Գերմանացի պատմաբան. Պատերազմը Լեռնային Ղարաբաղում քաղաքակրթության պայքար է մեր ժամանակների Հիտլերի դեմ
Կրոնական պատմաբան Մայքլ Հեսեմանը կարծում է, որ պատերազմը Լեռնային Ղարաբաղում Թուրքիայի խամաճիկ ռեժիմ Ալիևի պատերազմն է ընդդեմ Հայաստանի, որը քաղաքակրթության փարոսն է բարբարոսության մեջ: Նա կարծում է, որ Թուրքիայի նպատակն է լռեցնել Հայոց ցեղասպանությունը` լռեցնելով հայ ազգին: Դոկտոր Հեսեմանը կոչ է անում կանգնեցնել Էրդողանին և դատապարտում է Իսրայելի կողմից Ադրբեջանին զենքի վաճառքը, ասելով, որ Արցախը կարմիր գիծ է, որը չպետք է հատել:
Թուրքիայի ներկայիս ռազմաքաղաքական աջակցությունը Ադրբեջանին մեկնաբանելով, Հեսեմանը նշում է, որ Թուրքիան իրեն վտանգված է զգում Հայաստանի կողմից, քանի որ ավելի ու ավելի շատ ազգեր են ճանաչում Հայոց ցեղասպանությունը: Յուրաքանչյուր ոք, ով Թուրքիայում իշխող դասի անդամ է, այսօր իր հարստությա ու ունեցվածքի համար պարտական է Հայոց ցեղասպանությանը:
«Հազարավոր թուրքեր կողոպտեցին հայերին և նրանց տները այն բանից հետո, երբ նրանք ուղղակիորեն կոտորվեցին կամ ուղարկվեցին մահվան երթերի՝ դեպի Սիրիայի անապատ: Այնպես որ, եթե իսկապես միջազգային դատարանը արդարադատություն կատարեր և Թուրքիայից փոխհատուցում պահանջեր, ինչպես Գերմանիան աջակցում է Իսրայել պետությանը միլիարդավոր եվրոյով՝ որպես փոխհատուցում հոլոքոստի ընթացքում 6 միլիոն հրեաների սպանության համար, Թուրքիան իր փխրուն տնտեսությամբ կփլուզվի: Ահա թե ինչու Թուրքիան ամեն կերպ փորձում է լռեցնել Հայոց ցեղասպանության մասին խոսակցությունները, և այժմ փորձում է լռեցնել հայ ժողովրդին: Սա Ադրբեջանի պատերազմը չէ Լեռնային Ղարաբաղի դեմ, այլ Թուրքիայի խամաճիկ ռեժիմի պատերազմն է ընդդեմ Հայաստանի, միշտ հիշեք դա»,-ասում է Մայքլ Հեսեմանը:
Մայքլ Հեսեմանն ընդգծում է, որ Թուրքիան պետք է դառնա լրիվ անօրինական երկիր, քանի դեռ չի ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը: Ապագա ցեղասպանությունները կարող է կանխվել միայն այն դեպքում, եթե ոչ մեկին թույլ չտաք խուսափել դրա պատասխանատվությունից:
«Ցեղասպանությունը պետք է համարվի մարդկության դեմ աններելի, մեծ հանցագործություն, որն ամեն դեպքում պահանջում է համարժեք պատասխան գործողություն: Ցանկացած ճանաչված ցեղասպանության ժխտումը, ոչ միայն հոլոքոստը, ինքնաբերաբար պետք է պատժամիջոցներ առաջացնի պատասխանատու պետության դեմ: Միջազգային հանրությունը պետք է ճանաչի Արցախը, որը 5000 տարի ու ավելի հայկական հող է, նույնն էլ Արևմտյան Հայաստանը: Թուրքիան կոտրեց միջազգային արդարության տաբուն և ցեղասպանությունը նորից մտցրեց նորագույն պատմության մեջ»,-ասում է Մայքլ Հեսեմանը:
Հեսեմանի խոսքերով, Հայոց ցեղասպանությունը օրինակ հանդիսացավ հոլոքոստի և հետագա այլ ցեղասպանությունների համար: Նաև, նեոօսմանյան նկրտումները ահաբեկչական պատերազմ են առաջացրել Սիրիայում, Իրաքում և այժմ Լիբիայում և Արցախում: Թուրքիան այդ դեպքերից յուրաքանչյուրի գլխավոր ագրեսորն է՝ Սիրիայի մարդասպան քաղաքացիական պատերազմի, իսլամիստական ահաբեկչության, Լիբիայի քաոսային իրավիճակի հետևում կանգնած ուժը: Նշվում է, որ առաջին հերթին, Թուրքիան արժանի չէ ՆԱՏՕ-ում տեղ ունենալուն, մինչև հասկանա, որ ահաբեկչությունն այլևս 21-րդ դարի քաղաքականության մեթոդ չէ:
«Եթե Թուրքիան չի ցանկանում քաղաքակիրթ երկիր դառնալ, ապա միջազգային հանրությունը պետք է ամրապնդի Սևրի պայմանագիրը և գողացված տարածքը վերադարձնի հույներին, հայերին, քրդերին, արամեացիներին և ասորիներին»,-ասում է Մայքլ Հեսեմանը:
Հարցին, թե որպես Գերմանիայի քաղաքացի, մի երկիր, որը ներողություն է խնդրել և վճարել Իսրայելին հոլոքոստի համար, ինչպե՞ս է վերաբերվում այն փաստին, որ Իսրայելն Ադրբեջանին հսկայական քանակությամբ զենք է տրամադրում, Հեսեմանն ասում է, որ Իսրայելն անտեսում է, որ հոլոքոստը թուրքական իսլամ-ֆաշիզմի գաղափարն էր, և որ թուրքերը նույնիսկ ծրագրել էին 1917-ին կոտորել հրեա սիոնիստ վերաբնակիչներին Պաղեստինում, և այժմ նրանք աջակցում են Ադրբեջանին:
«Սա մեծ ամոթ է: Իսրայելը պետք է լինի հայ ժողովրդի բնական դաշնակիցը, հատկապես նրա ընդհանուր պատմության պատճառով: Ես կարող եմ ծայրահեղ անհեռատես անվանել Ադրբեջանի հետ իսրայելական դաշինքը, որովհետև Ադրբեջանը պարզապես Թուրքիայի խամաճիկ պետությունն է, և Էրդողանն արդեն բացահայտ հայտարարեց, որ իր քաղաքականության վերջնական նպատակը Իսրայելի մայրաքաղաք Երուսաղեմի «ազատագրումն» է: Ումի՞ց ազատագրում, իսրայելցիներից ու հրեաներից: Այսօր հայերի մարդասպանը վաղը հրեաների մարդասպանն է: Ցանկացած իսրայելացի, ով սատարում է Էրդողանին, պետք է իմանա, որ նա սատարում է նոր Հիտլերին՝ հրեական ժողովրդի և Իսրայելի մեծ, սիրված ազգի բարցարձակ թշնամուն»,- ասում է Հեսեմանը։
Իսկ թե ինչու աշխարհը պետք է հոգ տանի Հայաստանի ու Էրդողանին կանգնեցնելու մասին, որքանո՞վ է պայքարը քաղաքակրթության կամ քրիստոնեության դեմ: Ի՞նչ հետևանքներ դա կարող էր ունենալ Եվրոպայի և քաղաքակիրթ աշխարհի համար, Հեսեմանն ասում է․ «Քանի որ Հայաստանը բարբարոսության մեջ քաղաքակրթության փարոս է: Հայերն իրենց էությամբ նկարիչների և մտավորականության խաղաղ ազգ են: Հայաստանն այնքան շատ բան է տվել աշխարհին և ունի ներուժ էլ ավելի շատ բան տալու: Հայերը պարզապես պետք է խաղաղ ապրեն: Դա նրանց բնույթն է: Նրանք քաղաքակրթությունների կառուցողներ են, ոչ թե կործանիչներ: Քաղաքակիրթ աշխարհը պարտավոր է պաշտպանել խաղաղ քաղաքակիրթ ազգը՝ ցանկացած ագրեսորից: Էրդողանը մեր ժամանակների Հիտլերն է: Նա իսլամիստական ահաբեկչությունը մտցրեց Սիրիա և Լիբիա, նա աջակցեց իսլամիստական ահաբեկչությանը Եգիպտոսում: Ինչու ոչ ոք նրան չի խանգարում: Արցախը պետք է լինի կարմիր գիծը»:
Պատմաբանն ընդգծում է, որ աշխարհը պետք է վեր կենա և ասի մեր ժամանակների ամենավտանգավոր բռնապետին՝ պարոն Էրդողանին, որ հիմա կանգ առնի, այլապես նրան կկանգնեցնեն:
«Թուրքական ագրեսիան պետք է ավարտվի հենց այստեղ և հիմա: Ոչ մի քայլ առաջ: Հակառակ դեպքում, նա կգնա նաև Երուսաղեմ, կհարձակվի Իսրայելի վրա, և այդ ժամանակ մենք բոլորս պետք է ակնկալենք Երրորդ համաշխարհային պատերազմ: Եթե դուք ինչ-որ բան եք սովորել պատմությունից, 1938 թ.-ին Մյունխենում «Խաղաղեցման» քաղաքականության վարպետների մեծ սխալից, սա է. Երբեք մի բռնապետի մոտ այնպիսի տպավորություն մի թող, որ աշխարհը տատանվի և փակի իր աչքերը, քանի որ դա միշտ հասկանում են որպես մեկ քայլ առաջ գնալու թույլտվություն: Էրդողանը պետք է կանգնեցվի միջազգային հանրության կողմից, քանի դեռ շատ ուշ չէ: Եթե սպասենք, բոլորս ավելի շուտ կփոշմանենք, քան ուշ»,-ասում է Մայքլ Հեսեմանը։
Հարցազրույցը՝ Նվարդ Չալիկյանի
Լրահոս
Տեսանյութեր
Ի դեմս Ադրբեջանի՝ այսօր աշխատում է Թուրքիան, սա նոր երևույթ է, որը պետք է գիտակցենք. Դեմոյան
