Տնտեսություն 15:25 18/03/2023 Հայաստան

Ամուլսարի դեպքում անհնարին է լինելու կառավարել «թթվային գետերը»․ ԱՄՆ Այդահոյի համալսարանի դոկտորանտ

«Ամուլսարի ծրագրի իրականացման դեպքում ռիսկերը շատ մեծ են։ Թեև այս մասին մասնագետներն անընդհատ բարձրաձանել են, այսինքն՝ «հեծանիվ չենք հորինելու», բայց բոլորը պետք է իմանան այդ մասին»,- Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց ԱՄՆ Այդահոյի համալսարանի ջրային ռեսուրսների մասնագետ, դոկտորանտ Լուսինե Թասլակյանը։ Թասլակյանը նաև Մեծ Բրիտանիայի Օքսֆորդի համալսարանի  ջրային ռեսուրսների գիտություն, քաղաքականության և կառավարման մագիստրոս է։

Ըստ մասնագետի՝ ամենից մտահոգիչ  ռիսկերը կապված են ջրային ռեսուրսների հետ։

«Այդ սարի դիրքն այնպիսին է, որ ջրային ռեսուրսներին սպառնացող  վտանգներից հնարավոր չէ խուսափել, քանի որ  հարվում է  Արփա, Որոտան, Դարբ գետերին, էլ չենք խոսում՝ Ջերմուկի հանքային ջրերի մասին։ Ցանկացած մետաղական հանքի դեպքում խնդիր ունենք թթվային դրենաժի հետ։ Դա այն է, երբ ծծմբային մետաղական միացությունները ապարների բացման դեպքում ռեակցիայի մեջ են մտնում ջրի և թթվածնի հետ՝ առաջացնելով  թթվային դրենաժ։ Անհնարին է կառավարել «թթվային գետերը», որովհետև այդ ամբողջը թափանցելու է ստորերկրյա և մակերևույթային ջրեր։ Այդ տարածքում հանք բացելը կնշանակի Ջերմուկի բնակչությանն ասել՝ թողեք, գնացեք այստեղից, որովհետև արդեն անհնար կլինի այնտեղ ապրելը»,- ասաց Թասլակյանը։

Ջրային ռեսուրսների մասնագետը կարծում է, որ Հայաստանն ունի մեծ պոտենցիալ տուրիզմի ոլորտում։ Այս ուղղությունը զարգացնելով, հնարավոր է մեծ գումարներ աշխատել։

«Օրինակ՝ Այդահոյում կան տաք ջրեր, մարդիկ զգալի գումար են ծախսում ՝ օգտվելու համար, բավականին թանկ արժե։ Մեր պարագայում՝ Ջերմուկը բրենդ է, հանքավայրի շահագործման դեպքում, միանշանակ, բացասական ազդեցություն լինելու է։ Էլ չեմ խոսում փոշու մասին, որը բավականին հեռու է  տարածվելու։ Ակնհայտ է՝ ո՛չ քամիներն է հնարավոր վերահսկել, ո՛չ էլ՝ անձրևները»։

Թասլակյանը պարզաբանում է՝ աշխարհում բնապահպանության ոլորտում գոյություն ունի չվնասելու, կանխարգելելու սկզբունքը։ Ամուլսարի դեպքում՝ ջրային ռեսուրսները բավարար գնահատված չեն, տվյալ դեպքում՝ կանխարգելման սկզբունքը ենթադրում է, որ ավելի լավ է որևէ գործունեություն չծավալել։ 

«Ամուլսարն անապատում չէ, մենք էլ միլիոնավոր կիլոմետրերով տարածքներ չունենք, որ այս մեկն էլ ջնջենք և ասենք՝ լավ, այս մարդիկ թող ուրիշ տեղ գնան ապրեն։ Հատկապես, ներկա քաղաքական իրավիճակում  նման  բանն անթույլատրելի է։ Ցանկացած հայրենիքը սիրող մարդ նման քայլի չէր գնա։ Որոշումը կայացնողը նախ պետք է մտածի ,թե հաջորդիվ ի՞նչ է լինելու։ Ակնհայտ են ռիսկերը, որոնք կառավարելի չեն, ես վստահ եմ դրանում։ Չի՛ կարելի այսպես վերաբերվել այս մի բուռ հողին, բարոյական չէ»,- ընդգծում է ԱՄՆ Այդահոյի համալսարանի ջրային ռեսուրսների մասնագետը։

Հանքավայրի շահագործման պարագայում մտահոգիչ է նաև Սևանա լճի խնդիրը, քանի որ աղտոտված գետերի ջրերն, ի վերջո, հասնելու են Սևանա լիճ։

«Պատկերացնո՞ւմ եք, թե որքան ջուր է օգտագործվելու հանքաքարերի մշակման  և այլ գործողությունների համար։ Աղտոտվելու են ջրերը՝ շատ լավ իմանալով, որ ունենք Սպանդարյանի և Կեչուտի ջրամբարները և Որոտան-Արփա-Սևան թունելների համակարգը։ Աղտոտված ջուրը հայտնվելու է այդ համակարգում, որի միջոցով հասնելու է Սևանա լիճ։ Այսպե՞ս ենք օգնելու  «խեղճ», «հիվանդ» Սևանին։ Այսինքն՝ հոնքը շտկելու փոխարեն, աչքն ենք հանելու» ,- ավելացրեց Թասլակյանը։

Մյուս կողմից էլ՝ նման շռայլություն թույլ տալու համար, պետք է հաշվի առնել այն, որ մարդիկ ոռոգման ջրի խնդիր ունեն։ Տեղումները գնալով պակասում են, իսկ ջրամբարներն ամբողջությամբ չեն լցվում։  Սա իրականություն է, որի վրա աչք փակել չենք կարող։ Նոր հանքավայրերի շահագործումն էլ ավելի է նպաստելու այս խնդիրների սրմանը․․․

   



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

16:30
«Նիկոլ, դավաճան» գոռալու համար բերման ենթարկված քաղաքացին ազատ է արձակվել
Քաղաքացի Հակոբ Բերբերյանը, ում «Նիկոլ դավաճան» գոռալու համար բերման էին ենթարկել Կենտրոնի ոստիկանական բաժին, ազատ են արձակել։ ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:08
Ադրբեջանի ՊՆ-ն խեղաթյուրում է իրականությունը` փորձելով հիմնավորել իր կողմից հրադարի խախտման այսօր արձանագրված դեպքը. ՊԲ
Արցախի Հանրապետության պաշտպանության նախարարությունից հայտնում են. «Ադրբեջանի ՊՆ տարածած հաղորդագրությունն այն մասին, թե իբր ՊԲ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:52
Քաղաքացուն «Նիկոլ դավաճան» գոռալու համար բերման են ենթարկել
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Քրիստիեն Վարդանյանը գրում է. «Հակոբ Բերբերյանին «Նիկոլ դավաճան» գոռալու...
Աղբյուր` Panorama.am
14:37
Հրդեհ՝ «ՍԱՍ ֆուդ կորտ»-ի 2-րդ հարկում
Հունիսի 4-ին, ժամը 12:45-ին Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Երևանի Արշակունյաց պողոտայում գտնվող «ՍԱՍ ֆուդ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:08
Թե՛ քաղաքական, թե՛ քաղաքագիտական իմաստով Հայաստանում չկա հայկական իշխանություն. Վարուժան Գեղամյան
«Էնպես որ մի՛ սրտնեղե՛ք, որ ՀՀ դե-ֆակտո թուրքամետ իշխանական խմբավորման ղեկավարը երեկ Էրդողանի ու Ալիևի առաջ կռացած ու կքած վիճակում ծիծաղում էր»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:29
Սարյան փողոցում տեղի ունեցած միջադեպի մասնակից բոլոր անձանց գործողություններին իրավական գնահատական կտրվի. ՔԿ
Համացանցում տարածվող տեսանյութում դրսևորվող' Երևան քաղաքի Սարյան փողոցում «Երևանի գինու  օրեր» փառատոնի ժամանակ հունիսի 4-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:20
Հասարակ քաղաքացին կարող է «բարոյապես ճիշտ» լինել՝ իրեն հայհոյողին գետին տապալելով, բայց ոստիկանը՝ երբեք. Իրավապաշտպան
Իրավապաշտպան, փաստաբան Ռուբեն Մելիքյանը գրում է.  «Ոստիկանական համազգեստ կրող ու ծառայություն իրականացնող մարդը, պատկերավոր ասած,...
Աղբյուր` Panorama.am
11:02
Քաղաքացուն հարվածած, գետնին գցած ոստիկանի ծառայողական լիազորությունները ժամանակավորապես դադարեցվել են
Ներքին գործերի նախարարությունը պարզաբանում է  ներկայացրել Սարյան փողոցում տեղի ունեցած միջադեպի առնչությամբ. «Քաղաքացու և...
Աղբյուր` Panorama.am
10:33
Ոստիկանը Սարյան փողոցում հարվածում ու գետնին է գցում քաղաքացուն
Փաստաբան Րաֆֆի Ասլանյանը տեսանյութ է հրապարակել ու գրել. «Օրվա իշխանության կողմից հանցավոր նպատակներով օգտագործվելու արդյունքում...
Աղբյուր` Panorama.am
00:19
Չավուշօղլուն և Աքարն այլևս նախարարներ չեն
Հուլիսի 4-ին Թուրքիայի խորհրդարանում տեղի է ունեցել վերընտրված նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի երդմնակալության արարողությունը։...
Աղբյուր` Panorama.am
00:02
Փաշինյանն ու Ալիևը «ոտքի վրա» կարճ հանդիպում են ունեցել Անկարայում
Հունիսի 3-ին Անկարայում Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի երդմնակալության արարողությունից հետո Նիկոլ Փաշինյանը և Իլհամ Ալիևը «ոտքի...
Աղբյուր` Panorama.am
22:33
«Ազգային խայտառակությունն հենց այս տեսքն ունի»
ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը գրում է.  «Ազգային խայտառակությունն հենց այս տեսքն ունի։ Հայաստանի «վարչապետը»...
Աղբյուր` Panorama.am
22:14
Տիգրանաշենն «անկլավի» կարգավիճակ չի ունեցել, այն ոչ միայն Հայաստանի առաջին Հանրապետության, այլ նաև Խորհրդային Հայաստանի մաս է
ՀՀ Մարդու իրավունքների նախկին պաշտպան Արման Թաթոյանը գրում է.  «Այս մասին արդեն խոսել եմ. պատմական փաստեր Տիգրանաշենի վերաբերյալ:...
Աղբյուր` Panorama.am
21:23
ՏԱՍՍ.Էրդողանը երդմնակալության ժամանակ հարգարժան հյուրերի թվում չի հիշատակել Փաշինյանին
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը շաբաթ օրը չդիմեց Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին, երբ թվարկում էր երդմնակալության արարողությանը...
Աղբյուր` Panorama.am
20:27
Փաշինյանը ներկա է գտնվել Էրդողանի՝ պաշտոնի ստանձնման արարողությանը
 Նիկոլ Փաշինյանն Անկարայում ներկա է գտնվել Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի՝ պաշտոնի ստանձնման արարողությանը: ՀՀ կառավարության...
Աղբյուր` Panorama.am
20:00
Ս. Եղիա մարգարեի հիշատակության օրը՝ հունիսի 4-ին
Հայ Առաքելական եկեղեցու տոնելի սրբերի շարքում Ս. Եղիա մարգարեին առանձնահատուկ տեղ է հատկացված:
Աղբյուր` Panorama.am
19:45
Լաչինի գերեզմանատան ավերումն ու խաչքարերի ոչնչացումը. monumentwatch.org
Արցախի մշակութային ժառանգության մշտադիտարկում իրականացնող monumentwatch.org կայքը գրում է. «2023 թվականի մայիսի 18-ին «Կովկասի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:42
Ալիևը տիկնոջ հետ առաջին շարքում, Փաշինյանը՝ երկրորդ
Անկարայում կայացել է Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի երդմնակալության արարողությունը։ Կադրերում երևում է, թե ինչպես են Էրդողանն ու տիկինը ողջունում...
Աղբյուր` Panorama.am
19:30
Նոտր Դամի տանիքը վերականգնելու համար օգտագործվում են օրիգինալ նյութեր և տեխնոլոգիաներ
Փարիզի Աստվածամոր տաճարի տանիքը վերականգնելու համար օգտագործվում են այն նյութերն ու տեխնոլոգիաները, որոնք գոյություն են ունեցել ութ հարյուր տարի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:15
Հունիսի 1-ից հոկտեմբերի 31-ը Մատենադարանի թանգարանային մասում այցելուների սպասարկման ժամերն են՝ 10։00-17։50
Հունիսի 1-ից մինչև հոկտեմբերի 31-ը Մաշտոցյան Մատենադարանի Թանգարանային մասում  այցելուների սպասարկման ժամերը սահմանվում են՝ 10։00-17։50,...
Աղբյուր` Panorama.am
19:01
Ներկայացվել է երեք մթերք, որոնք արգելափակում են քաղցկեղի բջիջների աճը
Էժան ապրանքների ցանկը, որոնք կարող են օգնել դադարեցնել քաղցկեղի բջիջների վերարտադրությունը, կազմել է ուռուցքաբան Իվան Կարասևը, ոորով կիսվել է իր...
Աղբյուր` Panorama.am
18:45
41-ամյա Իբրահիմովիչն ասել է, որ չի պատրաստվում թոշակի անցնել
«Միլանի» շվեդ հարձակվող Զլատան Իբրահիմովիչը հայտարարել է, որ չի մտածում իր պրոֆեսիոնալ կարիերայի՝ մոտալուտ ավարտի մասին:...
Աղբյուր` Panorama.am
18:30
Այվազովսկու կտավը դարձել է աճուրդի թոփ-լոտը
«Նավը փոթորկոտ ծովում» հազվագյուտ ստեղծագործությունն վաճառվել է 3 245 000 ռուբլով։
Աղբյուր` Panorama.am
18:15
Եգիպտոսում ավազամրրիկը 4 մարդու կյանք է խլել
Եգիպտոսում ավազամրրիկի հետևանքով մահացել է չորս մարդ, հինգը վիրավորվել են։ Կահիրեի երկինքը նարնջագույն է դարձել։ Այս մասին գրում է MIR 24-ը։...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Եկեղեցին Արարատյան շաբաթն այս տարի կնշի հունիսի 5-11-ը
Հայաստանյան Առաքելական եկեղեցին Արարատյան շաբաթն այս տարի կնշի հունիսի 5-11-ը 301թ.-ի պատմական իրադարձություններն են ընկած Արարատյան շաբաթվա...
Աղբյուր` Panorama.am
17:54
Windows-ին զրկել են հանրահայտ ֆունկցիայից
Ամերիկյան Microsoft ընկերությունը դադարեցնում է Windows օպերացիոն համակարգերում հանրահայտ գործառույթի՝ ձայնային օգնական Cortana-ի աջակցությունը։...
Աղբյուր` Panorama.am
17:43
Պեսկովը հաստատել է, որ «ոչ բարեկամ» երկրների լրագրողներին չեն հավատարմագրել Միջազգային տնտեսական ֆորումին
Ռուսաստանի նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը հաստատել է, որ «ոչ բարեկամ» երկրների լրագրողները հավատարմագրված չեն Սանկտ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:41
Փաշինյանը Թուրքիայում է
Նիկոլ Փաշինյանն աշխատանքային այցով ժամանել է Թուրքիա: ՀՀ կառավարության հաղորդմամբ, Ն.Փաշինյանին ուղեկցում է ՀՀ Ազգային ժողովի փոխնախագահ,...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
Եգիպտական բանակը հաստատել է Իսրայելի սահմանի մոտ սահմանապահի զոհվելու փաստը,Իսրայելի զոհերն 3-ն են
Շաբաթ օրը Իսրայելի հետ սահմանին փոխհրաձգության ժամանակ Եգիպտոսի անվտանգության ուժերի անդամ է զոհվել։ Եգիպտոսի բանակի ներկայացուցչի խոսքով՝...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Սոս Հակոբյան. Կա սեփական, կենսական տարածքի պաշտպանություն, եթե դրա համար կա կամք
16:26 03/06/2023

Սոս Հակոբյան. Կա սեփական, կենսական տարածքի պաշտպանություն, եթե դրա համար կա կամք

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}