Ձեր վստահելի աղբյուրը

Tert.am-ը տարածաշրջանային և անվտանգության հարցերով ռուսաստանցի փորձագետ Գրիգորի Տրոֆիմչուկի հետ զրուցել է մայիսի 12-ից հետո ստեղծված իրավիճակի մասին, երբ Հայաստանի տարածքներ են ներխուժել և տեղակայվել ադրբեջանական զինված ուժերը։ Ըստ նրա՝ Ադրբեջանն այլևս կարիք չունի դելիմիտացիայի, նրա նպատակը դեմարկացիան է։ «Ըստ ամենայնի, այս պատճառով ադրբեջանական կողմը ցույց է տալիս, որ Հայաստանի հետ խոսելու բան չունի»,- ասաց նա։

-Պարո՛ն Տրոֆիմչուկ, ադրբեջանական զինված ուժերը տեղակայվել են Հայաստանի տարածքում և չեն հեռանում։ Այսօր անգամ չեն ներկայացել բանակցություններին։ Ձեր կարծիքով՝ ի՞նչ նպատակ ունի Ադրբեջանն այս իրավիճակում, որքա՞ն հեռու նա կարող է գնալ։

-Այս իրավիճակում Ադրբեջանը ունի մի պարզ նպատակ՝  Հայաստանի հետ ամբողջ սահմանի դեմարկացիան: Ադրբեջանն այլևս կարիք չունի դելիմիտացիայի. միայն մեկ շարունակական դեմարկացիա, քանի որ դելիմիտացիան, ըստ սահմանման, ենթադրում է անվերջ խոսակցություններ սահմանների մասին: Ըստ ամենայնի, այս պատճառով ադրբեջանական կողմը ցույց է տալիս, որ Հայաստանի հետ խոսելու բան չունի:

Այնուամենայնիվ, նախկին ԽՍՀՄ հանրապետությունների սահմանների խնդիրը բոլորի համար ունի մեկ ծայրաստիճան տհաճ առանձնահատկություն, և այստեղ ես նկատի չունեմ տխրահռչակ, սխալ, պաշտոնական վարչատարածքային բաժանումը, որը ժամանակին իրականացվել է բոլշևիկների կողմից: Հիմնական խնդիրն այն է, որ եթե մենք սկսում ենք խոսել այս հանրապետությունների սահմանների մասին, ապա մենք անխուսափելիորեն պետք է վերադարձնենք նախկին ԽՍՀՄ ընդհանուր սահմանները: Բայց ԽՍՀՄ-ը մահացավ, ուստի նրա բոլոր սահմաններն ինքնաբերաբար անհետացան: Հակառակ դեպքում, սահմանների մասին նման խոսակցությունը կհիշեցնի Վլադիմիր Վինոկուրի մասնակցությամբ հայտնի հումորային պատմությունը դաշնակահարի նոտաների մասին. «Մենք կարդում ենք սա, չենք կարդում սա։ Նվագում ենք սա, չենք նվագում: Սա բաց ենք թողնում, սրանով ձուկ ենք փաթեթավորել»։

Ըստ այդմ՝ սահմանների այսօրվա հարցը ոչ այլ ինչ, քան պատերազմի մասին է։ Այսինքն՝ ով կարող է ինչ-որ մեկին ինչ-որ հարցում հաղթել: Ղրիմը լավ օրինակ չէ համեմատության համար, քանի որ այնտեղ Ռուսաստանը ոչինչ չի վերադարձրել «վերադարձրու, սա իմն է» պարզ սկզբունքի հիման վրա․ այնտեղ տեղի է ունեցել հանրաքվե: Ի դեպ, իմ վերջին հարցազրույցներում ես, կարելի է ասել, փորձագիտական առաջարկություն եմ արել այն մասին, թե ինչպես կարող է զարգանալ այս նոր դելիմիտացիան առանց պատերազմի, բայց երևում է, որ այնտեղ, որտեղ պետք էր, դա չնկատեցին։ Դե լավ։ Նշանակում է՝ երրորդ Ղարաբաղյան։ Ամեն դեպքում, Ադրբեջանը մտադիր չէ մնալ իր նվաճածի սահմաններում, քանի որ ժամանակի հետաձգումը նշանակում է Հայաստանում ռևանշիստական տրամադրությունների աճ և երկրի զինում:

Մանրամասն՝ սկզբնաղբյուրում։