Չեմ կարծում այս անգամ Ադրբեջանը բացառություն կանի․ մասնագետը՝ ջրային պաշարների հնարավոր թունավորման վտանգի մասին
Սևանա լիճը կազմում է Հայաստանի Հանրապետության քաղցրահամ ջրային պաշարների 80%-ը։ Հետևաբար լճի պահպանումն ու հետագա գոյությանը սպառնացող վտանգների վրա աչք փակել չենք կարող։
Այս խնդրի շուրջ Panorama.am-ը զրուցել է ջրային ռեսուրսների փորձագետ Մարինե Ոսկանյանի հետ։ Անդրադառնալով Արցախի կորցրած տարածքներին, մեր զրուցակիցը նշեց, որ կորցրել ենք ջրային ռեսուրսներով ամենահարուստ շրջաններից մեկը՝ Քարվաճառը։
«Քարվաճառը (Շահումյանի շրջան) Հարավային Կովկասի ամենահարուստ ջրային պաշարներ ունեցող տարածքներից մեկն է։ Այստեղի բազմաթիվ ջրային երակներով (սնվում են հալչող ձյան, աղբյուրների և ստորերկրյա ջրերի հաշվին) ձևավորվում է Որոտանը, Արփան, Թարթառը և Խաչենը։ Վերջին երկուսը անցնելով Արցախի տարածքով հոսքը շարունակում են Ադրբեջանի տարածքում։ Իսկ մյուս երկուսը՝ Արփան և Որոտանը Սևանը սնող կարևորագույն գետերն են»,- ասաց Ոսկանյանը։
Նրա խոսքով՝ ռազմավարական նշանակության այս չորս գետերի ձևավորման տարածքը, մինչ 1930-ականները իրավական հիմքով պատկանել է Հայաստանին, իսկ այժմ, առանց որևէ իրավական հիմքի Ադրբեջանը ոտք է դնում այդ տարածքներ։ Ըստ փորձագետի, Ադրբեջանը ջրային անվտանգության տեսանկյունից շատ է կախված հարևան երկրներից, քանի որ իր սահմանների ներսում ձևավորվում է իր տարածքում գտնվող ջրային պաշարների միայն տասը տոկոսը։
Մարինե Ոսկանյանը հայտնեց նաև, որ Հայաստանում քաղցրահամ ջրերի աղբյուր են նաև ստորերկրյա ջրային ռեսուրսները, որոնք կարևոր դեր են խաղում ընդհանուր ջրային հաշվեկշռում: Խմելու ջրի մոտ 96%-ը և ընդհանուր ջրառի շուրջ 40%-ը կազմում են ստորերկրյա ջրերը։ Ըստ բանախոսի, թերևս սրանով է պայմանավորված նաև Հայաստանի տարածքի հանդեպ Ադրբեջանի հետաքրքրությունը։
«Ե՛վ Աբուլֆազ Էլչիբեյի և Հեյդար Ալիևի կառավարման ժամանակ Ադրբեջանի կողմից գրանցվել են այս ջրային պաշարների թունավորման դեպքեր։ Չեմ կարծում այս անգամ Ադրբեջանը բացառություն կանի։ Չմոռանանք, որ այս տարածքի ջրային պաշարներով է պայմանավորվում ոչ միայն Հայաստանի Հանրապետության և Լեռնային Ղարաբաղի, այլ նաև հարևան Իրանի Իսլամական Հանրապետության անվտանգությունը, քանի որ այս ջրերով է լրացվում այնտեղ գտնվող կարևոր նշանակության ջրամբարը»,- ընդգծեց մասնագետը։
Հիշեցնենք, որ 1990 թվականին Ադրբեջանը թունավորել էր Ստեփանակերտի ջրամատակարարման ցանցը՝ գցելով այնտեղ կրեոլին քիմիական նյութ, որի հետևանքով մայրաքաղաքի 1/3 զրկված էր ջրից, բազմաթիվ մարդիկ հոսպիտալացվել էին, սատկել էին նաև ընտանի կենդանիներ։
Այդուհանդերձ, ավելացնենք նաև, որ Հայկական լեռնաշխարհի ամենախոշոր գետերից մեկի՝ Արաքսի ավազանն ընդգրկում է նաև ջրատենչ Թուրքիայի տարածքը։ Թերևս սա ևս մեկ գործոն է, որը բացահայտում է հայկական հողերի հանդեպ Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետաքրքրության խորքերը։
Հարակից հրապարակումներ`
Լրահոս
Տեսանյութեր
Սամվել Վարդանյանի նկատմամբ կատարվել է ծանր հանցագործություն. Խուդոյան
