Տնտեսություն 18:46 10/09/2018

Լոլիկի թանկացման պատճառների ու հետևանքների մասին ահազանգում է Դավիթ Պիպոյանը

Երևանյան խանութում մեկ կգ լոլիկի գինը  450-800 դրամ է,  ավելի թանկ էլ, հնարավոր է, գտնենք։ Ավելի էժան պոմիդոր կա մայրաքաղաքի փողոցներում, 250 դրամով կարելի է սալորից մի քիչ մեծ լոլիկ գնել։

Panorama.am-ն  այսօր շրջայց է կատարել մի քանի խանութներում. «Երևան սիթի»-ում մեկ կգ-ն 525 դրամ էր, «Նուռ»-ում՝ 800 դրամ, «Ելակ»-ում՝ 790, «Քարֆուր»-ում երեկ ակցիայով վաճառվել է 699 դրամով։











Դժվար չէ կռահել, մի քանի օր էլ բարձր գինը կպահպանվի, ապա օգնության կհասնի թուրքական կամ վրացական լոլիկը, ինչպես ձմերուկի պարագայում եղավ։ Ստեղծվել է մի իրավիճակ, երբ դժգոհ են թե սպառողը, թե արտադրողը։

ԳԱԱ Էկոկենտրոնի սննդի շղթայի ռիսկերի գնահատման կենտրոնի՝ Երևանում անցկացրած հետազոտության ադյունքում  պարզվել է, որ երևանցիների 95 տոկոսն ամեն օր օգտագործում է պոմիդոր, նրանցից շատերն օրական օգտագործում են 380 գրամից ավելի շատ։ Նման գնի պարագայում սպառման ծավալները կնվազեն։

Ո՞րն է նման իրավիճակի պատճառը, ինչպիսի՞ հետևանքների այն կհանգեցնի։  Այս ու այլ հարցերի շուրջ Panorama.am-ը  զրուցել է պարենային իրավունքի փորձագետ, սննդագիտության դոկտոր Դավիթ Պիպոյանի հետ։ Նա համարում է, որ ստեղծված իրավիճակը ապաշնորհ կառավարման արդյունք է, իսկ որ ամենավատն է, ըստ մեր զրուցակցի, գյուղատնտեսության նախարարության ներկայի գործելաոճը չի տարբերվում նախկիններից։

«Խնդիրը պետք է դիտարկել ինստիտուցիոնալ առումով։ Այն համակարգը, որ մենք ենք ունեցել, երբ  պետության ձեռքերը ծալած է պահում, արդյունքում ունենում ենք այն, ինչ ունենք։ Եթե մենք այսօր խնդիրներին առարկայական լուծում չտանք, ապա վաղը նույն խնդիրները կշարունակվեն»,-ասաց զրուցակիցը։

Տարբեր երկրների փորձն ուսումնասիրած գիտնականը վկայում է, միջազգային պրակտիկայում պետությունը մասնակցում է ագրոպարենային ապրանքների գների կարգավորմանը։ Այն երկու նպատակ ունի՝ մի կողմից գյուղատնտեսին ապահովել եկամուտ ու կյանքի ռիթմ, մյուս կողմից  ապահովել իրատեսական գին գյուղատնտեսական ապրանքի վրա։

«Այսինքն մի նժարին դրած է գյուղացին, որը պարտադիր եկամուտ պետք է ունենա, եթե չունենա հողը չի մշակի, որը նպաստելու է, որ ավելի շատ հողեր անմշակ լինեն, իսկ դա գյուղատնտեսության չարիքն է, մյուս նժարին էլ սպառողը, որն իրատեսական գնով պետք է ձեռք բերի ապրանքը»,-մանրամասնեց Պիպոյանը։

Հարևան երկրներից գյուղմթերքի ներկրմամբ գնի իջեցումը խնդրի լուծման մեխանիզմ չէ։ Պետք է խնդիրը հասկանալ խորապես ու լուծում տալ, հակառակ դեպքում ոլորտային խնդիրները կշատանան, դժգոհների թիվը՝ նույնպես։ Այս պարագայում պետությունը պետք է հասկանար, թե որն է Հայաստանում արտադրված լոլիկի արժեքն ու իրատեսական գինը։

«Հենց այս պահին Իտալիայի թվերն են իմ առջև։ Այստեղ գյուղատնտեսները բողոքում են, որ պետական միջամտության արդյունքում լոլիկի գինն այնքան է նվազել, որ արտադրողներին ձեռնտու չէ։ Այստեղ մեկ տոննա լոլիկի համար առաջարկում են 87 եվրո՝ դրամային արտահայտությամբ 50 դրամից ցածր թիվ է անում մեկ կգ-ի համար։ Բողոքողները նշում են, որ իրենց վրա ինքնարժեքը 93 եվրո է, մթերումը՝ 87։ Իտալիայում կան հստակ հաշվարկներ, հիմա եթե ինչ-ինչ պայմանների ազդեցությամբ ցածր գնով է մթերվում, պետությունը փոխհատուցում է գյուղացուն, որպեսզի նա հաջորդ տարի էլ գյուղատնտեսությամբ զբաղվի։ Հիմա Հայաստանում պետք է հասկանալ, թե որն է իրատեսական գինը, ինչո՞ւ թանկացավ։ Հնարավոր է մանիպուլյացիա է»,-բացատրեց պարենային իրավունքի մասնագետը։

Հենց մանիպուլյացիաները բացառելու, օբյեկտիվ պատկեր ունենալու համար է, որ տարբեր երկրներում գների վերահսկողությանը, հաշվարկմանը մասնակցում են տարբեր կողմեր՝ արտադրող, վերամշակող, սպառողի շահերի պաշտպան, պետություն։ Հենց այս ձևաչափով քննարկման արդյունքում կոնսենսուով ընդունվում է այնպիսի բանաձև, որ բավարարում է բոլորին։

«Մեր տխրահռչակ նախարարներից մեկը, որ հայտարարում էր, եթե ուզում են գյուղատնտեսությունը զարգանա, քաղաքացին պետք է պատրաստ լինի ավելի բարձր գին վճարել, փաստում է այն մասին, որ նա ոլորտից ընդհանրապես չի հասկանում։ Ձմերուկի օրինակն էլ եկավ դա ապացուցելու։ Այս ոլորտը պրոֆեսիոնալիզմ է պահանջում։ Այն, ինչ իրենց ուղեղում կա, երկրի գյուղատնտեսությունը վերջնականապես կազմաքանդելու է։ Հիմա բողոքում է և գյուղացին, և սպառողը, մինչդեռ պարենային ապահովությունը պետք է լինի ազգային անվտանգության ռազմավարության անքակտելի մասը»,-ասաց  նա։

Հայաստանում քաղաքացիներն աշխատավարձի մեծ մասը տրամադրում են սննդամթերքին, ձմռան ամիսներին՝ կոմունալ ծախսերին։ Այս պարագայում, ըստ Պիպոյանի, հստակ պիտի հաշվարկվեն այն գործոնները, որոնք ազդել են գնի վրա։ Օրինակ, եթե կարկուտն է եղել, դա նշանակում է որ հակակարկտային քաղաքականությունը պետք է փոխվի ու անցում կատարվի հակակարկտային ցանցերին։ Հիմա ամբողջ աշխարհում գյուղատնտեսության խնդիրները կապվում են կլիմայի փոփոխությունների հետ, գյուղատնտեսությունն ադապտացվում է դրանց, այդպես պետք է արվի նաև Հայաստանում, որպեսզի առարկայական լուծումներ տրվեն։

«Այս տարի ջերմային բարձր ֆոն կար, բայց ի տարբերություն նախորդ տարվա, տեղումներ եղան, բոլորն ասում էին, որ ջրամբարներում ջրի խնդիր չեղավ։ Հիմա եթե պատճառը շոգն է, ապա կան կարկտապաշտպան ցանցեր, որոնք նաև ստվեր են ապահովում։ Պետությունը կարող է օրինակ, սուբսիդավորել այն ձեռք բերելու համար։ Պետք է պետության ուղղորդած ռեսուրսը բերի նրան, որ հաջորդ տարի գյուղատնտեսը եկամուտ ունենա, իսկ սպառողն էլ չտուժի»,-ընդգծեց նա։

Կենտրոնի ղեկավարը հիշեցնում է՝ գյուղատնտեսության նախարարության  անելիքն ագրարային քաղաքականության մշակումն է, հակառակ դեպքում գյուղացիներն ու սպառողները անընդհատ կբողոքեն թե կաթի, թե մսի, թե բանջարեղենի գնից։

«Այն, ինչի մասին ահազանգում էինք տարիներ շարունակ, այսօր տեղի ունեցավ»,-նկատեց նա։

Թե ինչ հետևանքների կհանգեցնի բանջարեղենի, մրգի թանկացումը Պիպոյանը ահազանգում է որպես սննդագետ՝ մարդիկ սկսելու են ավելի շատ ալրային հենքով մթերքներ ուտել՝ մակարոն, կարտոֆիլ, հաց։

«Մարդիկ այս գներով պահածո չեն փակելու, դրա ազդեցությունը կերևա նաև ձմռան ամիսներին։ Մասնավորապես խոցելի խմբերը պաշար չեն կարողանա կուտակել, ինչի հետևանքով օգտագործելու են հատիկեղեն, մակարոն՝ զրկված լինելով վիտամիներով հարուստ սննդից, դրա  մեջ եղած թաղանթանյութից։ Ազգային վիճակագրության ծառայության պաշտոնական տվյալներով, մարդկանց մի ահռելի տոկոս օրական կալորիաների 75 տոկոսը և ավելին ստանում է աշխաջրածիններից, այսինքն՝   էդ մարդիկ միայն մակարոն ու կարտոֆիլ են ուտում, և սա գրանցված է պաշտոնապես։ Նրանք ձմռանը նստելու են մակարոնի, հացաբուլկեղենի,  հացի, փլավեղենի ու հատիկների վրա»,-ահազանգում է մասնագետը։

Նյութը պատրաստ էր հրապարակման, երբ Panorama.am-ը ստացավ նաև գյուղատնտեսության նախարարության պարզաբանումը։ Այն կներկայացնենք քիչ անց։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

17:14
Արման Թաթոյան. Միայն Ներքին Հանդը շրջափակված է ադրբեջանական 25 մարտական դիրքերով
«Հայաստանի Հանրապետությում՝ Վայոց Ձորում, Սյունիքում, Գեղարքունիքում մենք ունենք Ադրբեջանի կողմից բնակիչների մեկուսացումներ։ Ադրբեջանական...
Աղբյուր` Panorama.am
17:12
ՌԴ գլխավոր դատախազությունը Պուգաչովայի վերաբերյալ հարցում է ուղարկել արդարադատության նախարարություն
Անվտանգության և կոռուպցիայի դեմ պայքարի դաշնային նախագծի ղեկավար Վիտալի Բորոդինը հրապարակել է նամակ, որը գխավոր դատախազությունն ուղարկել է ՌԴ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:57
Եղեգնաձորում զենքի գործադրմամբ խուլիգանություն, սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա անձը
Ավարտվել է Եղեգնաձոր քաղաքի Շահումյան փողոցում նույն քաղաքի 32–ամյա բնակչի կողմից զենքի գործադրմամբ խուլիգանության, ապօրինի կերպով հրազեն...
Աղբյուր` Panorama.am
16:55
Փաշինյան, «5-րդ շարասյուն», ներսի ցեցեր. Ըստ քաղաքացիների՝ Հայաստանի անվտանգության հիմնական սպառնալիքները
Հայաստանում քաղաքացիներն անորոշ վիճակում են. հիմնական մտահոգող հարցն է՝ ինչ է լինելու վաղը, քանի որ, կարծում են, այս իշխանության օրոք որևէ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:54
Այնպես չէ, որ հանք շահագործողները ռոյալթի վճարեցին ու ազատվեցին պատասխանատվությունից. Նազելի Վարդանյան
Ըստ գործող օրենսդրության՝ հանք շահագործողների վճարած բնապահպանական հարկերից՝ ռոյալթիներից 2 %-ը պետք է վերադարձվի այն համայնքներին, որոնք...
Աղբյուր` Panorama.am
16:46
Արա Ղազարյան. Այն, ինչ անում է Ադրբեջանն այսօր, դեռ պետք է տակից դուրս գա
«ՄԻԵԴ-ում ունենք Ադրբեջանի դեմ շահած երեք գործ։ Ադրբեջանը վճիռները չի կատարում, բայց հետաքրքիր է՝ չի էլ հայտարարում, որ չի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:21
ՌԴ ԱԳՆ. 102-րդ բազայի և ռուս սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է
ՌԴ ԱԳՆ-ն հայտարարել է, որ 102-րդ բազայի և ռուս սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
15:59
Մխիթար Պապոյանը չի բացառում, որ կառաջադրվի ԲԴԽ անդամի թեկնածու
«Այդ հարցի հետ կապված ես որևէ պատասխան չունեմ, խնդրելու եմ այդ հարցը չպնդեք»,- Դատավորների ընդհանուր ժողովի մեկնարկին լրագրողների...
Աղբյուր` Panorama.am
15:58
Նարեկ Սամսոնյանի ձերբակալման վերաբերյալ Թ. Թովմասյանի դիմումի հիման վրա քրեական վարույթ է նախաձեռնվել
«ՀՀ դատախազությունից տեղեկացրեցին, որ իմ դիմումի հիման վրա քրեական վարույթ է նախաձեռնվել»,-տեղեկացրել է ԱԺ անկախ պատգամավոր Թագուհի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:49
Նարեկ Սամսոնյանի՝ ԱՄՆ դեսպանին ուղղված նամակը դեսպանատանը չվերցրեցին
«Իմնեմնիմի» պոդքաստի վարող Նարեկ Սամսոնյանի՝ ԱՄՆ դեսպանին ուղղված բաց նամակն այսօր Սամսոնյանի թիմակիցները տարել էին ԱՄՆ դեսպանատուն՝...
Աղբյուր` Panorama.am
15:41
Կարծում եմ՝ բոլոր տեղերում էլ կլինեն. դատավոր Չիչոյանը դատական համակարգում «գործ տվողների» մասին
«Բոլորիս համար  էլ մտահոգիչ է դատավորների հրաժարականների դիմումները»,- Դատավորների ընդհանուր ժողովի մեկնարկին լրագրողների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:38
Սուտ է. ՆԱՏՕ–ի գլխավոր քարտուղարը Բաքվում և Երևանում հստակ ցույց տվեց, թե ինչն ինչոց է. Թևանյան
Քաղաքական գործիչ Անդրանիկ Թևանյանը ֆեյսբուքյան գրառմամբ անդրադարձել է «փաշինյանական քաղցր ստերի մահաբեր հետևանքներին»։ Նա գրում է....
Աղբյուր` Panorama.am
15:31
Ադրբեջանում պահվում է 23 անձ, ումի՞ց և ինչի՞ համար է վրեժխնդիր լինում Բաքուն
«Այս պահի դրությամբ Ադրբեջանը Հայաստանին վերադարձրել է 210 գերեվարվածների կամ այլ կարգավիճակ ունեցող հայերի։ Պաշտոնական տվյալներով, 23 անձ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:15
Եթե նույն իրավիճակում հայտնվեմ, նույն կերպ կվարվեմ. դատավոր Բորիս Բախշիյան
«Պետք է պինդ լինել, հավատալ  սեփական ուժերին և արդարադատությանը, անպայման կհասնենք արդարադատությանը»,- Դատավորների ընդհանուր...
Աղբյուր` Panorama.am
15:13
Մատահոգված եմ, որ 4 դատավորները դիմում գրեցին գնացին.Արման Թովմասյան
«Մտահոգված եմ, որ 4 դատավորները դիմում գրեցին գնացին, այստեղ անխուսափելի է չմտահոգվելը, չգիտեմ, թե ով պետք է լինի դատավորներից, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:57
Դեղձենին 20-25 օր շուտ կծաղկի
«Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը հրապարակել է ագրոօդերևութաբանական տեղեկատվություն Արարատյան դաշտում դեղձենու...
Աղբյուր` Panorama.am
14:48
Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի
Ամերիաբանկը ճանաչվել է Հայաստանի լավագույն բանկը Global Finance ամսագրի «Աշխարհի լավագույն բանկեր» 31-րդ տարեկան մրցանակաբաշխության...
Աղբյուր` Panorama.am
14:43
Դատավորի վրա ճնշում լինելու դեպքում նա պետք է համապատասխան ընթացակարգով դիմի համապատասխան մարմիններին. Դատավոր Արթուր Ստեփանյան
«Այդ հարցը բազմաթիվ անգամ տրվել է դատավորներին և որևէ դեպքում ես դրական պատասխան չեմ լսել իրենցից»,-դատավորների ընդհանուր ժողովից...
Աղբյուր` Panorama.am
14:42
Դավիթ Ֆիդանյան. Կարծում եմ՝ ԱՄՆ դեսպանը տեղյակ չէ՝ ինչ է կատարվում Նարեկ Սամսոնյանի, Վազգեն Սաղաթելյանի գործով
«Քաղաքացիական գիտակցություն» ՀԿ նախագահ, AntiFake.am կայքի հիմնադիր, քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի անունից Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան...
Աղբյուր` Panorama.am
14:24
Ահազանգ. Արմատախիլ են անում Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերը
Երևանի կենտրոնի ծառերի ապագան վտանգված է։ Այսօր արմատախիլ անելու հերթը Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերինն է։ Ծանր տեխնիկան  քոքահան է անում...
Աղբյուր` Panorama.am
13:59
Վարսեն Աղաբեկյանն ընդգրկվել է Պաղեստինի կառավարության կազմում
Պաղեստինի նախագահ Մոհամեդ  Աբասը հրամանագիր է ստորագրել՝ վստահություն հայտնելով Պաղեստինի տասնիններորդ կառավարությանը, ինչպես նաև...
Աղբյուր` Panorama.am
13:39
Կխնդրեի լսումներին ներառել հակադիր կարծիք ունեցողներին, այլապես կարող ենք իրար ջան ասել՝ ջան լսել. Արսեն Թորոսյան
«ԱԺ-ն որպես քաղաքական մարմին, ի դեմս Եվրաինտեգրման մշտական հանձնաժողովի, հնարավորություն է տալիս մասնագետներին, շահառու ուժերին...
Աղբյուր` Panorama.am
13:34
Անհանգիստ որոշ հանրային գործիչներ զանգն են հնչեցնում մոտալուտ աղետի, սակայն բոց առաջացնող կայծը չի երևում. Անանյան
«Օրացույցի յուրաքանչյուր նոր օր սոցիալ-քաղաքական սպասումների անտանելի ծանրության տակ ավելի ու ավելի է դառնում անտանելի ու ծանր»։
Աղբյուր` Panorama.am
13:17
Հունաստանի ափերի մոտ երկու ուժգին երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Հունաստանի Պելոպոնես թերակղզու մերձակայքում երկու երկրաշարժ է տեղի ունեցել, հայտնում է Աթենքի համալսարանի սեյսմոլոգիական լաբորատորիան։ 5,4...
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
ՊԵԿ. Առցանց անմաքս առևտրի շեմը նվազեցվել է
2024 թվականի ապրիլի 1-ից կսահմանվի 200 եվրո և 31 կգ
Աղբյուր` Panorama.am
13:00
Հորը բռնության ենթարկած, հարևան կնոջը սպանած տղամարդուն տեղափոխել են հոգեկան առողջության կենտրոն
Հարևան կանանցից մեկի նկատմամբ էլ սպանության փորձ էր կատարել։ Նրան մեղադրանք է առաջադրվել
Աղբյուր` Panorama.am
12:49
ՍԱՏՄ-ն ժամկետանց ձվեր է հայտնաբերել
Մարտի 31-ի Սուրբ Զատկի տոնակատարությանն ընդառաջ՝ ՀՀ սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինը մարտի 20-ից 29-ը ներառյալ վերահսկողական...
Աղբյուր` Panorama.am
12:38
Գիտենք, որ ինչքան սաղարթ՝ այնքան տերև, ինչքան տերև՝ այնքան շատ ֆոտոսինթեզ. Արմեն Բեգոյան
Երևանում քաղաքապետարանը լայն թափով փողոցների ողջ երկայնքով իրականացնում է ծառերի փոխարինման ծրագիրը։ Բնապահպաններն ահազանգում են, որ փոշու բարձր...
Աղբյուր` Panorama.am
12:29
Գևորգ Դաբաղյանը ծիրանափողի հնչյունները կհասցնի Նովոսիբիրսկ, ապա Ամստերդամ
Երաժշտական արվեստի 11-րդ փառատոնի շրջանակում Նովոսիբիրսկ երկրամասում ապրիլի 3-5-ը կայանալու է «Դուդուկի առեղծվածը» խորագրով համերգ,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:28
Այսօր աշխատանքից ազատվելու դիմում եմ ներկայացրել․ «Երևան ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրեն
«Այսօր դիմում եմ ներկայացրել աշխատանքից ազատվելու մասին»,-հայտարարել է «Երևան ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրեն Հովհաննես Մանուկյանը։...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Փաշինյան, «5-րդ շարասյուն», ներսի ցեցեր. Ըստ քաղաքացիների՝ ՀՀ-ի անվտանգության հիմնական սպառնալիքները
17:01 29/03/2024

Փաշինյան, «5-րդ շարասյուն», ներսի ցեցեր. Ըստ քաղաքացիների՝ ՀՀ-ի անվտանգության հիմնական սպառնալիքները

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}