Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Հայաստանի հիմնի  տեքստի փոփոխության հետ ես կապ չունեմ։ Հայաստանի հիմնի փոփոխության խնդիր չկա, մրցույթը հիմնի փոփոխության հետ կապ չունի»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց Հայաստանի Գրողների միության նախագահ Էդվարդ Միլիտոնյանը պատասխանելով հարցին, թե ինչո՞ւ եք ընդգրկվել Արամ Խաչատրյանի երաժշտության հիման վրա հիմնի համար տեքստի մրցույթի աշխատանքային խմբում, գտնում եք, որ Հայաստանի հիմնը փոխելու անհրաժեշտության կա՞։

Նա նշեց, որ աշխատանքային խումբը պետք է նայի, քննի, կարծիք հայտնի Արամ Խաչատրյանի երաժշտության համար  գրվող տեքստերի վերաբերյալ. «Մրցույթը Խաչատրյանի երաժշտության բառերի համար է, իմ մասնակցությունը լինելու է՝ լավ է գրված, վատ է գրված, կարող է հնչել Արամ Խաչատրյանի երաժշտության հետ։ Իմ մասնակցությունը տեքստի մասին իմ կարծիքը հայտնելն է։ Այդքան էլ մեծ հավատ չունեմ, թե համարժեք տեքստ է գրվելու։ Շատ կուզեի այդ բարձրությամբ տեքստ գրվեր, բայց շատ դժվար է։ Համենայնդեպս ամեն գրող չէ, որ կխիզախի նման քայլ անել։ Պատրաստի երաժշտության վրա գրելը շատ դժվար է։ Թե հետո Արամ Խաչտարյանի տուն-թանգարանում կհնչի, թե որտեղ, այլ խնդիր է, ինձ համար այս պահին օրախնդիր չէ»։

Ինչ վերաբերում է Հայաստանի հիմնը փոխելու անհրաժեշտությանը, Գրողների միության նախագահն ասաց. «Այս պահին հիմնավոր բաները փոփոխությունների ենթարկելն ավելի գրգռիչ հանգամանք կլինի՝ հոգեբանորեն, իրավիճակային, Հայաստան-Սփյուռք։ Այսպիսի հարաբերություների մեջ դա շատ բնականորեն պետք է լինի, եթե լինի, կամային որևէ բան... Հիմա դա մեծ աղմուկի, տարընթերցումների առջև կկանգնեցնի։ Նման բաները մի գրչի հարվածով չեն արվում։ Կհասունանա ինչ-որ մի բան և դրա տրամաբանական զարգացում կարող է լինել, ես չգիտեմ՝ երբ, ինչ, ինչի համար, որի համար։ Հասկանում եք»։

Աշխատանքային խմբի անդամ դիրիժոր, երաժշտագետ Դանիել Երաժիշտն ասաց, որ ինքն ընդունել է աշխատանքային խմբում  ընդգրկվելու հրավերը, քանի որ համարում է, որ նման ճակատագրական հարցի քննարկմանը պետք է մասնակցել, օգնել,  ոչ թե խուսափել։

«Իմ քաղաքացիական և արվեստագետի պարտքն է։ Մեծ պատասխանատվությամբ եմ վերաբերվում այդ հարցին»,- ասաց երաժիշտը։ 

Նրա խոսքով, արդեն 30 տարի այդ խնդիրն օրակարգում կա. «Բացի երաժշտական արժեք ներկայացնելուց, որ Արամ Խաչատրյանի հիմն անհամեմատելի է իր հզորությամբ, այստեղ այլ հարց էլ կա։ «Մեր հայրենիք» ներկայիս հիմնը ներխուժել է, ներմուծվել է անարդար կերպով։ Մինչև այդ եղել են մրցույթներ, որոնց արդյունքներն անտեսվել են։ Այսօր խոսում ենք արդարության վերականգնման մասին»։

Արամ Խաչատրյանի տուն-թանգարանի տնօրեն Արմինե Գրիգորյանն ասաց, որ այն ամենը, ինչը կապված է Արամ Խաչատրյանի ժառանգության հետ, իրեն ոգևորում է, շատ կարևոր է ու հետաքրքիր է։

«Դա է պատճառը, որ ընդգրվել եմ այդ խմբում։ Երկրորդ՝ Արամ Խաչատրյանի այդ հրաշալի ստեղծագործությունը, օրհներգը, թեկուզ ոչ որպես պաշտոնական օրհներգ, այլ ընդհանրապես որպես ստեղծագործություն, նոր բանաստեղծությամբ նոր շունչ կստանա, կսկսի կրկին հնչել»,- նշեց նա։

Արմինե Գրիգորյանի խոսքով, հիմնի փոփոխության  խնդիրն անընդհատ արդիական է սկսած հենց 1990 թվականից։

«Այս պահին օրհներգը փոխելու հարցը դրված չէ։ Այս պահին քաղաքական հարց չէ, այլ հայտարարվում է մրցույթ բանաստեղծության համար, որպեսզի օրհներգը կրկին հնչի, կյանք ստանա»,- ասաց  Արամ Խաչատրյանի տուն-թանգարանի տնօրենը։

Գրականագետ Ֆելիքս Բախչինյանն ընդգրկված է աշխատանքային խմբում, որպեսզի տեքստի գեղարվեստական արժեքը որոշի, որ անպայման երաժշտությանը  համապատասխանի, լինի հայրենասիրական։

«Բայց դա հիմնը չէ, հիմնի հետ կապ չունի, ուղղակի Խաչատրյանի երաժշտության հետ բառեր են հարկավոր։ Հիմնը՝ կառավարությունն է որոշում, պետական միջոցառում է»,-  ընդգծեց նա։ 

Գրականագետը չի կարող ասել հիմնը  փոփելու անհրաժեշտություն կա, թե ոչ։  Նրա խոսքով, իրեն այլ հարց է անհանգստացնում. «Ռուսաստանի հիմնը նույն Խորհրդային  տարիներին է, բայց սիրիկայաբար հայ հեղինակին հանել են։ Հեղինակներից մեկը եղել է  Էլ Ռեգիստանը։ Բայց նրան հանել են՝ թողնելով միայն Սերգեյ Միխալկովին։ Ես սրա դեմ եմ ուզում իմ ձայնը բարձրացնել, եթե որևէ մեկը լսի։ Սա շատ մեծ անբարոյականություն է, հայ մտավորականներից որևէ մեկը ձայն չի բարձրացնում, թե ինչու են վախենում, ինչ կապ ունի՝ Ռուսաստանը մեծ երկիր է։ Ես դրանով եմ ուզում զբաղվել։ Ես բարձրաձայնել եմ, բայց բոլորն ասում են՝ գործ չունես։ Բայց ես պետք է բարձրաձայնեմ և նույնիսկ մի հոդված գրեմ այդ մասին»։