Քաղաքական 10:34 15/06/2021 Տարածաշրջան

Eurasianet․ Քոչարյանի հաղթանակը կվտանգի Ադրբեջանի ծրագրերը, Փաշինյանի հաղթանակը Բաքվի լավագույն տարբերակն է

«Հայաստանում մոտենում է հունիսի 20-ի խորհրդարանական ընտրությունները և նրա հարևանները, Ադրբեջանում հատկապես ուշադիր հետևում են: Քվեարկության արդյունքը պարզելու է Երևանի և Բաքվի հակամարտության անմիջական ապագան, որը հեռու է ավարտված լինելուց՝ անցյալ տարվա մարտերից հետո, երբ Ադրբեջանը վերադարձրեց իր շատ տարածքներ Լեռնային Ղարաբաղում և հարակից շրջաններում: Հիմնական խնդիրները, որոնք պետք է լուծվեն, ներառում են Լեռնային Ղարաբաղի վերջնական կարգավիճակը, երկու երկրների սահմանների սահմանազատումը և տրանսպորտային կապերի վերականգնումը, ինչպես նշված է նոյեմբերի 10-ի հրադադարի հայտարարությունում»,-այս մասին Eurasianet կայքում գրում է Էլդար Մամեդովը։

Հոդվածագիրը գրում է, որ Բաքվի տեսանկյունից կարևորը ոչ միայն հայաստանյան ընտրությունների արդյունքն է, այլև դրան նախորդող գործընթացը:

«Հայ հասարակությունը չափազանց բևեռացված է. գործող վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը և նրա հիմնական մրցակիցը՝ նախկին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը, փոխանակվում են սպառնալիքներով և վիրավորանքներով և զբաղվում պոպուլիստական և իռիդենտիստական հռետորաբանությամբ: Թվում է, որ փողոցում առճակատման իրական ռիսկ կա:

Հայկական բևեռացումը օգուտ է Ադրբեջանին երկու հիմնական ձևով: Նախ, պետական ինստիտուտների էրոզիան, օրինակ արտգործնախարարությունում զանգվածային պաշտոնանկությունները, նշանակում է, որ չկա կարողություն՝ էներգիա և քաղաքական կապիտալ տրամադրել Ղարաբաղի ճակատագրին, կամ նույնիսկ պատշաճ պաշտպանել Հայաստանը՝ իր տարածքում ադրբեջանական ոտնձգություններից:

Երկրորդ, Բաքուն կարող է ձևակերպել Հայաստանը որպես ձախողված պետություն՝ միաժամանակ ընդգծելով դրա թվացյալ գործող ինստիտուտները: Այս նարատիվը ենթադրում է, որ Բաքվի կողմից ընդունած ավտորիտար կայունությունը գերադասելի է այն քաոսից ու պարտությունից, որ ժողովրդավարությունը բերեց Հայաստան։

Այն նաև արդարացնում է Ադրբեջանի վարչակարգի թերահավատությունը «արևմտյան արժեքների» և Եվրոպայի հետ սերտ կապերի վերաբերյալ: Չնայած 2018 թվականից հետո Հայաստանը որոշ քայլեր կատարեց ազատականացման հարցում`հետևելով արևմտյան մոդելների վրա և համագործակցության պայմանագիր ստորագրեց Եվրամիության հետ, իր կարիքի ժամին ԵՄ-ն չշտապեց նրա պաշտպանությանը:

Ի հակադրություն, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հասկացավ, որ իր դիվանագիտական և ռազմական հաջողության բանալին գտնվում է իր ռուսաստանցի գործընկեր Վլադիմիր Պուտինին՝ պաշտոնապես Հայաստանի դաշնակցին, կուլտիվացնելու մեջ: Ռուսախոս հետխորհրդային ավտոկրատները՝ Ալիևը և Պուտինը, «հասկանում» են միմյանց: Փաշինյանն ընդհակառակը, որպես հեղափոխության միջոցով իշխանության եկած պոպուլիստ առաջնորդ, չնայած նա նույնքան ռուսամետ է, որքան Հայաստանի ցանկացած ղեկավար, երբեք իսկապես չի պատկանել ակումբին:
Հայկական անկայունությունը նաև օգնում է ամրապնդել Ալիևի ներքին լեգիտիմությունը:

Հայաստանում ներկայիս պայմանները հաճախ համեմատվում են 1990-ականների սկզբին վերջին ժողովրդավարական ընտրությամբ նախագահ Աբուլֆազ Էլչիբեյի կարճատև իշխանության օրոք Ադրբեջանում տիրող պայմանների հետ, ինչը շատերի կողմից հիշվում է որպես տրավմատիկ ժամանակաշրջան`որպես ազգային կազմաքանդման ժամանակաշրջան: Նույնացնելով Փաշինյանին Էլչիբեյի հետ ազգային անվտանգության համար իրենց վարած քաղաքականության սոսկալի հետևանքների տեսանկյունից՝ ռեժիմը դելեգիտիմացնում է Ադրբեջանում ընդդիմությանը (դեռևս էլչիբեյի կողմնակից) որպես «ապազգային ուժ»:

Այնուամենայնիվ, Հայաստանի դժբախտություններից քաղաքական և հոգեբանական բավարարվածությունը կարող է միայն Բաքվին տանել այսքան հեռու: Իրականում կարևոր է նոյեմբերի 10-ին հրադադարի մասին հայտարարության իրականացումը:

Ադրբեջանը, մասնավորապես, շահագրգռված է Հայաստանի տարածքով Նախիջևանի հետ միջանցք հիմնելով: Սա մի նախագիծ է, որում վերջին պատերազմում Ադրբեջանի հիմնական հովանավորը՝ Թուրքիան, ունի հատուկ հետաքրքրվածություն, քանի որ դա հնարավորություն կտա ուղղակի ցամաքային հասանելիության հնարավորություն դեպի թուրքական հանրապետություններ՝ տեղակայված Կենտրոնական Ասիայից դեպի արևելք։ Աշխարհաքաղաքականորեն սա ավելի հետևողական նախագիծ է, քան նույնիսկ Ադրբեջանի ինքնիշխանության վերականգնումն ամբողջ Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ. Դա կբարձրացնի Բաքու-Անկարա տանդեմի ազդեցությունը տարածաշրջանում, հատկապես Իրանի հետ կապված, և ճանապարհ կբացի դեպի արևելք Թուրքիայի էքսպանսիայի համար։ Այս ռազմավարության մեջ Բաքուն իրեն տեսնում է որպես անփոխարինելի:

Այդ ռազմավարության զարգացման համար, սակայն, Բաքվին հարկավոր է Հայաստանում կառավարություն, որն ընդունակ է իրականացնել եռակողմ հայտարարությունը, մասնավորապես Նախիջևանի տրանսպորտային ուղու ստեղծմամբ: Գաղափարը Հայաստանում խորապես ոչ պոպուլյար է, քանի որ այն դիտվում է որպես սպառնալիք Հայաստանի ինքնիշխանությանը: Բաքվի հաճախակի պատմական պնդումները Զանգազուրի կամ Սյունիքի նկատմամբ, հայկական տարածք, որի միջոցով ենթադրվում է հաստատել այդ ճանապարհը, անկասկած չի ծառայել վստահության ստեղծմանը: Հայկական պետականության կոլափսը, այնուամենայնիվ, այդ համաձայնագիրը կդարձնի անիրագործելի:

Դա Ադրբեջանին կդնի դժվարին դրության մեջ: Միջանցքն ապահովելու համար նա դա պետք է անի միակողմանի, բռնի կերպով: Բայց, ի տարբերություն Լեռնային Ղարաբաղի, դա կնշանակի հարձակվել Հայաստանի վրա, որը պաշտպանված է Ռուսաստանի անվտանգության երաշխիքներով: Մոսկվան, որը մինչ այժմ բավականին ճկուն էր Բաքվին, կդիտարկի, որ իր վստահելիությունն է ստուգվում: Հնարավոր մեկ այլընտրանքը` Լեռնային Ղարաբաղի վրա ճնշման ուժեղացումը, նույնպես ռիսկային է Բաքվի համար, քանի որ դա կարող է ընկալվել որպես սպառնալիք այնտեղ տեղակայված ռուս խաղաղապահների համար:

Ալիևը շատ լրջորեն է վերաբերվում Պուտինի հետ իր հարաբերություններին, ուստի դժվար թե մեծ սրացման ռիսկի գնա։ Բացի այդ, 2008-ին Հարավային Օսիայում ռուս խաղաղապահների վրա հարձակման վրացական նախադեպը տարածաշրջանում բոլորը հիշում են:

Քոչարյանի հաղթանակը կարող է վտանգել Ադրբեջանի ծրագրերը և անորոշության հավելյալ տարր ներմուծել: Գործելով որպես «հակափաշինյանական», նա բացահայտորեն քննադատում է եռակողմ հայտարարությունը և դատապարտել է ցամաքային միջանցքի տրամադրումը՝ այն համարելով անընդունելի: Նա ավելի քիչ կվարաներ ուժ կիրառել՝ ադրբեջանական զինվորներին հայկական տարածքից վտարելու համար, քան Փաշինյանը: Ի տարբերություն Փաշինյանի, Քոչարյանը միշտ լավ քիմիա է ունեցել Պուտինի հետ և հայտարարել է, որ իր արտաքին քաղաքականությունը միանշանակ ռուսամետ կլինի: Մնում է տեսնել, թե արդյո՞ք Մոսկվան կարձագանքի այս հորդորներին՝ թեքվելով դեպի Հայաստան:

Հաշվի առնելով այլընտրանքները՝ տևական անկայունություն կամ Քոչարյանի վերականգնում, առաջիկա ընտրություններում Փաշինյանի հաղթանակը, հավանաբար, Բաքվի լավագույն տարբերակն է՝ իր նպատակներին հասնելու համար: Նորացված ներքին լեգիտիմությամբ, բայց արտաքինից թույլ և կախված, նա կարող է լինել միակը, որն ի վիճակի է իրականացնել իր իսկ ստորագրած համաձայնագիրը»,-գրում է Էլդար Մամեդովը, ով Եվրոպական խորհրդարանում Սոցիալիստների և դեմոկրատների առաջադեմ դաշինքի քաղաքական խորհրդական է:
 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

23:20
Իմ կարծիքով, Փաշինյանն անկեղծ սիրում է ադրբեջանցիներին. ավելի շատ՝ քան հայերին. Արամ Պետրոսյան
«Ոսկեպարում է գտնվում հայկական եկեղեցի, որը 7-րդ դարի կոթող է: 7-րդ դարում այս տարածաշրջանում թուրքական ներկայություն չի եղել, դրանից...
Աղբյուր` Panorama.am
23:09
Քաղաքացին հարցնում է ԱՆ-ին՝ ով պետք է այս դեղի դեղատոմսը գրի
«Արմաշ» գյուղական համայնքների աջակցման և զարգացման կենտրոն»-ի նախագահ Տիգրան Մաթևոսյանը գրում է. «ՀՀ առողջապահության...
Աղբյուր` Panorama.am
22:49
Փաշինյանը անձամբ է վարել ՀՀ գյուղեր հանձնելու բանակցությունները Տավուշի մարզում
Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացը մտնում է գործնական փուլ՝ այսօր Տավուշում ասել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը:...
Աղբյուր` Panorama.am
22:30
Հայաստանի և Մալթայի արտաքին գերատեսչությունների միջև կայացել են քաղաքական խորհրդակցություններ
ՀՀ ԱԳՆ-ից հայտնում են. «Մարտի 18-ին Վալետայում ՀՀ ԱԳ նախարարի տեղակալ Պարույր Հովհաննիսյանի և Մալթայի Հանրապետության ԱԳ նախարարության...
Աղբյուր` Panorama.am
22:12
«КамАЗ»-ը վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին և բախվել «Hyundai»-ին
Այսօր՝ մարտի 18-ին, վրաերթ-ավտովթար է տեղի ունեցել Երևանում։ Ժամը 15։50-ի սահմաններում Իսակովի պողոտայում՝ ռուսական եկեղեցու դիմաց, 55-ամյա...
Աղբյուր` Panorama.am
21:40
Ոսկեպարի և Բաղանիսի, Նոյեմբերյանի, Ոսկևանի բնակիչները պատրաստ են ինքնապաշտպանություն կազմակերպել
Ոսկեպարի և Բաղանիսի, Նոյեմբերյանի, Ոսկևանի բնակիչները Նիկոլ Փաշինյանի հետ հանդիպումից հետո քննարկում են անցկացրել և պատրաստակամություն հայտնել...
Աղբյուր` Panorama.am
21:20
ԱՄՆ-ը հրաժարվել է շնորհավորել Պուտինին ընտրություններում հաղթանակի կապակցությամբ
ԱՄՆ-ը մտադիր չէ շնորհավորել Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինին նախագահական ընտրություններում հաղթանակի կապակցությամբ։ «ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:52
Ֆրանսիայի Ինտերպոլի կողմից հետախուզվողը հայտնաբերվեց «Զվարթնոց» օդանավակայանում
ՆԳՆ ոստիկանության «Զվարթնոց» օդանավակայանի գծային բաժնի քրեական հետախույզների ձեռնարկած օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների շնորհիվ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:35
Ջերմուկի, Ապարանի, Արագածի, Մարտունիի տարածաշրջաններում ձյուն է տեղում
«Ճանապարհային դեպարտամենտ»-ից հայտնում են․ «Մարտի 18-ին՝ ժամը 20։00-ի դրությամբ, Վարդենյաց և Սարավանի լեռնանցքներում,...
Աղբյուր` Panorama.am
20:22
Միջազգային մրցաշարից հայ բռնցքամարտիկները կվերադառնան 4 մեդալով
Հայաստանի բռնցքամարտի ֆեդերացիան տեղեկացնում է․ «Սերբիայում կայացած բռնցքամարտի  Ա կարգի միջազգային մրցաշարից հայ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:08
ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը Վրաստանում է
ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը Վրաստանում է։ Aliq.ge-ի փոխանցմամբ՝  նա կհանդիպի Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի և նախագահ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:53
Գիվի Միքանաձեի գլխավորած պատվիրակությունը կժամանի Հայաստան
Ալեն Սիմոնյանը մարտի 18-ին կարգադրություն է ստորագրել, որում ասվում է․ «Ղեկավարվելով «Ազգային ժողովի կանոնակարգ»...
Աղբյուր` Panorama.am
19:33
ԱՄՆ-ը հայտնել է Ռուսաստանի և Չինաստանի հետ սպառազինությունների վերահսկման հարցը քննարկելու ցանկության մասին
Միացյալ Նահանգները հենց հիմա ցանկանում է առանց նախապայմանների երկկողմ քննարկումների մեջ մտնել Չինաստանի և Ռուսաստանի հետ սպառազինությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
19:18
Խնդիրը մեկն է՝ կտրել և դժվարացնել Իրան-Հայաստան-Վրաստան-Ռուսաստան հաղորդակցության այս ուղին․ Ոսկանյան
Իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը «Տելեգրամի» իր ալիքում գրում է․ «Կասե՞ք՝ Բաքվի բարբարոսական վարչախմբի ինչի՞ն են պետք...
Աղբյուր` Panorama.am
19:09
Էլիզա ֆոն Յոդեն-Ֆորգի․ Կատարվածը «Հայերի երկրորդ ցեղասպանություն» է
 Հայ դատի Ամերիկայի հանձնախմբի կազմակերպմամբ՝ ԱՄՆ Կոնգրեսում մարտի 13-ին կայացել է «Ցեղասպանության հակադարձում. Արցախի բնիկ հայերի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:51
Մարտի 30-ից հետվճարի ծրագրից կարող են օգտվել 11 բանկերի քարտապանները
ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունից հայտնում են․ «Սկսած մարտի 30-ից հետվճարի ծրագրից կարող են օգտվել հետևյալ 11 բանկերի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:38
Ալիևը վերանվանել է օկուպացված Ստեփանակերտի Վերածննդի հրապարակը
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը վերանվանել է օկուպացված Լեռնային Ղարաբաղի մայրաքաղաքի կենտրոնական հրապարակը, ինչի մասին գրում են ադրբեջանական...
Աղբյուր` Panorama.am
18:25
Մարտի 22-26-ը տեղի կունենա բեմանկարիչ, ՀԽՍՀ վաստակավոր նկարիչ՝ Արշալույս Չիֆլիկյանի նկարների ցուցահանդեսը
Մարտի 22-ին ժամը 17-ին Հայաստանի նկարիչների միությունում տեղի կունենա  բեմանկարիչ, ՀԽՍՀ վաստակավոր նկարիչ՝ Արշալույս Չիֆլիկյանի ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:10
Այդ դեպքում ուր է՞ գնում Հայաստանը․ Տիգրան Աբրահամյան
«Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը գրում է․ «Վերջին օրերին հիմնական քննարկումներն ու կոշտ բանավեճերն...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Քանաքեռավանի գազալցակայանում տեղի ունեցած պայթյունի հանգամանքները պարզվում են
Մարտի 16-ին՝ ժամը 19։10-ի սահմաններում, Կոտայքի մարզի Նոր Հաճն համայնքի Քանաքեռավան բնակավայրում գործող ԱԳԼՃ կայանում «Պեժո» մակնիշի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:45
Չլինի այնպես, որ օրենքը դառնա մահակ որոշ կառույցների համար, որ տառակերություն անեն. Վահե Ղազարյան
«Գյուղացու վճարը պետք է անմիջապես վճարվի, կամ հնարավորինս շուտ։ Այստեղ խնդիր է, թե ինչպես են իրականացվում վարչարարությունը, որովհետև...
Աղբյուր` Panorama.am
17:40
Աբովյանում զենքի գործադրմամբ խմբակային խուլիգանության վարույթով մեղադրանք է ներկայացվել ևս երեք անձի
Քննչական կոմիտեի Կոտայքի մարզային քննչական վարչությունում շարունակվում է Աբովյան քաղաքի Սահմանադրության հրապարակում նույն քաղաքի բնակչի նկատմամբ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:32
Երևանի այսօրվա կառուցապատումը հայրենադավություն է. Հաղթանակ Շահումյան
Հայաստանում «Ակադեմիական քաղաքի» գաղափարը դրվել է դեռևս 80-ական թվականների սկզբին. Երևանից դեպի Աբովյան տանող ճանապարհի  ձախ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:21
Մի շարք շրջաններում ձյուն է տեղում
Մարտի 18-ին՝ ժամը 17։00-ի դրությամբ, Վարդենյաց և Սարավանի լեռնանցքներում, Ջերմուկի, Ապարանի, Արագածի, Արթիկի, Աշոցքի, Սևանի, Գավառի,...
Աղբյուր` Panorama.am
17:16
Team-ի ինտերնետը հասանելի է մետրոյում
Team Telecom Armenia-ն շարունակում է իրականացնել իր ռազմավարական ծրագրերը` կապի ամենաժամանակակից ծառայությունները հասանելի դարձնելով ամենուր՝...
Աղբյուր` Panorama.am
17:09
Գյուղմթերք մթերելու դիմաց վճարը 30 օր ուշացնելու դեպքում վարչական տույժ է նախատեսվում
«Էական փոփոխություններ են նախատեսվում գյուղատնտեսական ապրանքների ձեռքբերման և իրացման մասով, որոնց նպատական է հավասարակշռել պայմանագրային...
Աղբյուր` Panorama.am
16:56
Փաշինյանը հայտնել է Ոսկեպարում, որ 4 գյուղերը պետք է անհապաղ հանձնել Ադրբեջանին, այլապես պատերազմ կլինի. Պատգամավոր
«Փաշինյանը կոնկրետ ժամկետներ չի նշել, սակայն մեր տեղեկություններով՝ այցի նպատակը հենց գործողություններն արագացնելն է եղել»:
Աղբյուր` Panorama.am
16:48
Սեփական ժողովրդին պատերազմով ու պարտությամբ սարսափի մեջ պահող ղեկավար ունենալը մեծագույն անեծք է այդ ժողովրդի վրա. Քաղաքագետ
«Սահմանամերձ գյուղում էդպիսի խոսակցություն կարող էր ունենալ միայն թշնամին»։
Աղբյուր` Panorama.am
16:41
Դավիթ Անանյանի հիշեցումը. Դուք չեք կարող բանակցել նրանց հետ, ովքեր եկել են ձեզ սպանելու
ՊԵԿ նախկին նախագահ Դավիթ Անանյանը գրում է. «Հայտնի պետական գործիչ և Իսրայելի նախկին վարչապետ Գոլդա Մեիրի հետևյալ հայտնի խոսքերը...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Երևանի ծառերի գրեթե կեսը կորցրել կամ կորցնում է իր կենսունակությունը. Բեգոյան
12:15 18/03/2024

Երևանի ծառերի գրեթե կեսը կորցրել կամ կորցնում է իր կենսունակությունը. Բեգոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}