Տնտեսություն 18:33 21/11/2019 Հայաստան

Ո՞ւր կորավ կլոր դդումը կամ Հայաստանում դդումը ռեկորդ է գրանցելու

Հայաստանյան խանութներում կլոր դդումներին փոխարինելու են եկել երկարները։ Ղափամայի համար դդում փնտրող տանտիրուհիները զարմացած են՝  ինչո՞ւ այդ տեսակը դարձավ դժվար ճարվող։

Ագրարային համալսարանի բուսաբուծության ու հողագործության ամբիոնի պրոֆեսոր, գյուղատնտեսական գիտությունների դոկտոր Անդրեաս Մելիքյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ Հայաստանում աճում է դդումի երեք տեսակ՝ սովորական, ամրակեղև,  մուսկաթային։
Վերջինը դեղին է, պոչի հատվածում երկարավուն, հում վիճակում կարելի է ուտել։  Ամրակեղև կամ կարծրակեղև դդումին են պատկանում հին հայկական սորտերը։



«Ղափամայի համար օգտագործվում է մեր տեղական ամրակեղև դդումը, որի պատերը շատ ամուր են։ Հենց այդ տեսակից են պատրաստել ավանդական ճաշատեսակը։ Մուսկաթայինից չեն կարող պատրաստել, քանի որ դրա կեղևները շատ արագ կլխկվեն։ Մուսկաթային տեսակը կարելի է ուտել նույնիսկ առանց եփելու, մինչդեռ ամրակեղև դդումն առանց եփելու ուտել հնարավոր չէ։ Այդ տեսակից նաև լավագույն մուրաբաներն են պատրաստում, նույնիսկ հնում դոշաբ  են պատրաստել»,-մանրամասնեց գիտնականը։

Թե ինչու է ամրակեղև դդումը շուկայում քիչ, գյուղատնտես գիտնականը, հետազոտություններ չունի, բայց ներկայացնում է  սուբյեկտիվ ենթադրություն. «Բերքատվությունը համեմատաբար քիչ է, բույսի վրա մի քանի պտուղ է լինում, ուշ են հասունանում, պահանջարկն էլ քիչ է։ Զուտ սուբյեկտիվ ու պահանջարկի խնդիր»։

Ա. Մելիքյանը կարծում է, որ Հայաստանում մուսկաթային տեսակի լայն տարածումը պայմանավորված է նաև լայն պրոպագանդայով։ Իրականում ամրակեղև դդումը շատ ավելի վաղուց է աճում Հայաստանում, հարմարված է բնակլիմայական պայմաններին,  այն  հիմնականում մշակում են Արագածոտնի, Վայոց Ձորի, Տավուշի մարզերում։ Ամրակեղև դդումն ունի  տեղական ծագման պոպուլյացիաներ քաղելուց հետո չոր պայմաններում երկար պահպանվում են։

Պրոֆեսորի խոսքով, այս պահին Հայաստանում դդմի սելեկցիայով համարյա չեն զբաղվում, հիմնականում դրսից բերված սորտերն են տեղայնացնում ու բարելավում, սակայն դրանց չեն նախորդել  հետազոտություններ։

«Նման նպատակ էլ չկա, դրսից բերված սորտերը վատը չեն, տեղայնացվում են, ով ցանկանում է մշակել, դրսից է բերում»,-նշեց գիտնականը։

Ի դեպ, Հայաստանում սովորաբար դդումի ցանքատարածություններ չեն եղել, մարդիկ սերմը ցանել են  իրենց բանջարանոցի անկյուններում կամ հարակից շինությունների պատերի տակ, որպեսզի թուփը վեր մագլցի ու շատ տարածք չզբաղեցնի։

«Բայց վերջին տարիներին մուսկաթային տեսակը սկսեցին աճեցնել դաշտերում, ինչպես ձմերուկը կամ սեխը, քանի որ նաև դդումի սերմերի նկատմամբ պահանջարկն է ավելացել։ Նույնիսկ սերմերը մթերում են։ Զուտ շուկայի խնդիր է, շուկան  ինչի պահանջարկ ունի, մարդիկ այն էլ մշակում ենք»,-նշեց համալսարանի պրոֆեսորը։



Գյուղատնտես, «Բերքառատ Հայաստան» ֆեյսբուքյան խմբի հիմնադիր  Հայկ Մելքոնյանն այս տարի Կոտայքի մարզի  Արագյուղի 500 քմ տարածք հողամասում փորձնական դդում է  աճեցրել։ Համայնքը Ծովի մակարդակից 1600 մ բարձրության վրա է գտնվում, այսինքն՝ նախալեռնային գոտի է։

Սերմերը բերել է Հոլանդիայից։ Գյուղատնտեսը բույսերը սնուցել է օրգանիկ նյութերով՝ նաև գոմաղբով, քիմիական պարարտանյութեր կամ թունանյութերի չի օգտագործել։ Բերքից գոհ է, կես տոննա դդումն արագ սպառել են բուսակերներն ու փոքրիկներ ունեցող ծնողները՝ երեխաներին ապուրներ ու շիլաներ պատրաստելու համար։ Տեղական սորտեր աճեցնել չի պատրաստվում՝ դա թողնելով տարիներով այդ գործում փորձ ձեռք բերած ու իրենց ձեռքով սերմեր վերցրած ֆերմերներին։ 



«Մտածում եմ, որ նոր սորտերն ու համերը հետաքրքիր կլինեն։ Ունեի և փոքր դդումներ, և բավականին խոշոր դդումներ։ Տեսակներից մեկը կոչվում է Հոկկայիդո՝ ճապոնական քաղաքի անունով։ Ես մտադիր էի աճեցնել ոչ ավանդական մշակաբույսեր, որ շուկայում տարբերվեն մյուսներից։ Համային որակներով էլ շատ տարբեր են, օրինակ փոքր դդումիկներն ավելի շատ կաշտանի համ ու բույր ունեն։ Ունենք փոռավոր տեսակի դդումներ, որոնք հասնում են մոտ 20 կգ-ի, դա էլ Ֆրանսիայում շատ տարածված տեսակ է»,-մանրամասնեց Մելքոնյանը։

Նա մտադիր է հաջորդ տարի ցանքատարածություն ընդարձակել, նոր տեսակներ աճեցնել։

«Եկող տարի ուզում եմ ռեկորդի գնամ ու աճեցնեմ Հայաստանի ամենամեծ դդումը։ Ատլանտիկ գիգանտ անունով սորտեր կան, որ մինչև 300-400 կգ քաշ են հավաքում՝ նայած ինչ պայմաններում կաճեն։ Արդեն ԱՄՆ-ից սերմերը պատվիրել եմ, եկել են, ԱՄՆ-ում այդ սորտի դդումը  լինում է նույնիսկ 600-700 կգ։ Այս տարի  իմ աճեցրած փոքր դդումները կշռում են 1-1.5 կգ, բայց ամեն թփի վրա 15-20 հատ լինում է, դրանք նաև վաղահաս են, հուլիսի  սկիզբ ես արդեն վաճառքի դդում ունեի»,-ասաց գյուղատնտեսը։

Նրա խոսքով, դդումով բազմաթիվ առողջ ու սննդարար ճաշատեսակներ կան, որոնք Հայաստանում լայն տարածված չեն, դրանով է պայմանավորված դդումի ցածր պահանջարկը։ Անցած տարի Շիրակի մարզում 500 տոննա դդում աճեցրած գյուղատնտես ընկերը, ըստ Մելքոնյանի, չի կարողացել այն վաճառել, դարձրել է անասնակեր, միայն սերմերն են կարողացել իրացնել։











 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

10:58
Առաջարկվում է երկրորդ Հ1 ստեղծել՝ հանրապետական հեռարձակման
«Նախագծով առաջարկվում է հանրային հեռարձակողին հնարավորություն տալ առանց լիցենզիայի և մրցույթի հանրային մուլտիպլեքսում ուեննալ ևս մեկ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:56
Ընդդիմությունն ասում է՝ Տավուշի գյուղերն ուզում է տա, Տավուշում Խրեմլու, Ասկիպարա անունով գյուղեր կա՞ն. Փաշինյանը՝ կիրանցիների հետ հանդիպմանը
«Ես եկել եմ Ոսկեպար և Կիրանց, որովհետև սահմանագծման գործընթացը կարող է որոշակի խնդիրներ առաջացնել մեր որոշ բնակավայրերի համար, բայց մյուս...
Աղբյուր` Panorama.am
10:33
Աշխարհում վնասաբեր փոստային առաքումների քանակը նվազել է, ֆիշինգային գրոհներինը՝ ավելացել. «Կասպերսկի»
Գլոբալ փոստային տրաֆիկում սպամի միջին մասնաբաժինը 2023-ին նախորդ հաշվետու ժամանակաշրջանի համեմատ նվազել է 3,03 տ.կ.-ով և կազմել 45,60%: 2022-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:17
Եթե ճիշտ եմ հասկանում, «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունը չի գրանցվել, որպեսզի քվորում չլինի. Ռուբինյան
Այսօր մեկնարկում է Ազգային ժողովի հերթական քառօրյան։ Սակայն քվորում չլինելու պատճառով, նիստը քիչ ուշ մեկնարկեց։ Նախ գրանցվեց 47 պատգամավոր,...
Աղբյուր` Panorama.am
10:11
Միքայել Վարդանյանը Մասիսին նվիրել է 117 մլն դրամ արժողությամբ աղբահավաք մեքենաներ և 230 աղբաման
Մասիս խոշորացված համայնքում աղբահանության խնդիրն ամբողջությամբ կլուծվի: Բարերար Միքայել Վարդանյանը համայնքին նվիրել է աղբատար մեքենա,...
Աղբյուր` Panorama.am
10:08
Մարդը ոնց կարող է նման սարսափելի մտքեր ունենա. Ալեքսանդր Չաուշյանը Կոնսերվատորիան տեղափոխելու մասին
«Ինձ համար շատ բարդ է հասկանալ, թե մարդը ոնց կարող է նման սարսափելի մտքեր ունենա։ Հետաքրքիր է՝ այդ մարդն ինչ է կերել, խմել, կամ միգուցե...
Աղբյուր` Panorama.am
09:50
Դիլիջանի ոլորանները փակ են բեռնատարների համար
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ։ Փակ են Արագածոտնի մարզում...
Աղբյուր` Panorama.am
09:47
«Ժողովուրդ». Փաշինյանի այցին հնարավոր է հաջորդի Շիրակի մարզպետ Մուշեղ Մուրադյանի պաշտոնանկությունը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկություններով՝ այս շաբաթվա վերջին Նիկոլ Փաշինյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:45
«Փաստ». «Փողի խնդիր չունեն», բայց գնում են հարկերը և տուրքերը բարձրացնելու կամ նորերը սահմանելու ճանապարհով
«Փաստ» թերթը գրում է. «Դեռ նախորդ տարվանից փորձագետները պնդում էին, որ Հայաստանի իշխանությունները գնալու են հարկերը և...
Աղբյուր` Panorama.am
09:44
«Հրապարակ». ՀՀ իշխանությունը կփորձի՞ հետայսու աշխատել Արցախի ՀԿ սեկտորի հետ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Արցախի ՀԿ սեկտորի ակտիվիստները մարտի 20-ին հանրահավաք են անելու Օպերայի հրապարակում։...
Աղբյուր` Panorama.am
09:42
«Ժողովուրդ». Ազգային ժողովը պատրաստ է և՛ ԱԺ բացօթյա սրճարանի համար գրեթե նույնքան վճարել, և՛ օրացույցների և օրագրերի համար
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը գրում է. «Ուսումնասիրելով Ազգային ժողովի 2024 թվականի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:41
«Փաստ». Փաշինյանը բավական այլայլված է եղել ու նեղված
«Փաստ» թերթը գրում է. «Երեկ Նիկոլ Փաշինյանն այցելել է Ոսկեպար և, ինչպես տեղեկանում ենք պաշտոնական հաղորդագրությունից,...
Աղբյուր` Panorama.am
09:38
Էդգար Ղազարյան. Իջևանցիներին պետք է փրկել իջևանցիներից
Քաղաքական-հասարակական գործիչ Էդգար Ղազարյանը գրում է. «2022 թվականի օգոստոսին Արցախի տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների...
Աղբյուր` Panorama.am
09:32
Թուրքիայի արտգործնախարարը բացառում է 2024թվականին ուկրաինական հակամարտության կարգավորումը
Թուրքիայի արտգործնախարար Հաքան Ֆիդանը CNN Turk-ին տված հարցազրույցում ասել է, որ այս տարի Ուկրաինայում հակամարտությունը կարգավորելու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:32
«Ժողովուրդ». Փաշինյանի այցին հնարավոր է հաջորդի Շիրակի մարզպետ Մուշեղ Մուրադյանի պաշտոնանկությունը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկություններով՝ այս շաբաթվա վերջին Նիկոլ Փաշինյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:30
«Հրապարակ». Եվրադիտորդներին տրվող անձեռնմխելիությունից Հայաստանում անգամ երկրի ղեկավարներն ու պատգամավորները չունեն
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ ՔՊ խմբակցությունը մեկուկես ժամանոց նիստ է արել՝ ԱԺ այսօրվա նիստից առաջ քննարկելու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:23
Ողբերգական պատահար Սիսիան-Գորիս ավտոճանապարհին
Մարտի 19-ին, ժամը 05:40-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Սիսիանի օդանավակայանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:21
«Փաստ». Խնդիր է դրվել ձևավորել ուժեղ քաղաքական բևեռ` որպես գործող քաղաքական համակարգին իրական այլընտրանք
«Փաստ» թերթը գրում է. «Մեր ունեցած տեղեկություններով, կիրակի օրը Երևանի «Գոլդեն Թուլիփ» հյուրանոցում փակ,...
Աղբյուր` Panorama.am
09:18
«Ժողովուրդ». Փաշինյանը վրդովվել է ու կտրուկ արձագանքել է, թե ամեն մարդ իր գործով պետք է զբաղվի, այդ հարցերը Պապիկյանի տիրույթում չեն
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Երեկ հայտնի դարձավ, որ Տավուշի գյուղերի հանձման մասին թեժ խոսակցությունների ֆոնին Նիկոլ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:15
«Հրապարակ». ՆԳՆ-ն 89 հատ ժամացույցների համար վճարել է 10 մլն 786 հազար դրամ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Ներքին գործերի նախարարությունը 89 հատ թանկարժեք ժամացույց է գնել, որոնցից 45 հատից...
Աղբյուր` Panorama.am
09:14
Մարտի 19-ին դոլարն էժանացել է, ռուբլին և եվրոն՝ արժևորվել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ մարտի 19-ին ժամը 09:05-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում է 399.33 դրամ՝ էժանանալով 0.23 դրամով։ Ըստ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:13
«Փաստ». Որևէ պաշտոնյա իրավասու չէ միանձնյա որոշել, թե որն է ՀՀ տարածքը
«Փաստ» թերթը գրում է. «Կիրակի օրը «Հայաքվե» նախաձեռնության ներկայացուցիչները այցելել են Տավուշի սահմանագիծ,...
Աղբյուր` Panorama.am
09:09
«Ժողովուրդ». «Իմ քայլը» բարեգործական հիմնադրամի դեպքում 277.5 միլիոն դրամից 99.7 միլիոնը աշխատավարձ է
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Մարդկությանը հայտնի բոլոր բարեգործական հիմնադրամների շնորհները ուղղվում են տարբեր կարիքավոր...
Աղբյուր` Panorama.am
09:05
«Հրապարակ». Փաշինյանն ու իր խմբակը իրականում չեն պատրաստվում խզել ՌԴ-ի հետ որևէ միջպետական պայմանագիր
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Չնայած Նիկոլ Փաշինյանն ու իր խմբակն արդեն մի քանի տարի է՝ Ռուսաստանի դեմ քարոզչական արշավ են...
Աղբյուր` Panorama.am
09:03
«Ժողովուրդ». Վարչապետի և ԱԺ նախագահի եղբայրները բիզնեսմեններ են. Փաշինյանը խաբել է
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «2018 թվականի հուլիսի 20-ին տված մամուլի ասուլիսի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հրապարակավ խոստացավ....
Աղբյուր` Panorama.am
08:58
Ղամբարյան. Պետք է հիշել ԲԴԽ անդամների անունները, ովքեր կողմ քվեարկեցին Բորիսին կալանավորելու միջնորդությանը
Բորիս Բախշիյանը նշանակվել է Արարատի և Վայոց ձորի մարզերի առաջին ատյանի ․․․ դատարանի դատավոր։ Այս մասին գրում է իրավաբանական գիտությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
08:53
Երևանի, Գեղարքունիքի բազմաթիվ հասցեներում լույս չի լինի
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ մարտի 19-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
23:20
Իմ կարծիքով, Փաշինյանն անկեղծ սիրում է ադրբեջանցիներին. ավելի շատ՝ քան հայերին. Արամ Պետրոսյան
«Ոսկեպարում է գտնվում հայկական եկեղեցի, որը 7-րդ դարի կոթող է: 7-րդ դարում այս տարածաշրջանում թուրքական ներկայություն չի եղել, դրանից...
Աղբյուր` Panorama.am
23:09
Քաղաքացին հարցնում է ԱՆ-ին՝ ով պետք է այս դեղի դեղատոմսը գրի
«Արմաշ» գյուղական համայնքների աջակցման և զարգացման կենտրոն»-ի նախագահ Տիգրան Մաթևոսյանը գրում է. «ՀՀ առողջապահության...
Աղբյուր` Panorama.am
22:49
Փաշինյանը անձամբ է վարել ՀՀ գյուղեր հանձնելու բանակցությունները Տավուշի մարզում
Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացը մտնում է գործնական փուլ՝ այսօր Տավուշում ասել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը:...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Երևանի ծառերի գրեթե կեսը կորցրել կամ կորցնում է իր կենսունակությունը. Բեգոյան
12:15 18/03/2024

Երևանի ծառերի գրեթե կեսը կորցրել կամ կորցնում է իր կենսունակությունը. Բեգոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}