Ձեր վստահելի աղբյուրը

Այսօր ՀՀ ԿԱ քաղաքաշինության պետական կոմիտեի նախագահ Նարեկ Սարգսյանը հանդիպում էր լրագրողների հետ, և Panorama.am-ը հատուկ էր մոտեցել մի շարք խնդիրների:

Նախ հիշեցինք, որ Ն. Սարգսյանը վերապատրաստման կուրսեր է անցել Մարսելում («Հակասեյսմիկ Ճարտարապետություն» ): Թե ինչպես է ՀՀ այլ քաղաքներում՝ այնքան էլ տեղյակ չենք, բայց Երևանում Ն. Սարգսյանի  ղեկավարությամբ նախագծած շենքերը կարելի է ճանաչել նաև փակ աչքերով՝ դրանք բոլորը իրար նման են:

Մեր այսօրվա հարցադրումներն էին.
Արդյո՞ք երաշխավորված են նորակառույց շենքերի սեյսմիկ կայունությունը հանրապետությունում՝ մանավանդ աղետի գոտում: Ի դեպ՝ աղետի գոտում դադարեցվել է բնակարանահատկացման պետական ծրագիրը: Ինչ վիճակ է այսօր, արդյոք՞ քսան ու ավելի տարի հետո հնարավոր եղավ ծրագիրը իրականացնել: Եթե ոչ՝ ինչու:

Մայրաքաղաքի հետ կապված՝ նկատենք օրինակ, որ Արգիշտի փողոցի նորակառույցների կողքի ասֆալտը ժամանակի հետ իջել է: Հիշենք, որ թամանյանական Երևանի հետ կապված կար պնդում, որ Երևանի կենտրոնը պետք չէ ծանրաբեռնել հողերի բնույթի հետ կապված: Կատարվու՞մ են պարտադիր գեոդեզիստական չափումներ և կրկնեմ հարցս՝ որքանով են երաշխավորված նորակառույց շենքերի սեյսմակայությունը:

«Նորակառույց շենքերի սեյսմակայությունը համեմատելի եզր անգամ չունի խորհրդային տարիներին կառուցված շինությունների հետ»,-  պատասխանելով  սեյսմակայունության մասին Panorama.am-ի հարցին՝  գնահատեց քաղաքաշինության պետական կոմիտեի նախագահ Նարեկ Սարգսյանը:

Իսկ թե որքանո՞վ են երաշխավորված և ի՞նչ տարբերություն կա խորհրդային տարիներին կառուցվածների հետ, ասաց. «Սեյսմիկ նորմերը շատ խստացված են Հայաստանում, այն տարիներին հիմնականում չէին կառուցում միաձույլ երկաթբետոնե կոնստրուկցիաներ, կառուցում էին հիմնականում հավաքովի կոնստրուկցիաներ, դրանք ձեզ հայտնի պանելային շենքերն են։  Վերջին քսան տարիներին այդպիսի շենքեր չեն կառուցվել Հայաստանում, իսկ միաձույլ երկաթբետոնե կառույցները շատ կայուն են, ամուր են, առհասարակ ենթակա չեն քանդման, բարձր սեյսմիկ հարվածի դեպքում դրանք դեֆորմացվում են, բայց ոչ փլուզվում կամ քանդվում։ Շինարարական որակի և սեյսմակայության մասով բոլոր նորակառույցները համապատասխանում են սեյսմիկ ապահովության նորմաներին»։

Անդրադառնալով այսօրվա դրությամբ գոյություն ունեցող վթարային շենքերին՝ Նարեկ Սարգսյանը նշեց, որ այդ շենքերի պրոբլեմը բավականին լուրջ է։

«Վթարային աստիճանից ելնելով շենքերը դասակարգվում են չորս աստիճանի։ Նորմաներն ասում են՝ առաջին և երկրորդ կարգի վթարային շենքերն անվտանգ են, բայց պարտավոր են դրանք ուշադրության տակ պահել։ Երրորդ կարգի վթարայնության շենքերը ենթական են վերակառուցման, չորրորդ կարգի շենքերը պետք է քանդվեն։ Հայաստանում երրորդ կարգի վթարայնության շուրջ 450 շենք կա, իսկ չորրորդ կարգի՝ մոտավորապես 20-30 շենք: Երևանում նման շենքերի հարցը քաղաքապետարանը տարեցտարի իր միջոցների հաշվին լուծում է(պատասխանի այս մասին՝ և միջոցների, և հատկացումների մասով, հարկ է անդրադառնալ առանձին-panorama.am): Վթարային շենքերի հետ կապված պրոբլեմ ունենք մարզերում։ Մասնավորապես Ապարանում հիմա վթարային չորս հարկանի շենք կա,  որի փոխարեն պետբյուջեի հաշվին պետք է կառուցվի նորը և տրվի բնակչներին։ Բայց այդպիսի շենքեր կան և Սյունիքում, և Եղեգնաձորում, դրանք պահանջում են շատ մեծ միջոցներ։ Հարցը բազմիցս բարձրացվել է նաև ԱԺ-ում, տարբեր ներդրումների մասին ենք մտածում»։

Panorama.am-ը քաղաքաշինության պետական կոմիտեի նախագահից հետաքրքրվեց նաև աղետի գոտում բնակարանահատկացման պետական ծրագրից: Մեր հարցին, թե ի՞նչ վիճակ է այսօր, արդյոք՞ հնարավոր եղավ ծրագիրը իրականացնել, քանի որ այն ներկայումս դադարեցված է, նա պատասխանեց. «Աղետի գոտու հետ կապված պարտավորությունները, որոնք կառավարությունն իր վրա վերցրել էր 2008 թվականին և հաշվառվել է մոտավորապես 5000 բնակչից ավելին, դրանց շուրջ 90 տոկոսն այս պահի դրությամբ իրականացված է։ Այնտեղ մոտավորապես 500 բնակչի խնդիր կա, որոնք որ ապրում են գյուղական վայերում։

2017 թվականին ավարտվեց պարտավորությունը Գյումրու և մնացած քաղաքային բնակավայերի նկատմամբ։ Գյուղական վայրերում՝ մասնավորապես Շիրակի, Լոռու և Արագածոտնի մարզերի բնակավայերում, որտեղ պարտավորությունները դեռ շարունակվում են, միջոցներ հատկացվում են, մեր հաշվարկներով այդ պարտավորությունները կավարտվեն 2021 թվականին։ Շուրջ 4 մլրդ դրամի պարտավորություններ դեռևս կան, որպեսզի պետության կողմից հաշվառված բոլոր ընտանիքների խնդիրն ավարտվի»։

Փաստորեն՝ 20 տարուց ավելի կառուցումներ, «հատուկ ուշադրություն», դադարեցված ծրագիր… ու թերի ավարտ՝ կան անտուն ընտանիքներ:

Մայրաքաղաքի կենտրոնի ծանրաբեռնվածության հետ կապված խնդրի հարցին.  Նախ հիշենք, որ թամանյանական Երևանի հետ կապված կար պնդում, որ Երևանի կենտրոնը պետք չէ ծանրաբեռնել հողերի բնույթի հետ կապված: Նկատենք օրինակ, որ Արգիշտի փողոցի նորակառույցների կողքի ասֆալտը ժամանակի հետ իջել է:

Մեր հարցին ի պատասխան, թե կոմիտեին մտահոգում է արդյո՞ք և կատարվու՞մ են պարտադիր գեոդեզական չափումներ,  Սարգսյանն ասաց. «Ցանկացած շենք, որը կառուցվում է, անցնում է շատ ծանր պորցեդուրա, երկրաբանական խնդիրներն են ուսումնասիրվում, շերտերը նայվում են,  հաշվարկվում են, գնում են տարբեր փորձաքննություններ։ Հնարավոր է կյանքում դեպքեր որ ինչ-որ մեկը սխալվի, մարդկային գործոնի սխալմունք կարող է լինել, դուք էլ ձեր գործի մեջ, ես էլ իմ գործի մեջ,  բայց ընդհանուր օրենսդրությունը նման բաները բացառում է։ Ինչ վերաբերում է կենտրոնի ծանրաբեռնվածությանը, նման խոսակցություններ միշտ եղել են։  Թամանյանի ժամանակ էլ ծանրաբեռնվածության հետ կապված խոսակցությունները կային»։

Այստեղ նկատենք, որ Թամանյանի ժամանակ կենտրոնը խոսակցությունների հետ չծանրաբեռնեցին բարձր-բարձրահարկերով, իսկ փաստորեն օրենքի կիրարկման պատասխանատվությունից քաղաքաշինության կոմիտեի ղեկավարը խուսափեց:

Մնում է հուսալ՝ մարդս մա՞րդ լինի: