Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Տեղեկատվության  ոլորտում, ինչպես սննդակարգում,  դու այն ես, ինչ ուտում ես։ Փաստացի մեր օրգանիզմի՝ որպես ժողովրդի, պետության, թուլությունը նրանից է, որ վերջին առնվազն երեք տարիներին մեզ կերակրում են անորակ տեղեկատվական սնունդով»,- «Նիկովիդ-18. ախտորոշում և բուժում» խորագիրը կրող քննարկմանն ասաց փորձագետ, հասարակական-քաղաքական գործիչ Արա Սաղաթելյանը։

Նա հարցադրում արեց՝ թե ինչպե՞ս մենք դրան եկանք։

«Մենք ունենք իշխանությունը զավթած մի անձնավորություն, որը ստեղծել է մեր երկրում մանիպուլյացիաների և ստի  կայսրություն և տարածում է այն, ինչ մենք այսօր  կոչում են նիկոլավիրուս՝ դա անպատասխանատվության, ստի, կեղծիքի, մանիպուլյացիաների վրա հիմնված, չարություն սերմանող կառավարման համակարգ է, որը թունավորում է մարդկանց ուղեղները, հոգիները, խեղում է  մտածելակերպը,  շեղում է  արժեքները, այդ ամենի ականատեսը լինում ենք մենք։ Թուլանալով ներսից՝ մենք թույլ ենք լինում դրսի հարձակումների, մեր շահերը ներկայացնելու պարագաներում։ Այսինքն  մեր ընկալումները, որոնք թուլացել են, լինում են թույլ նաև հակառակորդի համար»,- ասաց Արա Սաղաթելյանը։

Փորձագետի խոսքով,  այն, ինչ այսօր կոչում են «նիկոլիզմ», որի հարուցիչը նիկոլավիրուսն է, պոպուլիզմի մուտացված տարբերակ է։

«Պոպուլիզմը որպես  այդպիսին նոր երևույթ չէ, Հայաստանը միակ երկիրը չէ, որտեղ  պոպուլիստները եկել են իշխանության։ Բայց պոպուլիզմը կարող է առավել  մեծ վտանգներ ներկայացնել մեր պես՝ անցումնային փուլում  գտնվող երկրների համար։ ԱՄՆ-ում պոպուլիստներն ավելի քիչ վնաս և վտանգ են ներկայացնում, քանի որ այնտեղ  գոյություն ունեն կայացած ինստիտուտներ, կայացած ֆինանսատնտեսական համակարգեր, մեդիագրագիտություն որոշակի էլիտաների մոտ։ Մեր  մոտ այդ համակարգերը թուլացված են, փաստացի կորցրել ենք իմունիտետը։ Մուտացիայի ենթարկվելով՝ պոպուլիզմը Հայաստանում ստացել է  այն գռեհիկ և կեղտոտ արտահայտումը, որն այսօր կոչում ենք նիկոլավիրուս կամ նիկոլմիզ»,- ասաց փորձագետը։

Սա մեր երկրի պարագայում, ըստ Արա Սաղաթելյանի, տալիս է կորուստներ. «Ունենում ենք, ունեցել ենք, դեռ կունենանք մինչև այն պահը, երբ ազատվենք սրանցից, շատ լուրջ կորուստներ։ Այդ կորուստներից որոշները, ոչ միայն տարածքային, նաև հեղինակության, մեր ազգային արժեքների  առումով կարող են լինել չվերականգնվող կամ վերականգնվեն միայն շատ երկար ժամանակի ընթացքում»։

Նա նշեց, որ ստի և կեղծիքի կայսրությունը Հայաստանում կրում է ինստիտուցիոնալ բնույթ։ Արա Սաղաթելյանի խոսքով, պետության փիլիսոփայության մեջ քաղաքական որոշումներ  ընդունողները մի կողմից և իրավապահ համակարգը մյուս կողմից պետք է որ ապահովեն պետության  բնականոն գոյությունը և գործունեությունը։

«Մեր պարագայում սրանք դարձել են երկու կողմեր,  որոնք իրար պասերով արտադրում են սուտ և կեղծիքներ և ուղղված են քաղաքական ու հանրային ընդդիմախոսներին ճնշելուն, ժողովրդին մանիպուլացնելուն և ազատ խոսքը խեղդելուն»,- ասաց նա։

Նրա խոսքով, տեսնելով որ երկրի ներսում այդ կեղծարարությունն  աշխատում է, փորձում է անել նաև դրսում։

«Երբ պատերազմից առաջ և դրա օրերին ասում էինք, որ մենք բոլոր հնարավոր միջազգային հարաբերությունները հասցրել ենք նվազագույն վստահելիության մակարդակի, կորցրել ենք մեր հեղինակությունը, դա հենց դրա հետևանքն է։ Նա փորձում է դրսում էլ սուտ ասել։ Այդ պատճառով իրեն սկսեցին ընկալել որպես ծաղրածուի իր ստերի ու կապիկությունների հետևանքով։ Այդ կապիկությունը դուրսում բերեց նրան, որ մենք մնացինք մենակ։ Մենք ոչ մի նորմալ օգնություն չստացանք որպես գրանտեր, ոչ մի նորմալ օգնություն չստացանք, համադրել ենք հարևան երկրների հետ, կորոնավիրուսի ժամանակ, չստացանք քաղաքական օժանդակություն պատերազմի ժամանակ։

Այսինքն դրսի պարագայում ունեցանք շատ ավելի մեծ  վնասներ, որի հետևանքն էլ էր  այս կորուստներն ու վիճակը, որ ունենք այսօր»,- ասաց փորձագետը։

Արա Սաղաթելյանն ընդգծեց՝ նիկոլավիրուսի հիմնական ախտանիշներն են՝ սուտը, հերքումը, պրոեկցիան։

«Երբ որ չլինի այս իշխանությունը, մեր հասարակությունը կտեսնի, որ չկուռումպացված լինելը սարսափելի սուտ է, քանի որ այս ռեժիմը սարսափելի կոռումպացված է, մասնավորապես քաղաքական կոռուպցիայի, ևս մի շարք խոշոր իրավախախտումներ ի հայտ կգան։

Նա անընդհատ մեղքն իր վրայից վերաբաշխում է մնացածի վրա՝ մեղավոր են նախկինները, գործընկերները, ով ասես, բացի իրենից։ Ինքը փորձում է մնալ այդ կոնցեպտի մեջ՝ ինքը համար մեկ պատասխանատուն է, բայց համար մեկ մեղավորը չէ։ 

Ինչ վերաբերում է  հերքումին, դա որոշակի հոգեկան խնդիրներ ունենալու հետ է կապված, լինում է դեռահաս տարիքում, նաև որոշ անձանց մոտ, երբ անընդհատ փորձում ես փնտրել ու գտնել այլ մեղավորներ քո մեղքը նվազեցնելու համար։

Նրանք սովորաբար հերքում են ամեն ինչ, ինչ իրենց անհարմար է, կամ պարզապես լռում են։ Վարքագծային այդ լկտիությունը բերում է մի բանի՝ մենք կորցնում ենք ամենակարևորը, առանց որի ինչքան էլ գումար դնես, երկիր չենք դառնալու։ Մենք կորցրել ենք հանրային էթիկան որպես ժողովուրդ, կորցրեցինք ընկալման՝ մարդկային ցավից սկսած իրականությունից ավարտված ունակությունը», - ասաց Արա Սաղաթելյանը։