Առողջություն 16:59 22/06/2024 Հայաստան

Սննդագետը՝ մարդ- սնունդ «ինտիմ» կապի և տարածված սննդային միֆերի մասին

 ԳԱԱ էկոլոգանոոսֆերային հետազոտությունների կենտրոնում տեղի ունեցավ  «Սննդանյութեր. տեսակները, աղբյուրները» թեմայով սննդային շղթաների ռիսկի գնահատման տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոնի սեմինարը, որը վարում էր սննդագիտության դոկտոր Դավիթ Պիպոյանը։

Քննարկման ընթացքում բավականին հետաքրքիր  տեղեկություններ փոխանցվեցին՝ ինչպես հանրության շրջանում տարածված սննդային միֆերի, այնպես էլ գրագետ սննդակարգն ընտրելու  և հնարավոր առողջական խնդիրներից խուսափելու մասին։ Այս ամենը կազմակերպվեց նաև ինտերակտիվ հարց ու պատասխանի տեսքով, որպեսզի ներկաներն ավելի  լավ պատկերացում ունենան մարմնի իրենց զանգվածի, ընդունվող սննդանյութերի  դրական և բացասական ազդեցությունների մասին։

Եկեք համաձայնեք, որ գրագետ սնունդ ընդունելու  մշակույթը  զարգացած չէ մեզանում։ Ինչի մասին խոսում է նաև երեք տարի շարունակ իրականացված «Սննդանյութերի ընդունման գնահատում»  ծրագրի արդյուքները։

ԳԱԱ «էկոլոգանոոսֆերային հետազոտությունների կենտրոն»-ի սննդի շղթայի ռիսկերի գնահատման կենտրոնի ղեկավար Դավիթ Պիպոյանը Panorama.am-ի  հետ զրույցում ասաց, որ ծրագրի  շրջանակում առաջին անգամ ուսումնասիրվել են  հանրապետութայն բնակչության սննդակարգը՝ հասկանալու,թե որքա՞ն կալորիա են ստանում, ո՞ր աղբյուրենրից, արդյո՞ք առկա համամասնությունները համապատասխանում են միջազգային մարմինների կողմից երաշխավորվող քանակներին։

«Մեր հասարակության մեջ կոնկրետ սննդանյութերի, տեսակների և աղբյուրների հետ կապված կան բազմաթիվ միֆեր։ Հետևապես գիտահանրամատչելի սեմինարներն անհրաժեշտ են , քանի որ  սննդագիտության և սննդաբանության ոլորտում կան բազմաթիվ սիրողական մակարդակի տեսանյութեր, հաղորդումներ, որոնք կարող են մարդկանց ապակողմնորոշել և այսօր քննարկվում էր հենց այդ միֆերը»,- ասաց Պիպոյանը։

Մեր ընթերցողների հետ  մասնագետը կիսվեց  սննդի հետ կապված տարածված միֆերից մի քանիսով։  

«Կա  տարածված միֆ, որ ձեթն ավելի քիչ կալորիականություն ունի, քան՝ կարագը, մինչդեռ ճիշտ հակառակն է։ Սննդային միֆերը շատ շատ են, Հայաստանում ՝ անսահմանափակ։ Նույն սննդակարգում ածխաջրերի հետ կապված : Ասում են՝ ձմերուկը չի կարելի օգտգործել պանրի հետ կամ հացը՝ պանրի հետ, սրանք  ևս տարածված միֆերից են»,- ասաց նա։
Հարկ է ընդգծել, որ սխալ սննդակարգը կարող է հանգեցնել  առողջական այս կամ այն խնդրի առաջացմանը։

«Մարդու սննդակարգում բջջանյութի պակասը բնականաբար կարող է բացասական ազդեցություն ունենալ։ Ապացուցված է, որ աղեստամոքսային համակարգի աշխատանքի համար, ինչպես նաև՝ սրտանոթային համակարգի, իշեմիկ հիվանդությունների կանխարգելման գործում վերջիններս ունեն կարևոր դեր և նշանակություն»,-ասաց նա։

Ըստ մասնագետի՝  կան սննդաբաներ, որոնք օրինակ՝ մարդուն նիհարելու համար խորհուրդ են տալիս սննդակարգից հանել նույնիսկ մրգերը կամ բանջարեղենը։

«Նիհար, չի նշանակում լինել առողջ։ Բազմաթիվ նիհար մարդիկ կան, որոնք անառողջ են։ Մարդը պարզապես պետք է հետևի ՝ ունենալ առողջ քաշ, սակայն դրա համար պետք է սննդի միջոցով ընդունի անհրաժեշտ նյութերը՝ մակրոսննդանյութեր, միկրոսննդանյութեր։ Ոչ մի սննդակարգի չարժե հետևել, եթե այն պետք է լինի մեր առողջությունը վնասելու հաշվին։ Մարդու արտաքինը, էսթետիկ տեսքը ունի կարևոր դեր, սակայն ոչ առողջության հաշվին։ Սննդակարգը պետք է լինի բալանսավորված, եթե տվյալ նյութը ունի կարևոր դեր օրգանիզմի համար , ապա այն պետք է ընդունել։ Բազմաթիվ նիհարեցնող մեթոդներ կան, որոնք խիստ բացասաբար են ազդում մարդու առողջության վրա։ Նիհարե՛ք գրագետ և առողջ։ Մարդը սննդի հետ պետք է ունենա ներդաշնակ հարաբերություններ։ Մարդը և սնունդն «ինտիմ» կապի մեջ են։ Միայն գիտակցված և իրազեկ սպառման սովորույթների ձևավորումն է, որ կարող է մեզ դարձնել ներդաշնակ՝ սննդի հետ»։



Մասնագետը խորհուրդ տվեց  վերադառնալ հին հայկական կերակուրներ պատրաստելու կուլտուրային։

«Մեր հայկական ավանդական ճաշատեսակները հիմնական եփված, խաշված վիճակում են։ Խորհուրդ կտամ անցում կատարել հենց հին մեթոդներին։ Ի դեպ, բուսայուղի հետ կապված ասեմ, որ սա ևս մեր մշակույթ նոր է եկել, հիմա է սկսվել այն օգտագործվել տապակաների համար։ Նախկինում ավելի ընդունված է եղել կարագը, յուղը, նաև՝ խոզի ճարպը։ Մենք պետք է նայենք  ոչ միայն ինչ-որ խմբերի վրա իրականացված գիտական փորձեր, այլ նաև հաշվի առնել տարածաշրջանի սննդակարգը՝ որպես պատմական ժառանգություն։ Յուրաքանչյուր երկիր իր մարդաչափական պարամատրերից ելնելով և ազգաբնաչկության սննդակարգից ելնելով է իրականացնում օրական կալորիաների քանակը»,- նշեց Պիպոյանը։

Ինչ վերաբերում է բուսակերության անցնելու միտումը, ապա սննդագետը այն կտրականապես խորհուրդ չի տալիս՝ ընդգծելով, որ այն մարդու առողջության համար ռիսկեր է պարունակում։

«Ամիսներ առաջ ՍԱՏՄ-ն հրապարակեց  տարիներ առաջ իրենց կողմից իրականացված մրգի, բանջարեղենի փորձաքննության արդյունքում հայտնաբերված բազմաթիվ խախտումները ՝ վտանգավոր թունաքիմիկատների հետ կապված։ Բուսական ծագում ունեցող մթերքների վտանգներն այլ են, կենդանականը՝ այլ։ Երբ սննդակարգում, որոշակի տոկոսը բուսական է, որոշը՝ կենդանական, ապա ռիսկերը բնականաբար մեղմվում են»,- ասաց  գիտնականը։



Սննդի հետ կապված տեղեկատվական շարքը շարունակական է լինելու։ Պիպոյանի խոսքով՝ նախատեսում են և՛ չափահասների հետ քննարկումներ, և՛ մանկապարտեզներում ու դպրոցներում։
Հարցազրույցն ամբողջությամբ կարող եք լսել հղմամբ։

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

19:58
Անդրանիկ Թևանյան․ Գեղցու վրեժը և չարի վերջը
«Մայր Հայաստան» շարժման առաջնորդ Անդրանիկ Թևանյանը գրում է․ «Գեղցու վրեժը և չարի վերջը Երբ գեղցին կենտրոնի բնակչին կոչ է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:46
ԵԽ-ի հերթական քննադատական ​​բանաձևն է ընդունել Վրաստանի վերաբերյալ
 Եվրախորհրդարանը Վրաստանի վերաբերյալ ևս մեկ քննադատական ​​բանաձև է ընդունել՝ կոչ անելով պատժամիջոցներ կիրառել «Վրացական...
Աղբյուր` Panorama.am
19:32
«Չկռվող» արցախցիների մի մասը հերոսաբար զոհվել է 2023 թ-ի սեպտեմբերի 19-ին․ Արշավիր Ղարամյան
Արցախի հերոս, Արցախի Անվտանգության խորհրդի նախկին քարտուղար Արշավիր Ղարամյանը լուսանկար է հրապարակել՝ կից գրելով․ «2022 թվականի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:23
Մեշոկով փող էլ տան, ես Փաշինյանին չեմ ընտրե․ հայտնի ախուրյանցի Անոն փոշմանել է
Oragir.news-ը գրում է․ «53-ամյա Անահիտ Իգիթյանը վեց հոգանոց ընտանիքի հետ ապրում է Ախուրյան համայնքում։ Տունը որտեղ ապրում են, իրենցը...
Աղբյուր` Panorama.am
19:05
«Ռադիո» ՓԲ ընկերությունը վերադարձվել է Հայաստանի Հանրապետությանը․ Փաշինյան
Նիկոլ Փաշինյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «Հայաստանի Հանրապետությունից 2010 թվականին հափշտակված, նույն տարվա ընթացքում իրականացված...
Աղբյուր` Panorama.am
18:53
Շուրջ մեկուկես ժամ Լևոն Տեր-Պետրոսյանն ու Մեհդի Սոբհանին քննարկել են հայ-իրանական հարաբերությունները
ՀՀ առաջին նախագահի մամուլի խոսնակ Արման Մուսինյանը տեղեկացնում է․ «Այսօր, փետրվարի 13-ին ՀՀ Առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանն իր...
Աղբյուր` Panorama.am
18:38
Քննչական մարմին են կանչվում ԶՊՄԿ-ի գործադուլին մասնակցած անձինք, փորձ է արվում վնասների հատուցման հասցեատերեր գտնել․ փաստաբան
Փաստաբան Հրայր Խաչատրյանն իրազեկում է․ «Իրազեկման նպատակներից մեկը՝ ԶՊՄԿ ՓԲԸ-ի գլխավոր տնօրեն Ռ․Խուդոլիի կողմից տրված խոստումների և...
Աղբյուր` Panorama.am
18:21
26 տարի շարունակ սիրահար զույգերը կրում են նույնանման հագուստ
Թուրքիայի Հանրապետության Ամասիայի շրջանում ապրող Ռանա և Թուրհան Լադիքլի զույգն այդ երկրում հայտնի է որպես ամենագունեղ սիրահար զույգ։ Նրանք 26...
Աղբյուր` Panorama.am
18:10
Խաղաղ ու կայուն զարգացող աշխարհի մասին պատրանքներ ունենալը՝ թերևս վաղաժամ է. Զաքարյան
ՀՀ ՊՆ նախկին փոխնախարար Արտակ Զաքարյանը գրում է․ «Ուկրաինան և Եվրոպան պետք է մասնակցեն ցանկացած բանակցությունների՝ կապված Ուկրաինայում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Տատիկի տունն ընդդեմ կառավարական դաչաների. Վահե Հովհաննիսյան
«Մեկդ բացատրեք Նիկոլին, որ տունը, բացի նյութական արժեք լինելուց, շատ ավելի կարևոր արժեքներ ունի։ Չի կարելի հանգիստ մարդուն ասել՝...
Աղբյուր` Panorama.am
17:54
Հայաստանի ներկայացուցիչը «Երիտասարդ խոհարարների միջազգային օլիմպիադա» մրցույթում գրավել է 2-րդ տեղը
«Երիտասարդ ուսանող խոհարար» մրցույթի հաղթող Երևանի թիվ 6 արհեստագործական պետական ուսումնարանի ուսանող Արսեն Արմենակյանը մասնակցել է...
Աղբյուր` Panorama.am
17:47
Աշխարհի գավաթի առաջին փուլում մեծահասակների կազմում իրենց դեբյուտը կնշեն Համլետ Մանուկյանը և Մամիկոն Խաչատրյանը
Փետրվարի 18-ից 24-ը Գերմանիայի Կոտբուս քաղաքում կկայանա Աշխարհի գավաթի առաջին փուլը, որտեղ մեծահասակների կազմում իրենց դեբյուտը կնշեն Համլետ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:31
Ասում են՝ եկեք ընկերություններին տուգանենք, որ աուդիտի ենթարկվեն, սա հերթական հիմարությունն է. Նաիրի Սարգսյան
ԱԺ-ն փետրվարի 12-ին երկրորդ ընթերցմամբ ընդունեց Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
Իրանը շարունակում է պահպանել իր հստակ դիրքորոշումը Հայաստանի տարածքային ամբողջականության ու ինքնիշխանության վերաբերյալ. Իրանի փոխարտգործնախարար
Իրանում ՀՀ դեսպան Գրիգոր Հակոբյանը հանդիպում է ունեցել ԻԻՀ ԱԳ նախարարի՝ քաղաքական հարցերով տեղակալ Մաջիդ Թախթ Ռավանչիի հետ: Դեսպանատնից...
Աղբյուր` Panorama.am
17:19
Ռոնալդուն 2024 թվականի աշխարհի ամենաբարձր վարձատրվող մարզիկն է
Սաուդյան Արաբիայի Ալ-Նասր ֆուտբոլային ակումբի պորտուգալացի հարձակվող Կրիշտիանու Ռոնալդուն դարձել է 2024 թվականի ամենաբարձր վարձատրվող մարզիկը։...
Աղբյուր` Panorama.am
16:48
Մետրոյի «Բարեկամություն» կայարանից ձերբակալվել է ատրճանակnվ ու դանակnվ զինվшծ երիտասարդ
Համայնքային ոստիկանության Մետրոպոլիտենի պահպանության բաժնի ծառայողները փետրվարի 12-ի երեկոյան, ուժեղացված ծառայության ընթացքում, ապօրինի զենք...
Աղբյուր` Panorama.am
16:45
Սոչիում 4.4 մագնիուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Սոչիի տարբեր հատվածներում բնակիչնեն ու քաղաքի հյուրերը ցնցումներ են զգացել։ Այս մասին գրում է են տեղական ԶԼՄ-ները։ Սեյսմոլոգիական...
Աղբյուր` Panorama.am
16:24
Ռուսաստանը պատրաստվում է Ուկրաինայի հարցով բանակցային խմբի ձևավորմանը. Պեսկով
Մոսկվան սկսել է նախապատրաստվել Ուկրաինայում ստեղծված իրավիճակի կարգավորման բանակցային խմբի ձևավորմանը։ Այդ մասին հայտարարել է նախագահի մամուլի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:13
Ողբերգական դեպք Գյումրիում. Տանը հայտնաբերել են տղամարդու մարմին և անգիտակից վիճակում գտնվող կնոջ
Օրեր առաջ ողբերգական դեպք է տեղի ունեցել Շիրակի մարզում։ Shamshyan.com-ի տեղեկություններով, ժամը 13։30-ի սահմաններում  ՆԳՆ փրկարար...
Աղբյուր` Panorama.am
16:12
Արդյո՞ք դպրոցներն ու մանկապարտեզները փակելու անհրաժեշտություն կա
«Վերջին երկու-երեք շաբաթներում նույն իրավիճակն ունենք՝ տվյալ սեզոնին համահունչ իրավիճակ, լարված, բայց չեմ կարող ասել, որ բռնկման շրջանում...
Աղբյուր` Panorama.am
15:55
Զելենսկու Մյունխեն ժամանելուց առաջ մեքենան մխրճվել է մարդկանց մեջ
Գերմանիայի Մյունխեն քաղաքում ավտոմեքենան մխրճվել է մարդկանց մեջ։ Մեքենայի ղեկին եղել է  Աֆղանստանի 24-ամյա քաղաքացի։ Նա ձերբակալվել է։ Այս...
Աղբյուր` Panorama.am
15:43
Սուրենյան. Ունենալու ենք եղանակային լուրջ իրադարձություններ
«Փետրվարի երրորդ տասնօրյակում կարծես թե ունենալու ենք եղանակային լուրջ իրադարձություններ»,-գրել է «Հիդրոօդերևութաբանության և...
Աղբյուր` Panorama.am
15:43
7-8 դպրոցի տնօրեններ ինքնակամ որոշել են գնումներ անել եղբորս խանութից. ՔՊ պատգամավոր
«Գյումրիի 7-8 դպրոցի տնօրեններ կան ու մարդիկ ինքնակամ, սիրով որոշել են գնումներ կատարել եղբորս պատկանող գրենական պիտույքների խանութից`...
Աղբյուր` Panorama.am
15:20
Տյումենում թաղված հայ կնոջ մարմինը կարտաշիրմեն ու Հայաստանում կթաղեն
Տյումեն թաղված հայ կնոջ մարմինը կարտաշիրմեն նրա ամուսնու պահանջով ու կթաղեն Հայաստանում։ Այս մասին հայտնում է  Ռուսաստանի դատական միասնական...
Աղբյուր` Panorama.am
15:16
Մենք բարձրագույն կրթության ոլորտում բազմաթիվ խնդիրներ ունենք. Ժաննա Անդրեասյան
«Մենք բարձրագույն կրթության ոլորտում բազմաթիվ խնդիրներ ունենք և հենց այդ պատճառով է, որ կրթության զարգացման պետական ծրագրով խնդիր ենք դրել...
Աղբյուր` Panorama.am
15:03
Սպերցյան. Երբեք չեմ փոշմանել, որ ընտրել եմ Հայաստանի հավաքականը Ռուսաստանի փոխարեն
«Կրասնոդարի» ավագ Էդուարդ Սպերցյանն  ասել է, որ երբեք չի զղջացել իր ընտրության համար՝ խաղալ ոչ թե Ռուսաստանի, այլ Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
14:54
Նման դեպքեր ունենք, որ վերջին շրջանում իրականացվել է հուղարկավորություն. Ավանեսյանը՝ 44-օրյայի զոհերի մասունքների վերաբերյալ
«Այո, փոքրաթիվ, բայց նման դեպքեր ունենք, որ վերջին շրջանում իրականացվել է հուղարկավորություն»,-հայտարարեց Անահիտ Ավանեսյանը՝...
Աղբյուր` Panorama.am
14:51
Ինչո՞ւ են հանվում այդ հերթապահությունները հենց վիրուսային պիկի ժամանակ
«Այս օրերին բազմիցս ահազանգել եմ, որ վիրուսային հիվանդությունների  անվերահսկելի վիճակ է ստեղծվել, հիվանդանոցներում հիվանդներից տեղ ու...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հարկերը վճարենք ու տեսնենք, թե իրենք ինչ ցոփ ու շռայլ կյանք են վարում. Տնտեսվարողներ
12:05 13/02/2025

Հարկերը վճարենք ու տեսնենք, թե իրենք ինչ ցոփ ու շռայլ կյանք են վարում. Տնտեսվարողներ

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}