Քաղաքական 13:50 01/05/2021 Հայաստան

«Վտանգված ժառանգություն․ Արցախ»․ Հնարավոր է՝ ինչ-որ զեղծարարություններից հետո քարոզչության համար Ադրբեջանը թույլատրի ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մուտքը

«Այս նկարում և՛ Կանաչ ժամն է երևում, և՛ Ղազանչեցոցը, Շուշիի համայնապատկեր է, որը նկարել եմ տանիքից։ Մյուս նկարում անառիկ Շուշին է»,- Panorama.am-ին պատմում է  ՀՀ ԱԳՆ դիվանագիտական դպրոցի տնօրեն Վահե Գաբրիելյանը՝ ներկայացնելով Երևանի քաղաքապետարանի ճեմասրահում բացված «Վտանգված ժառանգություն․ Արցախ» ցուցահանդեսի նմուշները։

«Այս ցուցահանդեսում սկզբունքորեն փորձել եմ ցույց տալ, որ Արցախը ունեցել է երկարատև հայկական պետականություն, և Արցախում դարերի ընթացքում ստեղծվել է հայկական հարուստ մշակութային ժառանգություն: Դրա համար, վանքերից ու եկեղեցիներից բացի այստեղ ներկայացված են նաև միջնադարյան կամուրջների, ամրոցների, այլ աշխարհիկ ճարտարապետության նմուշներ։ Ամրոցը նշանակում է զինված ուժեր և ինքնիշխանություն, կամուրջը նշանակում է առևտուր, տնտեսություն։ Սրանք ցույց են տալիս, որ միջնադարում էլ ունեցել ենք զարգացող տնտեսություն։ Նկարներից մեկում կարող եք տեսնել մելիքական ապարանքների օրինակներ, կողքին էլ՝ Խամսայի մելիքությունների քարտեզը, որոնք ինքնիշխան միավորներ են եղել։ Այսինքն,՝ մենք պատմությունն էլ ենք ցույց տալիս։ Գյուլիստանի ամրոցն է, որտեղ հայտնի պայմանագիրն է կնքվել, Գյուլիստան գյուղն է, որը ավերվել է դեռևս 1991-94թթ. պատերազմում ադրբեջանցիների կողմից։ Նկարներից մեկում Տումի գյուղի Կարմիր եկեղեցին է և դրա կառուցման արձանագրությունը 1000 թվականին։ Այսինքն՝ եկեղեցին 1000թ․ հայ իշխաններ, թագավորներ են կառուցել։ Այսինքն՝ 1000թ․էլ այնտեղ հայկական իշխանության է եղել։

Ցուցահանդեսն ուշադիր դիտելով՝ տպագիր գրքերը, ձեռագրերը, գորգերը տարբեր ժամանակահատվածների կառույցները, մենք տեսնում ենք, որ սա հայկական երկարատև պետականության, հայկական ինքնության, մշակույթի ներկայացումն է: Տեսնում եք նաև հոգևոր կյանքի, եկեղեցիների՝ ապրող վայրեր լինելու ժամանակակից պատկերներ»,-պատմում է Վահե Գաբրիելյանը։

Ցուցահանդեսում ներկայացված են մեծամասամբ Վահե Գաբրիելյանի կողմից պարբերաբար արված նկարները՝ 2006-2007թ․-ներից մինչև 2019թ․, լուսանկարներ Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հիմնադրամի արխիվից, մի քանի այլ լուսանկարիչների գործեր, Մայր Աթոռի արխիվից տրամադրված նկարներ՝ արված Վազգեն Առաջինի 1957թ. հայրապետական այցի, Գարեգին Առաջինի՝ 1995թ. հայրապետական այցի, Գարեգին Երկրորդ և Արամ Առաջին կաթողիկոսների՝ 2016թ. հայրապետական այցերի ժամանակ, Շուշիի գորգեր, Շուշիում տպագրված գրքեր հատկացված Ազգային գրադարանի կողմից, միջնադարյան ձեռագրեր, որոնք Մատենադարանի ցուցանմուշներն են։

«1957թ․-ին, Վազգեն Առաջինի այցի նկարներից երևում է, թե ինչպես հայկական Շուշին ավերված է եղել, Ղազանչեցոցը, Կանաչ ժամը՝ կիսավեր, իսկ Գանձասարն ու Ամարասը՝ անմխիթար վիճակում։ Վազգեն Առաջինը այդ այցի ժամանակ եղել է նաև Գանձակում»,- ասում է Վահե Գաբրիելյանը։

Գարեգին Առաջինի Գանձասար այցելության նկարում տեսանելի են վերանորոգման աշխատանքները, Գարեգին Բ և Արամ Ա կաթողիկոսների նկարներում արդեն տեսանելի են վերանորոգված և բարեկարգ հոգևոր կենտրոնները։

Ներկայացված են Շուշիում տպագրված գրքեր, միջնադարյան ձեռագրեր։

«Շուշին մեր առաջին տպագրական կենտրոն է Էջմիածնից հետո։ Մինչև 1920թ․-ը 145-ից ավելի գրքեր են տպագրվել։ Ներկայացրել ենք 19-րդ դարի վերջին, 20-րդ դարի սկզբին հրատարակված մի քանի գրքերի բնօրինակներ և մի քանի նման գրքերի պատկերները, որոնք հետագայում կներկայացվեն շրջիկ ցուցահանդեսներում։

Գրքերից ընտրված են թե՛ հայ հեղինակների ստեղծագործություններ, օրինակ՝ հայոց լեզվի քերականություն, աստվածաբանական գիտելիքների մասին աշխատություններ, քրիստոնեական կյանքի ուղեցույցներ, և այլն, թե՛ թարգմանություններ տարբեր լեզուներից»,-պատմում է Վահե Գաբրիելյանը։

Վահե Գաբրիելյանը նշում է, որ ցուցահանդեսում փորձել են ներկայացնել Արցախի ամբողջ ժառանգությունը։

«Այն ժառանգությունը, որ անցել է Ադրբեջանի վերահսկողության տակ, և այն մասից օրինակներ, որ գտնվում է Արցախի հսկողության տակ։ Նրանք, որոնք մեր հսկողության տակ են, ինչ-որ առումով ևս վտանգված են, որովհետև թշնամի կա կանգնած դիմացը, որի մտադրությունները բարի չեն, ու չի բացառվում, որ կարող է վաղն էլ կրկին հարձակվել, եթե չկարողանանք ետ պահել այդպիսի մտադրությունից, կամ հակահարված տալ։ Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած ժառանգությունը վտանգված է նրանով, որ ենթակա է թե՛ ոչնչացման, թե՛ անվանափոխման և թյուր ներկայացման։

Տեսանք, Շուշին ինչ վիճակում էր. 1920թ. ջարդերից, հրդեհից և ավերածություններից հետո նրանց ձեռքին էր, 20թ․-ից մինչև 60թ․-ը չէին վերականգնել։ Մեխակավանի եկեղեցին վերացրին ընդհանրապես, անգամ երկրորդ հայրենական պատերազմի հուշարձաներն են պղծել ու ավերել, բայց չէ՞ որ իրենք էլ են մասնակցել այդ պատերազմին»,-ասում է Վահե Գաբրիելյանը։

Եկեղեցիների մի մասի դեպքում Ադրբեջանը փորձում է փոխել պատկանելիության ըմբռնումը։

«Ամարասն էլ է վտանգված, չնայած մեր վերահսկողության տակ է, քանի որ անմիջական նշանառության տակ է, մեր ուխտավորները, այցելուները չեն կարողանում հանգիստ գնալ այնտեղ, նրանց ուղեկցում են ռուս խաղաղապահները։ Այս ամենի վրա պետք է ուշադրություն հրավիրել, որ բոլորը հասկանան, որ նրանք բարի մտադրություններ չունեն, թշնամական են՝ նպատակադրված յուրացնելու, ոչնչացնելու մեր մշակույթը, որ հազարավոր տարիներով ստեղծվել է։ Մեր նպատակն է ասել, ֆիքսել, ցույց տալ, որ դրանք մերն են, մերն են եղել, հայկական պատկանելիություն ունեն, դարերի ընթացքում հայերի ստեղծածն են։

Իհարկե, ունեցածիդ միակ արդյունավետ, երաշխավորված պաշտպանությունը քո զինված ուժերն են։ Բանակ ունես՝ պաշտպանում ես, այլ 100 տոկոսանոց պաշտպանություն չի կարող լինել, եթե քո վերահսկողության տակ չէ, բայց մենք մեր առավելագույն ջանքերը պետք է գործադրենք, որ դրանք պաշտպանենք նաև միջազգային հանրության ջանքերով։ Մենք պետք է անընդհատ շեշտենք, ցույց տանք և մարդկանց պատկերացումներում հստակ դարձնենք ու ամրապնդենք այն, որ այդ ժառանգությունը մերն է, հայկական է և պետք է մնա այդպիսին»,-ասում է Վահե Գաբրիելյանը։

Խոսելով ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի առաքելության մուտքն Արցախ Ադրբեջանի կողմից մերժելու մասին՝ Վահե Գաբրիելյանն ասաց, որ ակնհայտ է, թե ինչու չեն թողնում․ «Որպեսզի փորձեն հայկական հետքը, հայկական պատկանելիության նշանները վերացնել։ Հնարավոր է, որ ինչ-որ զեղծարարություններից հետո, ձևի համար, քարոզչության համար, աշխարհին ներկայացնելու համար թույլատրեն։ Բայց ի՞նչ մնացած կլինի: Ադրբեջացիներից ու թուրքերից ամեն ինչ կարելի է ակնկալել։ Այժմ այդ ողջ հարստությունն ընկել է նրանց ձեռքը, ոգևորվածությամբ, էյֆորիայի մեջ փորձում են ամրապնդել իրենց հաղթանակի պտուղները, ամեն ինչ անելու են՝ հավանական և անհավանական, բարոյական և ոչ բարոյական, նրանց համար սահմաններ չկան։ Գումարներ կծախսեն, կներկայացնեն այնպես, ինչպես ցանկանում են, մարդկանց կբերեն։ Մեր պարտքն է դրան դիմադրելը, ճիշտը ներկայացնելը»։

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

09:33
«Ժողովուրդ». Գյումրիում ՔՊ-ականներին շատ «ջերմ» ընդունելություն են ցույց տվել տեղացիները
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Ինչպես արդեն հայտնի է, շաբաթ օրը՝ մարտի 23-ին, իշխանական վերնախավը, Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:24
«Հրապարակ». Ոսկեպարցիներն անհամբերությամբ սպասում են Փաշինյանի այցին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ լրացավ տասնօրյա ժամկետը, երբ Նիկոլ Փաշինյանը Տավուշի Ոսկեպար, Բաղանիս և հարակից...
Աղբյուր` Panorama.am
09:23
Փոխանակման կետերում ռուբլին, եվրոն և դոլարը էժանացել են
ՀՀ բանկերում այսօր՝ մարտի 29-ին ժամը 09:10-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում է 390.72 դրամ՝ էժանանոլով 0.57 դրամով։ Ըստ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:18
«Ժողովուրդ». Փոքրիկ Հայաստան, բայց 29 հազար 800 կմ² ձգվող կոռուպցիոն սկանդալներ
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Արցախի ներդրումային հիմնադրամը, որպես «Զարգացման արցախյան գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:12
«Ժողովուրդ». Գյումրիում ՔՊ-ականներին շատ «ջերմ» ընդունելություն են ցույց տվել տեղացիները
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Ինչպես արդեն հայտնի է, շաբաթ օրը՝ մարտի 23-ին, իշխանական վերնախավը, Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:09
«Հրապարակ». Իշխան Սաղաթելյանի հո նկատմամբ դատախազությունը հարուցել է հանրային քրեական հետապնդում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ՀՅԴ ԳՄ ներկայացուցիչ, ԱԺ պատգամավոր Իշխան Սաղաթելյանի հոր` Վաչիկ Սաղաթելյանի նկատմամբ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:07
«Ժողովուրդ». Պաշտոնային ոչ հարիր պահվածքը ազդելու է Հայաստանի կողմից արտերկրում նշանակված 51 պատվավոր հյուպատոսների գործունեության վրա
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ ԱԳՆ արարողակարգի ղեկավար Գագիկ Վանոյանը, որը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
«Հրապարակ». Ինչ պաշտոն կստանա Դիանա Գալոյանը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Տնտեսագիտական համալսարանի արդեն նախկին ռեկտոր Դիանա Գալոյանը, մեր տեղեկություններով, շուտով...
Աղբյուր` Panorama.am
09:00
«Հրապարակ». Փաշինյանը ջանք, եռանդ և ֆինանս չի խնայում իր անձնական պաշտպանության համար
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Պատերազմից ի վեր Նիկոլ Փաշինյանը ջանք, եռանդ և ֆինանս չի խնայում իր անձնական պաշտպանությունն...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
«Ժողովուրդ». Ովքե՞ր են ընդգրկված Հայկ Մարությանի կուսակցությունում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Երեկ հայտնի դարձավ, որ Երևանի նախկին քաղաքապետ Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնել՝...
Աղբյուր` Panorama.am
08:54
«Ժողովուրդ». Կարճ ասած՝ Նիկոլ Փաշինյանը խաբել է
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «2019թ ապրիլի 17-ին ՀՀ Ազգային ժողովում Նիկոլ Փաշինյանը այսպիսի միտք արտահայտեց. «Մենք...
Աղբյուր` Panorama.am
08:51
Գյանջայի Ալիևի անվան պողոտայում խոշոր հրդեհ է բռնկվել
Ադրբեջանի Գյանջա քաղաքի՝ Հեյդար Ալիևի անվան պողոտայի հինգհարկանի շենքերից մեկում խոշոր հրդեհ է բռնկվել։ Այս մասին գրում են ադրբեջանակն...
Աղբյուր` Panorama.am
08:30
Ավագ ուրբաթ
Ավագ ուրբաթը Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրն է:
Աղբյուր` Panorama.am
07:34
Որ հասցեներում այսօր լույս չի լինի
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ մարտի 29-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
07:29
Վազգեն Ռշտունի. Դժվարին որոշում եմ կայացրել այս պահին չհավակնել ԲԴԽ դատավոր անդամի թափուր տեղին
Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Վազգեն Ռշտունին հայտարարություն է տարածել, որում մասնավորապես ասվում է. «Ցանկանում եմ իրազեկել, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
23:01
Ալեն Սիմոյանը մեծահոգաբար Ադրբեջանին է տալիս այն, ինչը «իրենցն է»
«Իմ միջազգային գործընկերները երբ մեկնում են Բաքու, իրենց հետ խոսելիս ասում եմ, որ մենք մտահոգություն ունենք, որ Ադրբեջանը պատրաստվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
22:31
Ինչպե՞ս Ժաննա Անդրեասյանը դասարաններում կկրճատի աշակերտների թիվը
«Հանրակրթության նոր չափորոշիչի ներդրմանը զուգահեռ դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը, արդյունքում տարրական և միջին դասարաններում...
Աղբյուր` Panorama.am
22:13
Կայացել են ՀՀ-ի և Կորեայի արտաքին գործերի նախարարությունների միջև 5-րդ քաղաքական խորհրդակցությունները
ՀՀ ԱԳՆ-ից հայտնում են Մարտի 28-ին Երևանում կայացել են Հայաստանի Հանրապետության և Կորեայի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
21:58
Մայր Աթոռում կատարվեց Ոտնլվայի կարգը
Մայր Աթոռից հայտնում են. «Մարտի 28-ին՝ Ավագ Հինգշաբթի, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:30
Օրակարգը մեկն է՝ հայկական պետականության փրկությունը. ՀՅԴ Բյուրո
ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է. «Վերջին շաբաթների ընթացքում Նիկոլ Փաշինեանն ու իր վարչակազմը ևս մէկ անգամ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:18
Գլխավոր դատախազությունը մեկնաբանել է Հայաստանի գրողների և նկարիչների միությունների շենքերը պետականացնելու իր նախաձեռնությունը
Գլխավոր դատախազությունը մեկնաբանել է «Հայաստանի գրողների միության» և Հայաստանի նկարիչների միության» շենքերը պետականացնելու իր...
Աղբյուր` Panorama.am
20:40
Լավրով. Հայաստանի իշխանությունները միտումնավոր փչացնում են հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ
Հայաստանի և Ռուսաստանի հարաբերություններում ստեղծված իրավիճակը լավատեսություն չի ներշնչում՝ պայմանավորված Հայաստանի ղեկավարության դիրքորոշմամբ,...
Աղբյուր` Panorama.am
20:26
Տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված
ՆԳՆ կողմից իրականացված օրենսդրական բարեփոխումների արդյունքում՝ մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտումների շրջանակում գոյացած պարտավորությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
20:12
«Բեմբի, գտա՞ր Ոսկեպարի 7-րդ դարի հայկական եկեղեցին, թե ադրբեջանական քարտեզներում չի երևում»․ օգտատերերը՝ Ալեն Սիմոնյանին
Երեք ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը լրագրողների հետ զրույցում, անդրադառնալով Տավուշի 4 գյուղերի տարածքներ Ադրբեջանին հանձնելու խնդրին, մտքի հերթական...
Աղբյուր` Panorama.am
19:48
Վիշտը պետք է հոգու մեջ լինի, ոչ թե սոցիալական ցանցերում․ Ալլա Պուգաչովան՝ Մոսկվայում տեղի ունեցած դեպքերի մասին
Ալլա Պուգաչովան խախտել է լռությունը՝ Մոսկվայում տեղի ունեցած ողբերգությունից հետո. «Վիշտը պետք է հոգու մեջ լինի, ոչ թե սոցիալական...
Աղբյուր` Panorama.am
19:31
Ամուրի շրջանում երկինքը նարնջագույն է դարձել ավազային փոթորկի պատճառով
Ամուրի շրջանը տուժել է Չինաստանից և Մոնղոլիայից եկած ավազի փոթորկից։ Բլագովեշչենսկի վրա դեղին-նարնջագույն մշուշ է կախված։ Այս մասին գրում է МИР...
Աղբյուր` Panorama.am
19:17
Զելենսկի․ Գազայում իրավիճակը շեղել է համաշխարհային ուշադրությունն Ուկրաինայից
Վլադիմիր Զելենսկին ամերիկյան CBS հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում կրկին դժգոհել է, որ պաղեստինա-իսրայելական հակամարտությունը շեղել է...
Աղբյուր` Panorama.am
18:53
Ֆրանսիական առագաստանավը օլիմպիական ջահը կտեղափոխի Միջերկրական ծովով
Ֆրանսիայի ծովային պրեֆեկտուրան հայտարարել է, որ մայիսի 8-ին իրենց երկիր հասնող օլիմպիական կրակը կուղեկցվի ծովային հսկայական շքերթով:Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
18:44
Հայաստանի տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ։ «Փակ են Արագածոտնի մարզում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:28
Ավագ հինգշաբթին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում
Մարտի 28-ին՝ Ավագ հինգշաբթի, Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին հիշատակեց մեր Տեր և Փրկիչ Հիսուս Քրիստոսի Վերջին ընթրիքը և Սուրբ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց
12:51 28/03/2024

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}