Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ամռան հենց այս շրջանում շատ մարդիկ սկսում են բողոքել տարաբնույթ ալերգիկ դրսևորումներից ու անհարմարություններից՝ հազ, փռշտոց, քոր, որոնք ազդում են կյանքի բնականոն ընթացքի վրա։

Panorama.am-ը զրուցել է ալերգոլոգ Զարուհի Կալիկյանի հետ՝ տեղեկանալու սեզոնային ալերգիաների սրսևորումների, ազդող գործոնների և բուժման եղանակների մասին։

Panorama.am-Ի՞նչ է սեզոնային ալերգիան:
Ալերգոլոգ -Սեզոնային ալերգիան այս հիվանդության հաճախ հանդիպող տեսակ է, ծաղկունքի շրջանում շատ հաճախ է ասոցացվում արևի հետ, բայց արևն այստեղ չի հանդիսանում ալերգիկ գործոն, քանի որ ալերգենները սպիտակուցային բնույթի փոքրիկ մասնիկներ են և արևի ճառագայթները պարզապես տաքացում են ապահովում, և ծաղկման եղանակին ընդառաջ, այդ ծաղկափոշին զգայուն մարդկանց մոտ բերում է ալերգիկ դրսևորման։

Panorama.am- Ինչպե՞ս հասկանալ, որ գործ ունենք սեզոնային ալերգիայի հետ։
Ալերգոլոգ -Այն մարդիկ, ովքեր տարիներ շարունակ ունեն  խնդիրը, գիտեն, թե երբ է սկսվում կամ ավարտվում այդ շրջանն իրենց մոտ, ըստ այդմ էլ մենք կարող ենք մոտավորապես հասկանալ, թե կոնկրետ որ բույսերի ծաղկափոշին է հանդիսացել դրա պատճառը։ 
Օրինակ, գարնան սկզբում ծառերն են ծաղկում, մայիսի վերջից մինչև հունիս-հուլիս՝  դաշտախոտերը, իսկ օգոստոս-սեպտեմբեր ամիսներին մոլախոտերը։ Եթե մարդը նշում է հստակ շրջան, մենք արդեն պատկերացնում ենք, թե ինչի հետ է կապված խնդիրը։ Բայց լինում են նաև դեպքեր, երբ այդ երեք մեծ խմբերն էլ հիվանդության պատճառ են հանդիսանում, և գարնան սկզբից սկսում է ալերգիան՝ ավարտվելով աշնանը։ Տերևաթափի պատճառով ևս կարող է ալերգիայի սրացման մի փուլ ընթանալ։

Panorama.am -Բացի ծաղկափոշիների և խոտերի ազդեցությունից, ի՞նչ այլ գործոններ կարող են լինել ալերգիայի պատճառ։
Ալերգոլոգ -Սեզոնանյին ալերգիաներ կարող են լինել նաև բորբոսասնկերի նկատմամբ գերզգայունության դեպքում, քանի որ դրանք սրվում են հենց խոնավ եղանակին։
Հետաքրքիր է, որ ծաղկափոշու պարագայում անձրևը ավելի լավացնում է վիճակը, քանի որ փոշին անձրևի կաթիլներով գետնին է նստում և չի հանդիպում քթի, աչքի մակարդակում։ Անձրևն այդ մարդկանց օգնում է հեշտ հաղթահարել սեզոնը։ Այս տարի այն առավել շատ հիմա է սկսել արտահայտվել, քանի որ մայիսը և հունիսը մեզ մոտ անձրևային էին։

Panorama.am -Ի՞նչ ախտանշաններով է արտահայտվում սեզոնային ալերգիան։
Ալերգոլոգ -Սեզոնային ալերգիան հիմնականում արտահայտվում է քթային երևույթներով.  փռշտոցներ՝ անդադար,  քթահոսություն, քթի փակվածություն (ավելի շատ բնորոշ է ոչ սեզոնային ռինիտին: Այն շուրջտարի է, իսկ պատճառը ծաղկափոշին չէ, այլ փոշու տիզը, կենդանիների բուրդը և այլն), աչքերի քոր, կարմրություն (ռինոկոնյուկտիվիտ), այտուցվածություն, ացունքահոսություն։

Panorama.am -Բացի լորձաթաղանթներից մարմնի ո՞ր հատվածներն են զգայուն ալերգենների նկատմամբ։
Ալերգոլոգ- Քանի որ ծաղկափոշին օդում է, ապա բաց մաշկին էլ կարող է ընկնել՝ դրսևորվելով մանր ցանի, երբեմն եղնջացանի ձևով՝ մաշկի մակերեսից մի փոքր բարձրացած և քորով։
Բերանի խոռոչում ևս կարող է քոր նկատվել, որն անվանում ենք օրալ-ալերգիկ համախտանիշ։ Այն կապված է որոշ մրգերի, բանջարեղենի և ծաղկափոշու միջև գոյություն ունեցող նմանությունների հետ։ Այսինքն, ալերգեն բաղադրիչներ կան և՛ բույսերի, և՛ սննդամթերքի մեջ։ Օրինակ, վարդազգի պտղատու ծառերի մրգերից կարող են առաջանալ այդ երևույթները։

Panorama.am -Ինչպիսի՞ բուժում եք առաջարկում այս պարագայում։
Ալերգոլոգ -Կան բուժման մի քանի մոտեցումներ։ Առավել ընդունված է ախտանշային բուժումը, երբ ախտանիշներն արդեն կան, և մենք ազդում ենք դրանց վրա։ Դրանք հակաալերգիկ, հակահիստամինային դեղերն են, որոնք կարելի է սկսել օգտագործել հենց նշանների առաջին իսկ օրվանից, որը թույլ կտա թեթևանցկացնել այդ սեզոնը կամ դեղերի ֆոնի վրա չառաջացնել որևէ ախտանիշ։
Հաջորդ մոտեցումը կոչվում է ԱՍԻԹ՝ ալերգեն-սպեցիֆիկ իմունոթերապիա, երբ մենք հստակ գիտենք ալերգենը, ախտորոշել ենք հետազոտույթունների միջոցով և այդ բացահայտված ալերգենով կտաարում ենք բուժում։ Այն ունի կանխարգելիչ նշանակություն ևս. ազդում է պատճառի վրա, և պատառային բուժման միակ մոտեցումն է։

Panorama.am- Ինչպե՞ս է ներգործվում բուժման այդ մեթոդը։
Ալերգոլոգ- Պատճառն իմանալով, հիվանդին տալիս ենք ալերգենի մզվածք՝ սկսելով փոքր չափաբաժիններից՝ ըստ սխեմայի, ապա մեծացնում ենք և հասցնում այն դոզային, որը կարող է հանդիպել իր շրջապատում։ Այս ամենի հետևանքով ստեղծվում է օրգանիզմում անընկալություն տվյալ ալերգենի նկատմամբ։

Panorama.am- Որքա՞ն ժամանակ կպահանջվի բուժման վերջնական արդյունքին հասնելու համար։
Ալերգոլոգ -Եթե մի քանի տարի անդադար կրկնենք, մենք կհասնենք նրան, որ մարդն այդ նույն ալերգենների ազդեցությամբ չի ունենա նախկին դրսևորումները։ Իհարկե, այն զուգահեռվում է ախտանշային բուժմանը, քանի որ անմիջապես չի ազդում, այլ ժամանակ է պետք։

Panorama.am -Ի՞նչ կապ կարող է լինել քթի պլաստիկ վիրահատության և ալերգիայի առաջացման միջև։
Ալերգոլոգ- Քթի պլաստիկ վիրահատությունը այս պաթոլոգիայի առումով ալերգիկ ռինիտի ռիսկի գործոն է։ Մենք շատ ենք ունենում հիվանդներ, որոնք քթի պլաստիկայից հետո ունենում են ալերգիկ ռինիտ։ Պատճառն այն է, որ վիրահատելիս ձեռք են տալիս լորձաթաղանթին, որն արդեն իսկ գրգռված վիճակում գերզգայունանում է շուրջը գտնվող ալերգենի մեծ դոզայի նկատմամբ։