժեքի և պահանջարկի վրա:

Բանակցային թիմը պետք է նաև հիմնավորեր, որ ներկայումս գազի գնի վերանայման ֆորմուլան արդար և ողջամիտ չէ (այլ, ոչ թե գազի գինը), իհարկե, ներկայացնելով որոշակի հենանիշներ կամ այլ գործոններ (օրինակ` շուկական ցուցանիշները), որոնք կհիմնավորեին թե ինչու և ինչպես գինը պետք է վերանայվեր։

Կառավարությունը պետք է առաջ քաշեր իր տեսլականը գնի վերանայման նոր մեխանիզմների վերաբերյալ, առաջարկելով ռուսական կողմին ներդնել այսպես կոչված գազի գների վերանայման երրորդ փուլի մեխանիզմենրը (օրինակ` ինդեքսավորման բանաձևը), որոնց սկսվել են բանակցվել և կիրառվել 2015 թվականից։

Գոյություն ունեն գազի գնի վերանայմամբ զբաղվող փորձագետներ, որոնք հենց զբաղվում են գնի շուրջ առաջացած վեճերի լուծմամբ: Վերջերս, միջազգային պրակտիկայում գազի գնի վերանայման վերաբերյալ արբիտրաժային գործերով մի շարք գնորդ կազմակերպություններ հասել են գազի մատակարարման գնի էական նվազեցման կամ առնվազն չփոփոխման, ինչպես օրինակ` Bulgargaz (Բուլղարիա), Centrex (Ավստրիա), Edison (Իտալիա), Gas Natural (Իսպանիա), Wingas (Գերմանիա), GasTerra (Նիդեռլանդներ),  GDF Suez (Ֆրանսիա) և այլն:

Հարկ է նշել, որ Կառավարությունը իրավունք ունի «վեճի» լուծումը հանձնելու արբիտրաժային դատարանի քննության, երբ 6 ամսվա ընթացքում սպառի բանակցային հնարավոր մեխանիզմները։ Վեճերի լուծման այդ հնարավորությունը նախատեսված է Համաձայնագրի 4-րդ հոդվածով:

Կառավարությունը պետք է գնահատի իր բանակցային և արբիտրաժային ռիսկերը` նախևառաջ հստակ նախագծելով սեփական ակնկալիքները: Արբիտրաժի դիմելու պարագայում կարևոր է ուշադրություն դարձնել արբիտրաժի միջոցով վեճի լուծման ժամանակահատվածին, կարգավորման ենթակա խնդիրների բնույթին ու շրջանակին, արբիտրաժային վճռի հնարավոր շահավետ և ոչ շահավետ արդյունքներին:

Նմանատիպ երկարաժամկետ համաձայնագրերի համար արբիտրաժի միջոցով վեճերի լուծման հնարավորությունն ունի մի շարք առավելություններ, մասնավորապես` արդար դատաքննություն և մրցակցային դատավարություն, սեփական արբիտրին ընտրելու հնարավորություն, դատավարության գաղտնիություն, վերջնական և պարտադիր բնույթ ունեցող վճռի առկայություն բավականին կարճ ժամանակահատվածում:

Իհարկե, արդարության համար պետք է նշել նաև, որ արբիտրաժային ծախսերը բավականին թանկ են: Այնուամենայնիվ, Համաձայնագրի 4-րդ հոդվածը նախատեսում է, որ արբիտրաժային ծախսերը կողմերը կրում են հավասար մասնաբաժնով, բայց տրիբունալը կարող է նախատեսել, որ կողմերից որևէ մեկը կրի ծախսերի մեծ մասնաբաժինը»։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

18:28
Կարեն Ենգիբարյանը, որը շտապել էր մարդկանց փրկել «Կրոկուս»-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության ժամանակ, մահացել է
 Ռուսաստանի հայերի միությունից հայտնում են․ «Ցավով տեղեկացնում ենք, որ Կարեն Ենգիբարյանը, որը շտապել էր մարդկանց փրկել...
Աղբյուր` Panorama.am
18:13
Քուրդ լրագրող. Էրդողանի կուսակցությունը փլուզման գործընթաց է ապրում
Թուրքիայում մոտավորապես 61 միլիոն ընտրող մարտի 31-ին կմասնակցի տեղական ինքնակառավարման մարմինների (ՏԻՄ) ընտրություններին։ Ո՞ր կուսակցությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Փարիզ-2024-ի ջահը կվառվի Թյուիլրի այգիներում
«Փարիզ-2024» օլիմպիական խաղերի կրակը կվառվի Լուվրի թանգարանի դիմաց գտնվող Թյուիլրի  այգիներում (Jardin des Tuileries), այլ ոչ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:54
Գամանե արևադարձային ցիկլոնը հարվածել է Մադագասկարին
Մարտի 28-ին Գամանե արևադարձային ցիկլոնը հարվածել է Մադագասկարին։ Քամու պոռթկումները հասել են մինչև 55 մ/վ։ «Հիդրոօդերևութաբանության...
Աղբյուր` Panorama.am
17:47
ՊԵԿ-ը բացահայտել է կառուցապատման ոլորտում առանձնապես խոշոր չափերով հարկեր չվճարելու դեպք
ՊԵԿ հետաքննության և օպերատիվ հետախուզության վարչությունը շարունակում է կառուցապատման ոլորտում հարկային մարմնին հսկողության լիազորություններ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:38
Ծանրամարտի 2027 թ. աշխարհի առաջնությունը կանցկացվի Երևանում
Ծանրամարտի միջազգային ֆեդերացիան որոշում է կայացրել 2027 թվականի աշխարհի առաջնության անցկացման իրավունքը վստահել Հայաստանին: ԿԳՄՍ նախարարության...
Աղբյուր` Panorama.am
17:14
Արման Թաթոյան. Միայն Ներքին Հանդը շրջափակված է ադրբեջանական 25 մարտական դիրքերով
«Հայաստանի Հանրապետությում՝ Վայոց Ձորում, Սյունիքում, Գեղարքունիքում մենք ունենք Ադրբեջանի կողմից բնակիչների մեկուսացումներ։ Ադրբեջանական...
Աղբյուր` Panorama.am
17:12
ՌԴ գլխավոր դատախազությունը Պուգաչովայի վերաբերյալ հարցում է ուղարկել արդարադատության նախարարություն
Անվտանգության և կոռուպցիայի դեմ պայքարի դաշնային նախագծի ղեկավար Վիտալի Բորոդինը հրապարակել է նամակ, որը գխավոր դատախազությունն ուղարկել է ՌԴ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:57
Եղեգնաձորում զենքի գործադրմամբ խուլիգանություն, սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա անձը
Ավարտվել է Եղեգնաձոր քաղաքի Շահումյան փողոցում նույն քաղաքի 32–ամյա բնակչի կողմից զենքի գործադրմամբ խուլիգանության, ապօրինի կերպով հրազեն...
Աղբյուր` Panorama.am
16:55
Փաշինյան, «5-րդ շարասյուն», ներսի ցեցեր. Ըստ քաղաքացիների՝ Հայաստանի անվտանգության հիմնական սպառնալիքները
Հայաստանում քաղաքացիներն անորոշ վիճակում են. հիմնական մտահոգող հարցն է՝ ինչ է լինելու վաղը, քանի որ, կարծում են, այս իշխանության օրոք որևէ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:54
Այնպես չէ, որ հանք շահագործողները ռոյալթի վճարեցին ու ազատվեցին պատասխանատվությունից. Նազելի Վարդանյան
Ըստ գործող օրենսդրության՝ հանք շահագործողների վճարած բնապահպանական հարկերից՝ ռոյալթիներից 2 %-ը պետք է վերադարձվի այն համայնքներին, որոնք...
Աղբյուր` Panorama.am
16:46
Արա Ղազարյան. Այն, ինչ անում է Ադրբեջանն այսօր, դեռ պետք է տակից դուրս գա
«ՄԻԵԴ-ում ունենք Ադրբեջանի դեմ շահած երեք գործ։ Ադրբեջանը վճիռները չի կատարում, բայց հետաքրքիր է՝ չի էլ հայտարարում, որ չի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:21
ՌԴ ԱԳՆ. 102-րդ բազայի և ռուս սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է
ՌԴ ԱԳՆ-ն հայտարարել է, որ 102-րդ բազայի և ռուս սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
15:59
Մխիթար Պապոյանը չի բացառում, որ կառաջադրվի ԲԴԽ անդամի թեկնածու
«Այդ հարցի հետ կապված ես որևէ պատասխան չունեմ, խնդրելու եմ այդ հարցը չպնդեք»,- Դատավորների ընդհանուր ժողովի մեկնարկին լրագրողների...
Աղբյուր` Panorama.am
15:58
Նարեկ Սամսոնյանի ձերբակալման վերաբերյալ Թ. Թովմասյանի դիմումի հիման վրա քրեական վարույթ է նախաձեռնվել
«ՀՀ դատախազությունից տեղեկացրեցին, որ իմ դիմումի հիման վրա քրեական վարույթ է նախաձեռնվել»,-տեղեկացրել է ԱԺ անկախ պատգամավոր Թագուհի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:49
Նարեկ Սամսոնյանի՝ ԱՄՆ դեսպանին ուղղված նամակը դեսպանատանը չվերցրեցին
«Իմնեմնիմի» պոդքաստի վարող Նարեկ Սամսոնյանի՝ ԱՄՆ դեսպանին ուղղված բաց նամակն այսօր Սամսոնյանի թիմակիցները տարել էին ԱՄՆ դեսպանատուն՝...
Աղբյուր` Panorama.am
15:41
Կարծում եմ՝ բոլոր տեղերում էլ կլինեն. դատավոր Չիչոյանը դատական համակարգում «գործ տվողների» մասին
«Բոլորիս համար  էլ մտահոգիչ է դատավորների հրաժարականների դիմումները»,- Դատավորների ընդհանուր ժողովի մեկնարկին լրագրողների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:38
Սուտ է. ՆԱՏՕ–ի գլխավոր քարտուղարը Բաքվում և Երևանում հստակ ցույց տվեց, թե ինչն ինչոց է. Թևանյան
Քաղաքական գործիչ Անդրանիկ Թևանյանը ֆեյսբուքյան գրառմամբ անդրադարձել է «փաշինյանական քաղցր ստերի մահաբեր հետևանքներին»։ Նա գրում է....
Աղբյուր` Panorama.am
15:31
Ադրբեջանում պահվում է 23 անձ, ումի՞ց և ինչի՞ համար է վրեժխնդիր լինում Բաքուն
«Այս պահի դրությամբ Ադրբեջանը Հայաստանին վերադարձրել է 210 գերեվարվածների կամ այլ կարգավիճակ ունեցող հայերի։ Պաշտոնական տվյալներով, 23 անձ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:15
Եթե նույն իրավիճակում հայտնվեմ, նույն կերպ կվարվեմ. դատավոր Բորիս Բախշիյան
«Պետք է պինդ լինել, հավատալ  սեփական ուժերին և արդարադատությանը, անպայման կհասնենք արդարադատությանը»,- Դատավորների ընդհանուր...
Աղբյուր` Panorama.am
15:13
Մատահոգված եմ, որ 4 դատավորները դիմում գրեցին գնացին.Արման Թովմասյան
«Մտահոգված եմ, որ 4 դատավորները դիմում գրեցին գնացին, այստեղ անխուսափելի է չմտահոգվելը, չգիտեմ, թե ով պետք է լինի դատավորներից, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:57
Դեղձենին 20-25 օր շուտ կծաղկի
«Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը հրապարակել է ագրոօդերևութաբանական տեղեկատվություն Արարատյան դաշտում դեղձենու...
Աղբյուր` Panorama.am
14:48
Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի
Ամերիաբանկը ճանաչվել է Հայաստանի լավագույն բանկը Global Finance ամսագրի «Աշխարհի լավագույն բանկեր» 31-րդ տարեկան մրցանակաբաշխության...
Աղբյուր` Panorama.am
14:43
Դատավորի վրա ճնշում լինելու դեպքում նա պետք է համապատասխան ընթացակարգով դիմի համապատասխան մարմիններին. Դատավոր Արթուր Ստեփանյան
«Այդ հարցը բազմաթիվ անգամ տրվել է դատավորներին և որևէ դեպքում ես դրական պատասխան չեմ լսել իրենցից»,-դատավորների ընդհանուր ժողովից...
Աղբյուր` Panorama.am
14:42
Դավիթ Ֆիդանյան. Կարծում եմ՝ ԱՄՆ դեսպանը տեղյակ չէ՝ ինչ է կատարվում Նարեկ Սամսոնյանի, Վազգեն Սաղաթելյանի գործով
«Քաղաքացիական գիտակցություն» ՀԿ նախագահ, AntiFake.am կայքի հիմնադիր, քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի անունից Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան...
Աղբյուր` Panorama.am
14:24
Ահազանգ. Արմատախիլ են անում Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերը
Երևանի կենտրոնի ծառերի ապագան վտանգված է։ Այսօր արմատախիլ անելու հերթը Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերինն է։ Ծանր տեխնիկան  քոքահան է անում...
Աղբյուր` Panorama.am
13:59
Վարսեն Աղաբեկյանն ընդգրկվել է Պաղեստինի կառավարության կազմում
Պաղեստինի նախագահ Մոհամեդ  Աբասը հրամանագիր է ստորագրել՝ վստահություն հայտնելով Պաղեստինի տասնիններորդ կառավարությանը, ինչպես նաև...
Աղբյուր` Panorama.am
13:39
Կխնդրեի լսումներին ներառել հակադիր կարծիք ունեցողներին, այլապես կարող ենք իրար ջան ասել՝ ջան լսել. Արսեն Թորոսյան
«ԱԺ-ն որպես քաղաքական մարմին, ի դեմս Եվրաինտեգրման մշտական հանձնաժողովի, հնարավորություն է տալիս մասնագետներին, շահառու ուժերին...
Աղբյուր` Panorama.am
13:34
Անհանգիստ որոշ հանրային գործիչներ զանգն են հնչեցնում մոտալուտ աղետի, սակայն բոց առաջացնող կայծը չի երևում. Անանյան
«Օրացույցի յուրաքանչյուր նոր օր սոցիալ-քաղաքական սպասումների անտանելի ծանրության տակ ավելի ու ավելի է դառնում անտանելի ու ծանր»։
Աղբյուր` Panorama.am
13:17
Հունաստանի ափերի մոտ երկու ուժգին երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Հունաստանի Պելոպոնես թերակղզու մերձակայքում երկու երկրաշարժ է տեղի ունեցել, հայտնում է Աթենքի համալսարանի սեյսմոլոգիական լաբորատորիան։ 5,4...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Փաշինյան, «5-րդ շարասյուն», ներսի ցեցեր. Ըստ քաղաքացիների՝ ՀՀ-ի անվտանգության հիմնական սպառնալիքները
17:01 29/03/2024

Փաշինյան, «5-րդ շարասյուն», ներսի ցեցեր. Ըստ քաղաքացիների՝ ՀՀ-ի անվտանգության հիմնական սպառնալիքները

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}