Առողջություն 20:03 17/09/2020 Հայաստան

ՔՈՎԻԴ-19-ը սպառնալիք՝ մանկական մահերի կանխարգելման դժվարին ձեռքբերմանը

Աշխարհում նվազել են մինչև հինգ տարեկան երեխաների մահացության դեպքերը: ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի, ԱՀԿ-ի, ՄԱԿ-ի տնտեսական և սոցիալական հարցերի վարչության բնակչության բաժնի և Համաշխարհային բանկի խմբի հրապարակած՝ մահացության նոր գնահատականների վերաբերյալ զեկույցում նշվում է, որ 2019 թ-ին գրանցվել է երբևիցե ամենացածր ցուցանիշը՝ 5,2 միլիոն դեպք, մինչդեռ 1990թ. այս ցուցանիշը 12,5 միլիոն էր։

Անգամ կորոնավիրուսային համավարակից առաջ նորածինները մահվան առավելագույն ռիսկի էին ենթարկվում: 2019 թ. յուրաքանչյուր 13 վայրկյանը մեկ նորածին էր մահանում: Ավելին, մինչև հինգ տարեկան երեխաների շրջանում բոլոր մահվան դեպքերի 47 տոկոսը տեղի է ունեցել նորածնային շրջանում, ինչը 40 տոկոսով բարձր է 1990 թ.-ի նույն ցուցանիշից: Առողջապահական առաջնային ծառայությունների խափանումների հետևանքով նորածին երեխաները կարող են մահանալու շատ ավելի մեծ ռիսկի ենթարկվել: Օրինակ՝ Կամերունում, որտեղ 2019 թ.-ին մահանում էր յուրաքանչյուր 38 նորածնից 1-ը, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի հետազոտությունը փաստում է, որ նորածնային խնամքը, նախածննդյան ստուգումները, ծննդօգնության և հետծննդյան խնամքի ծառայությունները խափանվել են 75 տոկոսով:

ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի և ԱՀԿ-ի հետազոտությունները փաստում են, սակայն, որ կորոնավիրուսի համավարակի հետևանքվ առողջապահական ծառայությունների գործունեության մեծածավալ խափանումները կարող են վտանգել տասնամյակների ընթացքում ձեռք բերված դժվարին առաջընթացը։

«Համաշխարհային հանրությունը մեծ արդյունքների է հասել երեխաների շրջանում կանխարգելվող մահերի վերացման ուղղությամբ, և մենք չենք կարող թույլ տալ, որ կորոնավիրուսային համավարակը կանգնեցնի մեզ», - նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի գործադիր տնօրեն Հենրիետա Ֆորը: «Երբ երեխաներին թույլ չի տրվում առողջապահական հաստատություններ մուտք գործել, որովհետև համակարգը գերծանրաբեռնված է, կամ երբ կանայք չեն ուզում հիվանդանոցում ծննդաբերել` վախենալով վարակվելուց, նրանք նույնպես կարող են դառնալ կորոնավիրուսի համավարակի զոհեր: Եթե հրատապ քայլեր չձեռնարկվեն և խափանված առողջապահական համակարգերի և ծառայությունների վերսկսման համար անհապաղ ներդրումներ չլինեն, հինգ տարեկանից փոքր միլիոնավոր երեխաներ, հատկապես նորածիններ, կարող են մահանալ»:

Երեխաների մահվան կամ մահաբեր հիվանդությունների պատճառները (վաղաժամ ծնունդ, ցածր քաշ, ծննդաբերական բարդություններ, նորածինների սեպսիս, թոքաբորբ, փորլուծություն, մալարիա) կանխելու և վերացնելու համար, առողջապահական ծառայությունները վերջին 30 տարիների ընթացքում հսկայական աշխատանք են իրականացրել: Միլիոնավոր կյանքերի փրկության գործում մեծ դեր են ունեցել պատվաստումները:

ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ն ամռանը հետազոտություն է իրականացրել 77 երկրում, որոնց գրեթե 68 տոկոսը հայտնել է երեխաների պլանային ստուգումների և իմունիզացիայի ծառայությունների որոշ խափանումների մասին: Բացի այդ, երկրների 63 տոկոսը հայտնել է նախածննդյան ստուգումների խափանումների և հետծննդյան խնամքի՝ 59 տոկոս ընդհատումների մասին: Այս մասին հայտնում է ՅՈւՆԻՍԵՖ-ի հայաստանյան գրասենյակից: 

ԱՀԿ-ի տվյալները վկայում են, որ այն կանայք, որոնց հղիությունը վարում են միջազգային չափանիշներին համապատասխան վերապատրաստում անցած պրոֆեսիոնալ մանկաբարձները, 16 տոկոսով ավելի քիչ հավանական է, որ կորցնեն երեխային և 24 տոկոսով ավելի քիչ հավանական, որ վաղաժամ ծննդաբերեն:

Միջազգային երկու հեղինակավոր կառույցների հետազոտությունները վկայում են, որ առողջապահական ծառայությունների խափանումների ամենատարածված պատճառներից են կորոնավիրուսով վարակվելու վախը, առողջապահական կենտրոններից խուսափելը, տրանսպորտի սահմանափակումները, հաստատությունների փակումը կամ գործունեության կասեցումը, սակավաթիվ բուժաշխատողները՝ անհատական պաշտպանական միջոցների (ձեռնոց, դիմակ) բացակայությամբ պայմանավորված, ինչպես նաև ֆինանսական դժվարությունները:

Ջոն Հոփքինս համալսարանի՝ դեռ մայիսին իրականացված նախնական մոդելավորումը ցույց է տվել, որ համավարակի շրջանում առողջապահական ծառայությունների խափանումների պատճառով երեխաների շրջանում մահերի թիվը օրական կարող է գրեթե 6000-ով ավելանալ։

Այս զեկույցներն ու հարցումները ընդգծում են, որ անհրաժեշտ է անհապաղ քայլեր ձեռնարկել՝ վերականգնելու և բարելավելու ծննդաբերական ծառայությունները, ինչպես նաև մայրերի և նորածինների նախածննդյան և հետծննդյան խնամքը` ապահովելով հմուտ բուժաշխատողների ներկայությունը ծննդաբերության ժամանակ: Կարևոր է նաև աշխատանք տանել ծնողների հետ՝ նրանց վախերը փարատելու համար։

Իրավիճակը Հայաստանում
ՀՀ-ում 2019 թ.-ին 1990 թ.-ի համեմատ՝

նորածնային մահացության ցուցանիշը նվազել է 72 տոկոսով,
մինչև հինգ տարեկան երեխաների մահացության ցուցանիշը նվազել է 76 տոկոսով,
դեռահասների մահացության ցուցանիշը կրճատվել 30 տոկոսով:
 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

17:47
ՊԵԿ-ը բացահայտել է կառուցապատման ոլորտում առանձնապես խոշոր չափերով հարկեր չվճարելու դեպք
ՊԵԿ հետաքննության և օպերատիվ հետախուզության վարչությունը շարունակում է կառուցապատման ոլորտում հարկային մարմնին հսկողության լիազորություններ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:38
Ծանրամարտի 2027 թ. աշխարհի առաջնությունը կանցկացվի Երևանում
Ծանրամարտի միջազգային ֆեդերացիան որոշում է կայացրել 2027 թվականի աշխարհի առաջնության անցկացման իրավունքը վստահել Հայաստանին: ԿԳՄՍ նախարարության...
Աղբյուր` Panorama.am
17:14
Արման Թաթոյան. Միայն Ներքին Հանդը շրջափակված է ադրբեջանական 25 մարտական դիրքերով
«Հայաստանի Հանրապետությում՝ Վայոց Ձորում, Սյունիքում, Գեղարքունիքում մենք ունենք Ադրբեջանի կողմից բնակիչների մեկուսացումներ։ Ադրբեջանական...
Աղբյուր` Panorama.am
17:12
ՌԴ գլխավոր դատախազությունը Պուգաչովայի վերաբերյալ հարցում է ուղարկել արդարադատության նախարարություն
Անվտանգության և կոռուպցիայի դեմ պայքարի դաշնային նախագծի ղեկավար Վիտալի Բորոդինը հրապարակել է նամակ, որը գխավոր դատախազությունն ուղարկել է ՌԴ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:57
Եղեգնաձորում զենքի գործադրմամբ խուլիգանություն, սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա անձը
Ավարտվել է Եղեգնաձոր քաղաքի Շահումյան փողոցում նույն քաղաքի 32–ամյա բնակչի կողմից զենքի գործադրմամբ խուլիգանության, ապօրինի կերպով հրազեն...
Աղբյուր` Panorama.am
16:55
Փաշինյան, «5-րդ շարասյուն», ներսի ցեցեր. Ըստ քաղաքացիների՝ Հայաստանի անվտանգության հիմնական սպառնալիքները
Հայաստանում քաղաքացիներն անորոշ վիճակում են. հիմնական մտահոգող հարցն է՝ ինչ է լինելու վաղը, քանի որ, կարծում են, այս իշխանության օրոք որևէ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:54
Այնպես չէ, որ հանք շահագործողները ռոյալթի վճարեցին ու ազատվեցին պատասխանատվությունից. Նազելի Վարդանյան
Ըստ գործող օրենսդրության՝ հանք շահագործողների վճարած բնապահպանական հարկերից՝ ռոյալթիներից 2 %-ը պետք է վերադարձվի այն համայնքներին, որոնք...
Աղբյուր` Panorama.am
16:46
Արա Ղազարյան. Այն, ինչ անում է Ադրբեջանն այսօր, դեռ պետք է տակից դուրս գա
«ՄԻԵԴ-ում ունենք Ադրբեջանի դեմ շահած երեք գործ։ Ադրբեջանը վճիռները չի կատարում, բայց հետաքրքիր է՝ չի էլ հայտարարում, որ չի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:21
ՌԴ ԱԳՆ. 102-րդ բազայի և ռուս սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է
ՌԴ ԱԳՆ-ն հայտարարել է, որ 102-րդ բազայի և ռուս սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
15:59
Մխիթար Պապոյանը չի բացառում, որ կառաջադրվի ԲԴԽ անդամի թեկնածու
«Այդ հարցի հետ կապված ես որևէ պատասխան չունեմ, խնդրելու եմ այդ հարցը չպնդեք»,- Դատավորների ընդհանուր ժողովի մեկնարկին լրագրողների...
Աղբյուր` Panorama.am
15:58
Նարեկ Սամսոնյանի ձերբակալման վերաբերյալ Թ. Թովմասյանի դիմումի հիման վրա քրեական վարույթ է նախաձեռնվել
«ՀՀ դատախազությունից տեղեկացրեցին, որ իմ դիմումի հիման վրա քրեական վարույթ է նախաձեռնվել»,-տեղեկացրել է ԱԺ անկախ պատգամավոր Թագուհի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:49
Նարեկ Սամսոնյանի՝ ԱՄՆ դեսպանին ուղղված նամակը դեսպանատանը չվերցրեցին
«Իմնեմնիմի» պոդքաստի վարող Նարեկ Սամսոնյանի՝ ԱՄՆ դեսպանին ուղղված բաց նամակն այսօր Սամսոնյանի թիմակիցները տարել էին ԱՄՆ դեսպանատուն՝...
Աղբյուր` Panorama.am
15:41
Կարծում եմ՝ բոլոր տեղերում էլ կլինեն. դատավոր Չիչոյանը դատական համակարգում «գործ տվողների» մասին
«Բոլորիս համար  էլ մտահոգիչ է դատավորների հրաժարականների դիմումները»,- Դատավորների ընդհանուր ժողովի մեկնարկին լրագրողների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:38
Սուտ է. ՆԱՏՕ–ի գլխավոր քարտուղարը Բաքվում և Երևանում հստակ ցույց տվեց, թե ինչն ինչոց է. Թևանյան
Քաղաքական գործիչ Անդրանիկ Թևանյանը ֆեյսբուքյան գրառմամբ անդրադարձել է «փաշինյանական քաղցր ստերի մահաբեր հետևանքներին»։ Նա գրում է....
Աղբյուր` Panorama.am
15:31
Ադրբեջանում պահվում է 23 անձ, ումի՞ց և ինչի՞ համար է վրեժխնդիր լինում Բաքուն
«Այս պահի դրությամբ Ադրբեջանը Հայաստանին վերադարձրել է 210 գերեվարվածների կամ այլ կարգավիճակ ունեցող հայերի։ Պաշտոնական տվյալներով, 23 անձ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:15
Եթե նույն իրավիճակում հայտնվեմ, նույն կերպ կվարվեմ. դատավոր Բորիս Բախշիյան
«Պետք է պինդ լինել, հավատալ  սեփական ուժերին և արդարադատությանը, անպայման կհասնենք արդարադատությանը»,- Դատավորների ընդհանուր...
Աղբյուր` Panorama.am
15:13
Մատահոգված եմ, որ 4 դատավորները դիմում գրեցին գնացին.Արման Թովմասյան
«Մտահոգված եմ, որ 4 դատավորները դիմում գրեցին գնացին, այստեղ անխուսափելի է չմտահոգվելը, չգիտեմ, թե ով պետք է լինի դատավորներից, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:57
Դեղձենին 20-25 օր շուտ կծաղկի
«Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը հրապարակել է ագրոօդերևութաբանական տեղեկատվություն Արարատյան դաշտում դեղձենու...
Աղբյուր` Panorama.am
14:48
Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի
Ամերիաբանկը ճանաչվել է Հայաստանի լավագույն բանկը Global Finance ամսագրի «Աշխարհի լավագույն բանկեր» 31-րդ տարեկան մրցանակաբաշխության...
Աղբյուր` Panorama.am
14:43
Դատավորի վրա ճնշում լինելու դեպքում նա պետք է համապատասխան ընթացակարգով դիմի համապատասխան մարմիններին. Դատավոր Արթուր Ստեփանյան
«Այդ հարցը բազմաթիվ անգամ տրվել է դատավորներին և որևէ դեպքում ես դրական պատասխան չեմ լսել իրենցից»,-դատավորների ընդհանուր ժողովից...
Աղբյուր` Panorama.am
14:42
Դավիթ Ֆիդանյան. Կարծում եմ՝ ԱՄՆ դեսպանը տեղյակ չէ՝ ինչ է կատարվում Նարեկ Սամսոնյանի, Վազգեն Սաղաթելյանի գործով
«Քաղաքացիական գիտակցություն» ՀԿ նախագահ, AntiFake.am կայքի հիմնադիր, քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի անունից Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան...
Աղբյուր` Panorama.am
14:24
Ահազանգ. Արմատախիլ են անում Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերը
Երևանի կենտրոնի ծառերի ապագան վտանգված է։ Այսօր արմատախիլ անելու հերթը Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերինն է։ Ծանր տեխնիկան  քոքահան է անում...
Աղբյուր` Panorama.am
13:59
Վարսեն Աղաբեկյանն ընդգրկվել է Պաղեստինի կառավարության կազմում
Պաղեստինի նախագահ Մոհամեդ  Աբասը հրամանագիր է ստորագրել՝ վստահություն հայտնելով Պաղեստինի տասնիններորդ կառավարությանը, ինչպես նաև...
Աղբյուր` Panorama.am
13:39
Կխնդրեի լսումներին ներառել հակադիր կարծիք ունեցողներին, այլապես կարող ենք իրար ջան ասել՝ ջան լսել. Արսեն Թորոսյան
«ԱԺ-ն որպես քաղաքական մարմին, ի դեմս Եվրաինտեգրման մշտական հանձնաժողովի, հնարավորություն է տալիս մասնագետներին, շահառու ուժերին...
Աղբյուր` Panorama.am
13:34
Անհանգիստ որոշ հանրային գործիչներ զանգն են հնչեցնում մոտալուտ աղետի, սակայն բոց առաջացնող կայծը չի երևում. Անանյան
«Օրացույցի յուրաքանչյուր նոր օր սոցիալ-քաղաքական սպասումների անտանելի ծանրության տակ ավելի ու ավելի է դառնում անտանելի ու ծանր»։
Աղբյուր` Panorama.am
13:17
Հունաստանի ափերի մոտ երկու ուժգին երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Հունաստանի Պելոպոնես թերակղզու մերձակայքում երկու երկրաշարժ է տեղի ունեցել, հայտնում է Աթենքի համալսարանի սեյսմոլոգիական լաբորատորիան։ 5,4...
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
ՊԵԿ. Առցանց անմաքս առևտրի շեմը նվազեցվել է
2024 թվականի ապրիլի 1-ից կսահմանվի 200 եվրո և 31 կգ
Աղբյուր` Panorama.am
13:00
Հորը բռնության ենթարկած, հարևան կնոջը սպանած տղամարդուն տեղափոխել են հոգեկան առողջության կենտրոն
Հարևան կանանցից մեկի նկատմամբ էլ սպանության փորձ էր կատարել։ Նրան մեղադրանք է առաջադրվել
Աղբյուր` Panorama.am
12:49
ՍԱՏՄ-ն ժամկետանց ձվեր է հայտնաբերել
Մարտի 31-ի Սուրբ Զատկի տոնակատարությանն ընդառաջ՝ ՀՀ սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինը մարտի 20-ից 29-ը ներառյալ վերահսկողական...
Աղբյուր` Panorama.am
12:38
Գիտենք, որ ինչքան սաղարթ՝ այնքան տերև, ինչքան տերև՝ այնքան շատ ֆոտոսինթեզ. Արմեն Բեգոյան
Երևանում քաղաքապետարանը լայն թափով փողոցների ողջ երկայնքով իրականացնում է ծառերի փոխարինման ծրագիրը։ Բնապահպաններն ահազանգում են, որ փոշու բարձր...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Փաշինյան, «5-րդ շարասյուն», ներսի ցեցեր. Ըստ քաղաքացիների՝ ՀՀ-ի անվտանգության հիմնական սպառնալիքները
17:01 29/03/2024

Փաշինյան, «5-րդ շարասյուն», ներսի ցեցեր. Ըստ քաղաքացիների՝ ՀՀ-ի անվտանգության հիմնական սպառնալիքները

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}