Ձեր վստահելի աղբյուրը

 Panorama.am կայքի բացառիկ հարցազրույցը «Վիքիպեդիա»-ի խմբագիր Վադիմ Գոմոզի հետ:

- Դուք ներկա եք գտնվել Օլեգ Կուզնեցովի «Ղարաբաղյան հակամարտության «առասպելների» մասին ճշմարտությունը» գրքի ` Մոսկվայում կայացած շնորհանդեսին, որն ի սկզբանե դիտվում էր որպես պատասխան պատմագիտության թեկնածու Ստանիսլավ Տարասովի «Ղարաբաղյան հակամարտության առասպելները» աշխատանքին: Սակայն Դուք հրապարակայնորեն բազմաթիվ պատմական անճշտություններ և կեղծիքներ հայտնաբերեցիք հայ ազգի պատմությանը վերաբերող տեքստում: Կարո՞ղ եք ավելի մանրամասն պատմել այդ մասին:

- Գրքի հետ կապված պատմությունը հետաքրքիր խնդիր առաջ բերեց: Ինչքան ես հասկացա շնորհանդեսից, աշխատանքի հիմնական մասը կատարել էր շնորհանդեսին ելույթ ունեցող ադրբեջանցի պատմաբան Էլդար Աբբասովը, որը, արխիվային փաստաթղթերն ուսումնասիրելով, ցուցադրում է Ստանիսլավ Տարասովի պնդումների անհետևողականությունը: Ըստ Աբբասովի` փաստաթղթի հրապարակման ժամանակ մասնավորապես տեղի են ունեցել ընտրողական մեջբերումներ և կրճատումներ: Ես այժմ չեմ ցանկանում դատել, թե նրանցից ով է ճիշտ. դրա համար պետք է առնվազն ծանոթանալ արխիվների այդ փաստաթղթերին, սակայն Աբբասովի ելույթն ինձ դուր եկավ, և այն միանգամայն տեղին էր: Նա միակն էր Ադրբեջանի ելույթ ունեցող ներկայացուցիչներից, ով խոսում էր թեմայի մասին և նույնիսկ մեկ հակահայկական հարձակում թույլ չտվեց: Այնուամենայնիվ, նրա  աշխատանքի արդյունքները ներկայացվել էին Կուզնեցովի գրքում և համեմվում  են բացահայտ հակահայկական քարոզչությամբ և տարատեսակ անհեթեթություններով:

-Այսինքն` ստացվում է, որ ադրբեջանական քարոզչության տվյալ աշխատանքն ունեցավ ճիշտ հակառակ արդյո՞ւնքը:
- Յուրաքանչյուր պատմաբան, ով կսկսի կարդալ այդ գիրքը, պարզապես չի շարունակի այն: Եթե հեղինակը կարող է հայերի դեմ ռասիստական հարձակումներ թույլ տալ, որոնք ուղեկցվում են տարածաշրջանի պատմության մասին մեր ամբողջ իմացածին հակասող և անհիմն պնդումներով, ապա որտե՞ղ է երաշխիքը, որ փաստաթղթերն օգտագործելիս հեղինակը հետևել է գիտական բարեխղճության չափանիշներին: Նման հատվածները, ընդհակառակը, կողմնակի ընթերցողին նախապես տրամադրում են Տարասովի ճշմարտացիության օգտին, ով ստիպված է բանավիճել նման ընդդիմախոսների հետ և նրանց ֆոնին ակադեմիական ճշմարտության և բարեխղճության հիմնասյան տեսք ունենալ:

- Հայտնի է, որ Կուզնեցովն իր գրքում հայտարարում է Ստանիսլավ Տարասովի հայամետ դիրքորոշման մասին, ընդ որում` ինքը չի խուսափում ադրբեջանական կողմի հետ համագործակցությունից:
- Ինչ-որ մի պահ Կուզնեցովը հայտարարեց դահլիճին. «Այո, թող ես կողմնակալ լինեմ, բայց ես դիմակազրկեցի Տարասովին»: Ըստ իս` ընդհակառակը, նա արեց ամենը, որպեսզի ըստ երևույթին անհնար լինի առարկել Տարասովին: Ասում են, որ խելացիները սովորում են ուրիշների սխալների վրա, իսկ հիմարները` սեփական սխալների: Այս դեպքը կարող է հիանալի դաս լինել Ղարաբաղյան հակամարտության բոլոր կողմերին: Հենց ակադեմիական ուսումնասիրությունը սկսում է ներգրավել քարոզչական սենսացիաներ և նույնիսկ այլատյացության ոգի, այդ ուսումնասիրության հանդեպ վստահությունը հավասարվում է զրոյի: Եվ դա, իմ կարծիքով, Օլեգ Կուզնեցովի շնորհանդեսի գլխավոր արդյունքն է:
Բոլոր կողմերն էլ ունեն նորմալ ուսումնասիրողներ: Խնդիրը ագրեսիվ և անգրագետ աբոխից նրանց մեկուսացումն է, քանի որ երբ քո շուրջ դեսպաններ են, գիտությունների թեկնածուներ, վաստակավոր գրողներ, և բոլորը փորձում են հեղինակազրկել ընդդիմախոսին, նույնիսկ հասարակ լռությունն արդեն տղամարդկային քայլ է: Եթե փորձես առարկել, կարող են քեզ «ազգի թշնամի» հայտարարել:
 
Նախորդիվ` 
Հակահայկական մի շնորհանդեսի դասերը Մոսկվայում. Ինչի՞ է բերում քսենոֆոբիական հռետորաբանությանը տրվելը