Մշակույթ 14:08 23/02/2023 Հայաստան

Արցախի մշակութային հարստությունը՝ առցանց ցուցահանդեսում

Ամերիկայի Հայկական թանգարանը և Հայաստանի պատմության թանգարանը, հավատարիմ մնալով հայոց ազգային մշակույթի մեծարժեք ժառանգությունը հավաքագրելու, պահպանելու, ուսումնասիրելու և տարածելու առաքելությանը, իրենց ուշադրության կիզակետում են պահում Արցախի հազարամյա պատմամշակութային հարստության ներկայացումն աշխարհին։

Երկու թանգարանների համատեղ առցանց ցուցադրության՝ «Արցախի գանձերի»  նպատակն է Արցախի` հազարամյակներից սերվող հնագիտական, միջնադարյան և նորագույն ժամանակաշրջանի հոգևոր և նյութական ժառանգությունը վերհանելն ու ցուցադրելը։ Առցանց ձևաչափով միավորելով հայկական թանգարանների հավաքածուները մեկ հարթակում` ներկայացնում են Արցախի մշակութային հարստությունը։

Այս համագործակցությունը կամրջել է 16 հայկական թանգարաններ, որոնք տարիների ընթացքում հավաքել են հայոց մշակույթի ու պատմության  խոսուն վկայությունները և իրենց կարևոր դերակատարումն ունեցել այդ արժեքները պահպանելու և ուսումնասիրելու գործում։

Ցուցադրության համադրողներներից Հայաստանի պատմության թանգարանի գիտական գծով փոխտնօրեն,  պ.գ.թ․ Նժդեհ Երանյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ Ամերիկայի Հայկական թանգարանի պատվիրակության հետ հանդիպմանը որոշել էին համատեղ առցանց ցուցադրություն կազմակերպել։

«Հաշվի առնելով վերջին իրադարձությունները, որի  հետևանքով մենք Արցախում մշակութային  մեծ ժառանգության կորուստ ունեցանք, որոշվեց առաջին ցուցադրությունը  նվիրել հենց Արցախի մշակութային ժառանգությանը»,- նշեց  նա։

Արցախը և Ուտիքը, լինելով Մեծ Հայքի արևելյան նահանգները, իրենց կարևոր դերակատարումն են ունեցել հազարամյա բազմաշերտ հայ մշակույթի կերտման գործում։ Արցախի մշակույթի յուրօրինակ և զարգացող շարունակականությունն այստեղ ներկայացվում է հազարամյակների դիտակետից։ Ցուցադրվում են պալեոլիթյան և բրոնզեդարյան իրեր, Արցախին բնորոշ եզակի քարակոթողներ, զենքեր, խեցեղեն, զարդեր և պաշտամունքի առարկաներ, ինչպես նաև միջնադարյան վաղագույն ձեռագրեր, գորգեր, տարազներ, գոտիներ, վաղ շրջանի տպագիր գրքեր, ամսագրեր և լուսանկարներ։

Մասնակից թանգարաններն են՝ «Ալեք և Մարի Մանուկյան» թանգարան (Դետրոյթ), Ամերիկայի Հայկական թանգարան (Բոստոն), Արարատ Էսքիջյան թանգարան (Լոս Անջելես), Արցախի պետական պատմաերկրագիտական թանգարան (Ստեփանակերտ), Համազգային Հայագիտական Միութիւն (Բոստոն), Հայաստանի ազգային գրադարան (Երևան), Հայաստանի պատմության թանգարան (Երևան), Հայկական Լուսանկարներու Պահպանման Արխիւային Ծրագիր (Բոստոն), ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ (Երևան), Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան «Կիլիկիա»  թանգարան (Անթիլիաս), Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարան (Երևան), Պատմաերկրագիտական թանգարան (Մարտակերտ), Վաչե և Թամար Մանուկյան Մատենադարան (էջմիածին), Վենետիկի Մխիթարյան միաբանություն (Վենետիկ), Վիեննայի Մխիթարյան միաբանություն (Վիեննա), «Տապան» թանգարան (Մոսկվա)։

«Փորձել ենք այս փոքր ցուցադրությունով հնարավորինս ներկայացնել Արցախի մշակութային ժառագությունն ու պատմությունը»,- ասաց Նժդեհ Երանյանը։

Նա ընդգծեց, որ պետք է անընդհատ ուշադրության կենտրոնում պահել ու ներկայացնել Արցախի պատմական հարուստ ժառանգությունը, այսօրվա գործընթացները։

Ն.Երանյանն ասաց, որ Արցախը մեր պատմության ու մեր մշակույթի անբաժան մասն է, պարզապես պետք է կույր լինել դա չտեսնելու համար. «Դա անընդհատ արտահայտվում է՝  սկսած նյութական մշակույթից վերջացրած ոչ նյութական, շարժական ու անշարժ ժառանգությունը։

Հարկավոր չէ հատուկ ջանք թափել, փորձել ներկայացնել նրա հայկականությունը, պարզապես պետք է ներկայացնել այն, ինչ որ կա, դա արդեն բավական է տեսնել օբյեկտիվ իրականությունը»։

2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի արդյունքում Ադրբեջանը գրավել է Արցախում մեծ թվով հայկական բնակավայրեր, այդ թվում՝ 12 թանգարան և մասնավոր հավաքածու։ Այդ թանգարաններում պահվող հավաքածուների ճակատագիրն անհայտ է։

«44-օրյա պատերազմի հետևանքով մենք մեծ վնասներ կրեցինք, դրա դրսևորումներից մեկը մշակութային ժառանգության կորուստն է՝ նախաքրիստոնական ու քրիստոնական շրջանի շուրջ 2000 հուշարձան, թանգարաններ ու մասնավոր հավաքածուներ մոտավորապեսս 20 հազար ցուցանմուշներով։ Թանգարաններ, որոնք իսկապես համաշխարհային մակարդակով մեծ ժառանգություն էին ներկայացնում»,- ասաց Նժդեհ Երանյանը։

Նա նշեց, որ հետևում են ադրբեջանական վերահսկողության տակ գտնվող հայկական մշակութային ժառանգության ճակատագրին. «Պատերազմի ավարտից անմիջապես հետո  տևական ժամանակ ադրբեջանիցներն այդ հարցում «ակտիվ» էին, շատ էին նյութեր տարածում։ Հիմա, հասկանալով իրենց արածի ռիսկերն ու բացասական կողմը, համեմատաբար ավելի քիչ են տարածում։ Վստահ եմ, ոչ թե դեպքերն են նվազել, այլ իրենք ավելի զգույշ են վարվում։

Բայց մշակույթին վնաս հասցնելը միայն ֆիզիկապես ոչնչացնելը չէ, նաև մշակույթին վնաս են հասցնեում գործառույթի փոփոխությամբ, փոքր միջամտություններ իրականացնելով։ Օրինակ, եկեղեցու հովվատան գործառույթը փոխել են, թեև արտաքին տեսքը չեն փոփոխել, կամ  հայկական եկեղեցիներում նամազ են կարդում, որը ժառանգության նսեմացման մի դրսևորում է»։

Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

22:28
Էլինար Վարդանյան. Խոսքս ուղղում եմ կարմիր, սև և ամեն գույնի բերետավորներին
ԱԺ պատգամավոր Էլինար Վարդանյանը գրում է. «Երկրորդ օրն է ես և իմ գործընկեր պատգամավորները Ոստիկանության մի բաժնից շտապում ենք մյուսը,...
Աղբյուր` Panorama.am
22:23
Շտապ պահանջում ենք ՄԱԿ առաքելություն ուղարկել Արցախ․ Ռուբեն Վարդանյան
Այսօր ՄԱԿ Անվտանգության խորհուրդը պետք է դուրս գա միայն գործողությունների կոչերից։ Այս մասին X -ի (նախկին Twitter-ի) իր միկրոբլոգում գրել է...
Աղբյուր` Panorama.am
22:17
Իրերը վերցրեցինք, որ տեղահանեն, դուրս գանք ու այդ պահին արկը խփեց մեր բակին. 13-ամյա Մկրտիչ Հովոյան
Արցախի Հանրապետության Վանք գյուղի 13-ամյա Մկրտիչ Հովոյանը հիվանդանոցում պատմել է, թե ինչպես է վիրավորվել: «Մենք ընտանիքով տանը նստած...
Աղբյուր` Panorama.am
22:11
Փաշինյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Մակրոնի հետ
 Նիկոլ Փաշինյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի հետ: Կառավարությունից հայտնում են, որ քննարկվել են Լեռնային...
Աղբյուր` Panorama.am
22:03
Ոստիկանները բռնի կերպով, ուժ կիրառելով տանում են քաղաքացիներին
Ոստիկաններն ուժ կիրառելով, բռնի կերպով ոստիկանական մեքենանաներ, ապա բաժիններ են տանում Նիկոլ Փաշինյանի  հրաժարականի պահանջով փողոց դուրս...
Աղբյուր` Panorama.am
21:51
Ակցիայի մասնակիցները դադարեցրին փողոցների արգելափակում, առավոտ 7:30-ից այն վերսկսելուն նախապատրաստվելու համար
Ընդդիմությունը դադարեցրեց փողոցների արգելափակման ակցիան: Հանրահավաքից հետո Հանրապետության հրապարակից տարբեր ուղղություններով շարժված...
Աղբյուր` Panorama.am
21:43
Սոցնախ. Սննդի, հագուստի և այլ պարագաների հավաքագրման անհրաժեշտություն չկա
Լեռնային Ղարաբաղում ստեղծված իրավիճակով պայմանավորված՝ որոշ անհատների և մասնավոր նախաձեռնությունների կողմից կազմակերպվում է սննդի, հագուստի և...
Աղբյուր` Panorama.am
21:34
Բաքվում կայանալիք բռնցքամարտի Եվրոպայի առաջնությունը տեղափոխվել է Մոնտենեգրո
Բռնցքամարտի Հայաստանի ֆեդերացիայի պահանջով Բաքվում կայանալիք մինչև  22 տարեկանների բռնցքամարտի Եվրոպայի առաջնությունը տեղափոխվել է...
Աղբյուր` Panorama.am
21:29
Թույլ մի տվեք, որ 1915 թվականը կրկնվի. ակցիայի մասնակիցները կոչ են անում միանալ իրենց
«Դուրս եկեք, միացեք ժողովրդի ձային, որպեսզի կարողանանք թրքահպատակ ու դավաճան ռեժիմին հեռացնենք կառավաությունից, ձևավորենք ազգային...
Աղբյուր` Panorama.am
21:27
Արցախցի վիրավոր կնոջը տեղափոխել են Ադրբեջան
Ադրբեջանական ԶՈՒ ծառայողներն այսօր Ադրբեջանի տարածք են տեղափոխել նրանց իսկ գործողություններից վնասվածքներ ստացած կնոջը։ Ադրբեջանական ԶԼՄ-ների...
Աղբյուր` Panorama.am
21:27
Ակցիայի մասնակիցը ձերբակալվել է ոստիկանի նկատմամբ բռնություն գործադրելու համար․ ՔԿ
Քննչական կոմիտեն հաղորդագրություն է տարածել, որում ասվում է․ «Հաղորդում է ստացվել այն մասին, որ 2023թ. սեպտեմբերի 21-ին բողոքի ակցիա...
Աղբյուր` Panorama.am
21:26
«Փյունիկ»-ը դաշտ է դուրս եկել «Միասին Արցախի հետ» գրառմամբ սպորտային շապիկներով
Այսօր «Փյունիկ» ֆուտբոլային ակումբը ՀՀ ֆուտբոլի առաջնության հերթական խաղին մասնակցել է «Միասին Արցախի հետ» գրառումով...
Աղբյուր` Panorama.am
21:19
Քաղաքագետ Արա Պողոսյանին ու ևս մեկ քաղաքացու բերման են ենթարկել
Քաղաքացի Սայիդա Պողոսյանը հայտնում է․  «Արման Մխիթարյանն ու Արա Պողոսյանը բերման են ենթարկվել։ Տարել են Էրեբունու...
Աղբյուր` Panorama.am
21:14
Ադրբեջանը թույլ չի տալիս արցախյան կողմին վերցնել մեր զինվորների և խաղաղ բնակիչների դիերը. Բեգլարյան
«Զինադադարից 32 ժամ է անցել,  Ադրբեջանը թույլ չի տալիս արցախյան կողմին նրանց վերահսկողության տակից դուրս բերել մեր բազմաթիվ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:10
Արցախի ու Հայաստանի համար պայքարի դուրս եկած մարդկանց ծեծելով, քաշքշելով հավաքում են փողոցներից
«Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը գրում է․ «Նիկոլի պատվերով, Արցախի հանձնումը արդարացնող...
Աղբյուր` Panorama.am
20:58
Ոստիկանությունը բռնի ուժ կիրառելով՝ բերման է ենթարկում ակցիայի մասնակիցներին
Հերացի փողոցում ոստիկանությունը բռնի ուժ կիրառելով՝ բերման է ենթարկում ակցիայի մասնակիցներին։  «Թուրքերը հասեն»,- գոռում են...
Աղբյուր` Panorama.am
20:55
Մեկ անձ ձերբակալվել է՝ «Եռաբլուր» զինվորական պանթեոնում ՔՊ-ականի նկատմամբ Ֆիզիկական ներգործություն կատարելու կասկածանքով
ՀՀ քննչական կոմիտեի Երևան քաղաքի քննչական վարչության Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջանների քննչական բաժնում քննություն է տարվում՝ պատգամավորի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:52
«Թուրքերեն չենք հասկանում, շարունակում ենք երթը»
«Արցախ», «Արցախ», «առանց Նիկոլ Հայաստան», «դավաճան» վանկարկումներով Երևանի փողոցներում...
Աղբյուր` Panorama.am
20:52
Նիկոլն ասում է՝ քանի որ ՌԴ-ն գնում է պարտության, թուլանում է, ուրեմն պետք է մեծ շրջադարձ կատարել դեպի Արևմուտք. Լևոն Զուրաբյան
«Ամենաողբերգալի արդյունքն այն է, որ Արցախի թեկուզ դե ֆակտո անկախ պետականությանը վերջ է տրվել Ադրբեջանի բանակի հարվածների, ռուսական...
Աղբյուր` Panorama.am
20:50
«Մենք այդ նկարը շատ ենք «սիրում»,պոկիր մեզ տուր»
Երթի ընթացքում  քաղաքացիները կանգ առան Երևանի շենքերից մեկի մոտ, որի պատշգամից կախված էր Տիգրան Ավինյանի նախընտրական պաստառը։ Բնակիչը, որն...
Աղբյուր` Panorama.am
20:37
Ժողինստիտուտի ռեկտորի մայրը կոչ է անում ջրցան հանել ժողովրդի դեմ
Պետական տնտեսագիտական համալսարանի ռեկտորի մայրը՝ ՀԱԿ անդամ Զոյա Թադևոսյանը կոչ է անում ջրցան հանել հանուն Արցախի Հանրապետության փողոց դուրս եկած...
Աղբյուր` Panorama.am
20:33
Այս պահին Ազգային կոմիտեի կոչով փակ են Երևանի կենտրոնական փողոցները
Ազգային կոմիտեն հայտնում է․ «Այս պահին Ազգային կոմիտեի կոչով փակ են Երևանի կենտրոնական փողոցները։ Սեպտեմբերի 22-ին, ժամը 10։00-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
20:29
Քննչական կոմիտեն հայտնում է հերթական նախաձեռնված քրեական վարույթի մասին
Քննչական կոմիտեից հայտնում են․ «Սեպտեմբերի 21-ին Երևան քաղաքի Մաշտոցի պողոտայի և Գրիգոր Լուսավորիչ փողոցի խաչմերուկում իրականացվող...
Աղբյուր` Panorama.am
20:20
Դրանց այստեղ, այն շան օրին կգցենք, որ մկան ծակին հազար թուման կտան.Թևանյանը՝ իշխանական օլիգարխների մասին
«Ես ձեզ հավաստիացնում եմ, կարգապահ և միասնական ջանքերով, շատ կարճ, նույնիսկ օրերի ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանի հեռացումը տեղի է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:09
Երթ՝ մայրաքաղաքի կենտրոնական փողոցներով
Հանրապետության հրապարակից մեկնարկեց երթ։ Քաղաքացիները բաժանվեցին մմբերի և Երևանի կենտրոնական փողոցներով իրազեկման երթ անցկացրեցին։ Իսկ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:54
Մենք սկսում ենք զանգվածային անհնազանդության ակցիաները, առավոտյան ժամը 10,00-ից կշրջափակենք կառավարության շենքը․ Մանուկյան
«Խոսելու ժամանակը վերջացել է, պետք է սկսել գործողություն»,-Հանրապետության հրապարակում ընթացող հանրահավաքի ժամանակ ասաց ՀՀ նախկին...
Աղբյուր` Panorama.am
19:35
Միացեք ժողովրդին. Ցուցարարները՝ կառավարության շենքի դեմ կանգնած ոստիկաններին
Հանրապետության հրապարակում քաղաքացիները վրդովված դիմում են կառավարության շենքը պաշտպանող ոստիկաններին՝ հարցնելով, թե ինչու են պաշտպանում...
Աղբյուր` Panorama.am
19:22
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն այցելել է «Եռաբլուր» զինվորական պանթեոն
Սեպտեմբերի 21-ին, Հայաստանի Հանրապետության Անկախության տոնի առիթով, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը...
Աղբյուր` Panorama.am
19:17
Հանրապետության հրապարակում մեկ րոպե լռությամբ մեկնարկեց հանրահավաքը
Հանրապետության հրապարակում հանրահավաքը մեկնարկեց մեկ րոպե լռությամբ ՝ հարգելով Արցախում իրենց կլյանքը զոհած մեր հայրենակիցների։ Նշենք, որ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Երկիրն իշխանությունները ծախում են անամոթաբար. Հարցում
15:28 21/09/2023

Երկիրն իշխանությունները ծախում են անամոթաբար. Հարցում

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}