Ձեր վստահելի աղբյուրը

Սեպտեմբերի 4-ին նշնվում է Սեռական առողջության համաշխարհային օրն է: Հայաստանցիների մոտ առավել հաճախ պատահող սեռական խնդիրների մասին Panorama.am-ը զրուցել է ԵՊԲՀ սեքսոլոգիայի ամբիոնի վարիչ, սեքսոպաթոլոգիայի կլինիկայի ղեկավար, բժշկական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Վրեժ Շահրամանյանի հետ։

Panorama.am-Ներկայացրեք, խնդրում եմ, օրվա խորհուրդը, այն  նշելու անհրաժեշտությունը։
Վրեժ Շահրամանյան-Սեռական առողջությունն ընդհանուր առողջության անբաժանելի մասն է: Սեռապես առողջ անհատը ունակ է վարելու բովանդակալից և հարուստ կյանք, քանի որ բարձր է նրա շփվողականությունը, հուզական դրսևորման աստիճանը։ Սեռապես առողջ անհատն ունի դրական վերաբերմունք դեպի սեքսուալությունը, ունակ է ստանալու սեռական հաճույք և վարում է անվտանգ սեռական կյանք` զերծ բռնությունից, հարկադրանքից։ Եվ վերջապես, սեռապես առողջ մարդը ներդաշնակ է, ունի կայուն ներաշխարհ։ 

Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության կողմից հաստատվել է, որ յուրաքանչյուր անձ ունի սեռական իրավունքներ, որոնց ճանաչումը, ընդունումը և պաշտպանությունը պարտադիր պայման է նրա սեռական առողջության պահպանման հարցում։ Եվ այսօր մենք արդեն ունենք Սեռական առողջության համաշխարհային օր՝ սեպտեմբերի 4-ը, ինչը շատ ողջունելի է, քանի որ այս հանգամանքը հնարավորությունը կտա մարդկանց սեռական առողջության հարցերում լինել առավել անկաշկանդ և տեղեկացված:

Panorama.am-Վերջին տարիներին ավելի շատ է խոսվում սեռական առողջության մասին։ Արդյունը նկատելի՞ է։ 
Վրեժ Շահրամանյան-Հայաստանում սեքսուալ կուլտուրան աստիճանաբար դուրս է գալիս հոգեվարքի ճահճից: Տարիներ առաջ դիմելիությունը համեմատաբար քիչ էր, պատճառները տարբեր էին` սեռական կուլտուրայի առանձնահատկությունները, բժիշկ-սեքսոպաթոլոգի մասին սխալ պատկերացումները և այլն: Ժամանակի ընթացքում մարդիկ սկսեցին հասկանալ, որ սեքսոպաթոլոգը մարդու սեռական առողջության բժիշկն է, որը բուժում և կանխարգելում է սեռական խանգարումները:

Panorama.am-Ի՞նչ խնդիրներով են ավելի շատ դիմում սեքսոպաթոլոգին:
Վրեժ Շահրամանյան- Տղամարդիկ առավել հաճախ դիմում են հետևյալ սեռական խնդիրներով՝ էրեկցիայի (պոտենցիայի) խանգարում կամ՝ ժողովրդական լեզվով ասած՝ իմպոտենցիա (սեռական թուլություն), վաղաժամ և ուշացած սերմնաժայթքում (սեռական հարաբերության տևողության խնդիրներ),  սեռական ցանկության նվազում կամ բացակայություն, անպտղություն, սեռական խանգարումներ` պայմանավորված սեռավարակներով, պրոստատիտով, նևրոզով և այլն, սեքսուալ աններդաշնակության հարցեր և այլն: Կանայք հիմնականում դիմում են հետևյալ խնդիրներով՝ անօրգազմիա, սեռական բավարարվածության բացակայություն, վագինիզմ (վախ հարաբերությունից), սեռական ցանկության նվազում կամ բացակայություն, զզվանք սեռական հարաբերությունից, ցավ սեռական հարաբերության ժամանակ, սեքսուալ աններդաշնակություն և այլն:

Ցավոք, վերջին տարիներին շատացել են այն պացիենտները, որոնց սեռական խանգարումները պայմանավորված են խաղամոլությամբ, թմրամոլությամբ և վիրտուալ սեքսից կախվածությամբ։ 

Panorama.am-Եթե  չափահաս մարդը տարբեր պատճառներով չունի սեռական կյանք, որո՞նք կարող են լինել դրա հետևանքերը։
Վրեժ Շահրամանյան-Որպես կանոն, սեռական կյանքի բացակայությունը, ուշ ամուսնությունը բազմաթիվ խնդիրների պատճառ կարող են դառնալ։ Կանոնավոր սեռական կյանք չվարող կանանց մոտ կարող են առաջանալ հորմոնային, դաշտանային ֆունկցիայի խանգարումներ, հիստերիկ երևույթների դրսևորում, վագինիզմ` հեշտոցամուտքի մկանների ակամա կծկում սեռական հարաբերության փորձի ժամանակ։ Նման դեպքեր են արձանագրվում նաև սեռական կյանքի մասին սխալ տեղեկատվության արդյունքում։

Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ սեքսից երկար ժամանակ հրաժարվելը կնոջ մոտ լուրջ խնդիրներ կարող է առաջացնել: Սեռական հարաբերությունից հաճույք ստանալը և օրգազմի (հեշտանքի) միջոցով լիցքաթափումը կարևոր են նրա նորմալ հոգեկան առողջության համար: Դրա բացակայության դեպքում կինը դառնում է դյուրագրգիռ, նյարդային, բռնկվող, զգալի փոփոխություններ են կատարվում բնավորության մեջ: Զարգանում է նևրոզ։ Չէ՞ որ սեքսը միայն սեռական հարաբերություն չէ, այն նաև «վստահելի շփման» խորհրդանիշ է մեկ այլ մարդու հետ:
Երբ նման հարաբերություն չկա, կինը սկսում է աշխարհն ընկալել սխեմատիկորեն՝ անցկացնելով այն իր որոշ սկզբունքների  պրիզմայի միջով, դառնում է կոպիտ, քննադատող, հակված է լինում հանդիմանելու: Շատ հաճախ դա ոչ մի կապ չի ունենում անձնական, ինտիմ կյանքի հետ, այլ տարածվում է  մարդկային հարաբերությունների վրա ընդհանրապես:  Սկզբունքորեն, որպեսզի դա տեղի չունենա, սեռական կյանքը կարելի է փոխարինել ինքնաբավարարմամբ: Բայց եթե տղամարդիկ դրանով զբաղվում են մշտապես, ապա կանայք շատ հաճախ հրաժարվում են նաև դրանից:

Կանայք, որոնք երկար ժամանակ սեռական կյանքով չեն ապրել, նաև օրգազմ ճաշակելու հնարավորությունից են զրկվել: Նման դեպքերում կարող են առաջանալ նևրոտիկ տարատեսակ խանգարումներ: Իսկ այն կանայք, ովքեր ունեն կայուն սեռական կյանք և պարբերաբար օրգազմ են ապրում, սովորաբար նման խնդիրներ չեն ունենում: Ընդհակառակը, նրանք գերազանց ինքնազգացողություն և հոյակապ տեսք ունեն: Այդպիսի կնոջ երջանկությունը ներսից է ճառագում: Օրգազմի բացակայությունը՝ անօրգազմիան, կանանց սեռական առողջության առանցքային խնդիրներից է: Հաճախ այն պայմանավորված է լինում հոգեբանական գործոններով: Անօրգազմիայի դեպքում սեռական խթանումն առաջացնում է գրգռվածություն, բայց օրգազմ լինում է հազվադեպ կամ բացակայում է ընդհանրապես: Երբեմն կանանց համար սեռական հարաբերությունը պարզապես հաճելի է, և նրանք ունենում են որոշակի հոգեկան հանգստություն՝ առանց օրգազմի:

Panorama.am-Այսօր հայ երիտասարդը որքանո՞վ է սեռադաստիարակված։
Վրեժ Շահրամանյան-Սայլը կարծես աստիճանաբար տեղից շարժվում է. գնալով մեծանում է այն երիտասարդների թիվը, ովքեր ավելի շատ են ուշադրություն դարձնում իրենց սեռական առողջությանը և հաճախ են հետազոտվում: Հաճախ ամուսնանալուց առաջ գալիս են, անցնում սեքսոլոգիական  անհրաժեշտ հետազոտություններ, ինչը շատ գովելի է: Բայց ցավալի է, որ երբեմն սեռական հիգիենայի տարրական կանոններին մեր երիտասարդները չեն տիրապետում: Հաճախ մեզ դիմում են այնպիսի պացիենտներ՝ տղամարդիկ, կանայք, ամուսնական զույգեր, որոնց մոտ ապատեղեկատվության պատճառով սեռական խանգարումներ են առաջացել։ Մինչդեռ սեքսոպաթոլոգին ժամանակին դիմելու պարագայում հնարավոր կլինի շուտ կանխել սեռական խանգարումների և դրանցով պայմանավորված ամուսնալուծությունների դեպքերը։