Հասարակություն 10:20 30/01/2020 Հայաստան

Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյան. «Հայ եկեղեցու պատմություն» առարկան որպես գիտակարգ անկարելի է միաձուլել որևէ այլ առարկայի հետ

«Աշխարհընկալման, գաղափարաբանական տեսակետից, ազգային ինքնության տեսակետից, պատմության գնահատման տեսակետից, իհարկե, պարոն վարչապետի ասածը չափազանց կարևոր հաստատում է և անբեկանելի ճշմարտություն, և չի կարելի բաժանել հայ ժողովրդի պատմությունը հայ եկեղեցու պատմությունից: Եվ ոչ միայն չի կարելի, այլև անկարելի է»,- ասաց Հայ առաքելական եկեղեցու Տավուշի թեմի առաջնորդ Գերաշնորհ Տեր Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանը:

Panorama.am-ը դիմեց Բագրատ սրբազանին՝ խնդրելով մեկնաբանել հունվարի 25-ին Կապանում կայացած ասուլիսում ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի արտահայտած կարծիքը. «… պատկերացնում եք այս գաղափարի հեղինակի տրամաբանությունը՝ բռնել եկեղեցու պատմությունը տարանաջել ազգի և պետության պատմությունից և առանձին դասավանդել: Սա ի՞նչ է, եթե ոչ քայքայիչ գործունեություն, ազգի ինքնության դեմ վարվող նեղ մերկանտիլ քաղաքական նպատակներով տարվող գործունեություն»:

Բագրատ սրբազանի խոսքով, խնդիրը վերաբերում է զուտ առարկայական կարգին, գիտակարգին. «Ինչպես շատ առարկաներ որպես գիտակարգ մատուցվում են առանձին-առանձին, այնպես էլ այս պարագային «Հայ եկեղեցու պատմություն» առարկան որպես գիտակարգ ուղղակի անկարելի է միաձուլել որևէ այլ առարկայի հետ որպես գիտակարգ, որովհետև ուսումնասիրության առարկան տարբեր է»:

«Հայ եկեղեցու պատմությունը միայն թվեր, տարեթվեր չեն, պատմական դեպքեր չեն: «Հայ եկեղեցու պատմություն» առարկան Աստվածաշունչն է, դավանանքն է, ծիսակարգը, տոները, ավանդությունները ամբողջ շերտեր են, այն բոլորը, ինչ ամփոփում է և կարևոր արտահայտություն է մեր ինքնության ճանաչողության համար և հենց հայ ժողովրդի ընդհանրական պատմությունից չբաժանելու համար»,- ասաց Սրբազան հայրը:

Նա ևս մեկ հարցադրում արեց. «Նույն համատեքստում նաև կարող ենք անդրադառնալ ուսուցանվող ամբողջ հայագիտական բլոկին, այսինքն հայոց լեզուն և գրականությունը հայ ժողովրդի պատմությունն են և հիմքը՝ որպես անբաժանելի և անտարանջատելի ճշմարտություն, բայց որպես առարկաներ կամ գիտակարգ դրանք տարբեր են և ուղղակի մեր մտքով երբեք չի անցնում, որ հայոց լեզուն պետք է միավորել հայ ժողովորդի պատմության կամ գրականության հետ որպես դասավանդվող առարկա, որովհետև դա բնական գոյավիճակ է, հասկանալի է, որ հայոց լեզուն և գրականությունը առանձին միավորներ չեն հայ ժողովրդի պատությունից, բայց որպես գիտակարգ՝ տարբեր են: Կարծում եմ՝ հարցը այս մոտեցումը պետք է ունենա»:

Սրբազան հայրն ասաց, որ կառավարության և Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի միջև ստեղծվել է զանազան ոլորտներին վերաբերող հանձնաժողովներ, ներառված է նաև կրթական ոլորտը՝ ի մասնավորի «Հայ եկեղեցու պատմություն» առարկայի հարցը: Բագրատ սրբազանի խոսքով, սա քննարկման թեմա է, ռազմավարություն է, մի հարվածով որոշվելիք, լուծվելիք խնդիր չէ, կարծում է՝ հստակ ոչ մի կողմնորոշում, դիրքորոշում այս հարցի վերաբերյալ գոյություն չունի, նույնիսկ կրթության, գիտության, մշակույթի ու սպորտի նախարարությունում, ովքեր բազմիցս նշել են այս մասին:

«Ենթադրենք ինչ-որ պատճառներով՝ ոչ միայն պատմությունից չտարանջատելու գաղափարից մղված, նաև այսօրվա մեր զանազան փորձագետները բազմաթիվ պատճառներ են նշում՝ իրավական կարգավորումներից սկսած, մինչև կրոնական քարոզչություն, «աշխարհիկ կրթության» սկզբունք, սահմանադրական իրավունքի խախտում, ազգային, կրոնական փոքրամասնությունների խտականությունների խնդիր՝ ներառելով այն հայ ժողովրդի պատմություն կամ գրականություն առարկայի մեջ միացնում են առարկաները, հարցադրումս հետևյալն է՝ այս ելակետից ո՞վ է սուրբ Գրիգոր Նարեկացին, ինչպե՞ս է դասավանդվելու հանրակրթական դպրոցում՝ որպես աղոթասա՞ց, գրական հեղինա՞կ, միստիկ աստվածաբա՞ն, վերածնունդի ռահվիրա՞, պատմական կերպա՞ր, քաղաքական գործի՞չ, գիտնակա՞ն, վերջապես հա՞յ, քրիստոնյա՞, դավանանք ունեցո՞ղ թե՞ անդավանանք կերպար: «Մատյան ողբերգությունը» ներկայացնում ենք որպես պոե՞մ, թե՞ որպես «Նարեկ» աղոթագիրք, աստվածաբանություն: Այս հարցի պատասխանը ինչպե՞ս պետք է տրվի այդ առարկայի շրջանակում: Ներկայացման խնդիր է առաջանալու, որովհետև եթե փորձենք ներկայացնել մեկ հատկանիշով վերոբերյալ «մտահոգությունները» ի նկատի ունենալով, կստացվի սուրբ Գրիգոր Նարեկացու պարագային ոչ ամբողջական և կեղծ կերպար ենք ներկայացնելու»:

Բագրատ սրբազանը նշեց, որ հենց այսօր է եղել Դիլիջանի դպրոցներից մեկում, խոսել է աշակերտների հետ, ծանոթացել է ուսուցման կերպին, արդյունքներին:

«Ես ևս մեկ անգամ կարող եմ վկայել այդ առարկայի անհրաժեշտության, կարևորության մասին մեր երեխաների կյանքում գիտելիքի, ինքնության ճանաչողության, ինքնաճանաչողության իմաստով: Այս բոլորն առկա են այդ առարկայում, միայն թվականներ չեն, չէ՞ և ոչ էլ պատմական դեպքերի շարահարություն: Եթե միայն թվականներ լինեին, մենք շատ խեղճ պատմություն պետք է ունենայինք, ոչ մշակութային, ոչ արվեստի բնագավառում հարստություն չունենայինք: Այս ամենը ամբարված են այս առարկայի ամբողջական ծրագրում: Եթե ծրագրի, դասավանդաման մեթոդաբանության, դասագրքերի, ուսուցիչների վերապատրաստության հետ կապված և այլ խնդիրներ կան եկեք դրանք բարելավելու մասին մտածենք, այլապես, այդ ո՞ր առարկայի դասավանդումը խնդիր չունի այս տեսակետից: Բոլոր առարկաներն էլ խնդիրներ և բարելավման անհրաժեշտություն ունեն:

Հարցեր են, որոնք պատասխանների կարիք ունեն, և այս հարցերը չլուծած, չձևակերպած, կարծում եմ, որևէ կերպով չենք կարող առաջ գնալ, և այո, կարիք ունեն բազմակողմանի քննության և վերլուծության ի շահ մեր ժողովրդի և պետության առաջընթացի և զարգացման»,- ասաց Հայ առաքելական եկեղեցու Տավուշի թեմի առաջնորդ Գերաշնորհ Տեր Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանը:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

18:53
Ֆրանսիական առագաստանավը օլիմպիական ջահը կտեղափոխի Միջերկրական ծովով
Ֆրանսիայի ծովային պրեֆեկտուրան հայտարարել է, որ մայիսի 8-ին իրենց երկիր հասնող օլիմպիական կրակը կուղեկցվի ծովային հսկայական շքերթով:Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
18:44
Հայաստանի տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ։ «Փակ են Արագածոտնի մարզում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:28
Ավագ հինգշաբթին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում
Մարտի 28-ին՝ Ավագ հինգշաբթի, Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին հիշատակեց մեր Տեր և Փրկիչ Հիսուս Քրիստոսի Վերջին ընթրիքը և Սուրբ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:13
Թուրքիան ԱՄՆ-ի հետ բանակցություններ է սկսել Ուկրաինային զինամթերք մատակարարելու հարցով
Ըստ թուրքական լրատվամիջոցների՝ Թուրքիան ԱՄՆ պաշտպանության նախարարությանը կմատակարարի զինամթերք՝ նախատեսված 116 հազար միավոր արկ 155մմ տրամաչափի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Կիրականացվի «Հարության Ավետիս» կանթեղներով երթը
Մարտի 30-ին` ժամը 20-ին, Արարատյան Հայրապետական թեմի առաջնորդանիստ Ս. Սարգիս եկեղեցուց կմեկնարկի «Հարության Ավետիս» խորագրով...
Աղբյուր` Panorama.am
17:49
20-ամյա հղի կնոջ մահվան գործով մեղադրանք է առաջադրվել երեք բժշկի
Քննչական կոմիտեի Լոռու մարզային քննչական վարչությունում քննվող քրեական վարույթի նախաքննության շրջանակներում պարզվել են 2022 թ․ օգոստոսին...
Աղբյուր` Panorama.am
17:32
Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը, հաշվի առնելով բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների հետագա մասնագիտական...
Աղբյուր` Panorama.am
17:21
Հայաստանի և Վրաստանի միջև սահմանազատումն արագ լուծվող հարց չէ. Վրացագետ
«Այսօր մենք նաև քննարկել ենք Հայաստանի և Վրաստանի միջև սահմանազատման գործընթացի ակտիվացման հնարավորությունները»,-մարտի 25-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
17:04
Ժաննա Անդրեասյանն ասում է՝ Կոնսերվատորիայի շուրջ ոչինչ տեղի չի ունենում, բայց 6290 ստորագրությունն այլ բան է վկայում
«Կոնսերվատորիայի շուրջ ոչինչ, որևէ իրադարձություն տեղի չի ունենում»,- Ազգային ժողովում քննարկման ժամանակ ասաց ԿԳՄՍ նախարար...
Աղբյուր` Panorama.am
16:21
ՄԻԵԴ-ը նախնական ընդունել է Արթուր Դանիելյանի ու Արմեն Աշոտյանի գործերով գանգատները
Փաստաբան Տիգրան Աթանեսյանը գրում է. «Այսօր Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանից ստացա երկու ծանուցում՝ իմ կողմից ներկայացված...
Աղբյուր` Panorama.am
16:11
Արցախի և արցախահայերի նկատմամբ վարվող քաղաքականությամբ Նիկոլը և Ալիևը վաղուց նույնացել են. Սաղաթելյան
«Վերստին հիշեցնեմ, ՀՀ անվտանգության գլխավոր սպառնալիքը Նիկոլ Փաշինյանն է, այլ ոչ թե Արցախի պետական ինստիտուտները»:
Աղբյուր` Panorama.am
16:10
Հայաստանում բռնության դեպքերի աճի պատճառները՝ հոգեբանի դիտարկմամբ
Ի պատասխան Panorama.am-ի հարցման ՆԳՆ-ն տրամադրել է 2022 և 2023 թվականների և 2024 թվականի առաջին երկու ամիսներին ֆիզիկական ներգործության (ծեծ),...
Աղբյուր` Panorama.am
16:03
«Այրում» գինիում գտել են սինթետիկ ներկանյութ ազորուբին. ՍԱՏՄ-ն Բելառուսից նամակ է ստացել
Արարատի կոնյակի գործարան ՍՊԸ-ում վերահսկողություն կիրականացվի
Աղբյուր` Panorama.am
15:37
Նազենի Հովհաննիսյան. Շատ դժվար անցավ այս անգամ Պահքն ինձ համար
Հաղորդավարուհի Նազենի Հովհաննիսյանը գրում է. «Արաբկիրի Ս. Խաչ եկեղեցում մարդկանց սիրտը բաց էր՝ աղոթքի եւ սիրո համար: Հաղորդվելու և...
Աղբյուր` Panorama.am
15:32
Ամուսնության առաջարկություն՝ «Հայաթ փրոջեքթի» համերգի ժամանակ
«Հայաթ փրոջեքթ» խմբի՝ Գյումրիում տեղի ունեցած համերգներից մեկի ժամանակ բեմում ամուսնության առաջարկություն է արվել։ Բեմ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:06
Տղաները պինդ էին. Աղվան Վարդանյանն այցելել է Սամսոնյանին և Սաղաթելյանին
Այսօր «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Աղվան Վարդանյանն այցելել է «Արմավիր ՔԿՀ»-ում կալանքի տակ պահվող Վազգեն...
Աղբյուր` Panorama.am
14:55
Հայկ Մարությանը կուսակցություն է հիմնում
Երևանի նախկին քաղաքապետ Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի։ Այն կոչվում է «Նոր ուժ»։ Լուրը «Ազատության»...
Աղբյուր` Panorama.am
14:48
Հրազդանի 64-ամյա բնակչի սպանության դեպքի առթիվ նախաձեռնված քրեական վարույթի նախաքննությունը
Քննչական կոմիտեի Կոտայքի մարզային քննչական վարչությունում իրականացված քննչական և վարութային գործողությունների արդյունքում պարզվել են Կոտայքի...
Աղբյուր` Panorama.am
14:45
Ոսկեպարցիներն ասում են՝ ՔՊ-ականները, ովքեր հանձնվող գյուղերն ադրբեջանական են համարում, թող գան ու իրենց ներկայությամբ նման հայտարարություն հնչեցնեն
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը գրում է.  «Ոսկեպար և Բաղանիս կատարածս այցիս ու...
Աղբյուր` Panorama.am
14:39
ԵԱՏՄ անդամ ենք, զուգահեռաբար ԵՄ և այլ շուկաների ինտեգրման ուղղությամբ ենք աշխատում. Թունյան
«Այս պահին մենք ԵԱՏՄ անդամ ենք, կատարում ենք մեր պարտավորությունները, վճարում ենք ընդհանուր մաքսատուրքերն ու ստանում մեր բաժինը, ընդ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:26
Բաքուն ռազմական է հռչակում Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը
Հուշահամալիրը հավերժացնելու էր ազգային պայքարի բոլոր զոհերի հիշատակը: Սակայն շինարարական աշխատանքներն անավարտ են մնացել 44-օրյա պատերազմի հետևանքով:
Աղբյուր` Panorama.am
14:10
Երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն՝ Երևանի Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում
Երևանում տրանսպորտային հոսքերի անցանելիությունն ավելացնելու նպատակով մարտի 29-ից փորձնական տարբերակով երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն...
Աղբյուր` Panorama.am
13:50
Ստեփան Դանիելյան. Հայաստանում ստվերային պետություն գոյություն չունի
Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը համարում է, որ Հայաստանում ստվերային պետություն գոյություն չունի, չնայած կա նման տարածված կարծիք։ Կարծիքներից մեկն...
Աղբյուր` Panorama.am
13:38
Սուրենյանց. Փաշինյանը որոշել է Ստեփանակերտի էլիտային ահաբեկել
Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը, անդրադառնալով այսօր կառավարության նիստում Նիկոլ Փաշինյանի հնչեցրած հայտարարություններին, գրում է....
Աղբյուր` Panorama.am
13:24
ՌԴ ԱԳՆ-ն մտահոգված է ապրիլի 5-ին կայանալիք Հայաստան-ԵՄ-ԱՄՆ բարձր մակարդակի հանդիպումով
Հայաստան-Եվրամիություն-ԱՄՆ հանդիպումն անհանգստություն է առաջացնում Ռուսաստանում։ Այս մասին հայտարարել է ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա...
Աղբյուր` Panorama.am
13:17
25-օրյա զորահավաքի մասնակցի ահազանգը. Բանակը գցել են քացու տակ
25-օրյա զորահավաքի մասնակից Սուրեն Մանուչարյանը որոշել է ֆեյսբուքում պատմել հավաքի ընթացքում տեսածը։ Նա գրում է. ««...Միակ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:57
Ավագ հինգշաբթի ընտանիքի անդամների քանակով հավկիթ չեն եփում, չեն ներկում ու չեն մատուցում
Այսօր դեռ տեղի չի ունեցել խաչելությունը, թաղումը, Հարությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
12:43
Ֆրանսիական կողմն Ակադեմիական քաղաքի ծրագիրը որակել է համարձակ, հավակնոտ և գրավիչ
Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանն ու ՀՀ-ում Ֆրանսիայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Օլիվիե Դըկոտինյին այսօր այցելել...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց
12:51 28/03/2024

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}