Մշակույթ 14:08 23/02/2023 Հայաստան

Արցախի մշակութային հարստությունը՝ առցանց ցուցահանդեսում

Ամերիկայի Հայկական թանգարանը և Հայաստանի պատմության թանգարանը, հավատարիմ մնալով հայոց ազգային մշակույթի մեծարժեք ժառանգությունը հավաքագրելու, պահպանելու, ուսումնասիրելու և տարածելու առաքելությանը, իրենց ուշադրության կիզակետում են պահում Արցախի հազարամյա պատմամշակութային հարստության ներկայացումն աշխարհին։

Երկու թանգարանների համատեղ առցանց ցուցադրության՝ «Արցախի գանձերի»  նպատակն է Արցախի` հազարամյակներից սերվող հնագիտական, միջնադարյան և նորագույն ժամանակաշրջանի հոգևոր և նյութական ժառանգությունը վերհանելն ու ցուցադրելը։ Առցանց ձևաչափով միավորելով հայկական թանգարանների հավաքածուները մեկ հարթակում` ներկայացնում են Արցախի մշակութային հարստությունը։

Այս համագործակցությունը կամրջել է 16 հայկական թանգարաններ, որոնք տարիների ընթացքում հավաքել են հայոց մշակույթի ու պատմության  խոսուն վկայությունները և իրենց կարևոր դերակատարումն ունեցել այդ արժեքները պահպանելու և ուսումնասիրելու գործում։

Ցուցադրության համադրողներներից Հայաստանի պատմության թանգարանի գիտական գծով փոխտնօրեն,  պ.գ.թ․ Նժդեհ Երանյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ Ամերիկայի Հայկական թանգարանի պատվիրակության հետ հանդիպմանը որոշել էին համատեղ առցանց ցուցադրություն կազմակերպել։

«Հաշվի առնելով վերջին իրադարձությունները, որի  հետևանքով մենք Արցախում մշակութային  մեծ ժառանգության կորուստ ունեցանք, որոշվեց առաջին ցուցադրությունը  նվիրել հենց Արցախի մշակութային ժառանգությանը»,- նշեց  նա։

Արցախը և Ուտիքը, լինելով Մեծ Հայքի արևելյան նահանգները, իրենց կարևոր դերակատարումն են ունեցել հազարամյա բազմաշերտ հայ մշակույթի կերտման գործում։ Արցախի մշակույթի յուրօրինակ և զարգացող շարունակականությունն այստեղ ներկայացվում է հազարամյակների դիտակետից։ Ցուցադրվում են պալեոլիթյան և բրոնզեդարյան իրեր, Արցախին բնորոշ եզակի քարակոթողներ, զենքեր, խեցեղեն, զարդեր և պաշտամունքի առարկաներ, ինչպես նաև միջնադարյան վաղագույն ձեռագրեր, գորգեր, տարազներ, գոտիներ, վաղ շրջանի տպագիր գրքեր, ամսագրեր և լուսանկարներ։

Մասնակից թանգարաններն են՝ «Ալեք և Մարի Մանուկյան» թանգարան (Դետրոյթ), Ամերիկայի Հայկական թանգարան (Բոստոն), Արարատ Էսքիջյան թանգարան (Լոս Անջելես), Արցախի պետական պատմաերկրագիտական թանգարան (Ստեփանակերտ), Համազգային Հայագիտական Միութիւն (Բոստոն), Հայաստանի ազգային գրադարան (Երևան), Հայաստանի պատմության թանգարան (Երևան), Հայկական Լուսանկարներու Պահպանման Արխիւային Ծրագիր (Բոստոն), ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ (Երևան), Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան «Կիլիկիա»  թանգարան (Անթիլիաս), Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարան (Երևան), Պատմաերկրագիտական թանգարան (Մարտակերտ), Վաչե և Թամար Մանուկյան Մատենադարան (էջմիածին), Վենետիկի Մխիթարյան միաբանություն (Վենետիկ), Վիեննայի Մխիթարյան միաբանություն (Վիեննա), «Տապան» թանգարան (Մոսկվա)։

«Փորձել ենք այս փոքր ցուցադրությունով հնարավորինս ներկայացնել Արցախի մշակութային ժառագությունն ու պատմությունը»,- ասաց Նժդեհ Երանյանը։

Նա ընդգծեց, որ պետք է անընդհատ ուշադրության կենտրոնում պահել ու ներկայացնել Արցախի պատմական հարուստ ժառանգությունը, այսօրվա գործընթացները։

Ն.Երանյանն ասաց, որ Արցախը մեր պատմության ու մեր մշակույթի անբաժան մասն է, պարզապես պետք է կույր լինել դա չտեսնելու համար. «Դա անընդհատ արտահայտվում է՝  սկսած նյութական մշակույթից վերջացրած ոչ նյութական, շարժական ու անշարժ ժառանգությունը։

Հարկավոր չէ հատուկ ջանք թափել, փորձել ներկայացնել նրա հայկականությունը, պարզապես պետք է ներկայացնել այն, ինչ որ կա, դա արդեն բավական է տեսնել օբյեկտիվ իրականությունը»։

2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի արդյունքում Ադրբեջանը գրավել է Արցախում մեծ թվով հայկական բնակավայրեր, այդ թվում՝ 12 թանգարան և մասնավոր հավաքածու։ Այդ թանգարաններում պահվող հավաքածուների ճակատագիրն անհայտ է։

«44-օրյա պատերազմի հետևանքով մենք մեծ վնասներ կրեցինք, դրա դրսևորումներից մեկը մշակութային ժառանգության կորուստն է՝ նախաքրիստոնական ու քրիստոնական շրջանի շուրջ 2000 հուշարձան, թանգարաններ ու մասնավոր հավաքածուներ մոտավորապեսս 20 հազար ցուցանմուշներով։ Թանգարաններ, որոնք իսկապես համաշխարհային մակարդակով մեծ ժառանգություն էին ներկայացնում»,- ասաց Նժդեհ Երանյանը։

Նա նշեց, որ հետևում են ադրբեջանական վերահսկողության տակ գտնվող հայկական մշակութային ժառանգության ճակատագրին. «Պատերազմի ավարտից անմիջապես հետո  տևական ժամանակ ադրբեջանիցներն այդ հարցում «ակտիվ» էին, շատ էին նյութեր տարածում։ Հիմա, հասկանալով իրենց արածի ռիսկերն ու բացասական կողմը, համեմատաբար ավելի քիչ են տարածում։ Վստահ եմ, ոչ թե դեպքերն են նվազել, այլ իրենք ավելի զգույշ են վարվում։

Բայց մշակույթին վնաս հասցնելը միայն ֆիզիկապես ոչնչացնելը չէ, նաև մշակույթին վնաս են հասցնեում գործառույթի փոփոխությամբ, փոքր միջամտություններ իրականացնելով։ Օրինակ, եկեղեցու հովվատան գործառույթը փոխել են, թեև արտաքին տեսքը չեն փոփոխել, կամ  հայկական եկեղեցիներում նամազ են կարդում, որը ժառանգության նսեմացման մի դրսևորում է»։

Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

12:43
Ֆրանսիական կողմն Ակադեմիական քաղաքի ծրագիրը որակել է համարձակ, հավակնոտ և գրավիչ
Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանն ու ՀՀ-ում Ֆրանսիայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Օլիվիե Դըկոտինյին այսօր այցելել...
Աղբյուր` Panorama.am
12:33
Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է. Թաթոյան
«Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է: Չի կարելի ամրացնել ադրբեջանական դիրքերը սեփական ժողովրդին անվտանգությունը խաթարելու...
Աղբյուր` Panorama.am
12:30
Հայաստանը 29.94 տոննա հումանիտար բեռ կուղարկի Գազայի հատված
«Մարդասիրական օգնության շրջանակներում  տեղահանված անձանց կառավարության կողմից առաջարկվում է տրամադրել մթերք և...
Աղբյուր` Panorama.am
12:29
Քաղաքագետ. Ալեն Սիմոնյանը թող իրան քաղաքական ծաղրածուի տեղ չդնի
«Ալեն Սիմոնյանը թող իրեն քաղաքական ծաղրածուի տեղ չդնի։ Ֆեյք, ֆալստարտ ու նման բառերը բնորոշ են իրենց իշխանությանը»,-Panorama.am-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:16
Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան
Երևանում ցերեկային ժամերին ջերմաստիճանը կհասնի +20․․․+22 աստիճանի
Աղբյուր` Panorama.am
11:52
Վճարված ռոյալթիներից 1 մլրդ 51 մլն դրամը հատկացվեց ազդակիր համայնքներին
«Նախագծով նախատեսվում է Սյունիքի, Լոռու, Կոտայքի և Գեղարքունիքի 6 համայնքներին, որոնք միասին ընդգրկում են 33 ազդակիր բնակավայր,...
Աղբյուր` Panorama.am
11:42
«Արտավազդ»-ի մրցանակակիրները
Թատրոնի միջազգային օրը՝ մարտի 27-ին, Հակոբ Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնում տեղի ունեցավ Հայաստանի թատերական գործիչների...
Աղբյուր` Panorama.am
11:31
ԼՂ-ից բռնի տեղահանված որոշ շրջանակների գործողությունները սպառնալիք են Հայաստանի անվտանգության համար. Փաշինյան
«Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված որոշ շրջանակ կամա թե ակամա անում է գործողություններ և քայլեր, որոնք սպառնալիք են ստեղծում Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:30
Արտակ Զաքարյան. Ռևանշն անխուսափելի է
ՀՀԿ փոխնախագահ Արտակ Զաքարյանը գրում է. «Դավադիր բոսյակներ կան, որ լավագույն տղերքի արյամբ 30 տարի առաջ գծված սահմանները, թշնամու...
Աղբյուր` Panorama.am
11:25
Իսրայելն Ադրբեջանին խորհուրդ է տվել ինչպես հաղթահարել ջրի դեֆիցիտը
Իսրայելի ջրամատակարարման ազգային օպերատոր Mekorot ընկերությունն առաջարկել է Ադրբեջանում ջրի սակավության խնդիրը լուծել արհեստականորեն առաջացած...
Աղբյուր` Panorama.am
11:18
40+10 հազար դրամ աջակցության ծրագիրը երկարաձգվեց 9 ամսով
«Նախագծով առաջարկում ենք ԼՂ-ից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցների 40+10 հազար դրամ աջակցության ծրագրի հիման վրա ևս 9 ամսով ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:14
Օրբելյան. Փորձում եմ ակտիվ պահել իմ կապը հայազգի իմ բոլոր ընկերների հետ, մշտապես նորանոր գաղափարներ ենք իրագործում
«Այս տարին նույնպես անչափ հագեցած է հյուրախաղերով, աշխարհի տարբեր բեմերում ելույթներով։ Ուրախ եմ, որ իմ մասնակցությամբ կարողանում եմ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:56
Մենք ունենք այդ կարգի ինքնուրույն մարդիկ, բայց մի տեսակ զսպաշապիկի մեջ են. Աղվան Վարդանյան
«Մեր իրականությունն ու մենթալիտետն այնպիսին է, որ մենք միշտ փորձում ենք գտնել մեկին, հերոսին, սիրահարվել նրան և ասել, որ նա պետք է...
Աղբյուր` Panorama.am
10:51
1.1 մլրդ դրամ սուբսիդիա «Վեոլիա Ջուր» ՓԲԸ-ին՝ ջրի սակագնի բարձրացումը փոխհատուցելու համար
Կառավարությունն այսօրվա նիստում «Վեոլիա Ջուր» ՓԲԸ-ին սուբսիդիա կհատկացնի խմելու ջրի մատակարարման և ջրահեռացման (կեղտաջրերի մաքրման)...
Աղբյուր` Panorama.am
10:48
ԱԱԾ սահմանապահ զորքերը կազմակերպում է ընդունելություն «Զվարթնոց» անցակետում ծառայության անցնելու համար
ԱԱԾ սահմանապահ զորքերը կազմակերպում է ընդունելություն «Զվարթնոց», «Բագրատաշեն» և ՀՀ պետական սահմանի մյուս անցման...
Աղբյուր` Panorama.am
10:42
Հաստատվել է նախադպրոցական հաստատության ղեկավարման իրավունքի քննության թեստավորման փուլի նոր հարցաշարը
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարի հրամանով հաստատվել է նախադպրոցական ուսումնական հաստատության ղեկավարման իրավունքի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:34
ԼՂՀ-ն «լուծարելու» փաստաթուղթը հայրենակիցներին փրկելու միակ միջոցն էր. Սամվել Շահրամանյան
Նա ասել է, որ Արցախում շարունակում է մնալ 10-11 մարդ, որ հիվանդ կամ հաշմանդամություն ունեցող մարդիկ են, որոնք չեն կարողանում ազատ տեղաշարժվել և չթողնել հարազատների գերեոզմանները։
Աղբյուր` Panorama.am
10:31
Երևանը, իրոք, վերջերս չի մասնակցել ՀԱՊԿ քարտուղարության աշխատանքներին. Իմանգալի Թասմագամբետով
«Երևանը, իրոք, վերջերս չի մասնակցել ՀԱՊԿ քարտուղարության աշխատանքներին... Հայաստանի Հանրապետության պաշտոնյաների նշված հայտարարությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
10:27
Ծաղկաձորի «Կովկասի գերուհի» ռեստորանի մենեջերը կասկածվում է 11 միլիոն դրամ հափշտակելու մեջ
Օրեր առաջ ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության Ոստիկանության Հրազդանի բաժին է դիմել Կոտայքի մարզի բնակիչ 37-ամյա Կարապետ Թումանյանը և հայտնել, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:10
Թուրքիայում լիճը պատվել է մազութի հաստ շերտով՝ ՆԱՏՕ-ի նավթամուղի վթարի պատճառով
Մազութի հաստ շերտը ծածկել է Թուրքիայի արևմուտքում գտնվող  Սափանջա լիճը՝ ՆԱՏՕ-ի նավթամուղում տեղի ունեցած վթարից հետո։ Այդ մասին հայտնում է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:58
Արևմուտքը հետապնդում է իր շահերը և իրեն չի հետաքրքրում՝ Հայաստան կլինի, թե ոչ. Կարեն Բեքարյան
«Արևմուտքին պետք է ժամ շուտ այստեղ լինի խաղաղության պայմանագիր։ Իրեն ընդհանրապես չի հետաքրքրում՝ Հայաստանի որ տարածքով»,- 168 TV-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:49
Մարտի 28-ին դոլարի, ռուբլու և եվրոյի փոխարժեքները էժանացել են. Թարմացված
ՀՀ բանկերում այսօր՝ մարտի 28-ին ժամը 09:40-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում է 391.22 դրամ՝ էժանանոլով 2.77 դրամով։ Ըստ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:20
«Ժողովուրդ». Փաշինյանն էլի խաբեց քաղաքացիներին
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««2020թ․ մայիսի 16-ին հրավիրված մամուլի ասուիսի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հրապարակեց...
Աղբյուր` Panorama.am
09:17
«Փաստ». Փաշինյանը հորդորել է հնարավոր բոլոր տարբերակներով հերթական անգամ դեմոնիզացնել ընդդիմությանն ու «նախկիններին»
«Փաստ» թերթը գրում է. «Վերջին շրջանում Տավուշի գյուղերի թեմայի հետ կապված հայաստանյան իշխանությունների կողմից արվող...
Աղբյուր` Panorama.am
09:13
«Ժողովուրդ». Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովում աշխատակիցները դիմումներ են ներկայացնում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովում քաոս է. աշխատակիցները, իրար հաջորդելով, դիմումներ են...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
«Փաստ». Չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Ամենայն հայոց կաթողիկոսի հետ
«Փաստ» թերթը գրում է. «Օրերս պաշտոնական այցով Հայաստան էր ժամանել Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեն: Նա հանդիպել է Նիկոլ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:58
«Ժողովուրդ». Գեներալ Մանվել Գրիգորյանի դատավոր դստերը ՔԿ-ն հարցեր է տվել
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկությունների համաձայն՝ ՀՀ քննչական կոմիտեն իրազեկել է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
«Հրապարակ». «Օսկար» մրցանակաբաշխությունը մեկնաբանելու համար որքան գումար է վճարել Հ1-ը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Հանրային հեռուստաընկերությունը գնումների պաշտոնական կայքում հրապարակել է, թե որքան գումար է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:54
«Փաստ». Գնալով ավելի ակնհայտ են դառնում ներիշխանական «բազառները»,
«Ասֆալտը, ինչպես հայտնի է, Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության գաղափարաքաղաքական հենքն է»
Աղբյուր` Panorama.am
Օրվա թեմա
08:33 28/03/2024, Հայաստան
Մեծ Պահք. Ավագ հինգշաբթի
08:30 27/03/2024, Հայաստան
Մեծ Պահք. Ավագ չորեքշաբթի
08:30 26/03/2024, Հայաստան
Մեծ Պահք. Ավագ երեքշաբթի

Տեսանյութեր

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց
12:51 28/03/2024

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}