Քաղաքական 16:37 03/06/2020 Հայաստան

Կառավարման փորձագետ. Մենք անցնում ենք բիֆուրկացիոն կետը

Հեղինակ` Լալա Տեր-Ղազարյան

Հայաստանի Հանրային խորհրդի նախկին անդամ, կառավարման փորձագետ Հարություն Մեսրոբյանը զգուշացնում է՝ մենք անցնում ենք բիֆուրկացիոն կետը։ Panorama.am-ը նրա հետ խոսել է Հայաստանում կորոնավիրուսով ստեղծված իրավիճակի պատճառների, հետևանքների ու անելիքների մասին։

Panorama.am- Պարոն Մեսրոբյան, ինչո՞վ է պայմանավորված Հայաստանում կորոնավիրուսով ստեղծված իրավիճակը։

Մեսրոբյան - Պայմանավորված է մեզանով, իսկ մենք բոլորս չունենք պետականամետ մտածողություն և կառավարման գիտելիքներ, ինչի հետևանքով էլ արհավիրքներն այստեղ հասնում են նշանակետին։

Panorama.am- Դուք համարո՞ւմ եք, որ պետական մարմիններն՝ այդ թվում կառավարությունը, պարետատունը, ոստիկանությունը և այլք, իրականացրեցին հնարավոր բոլոր քայլերը ճիշտ ժամանակին ու անհրաժեշտ ծավալով։

Մեսրոբյան - 1991 թվականից նման բան մենք չունենք, այսինքն՝ ինչ-որ բան արվի ժամանակին ու տեղին։ Չկա նման բան։ Ես դեռ այս տարվա մարտին Հայաստանի հակաճգնաժամային կառավարման վերաբերյալ հրապարակավ առաջարկություններ եմ արել իշխանություններին, մասնավորապես պարետատան աշխատանքի կազմակերպման վեաբերյալ, և դա մի քանի անգամ մի շարք լրատվամիջոցներով հրապարակվել է։

Իհարկե, դրանց չհետևեցին, քանի որ, կրկնեմ` մենք ոչ միայն պետականամետ մտածողություն չունենք, այլև կառավարումից մղոններով հեռու ենք։

Պետական կառավարումը ենթադրում է երկու կարևոր պայման՝ պետականամետ մտածողություն և կառավարման գիտելիքներ ու հմտություններ, և այս ամենը բարոյականության բարձր չափանիշներ ունեցող հիմքերի վրա պետք է լինեն։ Մենք ոչ հիմքն ունենք, ոչ էլ նշված երկու պայմանները։

Panorama.am- Ստացվում է՝ Ձեզ համար սպասելի էր նման իրավիճակը։

Մեսրոբյան - Ապրիլի 3-ին ես արդեն զգուշացրել էի, որ մոտենում ենք բիֆուրկացիոն կետին, այսօր ՖԲ-ի իմ էջում զգուշացրեցի, որ անցնում ենք այն։ Ես 2018-ի ապրիլին զգուշացնում էի, որ մենք բիֆուրկացիոն կետին եք մոտենում, նախորդ իշխանությունները չլսեցին։ Ես հրապարակավ զգուշացրեցի հերթական բիֆուրկացիոն կետի մասին 2016-ի մարտի 31-ի իմ ասուլիսի ժամանակ և սկսվեց Քառօրյա պատերազմը։ 2008-ի փետրվարին էլ ահազանգեցի, որ արյուն է սպասվում։

Իմ ասածները դժվար չէ ստուգել թե' Google-ով և թե' YouTube-ով: Էլ ի՞նչ անեմ, կարո՞ղ եք ասել։ Ընդ որում, այս ամենը բարձրաձայնում եմ թե' մամուլով, թե' ուղղակի շփումների, ժողովների, հանդիպումների ընթացքում։

Ես հիմա էլ եմ զգուշացնում՝ մենք անցնում ենք բիֆուրկացիոն կետը։ Ես ոչ միայն զգուշացնում եմ, այլև կետերով ու քայլերով նշում եմ, թե ինչ պետք է անել, առաջարկում եմ պրակտիկ կառավարչական լուծումներ։

Panorama.am- Ո՞ւմ է ուղղված Ձեր զգուշացումը՝ քաղաքացիների՞ն, կառավարությա՞նը, թե՞...

Մեսրոբյան - Բոլորին։ Այդ առաջարկությունները պետք է իրագործեն և' իշխանությունը, և' ընդդիմությունը, և' ժողովուրդը։ Պետության կառավարման մեջ չի կարելի ապավինել ինչ-որ մի հատվածին, այդպես չի լինում։

Panorama.am- Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը երեկվանից մեղադրանքներ է հնչեցնում քաղաքացիների հասցեին, փորձում պատասխանատվությունը գցել մարդկանց վրա՝ հիմնավորելով, որ նրանք կարգ ու կանոնին, սահմանված նորմերին չեն հետևում։ Որտե՞ղ թերացանք՝ որպես պետություն ու հասարակություն, ի՞նչը հանգեցրեց այս իրավիճակին։

Մեսրոբյան – Ընդհանրապես, եթե որևէ ուժ գալիս է պետության կառավարման, մինչև երկիրը կառավարելուն համաձայնելը, պետք է մի քանի հարցերի պատասխան հստակ ունենա։

Առաջին հարց՝ ի՞նչ վիճակում է երկիրը։

Երկրորդ հարց՝ ի՞նչ հատկանիշներ ունի ժողովուրդը, որն ապրում է այդ երկրում։

Երրորդ հարց՝ ունի՞ ռազմավավարական տեսլական և, որպես հետևանք, երկրի զարգացման ռազմավարական ծրագիր։

Միայն սրանից հետո այդ ուժը պետք է համաձայնի վերցնել իշխանությունը։ Ժողովրդի ֆունկցիան միայն երրորդ կետում է՝ տեսնել հավակնող ուժի ռազմավարական տեսլականը, գումարած կադրային պոտենցիալը։ Եթե մենք նայենք, 2018 թվականին ու մինչ այդ ինչպես ենք մեզ պահել` ցանկացած ուժ, որ մեզ մոտ գալիս է իշխանության, այդ կետերը չի անում, ժողովուրդն էլ իր կողմից իր հասանելիքը չի անում։

Ալբերտ Էյնշտեյնը մի լավ խոսք ունի։ Ասում է, եթե դու չես փոխում քո մոտեցումները, ինչո՞ւ ես  սպասում, որ կփոխվեն արդյունքները։ Սա մեզ է վերաբերում 1991 թվականից սկսած։

Panorama.am- Ի՞նչ է սպասվում բիֆուրկացիոն կետն անցնելուց հետո։

Մեսրոբյան - Կառավարման մեջ եթե այդ կետում ենք և անցնում ենք այն, նշանակում է՝ ի զորու չենք ինքնուրույն որևէ մարտահրավերի դիմակայել։ Կառավարման լեզվով ասած` դու կորցնում ես կառավարման սուբյեկտին բնորոշ բոլոր հատկանիշները և վերափոխվում ես կառավարման օբյեկտի:

Մի խոսքով` քեզ ով ասես կառավարում է, իսկ դու չես կարողանում անգամ ինքնակառավարվել: Ինչ անում ենք, պետք է մինչև այդ կետը հասնելն անենք։ Մենք անցնելով այդ կետը՝ կդառնանք հարյուր տոկոսով անզոր գալիք մարտահրավերների ու վտանգների նկատմամբ։ Այ սա' է իմ զգուշացումը։ Այս պայմաններում մեզ մոտ ուժեղ է հայի հետին խելքը։ Որոշ ժամանակ անց թող չսկսեն, – Վայ քոռանամ ես, էս ի՞նչ եղավ…։ Մինչև քոռանալը, ես զգուշացնում եմ` բաց աչքերով տեսնել վտանգը և ինչպես գործել։

Panorama.am- Ստեղծված իրավիճակում առաջարկություններ են հնչում ձևավորել հակաճգնաժամային կառավարություն, դիմել միջազգային հանրությանն օգնության խնդրանքով։ Որո՞նք պետք է լինեն հետագա քայլերը։

Մեսրոբյան - Նախ, ես դեռ ապրիլի 28-ին հրապարակել եմ չորս փուլանոց հակաճգնաժամային մակրոծրագիրը, որտեղ կա նոր կառուցվածքով և կազմով կառավարության ձևավորումը: Իսկ երկրորդը` մենք միջազգային օգնության կարիք դեռ չունենք, մենք կարիք ունենք տարբեր ոլորտների պետական կառավարման արդունավետությունը շատ արագ բարձրացնելու։ Հիմա ամենակարևորն առողջապահության ոլորտն է, որի կառավարումն ամոթալի վիճակում է, այսինքն՝ կառավարումը բացակայում է։ Չնայած, որ երկրի կառավարումն էլ է բացակայում, բայց ամենաամոթալի վիճակը մեզ մոտ հենց առողջապահության ոլորտում է։ Ես փուլերով եմ ասել, ինչ է պետք անել, ժամկետներ եմ նշել յուրաքանչյուր փուլի կատարման համար։

Հիմա մեզ մոտ անելանելի վիճակ է, քանի որ չենք կարող գիտակցել պահի օրհասականությունը, բայց եթե անգամ գիտակցենք, չգիտենք, ինչ անել, քանի որ կառավարումից հեռու ենք։ Նման դեպքերում մի ելք կա՝ հասկանալ, թե ովքեր են այն մարդիկ, որոնք և' բարոյական են, և' կառավարչական գիտելիքներ ու հմտություններ ունեն, և' կարող են վերլուծել ստեղծված վիճակը, հակաճգնաժամային ծրագիր կազմել ու այն իրագործել։ Նրանց պետք է բերել իշխանության ու լսել։ Դրանից հետո մի քանի տարի անց Հայաստանը կսկսի իր վերելքն ու զարգացումը։ Ուրիշ ճանապարհ այս պայմաններում չկա։ Մնացածն, ինչ կասեն, լեզվաաճպարարություն է, մի հավատացեք։

Panorama.am- Վերջին հարցն այսօր վարչապետ Նկոլ Փաշինյանի՝ ուղիղ եթերում արած հայտարարության մասին է, որը վերաբերում է վերահսկողությանը։ Նա, ցիտում եմ, ասել է...

Մեսրոբյան - Կներեք, ես մարդկանց խոսքերը չեմ մեկնաբանում։ Մենք տասը միլիոն մարդ ենք, պատկերացնո՞ւմ եք ամեն մեկի խոսքը մեկնաբանել։ Կապ չունի, որ նա երկրի ղեկավարն է։ Ես ընդհանրապես ուշադրություն չեմ դարձնում բառերին, լինի դա ճառի կամ երգի տեսքով, մինչև չտեսնեմ մարդու բարոյական նկարագիրը, գործելաոճը և արդյունքները։ Ցանկացած մարդու, այն էլ պետության կառավարողներին, ես գնահատում եմ բարոյական չափանիշներով, քայլերով, արդյունքներով և միայն վերջում` խոսքերով։ Իսկ այսօրվա իշխանությունները տապալեցին կորոնավիրուսի դեմ պայքարի ողջ գործընթացը։ Դրա համար ով ի՞նչ է ասում, ինձ ընդհանրապես չի հետաքրքրում։
 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

09:18
«Ժողովուրդ». Փաշինյանը վրդովվել է ու կտրուկ արձագանքել է, թե ամեն մարդ իր գործով պետք է զբաղվի, այդ հարցերը Պապիկյանի տիրույթում չեն
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Երեկ հայտնի դարձավ, որ Տավուշի գյուղերի հանձման մասին թեժ խոսակցությունների ֆոնին Նիկոլ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:15
«Հրապարակ». ՆԳՆ-ն 89 հատ ժամացույցների համար վճարել է 10 մլն 786 հազար դրամ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Ներքին գործերի նախարարությունը 89 հատ թանկարժեք ժամացույց է գնել, որոնցից 45 հատից...
Աղբյուր` Panorama.am
09:14
Մարտի 19-ին դոլարն էժանացել է, ռուբլին և եվրոն՝ արժևորվել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ մարտի 19-ին ժամը 09:05-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում է 399.33 դրամ՝ էժանանալով 0.23 դրամով։ Ըստ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:13
«Փաստ». Որևէ պաշտոնյա իրավասու չէ միանձնյա որոշել, թե որն է ՀՀ տարածքը
«Փաստ» թերթը գրում է. «Կիրակի օրը «Հայաքվե» նախաձեռնության ներկայացուցիչները այցելել են Տավուշի սահմանագիծ,...
Աղբյուր` Panorama.am
09:09
«Ժողովուրդ». «Իմ քայլը» բարեգործական հիմնադրամի դեպքում 277.5 միլիոն դրամից 99.7 միլիոնը աշխատավարձ է
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Մարդկությանը հայտնի բոլոր բարեգործական հիմնադրամների շնորհները ուղղվում են տարբեր կարիքավոր...
Աղբյուր` Panorama.am
09:05
«Հրապարակ». Փաշինյանն ու իր խմբակը իրականում չեն պատրաստվում խզել ՌԴ-ի հետ որևէ միջպետական պայմանագիր
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Չնայած Նիկոլ Փաշինյանն ու իր խմբակն արդեն մի քանի տարի է՝ Ռուսաստանի դեմ քարոզչական արշավ են...
Աղբյուր` Panorama.am
09:03
«Ժողովուրդ». Վարչապետի և ԱԺ նախագահի եղբայրները բիզնեսմեններ են. Փաշինյանը խաբել է
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «2018 թվականի հուլիսի 20-ին տված մամուլի ասուլիսի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հրապարակավ խոստացավ....
Աղբյուր` Panorama.am
08:58
Ղամբարյան. Պետք է հիշել ԲԴԽ անդամների անունները, ովքեր կողմ քվեարկեցին Բորիսին կալանավորելու միջնորդությանը
Բորիս Բախշիյանը նշանակվել է Արարատի և Վայոց ձորի մարզերի առաջին ատյանի ․․․ դատարանի դատավոր։ Այս մասին գրում է իրավաբանական գիտությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
08:53
Երևանի, Գեղարքունիքի բազմաթիվ հասցեներում լույս չի լինի
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ մարտի 19-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
23:20
Իմ կարծիքով, Փաշինյանն անկեղծ սիրում է ադրբեջանցիներին. ավելի շատ՝ քան հայերին. Արամ Պետրոսյան
«Ոսկեպարում է գտնվում հայկական եկեղեցի, որը 7-րդ դարի կոթող է: 7-րդ դարում այս տարածաշրջանում թուրքական ներկայություն չի եղել, դրանից...
Աղբյուր` Panorama.am
23:09
Քաղաքացին հարցնում է ԱՆ-ին՝ ով պետք է այս դեղի դեղատոմսը գրի
«Արմաշ» գյուղական համայնքների աջակցման և զարգացման կենտրոն»-ի նախագահ Տիգրան Մաթևոսյանը գրում է. «ՀՀ առողջապահության...
Աղբյուր` Panorama.am
22:49
Փաշինյանը անձամբ է վարել ՀՀ գյուղեր հանձնելու բանակցությունները Տավուշի մարզում
Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացը մտնում է գործնական փուլ՝ այսօր Տավուշում ասել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը:...
Աղբյուր` Panorama.am
22:30
Հայաստանի և Մալթայի արտաքին գերատեսչությունների միջև կայացել են քաղաքական խորհրդակցություններ
ՀՀ ԱԳՆ-ից հայտնում են. «Մարտի 18-ին Վալետայում ՀՀ ԱԳ նախարարի տեղակալ Պարույր Հովհաննիսյանի և Մալթայի Հանրապետության ԱԳ նախարարության...
Աղբյուր` Panorama.am
22:12
«КамАЗ»-ը վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին և բախվել «Hyundai»-ին
Այսօր՝ մարտի 18-ին, վրաերթ-ավտովթար է տեղի ունեցել Երևանում։ Ժամը 15։50-ի սահմաններում Իսակովի պողոտայում՝ ռուսական եկեղեցու դիմաց, 55-ամյա...
Աղբյուր` Panorama.am
21:40
Ոսկեպարի և Բաղանիսի, Նոյեմբերյանի, Ոսկևանի բնակիչները պատրաստ են ինքնապաշտպանություն կազմակերպել
Ոսկեպարի և Բաղանիսի, Նոյեմբերյանի, Ոսկևանի բնակիչները Նիկոլ Փաշինյանի հետ հանդիպումից հետո քննարկում են անցկացրել և պատրաստակամություն հայտնել...
Աղբյուր` Panorama.am
21:20
ԱՄՆ-ը հրաժարվել է շնորհավորել Պուտինին ընտրություններում հաղթանակի կապակցությամբ
ԱՄՆ-ը մտադիր չէ շնորհավորել Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինին նախագահական ընտրություններում հաղթանակի կապակցությամբ։ «ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:52
Ֆրանսիայի Ինտերպոլի կողմից հետախուզվողը հայտնաբերվեց «Զվարթնոց» օդանավակայանում
ՆԳՆ ոստիկանության «Զվարթնոց» օդանավակայանի գծային բաժնի քրեական հետախույզների ձեռնարկած օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների շնորհիվ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:35
Ջերմուկի, Ապարանի, Արագածի, Մարտունիի տարածաշրջաններում ձյուն է տեղում
«Ճանապարհային դեպարտամենտ»-ից հայտնում են․ «Մարտի 18-ին՝ ժամը 20։00-ի դրությամբ, Վարդենյաց և Սարավանի լեռնանցքներում,...
Աղբյուր` Panorama.am
20:22
Միջազգային մրցաշարից հայ բռնցքամարտիկները կվերադառնան 4 մեդալով
Հայաստանի բռնցքամարտի ֆեդերացիան տեղեկացնում է․ «Սերբիայում կայացած բռնցքամարտի  Ա կարգի միջազգային մրցաշարից հայ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:08
ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը Վրաստանում է
ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը Վրաստանում է։ Aliq.ge-ի փոխանցմամբ՝  նա կհանդիպի Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի և նախագահ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:53
Գիվի Միքանաձեի գլխավորած պատվիրակությունը կժամանի Հայաստան
Ալեն Սիմոնյանը մարտի 18-ին կարգադրություն է ստորագրել, որում ասվում է․ «Ղեկավարվելով «Ազգային ժողովի կանոնակարգ»...
Աղբյուր` Panorama.am
19:33
ԱՄՆ-ը հայտնել է Ռուսաստանի և Չինաստանի հետ սպառազինությունների վերահսկման հարցը քննարկելու ցանկության մասին
Միացյալ Նահանգները հենց հիմա ցանկանում է առանց նախապայմանների երկկողմ քննարկումների մեջ մտնել Չինաստանի և Ռուսաստանի հետ սպառազինությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
19:18
Խնդիրը մեկն է՝ կտրել և դժվարացնել Իրան-Հայաստան-Վրաստան-Ռուսաստան հաղորդակցության այս ուղին․ Ոսկանյան
Իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը «Տելեգրամի» իր ալիքում գրում է․ «Կասե՞ք՝ Բաքվի բարբարոսական վարչախմբի ինչի՞ն են պետք...
Աղբյուր` Panorama.am
19:09
Էլիզա ֆոն Յոդեն-Ֆորգի․ Կատարվածը «Հայերի երկրորդ ցեղասպանություն» է
 Հայ դատի Ամերիկայի հանձնախմբի կազմակերպմամբ՝ ԱՄՆ Կոնգրեսում մարտի 13-ին կայացել է «Ցեղասպանության հակադարձում. Արցախի բնիկ հայերի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:51
Մարտի 30-ից հետվճարի ծրագրից կարող են օգտվել 11 բանկերի քարտապանները
ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունից հայտնում են․ «Սկսած մարտի 30-ից հետվճարի ծրագրից կարող են օգտվել հետևյալ 11 բանկերի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:38
Ալիևը վերանվանել է օկուպացված Ստեփանակերտի Վերածննդի հրապարակը
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը վերանվանել է օկուպացված Լեռնային Ղարաբաղի մայրաքաղաքի կենտրոնական հրապարակը, ինչի մասին գրում են ադրբեջանական...
Աղբյուր` Panorama.am
18:25
Մարտի 22-26-ը տեղի կունենա բեմանկարիչ, ՀԽՍՀ վաստակավոր նկարիչ՝ Արշալույս Չիֆլիկյանի նկարների ցուցահանդեսը
Մարտի 22-ին ժամը 17-ին Հայաստանի նկարիչների միությունում տեղի կունենա  բեմանկարիչ, ՀԽՍՀ վաստակավոր նկարիչ՝ Արշալույս Չիֆլիկյանի ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:10
Այդ դեպքում ուր է՞ գնում Հայաստանը․ Տիգրան Աբրահամյան
«Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը գրում է․ «Վերջին օրերին հիմնական քննարկումներն ու կոշտ բանավեճերն...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Քանաքեռավանի գազալցակայանում տեղի ունեցած պայթյունի հանգամանքները պարզվում են
Մարտի 16-ին՝ ժամը 19։10-ի սահմաններում, Կոտայքի մարզի Նոր Հաճն համայնքի Քանաքեռավան բնակավայրում գործող ԱԳԼՃ կայանում «Պեժո» մակնիշի...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Երևանի ծառերի գրեթե կեսը կորցրել կամ կորցնում է իր կենսունակությունը. Բեգոյան
12:15 18/03/2024

Երևանի ծառերի գրեթե կեսը կորցրել կամ կորցնում է իր կենսունակությունը. Բեգոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}