Հայ և գերմանացի գիտնականներն իրականացնում են Հայաստանում խաղողի վայրի տեսակների գենոմի ուսումնասիրություն
Հայաստանի գիտության և տեխնոլոգիաների հիմնադրամը (FAST) 2020 թվականին հայտարարել է «ADVANCE» դրամաշնորհային ծրագրի մեկնարկի մասին, որի նպատակն է Հայաստանում զարգացնել STEM ուղղությունները։ Այս մասին այսօր տեղի ունեցած ասուլիսում ասաց FAST-ի Հետազոտությունների առաջխաղացման ծրագրերի ղեկավար Վերոնիկա Աղաջանյանը։
«ADVANCE» դրամաշնորհային ծրագիրն ուղղված է միջազգային ճանաչում ունեցող գիտնականների և հայաստանյան հետազոտողների միջև կապեր հաստատելուն, ինչը հնարավորություն կընձեռի աշխատել նորարարական միջազգային մրցունակ հետազոտական նախագծերի վրա:
Ըստ Վերոնիկա Աղաջանյանի՝ ծրագրի մեկնարկից ի վեր ձևավորվել են 10 հետազոտական թիմեր, որոնք ղեկավարվում են միջազգային հեղինակավոր գիտնականների կողմից։ «Կարևոր բաղադրիչ այն է, որ գիտական ղեկավարը հրավիրվում է արտերկրից, իսկ հետազոտական թիմում ընդգրկվում են հայ գիտաշխատողներ և ուսանողներ։ Հետագայում այդ հետազոտական ծրագրերի շուրջ կստեղծվեն գերազանցության կենտրոններ։»,- նշեց նա։
Լայպցիգի համալսարանի պրոֆեսոր, գիտական ղեկավար Հանս Բինդերն ասաց, որ ՀՀ ԳԱԱ Մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտի հետ համագործակցում է ավելի քանի տաս տարի։ «Գիտաժողովներից մեկի ժամանակ ծանոթացել եմ ՀՀ ԳԱԱ Մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտի տնօրեն Արսեն Առաքելյանի հետ, այս տարիների ընթացքում համատեղ ունենք բազմաթիվ հոդվածներ, իրականացվել են փոխանակման ծրագրեր։ Համագործակցությունն ինձ համար հետաքրքիր է, քանի որ Հայաստանում կան տաղանդավոր գիտաշխատողներ, որոնց հետ հաճելի է աշխատել»,- ասաց նա։
ADVANCE դրամաշնորհային ծրագրի շրջանակում կենսաինֆորմատիկայի ոլորտում իրականացվող նախագծերից մեկի ղեկավարը Հանս Բինդերն է։ Նա նշեց, որ տվյալ նախագիծը խաղողների գենոմի և մշակման ոլորտում ինովացիաների թեմայով է։
«Առաջին անգամ տաս տարի առաջ են կարողացել վերծանել խաղողի գենոմը, սակայն դեռ ամբողջությամբ չի վերլուծվել, դեռևս կան բազմաթիվ բացեր։ Հայաստանը հարուստ է խաղողի հետաքրքիր սորտերով։ Կովկասն ընդհանրապես խաղողների զարգացման տարածաշրջան է»,- ասաց նա։
Ավագ հետազոտող Մարիա Նիկողոսյանն էլ նշեց, որ ծրագրի շրջանակներում ուսումնասիրում են հայկական խաղողի տարբեր սորտերի գենետիկական բազմազանությունը, բայց հիմնականում կենտրոնացած են վայրի տեսաների վրա։
«Հայաստանի վայրի խաղողի տեսակներն ունեն մեծ գենետիկական բազմազանություն, ավելին, որոշ տեսակներ կայուն են հիվանդությունների նկատմամբ։ Մենք փորձում ենք առաջին անգամ ուսումնասիրել հայկական խաղողի վայրի տեսակների ամբողջ գենոմը, գտնել գենետիկական փոփոխությունները շ։ Հուսով ենք, որ այդ գիտելիքը ապագայում հիմք կհանդիսանա որոշ սելեկցիոն ծրագրերի մշակման համար»,- նշեց նա։
Ըստ հետազոտողների՝ խաղողի վայրի տեսակների գենոմի ուսումնասիրությունը հետագայում կնպաստի գինեգործության ոլորտում նորարարական մոտեցումների մշակմանը և հայկական վայրի խաղողի կիրառությանը՝ ստեղծելով գիտաարդյունաբերական լայն հնարավորություններ։
Հարակից հրապարակումներ`
Լրահոս
Տեսանյութեր
Պաշտոնական որոշում չկա. Բագրատ Սրբազանը՝ իրեն վարչապետի թեկնածու առաջադրելու մասին
