Եվրախորհրդարանի պատգամավոր․ Ժամանակը եկել է՝ դատապարտելու Թուրքիային ու Ադրբեջանին, և ասելու՝ մենք բոլորս հայ ենք
Եվրոպական խորհրդանն այսօր լիագումար նիստի շրջանակներում քննարկում է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում վերսկսված ռազմական բախումների հարցը: Քննարկման մեկնարկին ելույթով հանդես եկավ ԵՄ արտաքին քաղաքականության ու անվտանգության հարցերով բարձր ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելը, որի հիմնական ուղերձն այն էր, որ բախումները պետք է անհապաղ դադարեցնել, չի կարող լինել հակամարտության ռազմական լուծում, ոչ էլ արտաքին միջամտություն։
Քննարկմանը ելույթ ունեցած պատգամավորների ճնշող մեծամասնությունը համակարծիք են Բորելի հետ, որ պետք է անհապաղ դադարեցնել բախումներն ու սկսել բանակցություններ։
Ելույթների առանցքային թիրախում էր Թուրքիայի նկատմամբ քննադատությունը, որ միջամտում է հակամարտությանն ու «յուղ լցնում» կրակի վրա, զինում Ադրբեջանին ու ջիհադիստներ ուղարկում Ադրբեջանի կողմից:
Ֆրանսիացի պատգամավոր Ջերոմ Ռիվիերն իր խոսքում նշեց, որ Էրդողանի նպատակն է վերականգնել օսմանյան կայսրությունը և ԵՄ-ն պետք է սանկցիաներ կիրառի ու պատժի Էրդողանի ռեժիմին։
Բախումները տարածաշրջանի կայությունը դնում է վտանգի տակ, ոչ մի երկիր չպետք է յուղ լցնի կրակի վրա՝ զենքով, վարձկաններով ու ռազմատենչ հռետորաբանությամբ։
«Ոչ մեկ չի հաղթելու, բոլորը կորցնելու են։ Ոչ մի կայսրություն չի կառուցվելու 21-րդ դարում՝ անկախ խելագար երազանքներին»,- ասաց պատգամավորներից մեկն ու կոչ արեց Էրդողանին դադարեցնել։
Մարինա Կալյուլանդը, որը Հարավային Կովկասի պատվիրակության ղեկավարն է, հայտարարեց, թե ԵՄ-ն ֆորմալ դեր չունի Մինսկի խմբի բանակցություններում, սակայն դա չի նշանակում, որ չպետք է ակտիվ լինել ուղերձներում։
«Մենք պետք է համոզենք երկու կողմերի քաղաքական առաջնորդներին, որ հրադադար հաստատեն ու պաշտպանեն քաղաքացիներին։ Զեկույցները կլաստերային ռումբերի օգտագործման մասին շատ անհանգստացնող են։ Երկրոդ, պետք է համոզենք կողմերին վերադառնալ բանակցությունների՝ առանց նախապայմանների, որ լինի լուծում՝ հիմնված ՄԱԿ-ի բանաձևերի, Մինսկի խմբի հիմնարար սկզբունքների ու միջազգային իրավունքի հիման վրա։ Երրորդ, Ռուսաստանն ու Թուրքիան պետք է դուրս մնան ռազմական հակամարտությանը միջամտելուց։ Լեռնային Ղարաբաղի բնակչությունն արժանի է երկարատև խաղաղության ու բարեկեցության»,- ասաց Կալյուլանդը։
Բելգիացի պատգամավոր Հիլդա Վոթմանսը մեղադրեց Բորելին, որ չի խոսւոմ կլաստերային ռումբերի օգտագործման մասին, ջիհադիստներին հակամարտության մեջ ներառելու մասին։
Գերմանացի պատգամավոր Լարս Պատրիկ Բերգը ևս դատապարտեց Թուրքիային ու Էրդողանին, ասելով, որ շաբաթներ շարունակ մենք տեսնում էինք ռազմական հռետորիկա Բաքվից, թուրք-ադրբեջանական զորավարժություններ, կլաստերային ռումբերի օգտագործում։ Սա նույնն է, ինչ Էրդողանն անում է Լիբիայում։ Վարձկանների ներկայությունը վտանգ է ոչ միայն Հայաստանի, այլ ողջ ԵՄ-ի համար։
Պատգամավոր Մարկետա Գրեգորիևան էլ կոչ արեց դատապարտել Էրդողանի՝ Թուրքիայի գործողությունները։
Լեհ պատգամավոր Կոսմա Զլոտովսկին հայտարարեց․ «Հայերն ապրել են ու ապրելու են Արցախում։ Նայեք 1920-ականներն ու կտեսնեք, թե ով է գծել այդ սահմանները»։
Պատգամավոր Մաուրել Էմանուելը նշեց, որ Լեռնային Ղարաբաղի բնակչության 95 տոկոսը հայեր են, ԵՄ-ն չի կարող միայն ափսոսանք հայտնել, այլ պետք է ճնշում գործադրի Թուրքիայի վրա։
Եվրոպական խորհրդարանի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Դեյվիդ ՄքԱլիստերն էլ նկատեց, որ բախումները Լեռնային Ղարաբաղում ու դրա շուրջ ամբողջ տարածաշրջանն է վտանգում։
«Նախկին Սովետական միության բոլոր տարածքային վեճերից սա ամենավտանգավորն է։ Չի կարող լինել զինված լուծում, կարգավորումը պետք է լինի միջազգային օրենքների՝ ՄԱԿ-ի խարտիայի, Հելսինկի եզրափակիչ ակտի հիման վրա։ Երրորդ դերակատարները պետք է զերծ մնան հակամարտությանը միջամտելուց»,- ասաց ՄքԱլիստերը։
Պատգամավոր Ուիլմերսը հայտարարեց, որ պետք է աջակցել հրադադարին, բայց Հայաստանին ու Ադրբեջանին չպետք է հավասարեցնել։
«Սա ագրեսիայի պատերազմ է ազերի բռնապետ Ալիևի կողմից, որին աջակցում են Էրդողանի ջիհադիստական դաշնակիցները։ Պատժամիջոցներ կիրառել ագրեսոր Ալիևի նկատմամբ։ Դուրս հանեք Թուրքիային ԵԱՀԿ Մինսկի խմբից։ Անդրեյ Սախարովի խոսքերով, Ադրբեջանի համար Հայաստանի խնդիրը ամբիցիաների հարց է, Արցախի հայերի համար՝ այն կյանքի ու մահվան հարց է»,- հայտարարեց պատգամավորը։
Պատգամավոր Գրուշելը հայտարարեց՝ Թուրքիան պետք է վերջ դնի իր ֆանտազիաներին ու կոչ արեց տնտեսական պատժամիջոցներ կիրառել։
Պատգամավորների մեծամասնությունը կոչ էր անում ԵՄ-ին ոչ միայն ափսոսալ, հայտարարություն անել, այլ գործել, պատժամիջոցներ կիրառել Թուրքիայի դեմ, դադարեցնել ԵՄ-ի հետ անդամակցության բանակցությունները։
Որոշ պատգամավորներ էլ կարծում էին, որ հնարավոր է հարցը լուծել, եթե այն հնարավոր եղավ Կոսովոյի ու Սերբիայի դեպքում, ապա այստեղ ևս հնարավոր կլինի։
Պատգամավորներից մեկն էլ հայտարարեց, որ պետք է էմբարգո կիրառել Թուրքիային զենքի վաճառքի նկատմամբ, ինչն արդեն արել է Կանադան։
«Ադրբեջանը խախտել է միջազգային իրավունքը, հարձակվել Լեռնային Ղարաբաղում հայերի վրա՝ սիրիացի զինյալների ու Թուրքիայի օգնությամբ։ Այս պատմությունը սարսափելի է։ Մարդկությունը դար առաջ աչք փակեց օսմանցիաների կողմից հայերի, հույների ցեսղասպանությունների նկատմամբ։ Ժամանակն է հստակ ասել, թե ինչ է կատարվում։ Հայերն արժանի են մեր աջակցությանը, ժամանակը եկել է՝ դատապարտել, ինչ Թուրքիան ու Ադրբեջանն անում են, ու ասելու, որ մենք բոլորս հայ ենք ու կանգնած ենք կողք-կողքի»,- ասաց պատգամավոր Լեֆտերիս Քրիստոֆորուն։
Լրահոս
Տեսանյութեր
Արդյո՞ք սա սահմանազատում է, թե՞ ճնշման տակ ինչ-որ բան տալ. Սերժ Սարգսյան
