Գյուղատնտեսական սեզոնի մեկնարկն ու առաջացած խնդիրները Գեղարքունիքում
Մեկնարկել է գյուղատնտեսական տարին. մինչ գյուղատնտեսներից ոմանք պատրաստվում են սկսել ցանքը, մյուսները երկմտում են՝ արժի՞ տանջվել, թե ավելի լավ է այս տարի հողն անմշակ թողնել։
Գեղարքունիքի մարզի Աստղաձոր համայնքի բնակիչները պատմում են՝ ամեն տարի մեծ հույս ու սպասումով սկսում են ցանքը, սակայն ամռանը կանգնում են փաստի առաջ՝ ոռոգման ջուր չի լինում, հողը չորանում է, բերքը մասամբ վառվում, իսկ ստացված արդյունքը տարվա ընթացքում եղած աշխատանքի դիմաց չնչին է լինում։
«Ոռոգման ջուր, կարելի ա ասել՝ չունենք։ Մինչև 2016 թվականը կարողանում էինք սարերից իջնող ջուրն օգտագործել ոռոգման նպատակով, բայց հիմա այն օգտագործվում է որպես խմելաջուր երկու համայնքների՝ Աստղաձորի և Զոլաքարի համար։ Բայց էդ խմելաջրից էլ մենք չենք կարողանում օգտվել, այն ավելի շատ ուղղվում է Զոլաքար համայնքին, իսկ մենք օգտագործում ենք արտեզյան ջրերը, որոնք լավ որակ չունեն՝ հանքահորային են։ Էդ պատճառով Աստղուն գետը, որ սնվում է Զոլաքարից եկող աղբյուրներից, ցամաքում է, ու մենք ոչ խմելաջուր, ոչ էլ ոռագման ջուր են ստանում դրանից»,- ներկայացրեց Panorama.am-ի աստղաձորեցի զրուցակիցը։
Նա նշեց, որ համայնքում ոռոգումն իրականացվում է Սևանա լճի ջրով, բայց գյուղի բարձրադիր հատվածները մնում են անջրդի. «Գյուղի վերևի հատվածում հողերը բերրի են, բայց ջուր չլինելու պատճառով այդ տարածքները մնում են ամայի։ Գյուղատնտեսներն էլ սկսել են քիչ ցանել, մեծ վնաս ենք ստանում»։
Աստղաձորի համայնքապետ Ռոբերտ Խաչատրյանը մեզ հետ զրույցում ասաց, որ համայնքը շատ վաղուց ունի ջրի խնդիր, և ոռոգման խնդրից ավելի լուրջ է խմելաջրի հարցը։
«Ոռոգման ջրի խնդիրը կապված է ցանքատարածքների շատ լինելու հետ, իսկ սարից եկող ջուր չունենք։ Սևանա լճից ջուր բերելու պոմպերն էլ հին են, շատ հին, ու խնդիրը դրա հետ է կապված։ Տարբեր տեղեր դիմել ենք, բայց ապարդյուն։ Մեր մոտ պրոեկտը կա, որ պլատինա կառուցվի, մարդիկ միանգամից ջուր ստանան, ոչ թե պոմպով մղեն։ Իսկ գետի ջուրը չենք կարողանում օգտագործել, քանի որ այն սնվում է Զոլաքարի վարչական տարածքի աղբյուրներից»,- ասաց Խաչատրյանը։
Համայնքապետը, այնուամենայնիվ նշեց, որ ոռոգման ջրի խնդիրը չի ստիպում գյուղացիներին հրաժարվել կարտոֆիլ և կաղամբ մշակելուց։ Ըստ նրա, ոչ մի սանտիմետր հող ազատ չի մնում։
«Բերքն էլ վատ չենք ստանում, ուղղակի երկու ջուր տալու դեպքում ստանում ենք 2 տոննա, իսկ չորս անգամ ջրելու դեպքում՝ 3.5 տոննա բերք։ Հիմա 2 ջուր են ջրում մարդիկ, ավելի քիչ բերք են ստանում, բայց էլի մշակում են։ Գյուղում ուրիշ ինչո՞վ պիտի զբաղվեն»,-ասաց համայնքապետը։
Ինչ վերաբերում է խմելաջրի խնդրին, Խաչատրյանը նշեց, որ ցավոք, 21-րդ դարում համայնքը խմելաջուր չունի. «Արտեզյան ջրերն ենք օգտագործում, 3 օրը մեկ անգամ մի ժամով մարդիկ դույլերով ջուր են վերցնում, որ կարողանան օգտագործել։ Եվ մարզպետարանին ենք դիմել, և այլ ատյաններ գրություն ուղարկել, բայց դա թանկ հաճույք է, 30 կմ հեռավորությունից պետք է ջուր բերվի, իսկ դա միլիոնավոր դոլարների հետ կապված խնդիր է»։
Մարտունու տարածաշրջանի Գեղհովիտ գյուղում ոռոգման ջրի խնդիրը, համայնքապետ Վարդան Պողոսյանի խոսքով, լուծվել է։
Համայնքի բնակիչները մեզ հետ զրույցում ասացին, որ նախորդ տարի Գեղհովիտի «Քռեր» կոչվող թաղամասում ոռոգման հետ կապված խնդիր դեռ կար, բայց տարվա ընթացքում աշխատանքներ են տարվել, և իրենք էլ լիահույս են, որ այս տարի ջրի խնդիր չի լինի, և կկարողանան նորմալ բերք ստանալ։ «Խողովակները փոխել են, հույս ունենք, որ «Մխեյի ձորից» ջուրն արդեն նորմալ կգա»,- ասաց մեր զրուցակիցը։
Սերմի խնդիր ևս համայնքի բնակիչները չունեն. «Հենց բերքը ստանալուց ենք սերմնացուն պահում, լավերն ընտրում ենք, որ գարնանը ցանենք։ Դրա համար սերմի խնդիր չի լինում»։
Այս պահին գեղհովիտցիները պարարտանյութի խնդիր ունեն. «Ասում են, որ մի քանի օրից Հայաստան կհասնի պարարտանյութը։ Էս վիճակի հետ կապված ներմուծումը ուշացել է։ Հիմա էդ հույսով սպասում ենք։ Կան մարդիկ, որ ունեն նախորդ տարվանից մնացած պարարտանյութ, բայց ովքեր չունեն, չեն կարողանա ցանքը սկսել, հիմնականում կարտոֆիլի սերմի հետ են պարարտանյութը լցնում ու ցանում»,- ասաց մեր զրուցակիցը։
Գեղարքունիքի մարզի Ներքին Գետաշեն համայնքը ևս ոռոգման ջրի խնդիր ունի, բայց եթե տարին չորային չլինի, ապա գյուղացին կկարողանա լավ բերք ստանալ։
Համայնքի բնակիչները մեզ հետ զրույցում ասացին, որ ոռոգման ջրի հետ կապված խնդիրն առաջացել է Արգիճի գետի վրա ՀԷԿ-ի կառուցումից հետո, քանի որ այս դեպքում գետի ջրով ոռոգում չի իրականացվում։
«ՓՀԷԿ-ի ջուրը թափվում է Իշխանատակ, իսկ մեր խողովակը 1 կմ վերև է։ Առաջ հանգիստ ջուր են արել մարդիկ, հիմա ամբողջ ամառ ջրի կռիվ է։ Ջրի համար գյուղացիներով շուն ու գել ենք դառնում»,- ասաց մեր զրուցակիցը։
Ներքին Գետաշենի համայնքապետարանի աշխատակից Յուրիկ Ալեքսանյանը մեզ հետ զրույցում ասաց, որ նախորդ տարի ոռոգման ջրի խնդիրը մասամբ լուծվել է, քանի որ ամռան ընթացքում Արգիճի գետից ՀԷԿ-ը ջուր չի վերցրել։
«Այս պահին համայնքի հիմնական խնդիրն այն է, որ պարարտանյութ չկա։ Բացի այդ խոսք կար, որ մարզպետարանից գյուղացիները կարող են ցածր գնով գարնանացան գարու սերմ ձեռք բերել, հիմա իրենք էդ ծրագրին են սպասում, բայց դեռ ձայն չկա։ Մեր մոտ ցանքը ապրիլի կեսերից է սկսվում, եթե էդ սերմը լինի, ապա գյուղացիները կհասցնեն սկսել ցանքը»,- ասաց Ալեքսանյանը։
Լրահոս
Տեսանյութեր
«Հավերժի ճամփորդներ». Զոհված տղաների պատմություններն ու երազանքները՝ առցանց ցուցադրությամբ
