Ինչպե՞ս դառնալ SMM մասնագետ
SMM-ը նոր մասնագիտությունների շարքում ամենապահանջվածն է, ամենաքննարկվողը, ցանկացած մարդ իրեն մի քիչ SMM-մասնագետ է զգում։ Այնպիսի տպավորություն կարող է ստեղծվել, որ SMM-ով զբաղվողները բիզնեսներից շատ են։ Որպես մի քիչ SMM սովորած մարդ, պիտի ասեմ, որ այնքան էլ հեշտ չի, ինչպես թվում է, որ ավելի շատ մաթեմատիկա, հաշվարկ ու վելուծություն է, քան սիրուն տեքստեր գրելու հմտություն։ Մի քիչ էլ սովորեմ, գուցե կարծիքս փոխեմ, բայց մինչ այդ թողնենք այս մասնագիտության մասին պատմի «SMM-շիկների» «պապան», «սենսեյը», SMM-գուրու Արտակ Հարությունյանը։
-Արտակ, կարելի է ասել ոչ միայն SMM-ի, այլ ընդհանրապես Թվային մարքեթեինգի «պապան ես»։ Հայաստանում, ու ոլորտի գրեթե բոլոր խաղացողները քո դպրոցն են անցել։ Եթե հաշվես առաջին քայլերից, արդեն քանի տարի ես ոլորտում։ Ինչ դինամիկա ես արձանագրել այս ընթացքում։Ինչպես են փոփոխվել այս մասնագիտության պահանջները, մասնագիտության հանդեպ վերաբերմունքը։
-Չէ, չի կարելի այդպես ասել: Կարելի է ասել հնաբնակներից եմ, բայց իսկապես էլի հին ու լուրջ գործընկերներ շատ ունեմ: Իսկ որ այսօրվա շատ «թոփ խաղացողներ»-ի հետ այո, այս կամ այն կերպ առնչություն եմ ունեցել, դա փաստ է: Օգտվելով առիթից ցանկանում եմ ողջույններս փոխանցել բոլոր նրանց ում «կյանքն ու ներվերը» կերել եմ: Իսկ դինամիկան ակներև է` 2010-ին, երբ բացեցի Ինեկոբանկի խումբ, իսկ հետո արդեն 2011-ին, երբ Ինեկոբանկի ֆեյսբուքյան էջը, ոչ մի բանկ դեռ էջ չուներ, իսկ հիմա Բանկային բիզնեսի մի մեծ կտոր ուղիղ առնչվում է SMM-ի հետ:
Ժամանակակից կյանքում բիզնեսը հաջողված լինելու համար պետք է այն լինի հանրային ու տեսանելի: Դա ապահովելու ամենաարագ ու քիչ ժամանակատար ու ռեսոււրսատար միջոցը հենց սոց ցանցերն են: Սակայն անկեղծ լինելու համար պետք է փաստել, որ միայն սոցիալակն ցանցերը, կամ դրանցից մի քանիսի կիրառումը դեռ բավար չեն, որ լինեք «սիրված ու լսելի բրենդ»: Հիմա բազմալիք(omnichannel) մարքեթինգն է աշխատում:
-Իսկ 12 տարի առաջ դու ինչպե՞ս բացահայտեցիր SMM-ը, ինչպե՞ս մտար այս աշխարհ։
-Որպես էդպիսին սմմ չեմ երազել: Ավելի շատ ինձ հետաքրքիր է եղել գովազդն ու մարկեթինգը: Իսկ դա տեղի ունեցավ այսպես. եթե չեմ սխալվում 90-ականների վերջին, երբ ինձ կտակված պապիկիս տունը վաճառեցին մերոնց չստացված բիզնեսի(այսստեղ խնդալու սմայլիկ) պարտքերը վճարելու համար, իմ սիրտը շահելու համար տակավին երիտասարդիս համար գնեցին առաջին համակարգիչը: Հետագայում, բանակից հետո, երբ արդեն ինտերնետը դարձավ ավելի հասանելի ADSL կապի շնորհիվ(դրանից առաջ իհարկե dialup-ն էր freenet-ի քարտերով), ես շատ էի թափառում ինտերնետում, հատկապես mirq-ի չաթն ու ICQ(Ի դեպ իմ ICQ-ն դեռ կա ու 6 նիշանի է): 2002-ին բանակից գալուց հետո, աշխատում էի գովազդային կազմակերպությունում և շատ էի գովազդին ու կրեատիվին առնչվում: Երևի դա էլ կանխորոշեց իմ զբաղմունքը` 2007-ին բացեցի առաջին բլոգս, որը ucoz-ի վրա էր, որը ցավոք չի պահպանվել, սակայն երկրորդը` https://artaks.wordpress.com առ այսօր կա, որպես երիտասարդական ցնդածությանս առհավատչյա: SMM- մասնագիտությունը հիմա արդեն ոչ մեկը չի շփոթում, ուղղակի մի տեսակ սխալ են պատկերացնում թե ինստագրամում ինչ են անում մարդի/տղաները` բացի «աղջիկ կպցնելուց»:
-Հայաստանում սովորելու հնարավորությունների մասին ի՞նչ կասես։
-Այսօր բոլոր հարթակներն ունեն սեփական կուրսերն ու սեփական կրթական նախագծերը, համարյա բոլորն էլ անվճար ու հասանելի: Միակ կարևոր բանը, որ հիմնականում անգլերեն են: Եթե գիտեք անգլերեն ու գիտեք ինտերնետում թափառելու/խուսանավելու(surf) անելու հիմնական ձևերը, SMM բազային գիտելիքներ ստանալը շատ հեշտ է: Այ բարդ քեյսերի կամ տեխնիկական շատ հարցեր դեռ բաց են, զուտ նաև այն պատճառով, որ մարդիկ ի բնե «ալարկոտ են», կարիք ունեն որ ինչ որ մեկը ցույց տա:
-Ինչո՞ւ ես ցանկանում կիսվել հմտություններով, լավ չէ՞ր մնալ եզակիներից դաշտում։
-Չէ, լավ չի: Ասեմ ինչի, որովհետև հիմա ինտերնետի հասանելիության պայմաններում այլևս էն մարդը չի ուժեղ, ով շատ բան գիդի, այլևս ուժեղ է նա, ով ավելի շատ է պատրաստ օգնելու մարդկանց: Որովհետև գիտելիքն ու ինֆորմացիան շատ շատ են, նույնիսկ ավելի շատ քան դրա կարիքը կա: Ու մարդիկ հավատում են մարդուն, ոչ թե համակարգերին: Ու հիմա եզակին նա է, ով շատ է կիսվում, ավելի բաց է ու ավելի օգտակար: Ի դեպ, այս տարվա մեր Agency-ի կարգախոսն է` F*ck selling, START helping!!!
-Հիմնականում ովքեր են հետաքրքրվում SMM-ով, որպես դասավանդող ՝ ում ես դիտարկում քեզ թիրախային լսարան, ով կգա սա սովորելու։ Սովորել ցանկացողների մոտիվացիաները ինչպես են փոխվել։
-Ինչպես ՍՄՄ-ըն, այնպես էլ շատ գիտելիքներ միշտ էլ գրավիչ են դասավանդման տեսանկյունից: Եթե դիտարկենք, որ դասավանդումը կարող է լինել վարձատրվող աշխատանք, պետք է փաստեմ, որ այն բավականաչափ բարձր է: Իսկ ՍՄՄ-ը հատկապես ինչի համար է գրավիչ. որովհետև SMM-ի շատ գործողողություններ ինտերնետի առումով ինտուիտիվ պարզ է: Բայց մի բան հաշվի չի առնվում, որ դասավանդման դեպքում շատ կարևոր է մեթոդոլոգիան, բովանդակությունը, հետադարձ կապի կամ հարցուպատասխանի մշակված գործիքակզմն ու գիտելիքի ամարագրման մեխանիզմները, որը ցավոք չեմ ասի շատ, բայց նկատել եմ, որ որոշակի գործընկերներիս մոտ մի քիչ ոչ պատշաճ մակարդակի են: Քիչ կարևոր չի նաև թեմային տիրապետելը: Որովհետև մի քանի տարի SMM անելը ըստ ինձ այդքան էլ հիմնավոր պատճառ չի դասավանդելու համնար: Բայց դե փողը շատ մոգական ուժ ունի: Ինչ վերաբերվում է սովորողների մոտիվացիային, դրանք շատ տարբեր են՝ սկսած սեփական բիզնես բացելուց, վերջացրած «օֆիսում մի բան ավել անեմ մի քիչ աշխատավարձ բարձրացնելու համար»: Շատ են նաև, որ բիզնեսի սեփականատերերն են հենց իրենց աշխատակցին ուղարկում ավելի խորացնելու գիտելիքները: Սովորաբար արդեն աշխատող մասնագետներտի հետ աշխատելն ամենահեշտն ու ամենահաճելին է` իրենք գիտեն թե ինչի մասին ենք խոսում ու ինչ են պահանջում ինձանից` գիտելիքի առումով: Ամենակարևորը դա շատ արագ ներդնում են ու արդյունք ստանում:
-Արդյո՞ք կարելի է լավ գումար աշխատել այս մասնագիտությամբ, թե այն սովորաբար ինչ-որ հիմնական աշխատանքի կողքից արվող գործ է։
-Լավ գումաը որքա՞ն է: 1 միլիոն դրա՞մ, 10 միլիոն դրա՞մ, 100 միլիոն դրա՞մ: Այո’, հնարավոր է: Չասեք ոնց, դեռ լրիվ չգիդեմ, բայց ամեն դեպքում follow եմ տվել Մարկ Ցուկեռբերգին ֆեյսբուքում, Ջեֆ Բեզոսին ինստագրամում և Իլոն Մասկին թվիթերում:
- Ինչո՞ւ են բոլորը «վազում» IT, այդքան տեղ կա՞։
-Իրականում մի գլոբալ խնդիր կա մասնագիտական աշխարհում` միջակ մասնագետներ շատ քիչ կան կամ գրեթե չկան: Որովհետև կամ սկսնակ են, կամ շատ արագ միջանկյալ փուլից անցնում են senior վիճակ: Այո, աշխատաշուկան շատ տարողունակ է:
- Արդյո՞ք, հնարավոր է 2 ամսում նոր մասնագիտություն սովորել։
-Համ այո, համ ոչ: ՍՄՄ օրինակ հնարավոր է կնոպկա սեղմել սովորեք, բայց հանճարեղ, կամ գոնե շատ լավ արշավ անել` կասկածում եմ: Դա փորձ ու փորձառություն է պահանջում: 1000 ժամ աշխատելու կանոնը դեռ ոչ մեկը չի չեղարկել:
-Ի՞նչ հմտություններ են պետք լավ սմմշիկ դառնալու համար։
-Տեխնոլոգիաներին և լեզուներին տիրապետել 30%, Շրջահայաց լինել 30%, Կրեատիվություն կամ քթի ծակ 30%, Ճաշակ/էսթետիկ գրագիտություն 10%:
-Ի՞նչ չես հանդուրժում այդ ոլորտում, ինչն է նյարդայնացնում։
-Ես շատ հանդուրժող մարդ եմ: Թող ինչ ուզում են, անեն:Սխալ կանեն, ֆեյսբուքը կպատժի, էջը կբլոկի, կգան կդիմեն, եթե ժամանկս կների կօգնեմ, եթե չէ, թող պատժվեն, որ հաջորդ անգամ չանեն: Միայն չեմ ցանկանա, որ իմ տղան մեծանա փոխադարձ ատելության ու անպատժելի վիրավորանքների, մանիպուլյացիոն ինտերնետի միաջավայրում: Դրա համար երևի պետքա նախ տղայիս մոտ զարգացնեմ կայուն մտածելակերպ աշխարհի, մարդկանց և փոխհարաբերությունների մասին, ապա սովորեցնեմ քննադատական մտածողությույն, ապա նոր լինի ազատ իր որոշումներում:
-SMM-ի հետ, որ մասնագիտություններն են մրցում պահանջվածության առումով։
-Երևի խառատ․ բայց իրականում ապագայում պահանջված կլինեն մաթեմատիկները, կենսաբանները, դիզայներները և ապագայի մասնագետ` Change Manager-ները: Վերջիններս մասնագետներ են պրոեկտ մենեջերի ու գիտնականի գիտելիքներով, բանակցելու ու վաճառելու շատ խոր հմտություններով ու շատ լայն, գրտեթե 360% աշխարհայացքով:
-SMM մասնագետների սիրելի բոցը, անեկդոտը։
-Երկու պատճառ կա որ չեմ պատմի` առաջինը մեջը հայհոյանք կա, երկրորդը մասնագիտական սոիլիդարությունից ելնելով: Բայց հաստատ խնդալույա, արխային խնդացեք:
-Ի՞նչ անհեթեթ հարցեր ես ստանում մասնագիտության հետ կապված։
-Անհեթեթ հարցերը չեմ հիշում, որպեսզի կենտրոնանամ օգտակար հարցերի վրա:
-Մասնագիտական ի՞նչ վախեր ունես։
-Վախ չունեմ: Ես ամեն ինչին, բացարձակապես ամեն ինչին պատրաստ եմ ու կարող եմ ամեն ինչ շատ հանգիստ ընդունել: Որովհետև փորձում եմ ռիսկերը հավասարակշռել, միացնել երկփուլ անվտանգություն, ամեն կոմպից մուտք չգործել հաշիվ կամ ամեն տեղ ազատ ինտերնետ չկպնել: + հետևում եմ բոլոր ակտուալ հարթակների բոլոր թարմացումներին ու պայմանների ու կանոններին: Ես այն մարդկացից եմ, որ կարդացել է ֆեյսբուքի համարյա ամբող փոլիսիներն ու համարյա բոլոր սահմանափակումները:
-Մանագիտական ի՞նչ երազանքներ ունես։
-Մասնագիտական երազանքնես ՍՄՄ-ի հետ չեն կապված, այլ գլոբաղ թվային մարքեթինգի հետ: Ավելի թվային տեխնոլոգիաներով ապագայի աշխարհի կառուցման տեսլականի: Ի դեպ, իմ երազանքների մի մասն արդեն այսօր սկսվել է իրականանալ:
-Ոլորտային ի՞նչ կանխատեսումներ ունես, այս տարի ի՞նչ նոր թրենդներ կլինեն ՍՄՄ-ում, ո՞ր սոց ցանցերը կդառնան ամենապահանջվածը։ Դեպի ո՞ւր է գնում աշխարհը այս առումով։
Երեք գլոբալ թրենդ կա, որը հիմա, արդեն այս տարի ու առաջիկա 5 տարվա մեջ կլինեն թրենդ`
1. Գենդերային թեմաները - իրենց բոլոր դրսեվորումներով, ի դեպ շուտով հետերոսեքսուալ տղամարդիկ կլինեն նույնպես խոցելի խումբ էս թեմայի շրջանակներում:
2. Գլոբալ էկոլոգիա ու երկրագնդի փրկություն, որի մեջ մտնում է նաև բիոհեքինգը` տարբեր գիտելիքներն ու փորձարկումները մարդու տեխնոլոգիական ուժեղացման ու կյանքի երկարացման մասով։
3. Կրիպտո և չփոխարինվող թոքեններ, ինչպես նաև բլոկչեյնի անցնող աշխարհ (ի դեպ սա ուղիղ հակասության մեջ է երկրորդ թռենդի հետ, քանի որ բլոկչեյնը ահռելի բնական ռեսուրսներ է խլում էլեկտրաէներգիայի ու միկրոչիպերի տեսքով:
Հարակից հրապարակումներ`
Լրահոս
Տեսանյութեր
Քաղտեխնոլոգ. Մոսկվայում Ալիևը հրաժարվեց վճարել խաղաղապահների՝ Արցախից դուրս գալու գինը
