Ձեր վստահելի աղբյուրը

Գենդերային բռնության վերաբերյալ վերաբերյալ մեր երկրում` մինչև վերջին տարիները,  բացակայում էր պաշտոնական տեղեկատվությունը, սակայն 2008-2010թթ-ին ՄԱԿ-ի բնակչության հիմնադրամը ՀՀ Ազգային վիճակագրության ծառայության հետ համատեղ անցկացրեց «Հայաստանում կանանց նկատմամբ ընտանեկան բռնության մասին» համապետական հարցում, որն էլ շատ արատավոր երևույթներ ուղղակի ջրի երես հանեց:

Ցավալի է, բայց փաստ` ցանկացածիս շրջապատում կան ընտանիքներ, որոնցում, մեղմ ասած, ընտանեկան մթնոլորտը լարված է, եթե չասենք, որ որոշ դեպքերում անգամ անտանելի: «Ամուսինս խմում է, ծեծում թե ինձ, թե երեխաներին…», «Սկեսուրս կարծես հաճույք է ստանում, երբ ինձ ծեծում են», «Այլևս չեմ կարող` ամեն առիթ օգտագործում է տանը կռիվ սարքելու համար», «Աշխատանքս կարող եմ կորցնել, եթե….»: Սրանք մեր իրականության մեջ սովորական դարձած արտահայտություններ են, որոնք, թեև, իրենց մեջ մեծ վիշտ ու ինչ-որ մեկի անձնական դրամա են մատնանշում, բայց, այդուհանդերձ, յուրաքանչյուրս դրանցից պատնեշվում է իր սեփական մեթոդով, քանզի մեզ հետ չի, հարազատին չի վերաբերում և այլն:

Վերոհիշյալ հետազոտության արդյունքում պարզվել է, որ հարցված 15-59 տարեկան 2763 կանանցից բռնության ենթարկված 5 կանանցից 4-ը ենթարկվել է նաև սեռական բռնության:

Ընդ որում խոսքը մեծամասամբ զուգընկերոջ վարքին է վերաբերում, այլ ոչ անծանոթ անձանց, քանզի, ինչպես ցույց են տալիս հետազոտությունները, ինչպես և ողջ աշխարհում, այնպես էլ Հայաստանում, բռնության ենթարկված կանանց մեծ մասը հարազատ-բարեկամ-ընկերոջ զոհ է դառնում:

Իսկ ինչպե՞ս է արտացոլվում տվյալ խնդիրը ԶԼՄ-ներում: Ինչպես մեզ հետ զրույցում նշեց «ՊրոՄեդիա-Գենդեր» հասարակական կազմակերպության նախագահ Թամարա Հովնաթանյանը, այս հարցի կապակցությամբ իրենց կազմակերպությունը` ՄԱԲՀ-ի աջակցությամբ,  հատուկ մոնիտորինգ է անցկացրել հայաստանյան մի շարք տպագիր և լրատվական գործակալությունների աշխատանքում: Ըստ այդմ, գնահատվել է լրատվամիջոցների ազդեցության աստիճանն ու որակը հասարակական կարծիքի վրա` գենդերային բռնության հիմնախնդրի և դրա հաղթահարման հնարավորությունների վերաբերյալ: Դիտարկված լրատվամիջոցների թվում է նաև մեր` Panorama.am կայքը, իսկ բացի այս, դիտարկվել են նաև «Ա1+»-ը, ԱՄԻ «Նովոստի-Արմենիա»-ն, ինչպես նաև «Առավոտ», «Ազգ», «Հայաստանի Հանրապետություն» և «Голос Армении» տպագիր պարբերականները:

«Գենդերային բռնության հիմնախնդիրները Հայաստանի ԶԼՄ-ների ներկայացմամբ» խորագիրը կրող մոնիտորինգն իրականացվել է 2009թ-ի հունիսի 1-ից մինչև 2010թ-ի հունիսի 1-ը, իսկ հետազոտության առարկան են այն հրապարակումները, որոնք անդրադառնում են գենդերային բռնության բոլոր տեսակներին:

Օրինակ, Panorama.am կայքի մոնիտորինգի ամբողջ ժամանակահատվածում հետազոտվել է 16 900 հրապարակում , որոնցից մոնիտորինգի թեմային վերաբերել է 63-ը կամ` 0,37 տոկոսը: Որպես համեմատություն նշենք, որ նույն ժամանակահատվածում ուսումնասիրված «Նովոստի-Արմենիի» կայքի 13 950 հրապարակումներից գենդերային խնդիրներին է վերաբերել 36 հրապարակում` 0,25 տոկոսը, իսկ «Ա1+»-ի 10 140 հրապարակումներից ` 64-ը կամ 0,63 տոկոսը:
Բայց, եթե ընդհանուր առմամբ դիտարկենք ԶԼՄ-ների կողմից թեմային առնչվող հրապարակումների քանակը, ապա կտեսնենք, որ խնդիրը մեզանում ավելի շատ լուսաբանվելու, վեր հանվելու կարիք է զգում. ընդհանուր առմամբ մոնիտորինգի ժամանակ դիտարկված 78408 հրապարակումներից միայն 293ն է նվիրված եղել գենդերային բռնությանը:

«Ինչպես ցույց են տալիս մոնիտորինգի արդյունքները` գենդերային բռնությանը վերաբերող թեմաներին առավել հաճախ են անդրադարձել Panorama.am և «Ա1+» կայքերը, ինչպես նաև «Առավոտ» օրաթերթը»,- նշեց Թ.Հովնաթանյանը:

Վերադառնալով կոնկրետ մեր կայքի աշխատանքներին, Թ.Հովնաթանյանը ներկայացրեց հետազոտությանը: Ըստ այդմ, կարդում ենք, որ Panorama.am-ը պատկանում է այն գործակալությունների թվին, որոնք մյուսներից ավելի հաճախ են անդրադառնում գենդերային բռնության թեմային` հրապարակում¬ների մոտավորապես 0,4 %-ը այդ թեմայի վերաբերյալ է: Դրանց բովանդակության վերլուծությունը ի հայտ է բերել պարբերականի ընդգծված հետաքրքրությունն ադրբեջանական բանակում բռնության թեմայի նկատմամբ` օրինակ, փետրվար ամսվա հետազոտվող թեմայով ութ հրապարակումներից հինգը վերաբերել են ադրբեջանական բանակում բռնության դեպքերին: Թեպետ նշվում է, որ այս հարցի նկատմամբ հետաքրքրությունն առկա է եղել նաև մնացած ամիսների ընթացքում:

Panorama.am-ի հրապարակած նյութերի 1/3-ն անդրադարձել է Հայաստանում տեղի ունեցող բռնություններին: Հատուկ ընդգծվում է, որ հանրապետությունից դուրս կատարված գենդերային բռնության դրսևորման դեպքերի մասին հրապարակումները ևս հասնում են իրենց նպատակին` թեմայի վրայից հանելով լռության քողը: