Տնտեսություն 20:00 08/05/2021 Հայաստան

«Հաց կեր, որ կշտանաս»՝ Հայաստանում կա պարենային ապահովության խնդիր

Չի կարող մի երկրում, որտեղ կա աղքատության և ծայրահեղ աղքատության նման պատկեր, պարենային ապահովության հետ կապված  խնդիր չլինել։ Այս մասին Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց ՀՀ ԳԱԱ Էկոկենտրոնի սննդի շղթայի ռիսկերի գնահատման կենտրոնի ղեկավար, սննդագիտության դոկտոր Դավիթ Պիպոյանը։

Նա ներկայացրեց կենտրոնի մասնագետների կողմից արված հետազոտության արդյունքները, որոնք, մեղմ ասած, մտահոգիչ են։

Պիպոյանի խոսքով՝ պարենային ապահովությունը միայն խանութներում պարենի առկայությունը չէ, այն մարդկանց հավասարակշռված սննդակարգն է։

«Մարդու օրգանիզմը կարիք ունի տարբեր սննդակարգերի և սննդամթերքների։ Այս առումով պետք է նշել, որ Հայաստանում ունենք խոցելի խումբ։ Ազգաբնակչության մեջ կան մարդիկ, որոնք սննդակարգում կալորիաների 75 և ավելի տոկոսը ստանում են ալրային հենքով մթերքներից՝ մակարոն, կարտոֆիլ, հատիկեղեն։ Սա նշանակում է, որ իրենք չեն օգտագործում մսեղեն, կաթնամթերք և այլն»,- ասաց սննդագիտության դոկտորը։

Համաձայն արված հետազոտության՝ ՀՀ-ում հիմնական սպառվում են ալրային հենքով սննդամթերքն ու հացը։ Դրանք ազգաբնակչության սննդակարգում կազմել են մոտ 32 տոկոս։ Ինչ վերաբերում է բանջարեղենի օգտագործմանն, ապա Պիպոյանդի գնահատմամբ, Հայաստանում գոյություն ունի բանջարեղենի սեզոնային էական սպառման տատանում։

«Ամռանը, երբ էժանանում է լոլիկը, տաքդեղը, վարունգը և այլ բանջարեղեն, մարդիկ բավականին մեծ քանակությամբ են օգտագործում, ընդհուպ հասնում է օրական սննդակարգի 30 տոկոսը։ Սակայն ձմռանը, երբ բանջարեղենի գները բարձր են, ունենում ենք սսպառման էական նվազում և մարդիկ թանկ սեզոնին բաջարեղեն քիչ են օգտագործում։

Բավականին քիչ տոկոս է կազմում մարդկանց սննդակարգում մսամթերքն ու ձկնամթերքը։

Այսպիսով, տոկոսային առումով մարդու էներգետիկ բալանսում միայն ալրային հենքով մթերքները և հատիկեղենը կազմում են 56%, որից հետո կաթնամթերքը`11%, բանջարեղենը` 10 %, քաղցրավենիքը` 8%, միս-մսամթերքը՝ 8% տոկոս, ձկնամթերքը` 1%»,- հայտնեց Պիպոյանը։

Եվրոպական երկրների հետ համեմատությամբ, որտեղ ալրային հենքով սննդամթերքը բնակչության սպառման առումով կազմում է 20-22 տոկոս, Հայաստանում այն մի քանի անգամ ավելի է։ Մասնագետի դիտարկմամբ՝ դա պայմանավորված է ոչ միայն հաց սիրելու ազգային սովորությամբ, այլև սոցիալ-տնտեսական պայմաններով։

«Սովորույթուները ևս կապված են սոցիալ-տնտեսական պայմանների հետ։  Հայաստանում ինչու են փոքր տարիքից ասում՝ «հաց կեր, որ կշտանաս»։ Եթե կարողանանք կշտանալ այլ մթերքներով, ապա բնականաբար, կարիք չենք ունենա անընդհատ օգտագործել հաց։ Ընտանիքի ուղղակի եկամուտը, սոցիալական պայմաններն ուղղակի կապի մեջ են մարդկանց սննդակարգի լիարժեքության հետ»,- նշեց Պիպոյանը։

Մասնագետի խոսքով, վերջին տարիների գնաճը, հատկապես համավարակի շրջանում, էապես ազդել է մարդկանց՝ պարենային հասանելիության վրա։

«Մարդկանց հարցրել ենք, թե արդյոք խանութներում պարենի առկայության հետ կապված նկատել են խնդիրներ։ Նրանք շեշտել են, որ չեն նկատել։ Մինչդեռ հարցին, թե արդյոք ունեցել են հասանելիություն իրենց նախընտրած սննդամթերքին, այս դեպքում բավականին մեծ տոկոս պատասխանել են՝ ոչ։ Որոշներն էլ անկեղծացել են, որ ստիպված են եղել իրենց սիրելի սննդամթերքը փոխարինել ավելի էժան տարբերոակով»,- տեղեկացրեց մասնագետը։

Աշխարհում ընդունված ցուցանիշ կա, որ մեկ մարդու օրական սպառման համար հարկավոր է մոտ 400 գրամ միրգ-բանջարեղեն։ Սակայն Հայաստանում բնակչության զգալի մասը, նույնիսկ ցանկության դեպքում էլ չի կարող լիարժեք ապահովել դա։

«Ամենաէժան միրգը դարձել է բանանը։ Արդյոք կարող է չորս հոգուց բաղկացած ընտանիքն ամեն օր օգտագործել 1կգ 600 գրամ միրգ-բանջարեղեն, իհարկե ՝ոչ։ Հատկապես ձմռանը կյանքը թանկանում է, ավելանում են նաև կոմունալ վճարները, ինչը ևս էական ազդեցություն է թողնում մարդու կյանքի որակի վրա»,- ասաց Դավիթ Պիպոյանն ու շարունակեց․

«Որքան վատանում է մարդկանց սոցիալ-տնտեսական խնդիրները, նույնքան վատանում է  պարենային ապահովության և սնուցման խնդիրները։ Չի կարող թերսնված ազգաբնակչությունը լինել առողջ»։
 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

23:20
Իմ կարծիքով, Փաշինյանն անկեղծ սիրում է ադրբեջանցիներին. ավելի շատ՝ քան հայերին. Արամ Պետրոսյան
«Ոսկեպարում է գտնվում հայկական եկեղեցի, որը 7-րդ դարի կոթող է: 7-րդ դարում այս տարածաշրջանում թուրքական ներկայություն չի եղել, դրանից...
Աղբյուր` Panorama.am
23:09
Քաղաքացին հարցնում է ԱՆ-ին՝ ով պետք է այս դեղի դեղատոմսը գրի
«Արմաշ» գյուղական համայնքների աջակցման և զարգացման կենտրոն»-ի նախագահ Տիգրան Մաթևոսյանը գրում է. «ՀՀ առողջապահության...
Աղբյուր` Panorama.am
22:49
Փաշինյանը անձամբ է վարել ՀՀ գյուղեր հանձնելու բանակցությունները Տավուշի մարզում
Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացը մտնում է գործնական փուլ՝ այսօր Տավուշում ասել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը:...
Աղբյուր` Panorama.am
22:30
Հայաստանի և Մալթայի արտաքին գերատեսչությունների միջև կայացել են քաղաքական խորհրդակցություններ
ՀՀ ԱԳՆ-ից հայտնում են. «Մարտի 18-ին Վալետայում ՀՀ ԱԳ նախարարի տեղակալ Պարույր Հովհաննիսյանի և Մալթայի Հանրապետության ԱԳ նախարարության...
Աղբյուր` Panorama.am
22:12
«КамАЗ»-ը վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին և բախվել «Hyundai»-ին
Այսօր՝ մարտի 18-ին, վրաերթ-ավտովթար է տեղի ունեցել Երևանում։ Ժամը 15։50-ի սահմաններում Իսակովի պողոտայում՝ ռուսական եկեղեցու դիմաց, 55-ամյա...
Աղբյուր` Panorama.am
21:40
Ոսկեպարի և Բաղանիսի, Նոյեմբերյանի, Ոսկևանի բնակիչները պատրաստ են ինքնապաշտպանություն կազմակերպել
Ոսկեպարի և Բաղանիսի, Նոյեմբերյանի, Ոսկևանի բնակիչները Նիկոլ Փաշինյանի հետ հանդիպումից հետո քննարկում են անցկացրել և պատրաստակամություն հայտնել...
Աղբյուր` Panorama.am
21:20
ԱՄՆ-ը հրաժարվել է շնորհավորել Պուտինին ընտրություններում հաղթանակի կապակցությամբ
ԱՄՆ-ը մտադիր չէ շնորհավորել Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինին նախագահական ընտրություններում հաղթանակի կապակցությամբ։ «ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:52
Ֆրանսիայի Ինտերպոլի կողմից հետախուզվողը հայտնաբերվեց «Զվարթնոց» օդանավակայանում
ՆԳՆ ոստիկանության «Զվարթնոց» օդանավակայանի գծային բաժնի քրեական հետախույզների ձեռնարկած օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների շնորհիվ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:35
Ջերմուկի, Ապարանի, Արագածի, Մարտունիի տարածաշրջաններում ձյուն է տեղում
«Ճանապարհային դեպարտամենտ»-ից հայտնում են․ «Մարտի 18-ին՝ ժամը 20։00-ի դրությամբ, Վարդենյաց և Սարավանի լեռնանցքներում,...
Աղբյուր` Panorama.am
20:22
Միջազգային մրցաշարից հայ բռնցքամարտիկները կվերադառնան 4 մեդալով
Հայաստանի բռնցքամարտի ֆեդերացիան տեղեկացնում է․ «Սերբիայում կայացած բռնցքամարտի  Ա կարգի միջազգային մրցաշարից հայ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:08
ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը Վրաստանում է
ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը Վրաստանում է։ Aliq.ge-ի փոխանցմամբ՝  նա կհանդիպի Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի և նախագահ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:53
Գիվի Միքանաձեի գլխավորած պատվիրակությունը կժամանի Հայաստան
Ալեն Սիմոնյանը մարտի 18-ին կարգադրություն է ստորագրել, որում ասվում է․ «Ղեկավարվելով «Ազգային ժողովի կանոնակարգ»...
Աղբյուր` Panorama.am
19:33
ԱՄՆ-ը հայտնել է Ռուսաստանի և Չինաստանի հետ սպառազինությունների վերահսկման հարցը քննարկելու ցանկության մասին
Միացյալ Նահանգները հենց հիմա ցանկանում է առանց նախապայմանների երկկողմ քննարկումների մեջ մտնել Չինաստանի և Ռուսաստանի հետ սպառազինությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
19:18
Խնդիրը մեկն է՝ կտրել և դժվարացնել Իրան-Հայաստան-Վրաստան-Ռուսաստան հաղորդակցության այս ուղին․ Ոսկանյան
Իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը «Տելեգրամի» իր ալիքում գրում է․ «Կասե՞ք՝ Բաքվի բարբարոսական վարչախմբի ինչի՞ն են պետք...
Աղբյուր` Panorama.am
19:09
Էլիզա ֆոն Յոդեն-Ֆորգի․ Կատարվածը «Հայերի երկրորդ ցեղասպանություն» է
 Հայ դատի Ամերիկայի հանձնախմբի կազմակերպմամբ՝ ԱՄՆ Կոնգրեսում մարտի 13-ին կայացել է «Ցեղասպանության հակադարձում. Արցախի բնիկ հայերի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:51
Մարտի 30-ից հետվճարի ծրագրից կարող են օգտվել 11 բանկերի քարտապանները
ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունից հայտնում են․ «Սկսած մարտի 30-ից հետվճարի ծրագրից կարող են օգտվել հետևյալ 11 բանկերի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:38
Ալիևը վերանվանել է օկուպացված Ստեփանակերտի Վերածննդի հրապարակը
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը վերանվանել է օկուպացված Լեռնային Ղարաբաղի մայրաքաղաքի կենտրոնական հրապարակը, ինչի մասին գրում են ադրբեջանական...
Աղբյուր` Panorama.am
18:25
Մարտի 22-26-ը տեղի կունենա բեմանկարիչ, ՀԽՍՀ վաստակավոր նկարիչ՝ Արշալույս Չիֆլիկյանի նկարների ցուցահանդեսը
Մարտի 22-ին ժամը 17-ին Հայաստանի նկարիչների միությունում տեղի կունենա  բեմանկարիչ, ՀԽՍՀ վաստակավոր նկարիչ՝ Արշալույս Չիֆլիկյանի ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:10
Այդ դեպքում ուր է՞ գնում Հայաստանը․ Տիգրան Աբրահամյան
«Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը գրում է․ «Վերջին օրերին հիմնական քննարկումներն ու կոշտ բանավեճերն...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Քանաքեռավանի գազալցակայանում տեղի ունեցած պայթյունի հանգամանքները պարզվում են
Մարտի 16-ին՝ ժամը 19։10-ի սահմաններում, Կոտայքի մարզի Նոր Հաճն համայնքի Քանաքեռավան բնակավայրում գործող ԱԳԼՃ կայանում «Պեժո» մակնիշի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:45
Չլինի այնպես, որ օրենքը դառնա մահակ որոշ կառույցների համար, որ տառակերություն անեն. Վահե Ղազարյան
«Գյուղացու վճարը պետք է անմիջապես վճարվի, կամ հնարավորինս շուտ։ Այստեղ խնդիր է, թե ինչպես են իրականացվում վարչարարությունը, որովհետև...
Աղբյուր` Panorama.am
17:40
Աբովյանում զենքի գործադրմամբ խմբակային խուլիգանության վարույթով մեղադրանք է ներկայացվել ևս երեք անձի
Քննչական կոմիտեի Կոտայքի մարզային քննչական վարչությունում շարունակվում է Աբովյան քաղաքի Սահմանադրության հրապարակում նույն քաղաքի բնակչի նկատմամբ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:32
Երևանի այսօրվա կառուցապատումը հայրենադավություն է. Հաղթանակ Շահումյան
Հայաստանում «Ակադեմիական քաղաքի» գաղափարը դրվել է դեռևս 80-ական թվականների սկզբին. Երևանից դեպի Աբովյան տանող ճանապարհի  ձախ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:21
Մի շարք շրջաններում ձյուն է տեղում
Մարտի 18-ին՝ ժամը 17։00-ի դրությամբ, Վարդենյաց և Սարավանի լեռնանցքներում, Ջերմուկի, Ապարանի, Արագածի, Արթիկի, Աշոցքի, Սևանի, Գավառի,...
Աղբյուր` Panorama.am
17:16
Team-ի ինտերնետը հասանելի է մետրոյում
Team Telecom Armenia-ն շարունակում է իրականացնել իր ռազմավարական ծրագրերը` կապի ամենաժամանակակից ծառայությունները հասանելի դարձնելով ամենուր՝...
Աղբյուր` Panorama.am
17:09
Գյուղմթերք մթերելու դիմաց վճարը 30 օր ուշացնելու դեպքում վարչական տույժ է նախատեսվում
«Էական փոփոխություններ են նախատեսվում գյուղատնտեսական ապրանքների ձեռքբերման և իրացման մասով, որոնց նպատական է հավասարակշռել պայմանագրային...
Աղբյուր` Panorama.am
16:56
Փաշինյանը հայտնել է Ոսկեպարում, որ 4 գյուղերը պետք է անհապաղ հանձնել Ադրբեջանին, այլապես պատերազմ կլինի. Պատգամավոր
«Փաշինյանը կոնկրետ ժամկետներ չի նշել, սակայն մեր տեղեկություններով՝ այցի նպատակը հենց գործողություններն արագացնելն է եղել»:
Աղբյուր` Panorama.am
16:48
Սեփական ժողովրդին պատերազմով ու պարտությամբ սարսափի մեջ պահող ղեկավար ունենալը մեծագույն անեծք է այդ ժողովրդի վրա. Քաղաքագետ
«Սահմանամերձ գյուղում էդպիսի խոսակցություն կարող էր ունենալ միայն թշնամին»։
Աղբյուր` Panorama.am
16:41
Դավիթ Անանյանի հիշեցումը. Դուք չեք կարող բանակցել նրանց հետ, ովքեր եկել են ձեզ սպանելու
ՊԵԿ նախկին նախագահ Դավիթ Անանյանը գրում է. «Հայտնի պետական գործիչ և Իսրայելի նախկին վարչապետ Գոլդա Մեիրի հետևյալ հայտնի խոսքերը...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Երևանի ծառերի գրեթե կեսը կորցրել կամ կորցնում է իր կենսունակությունը. Բեգոյան
12:15 18/03/2024

Երևանի ծառերի գրեթե կեսը կորցրել կամ կորցնում է իր կենսունակությունը. Բեգոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}