Քաղաքական 09:58 25/02/2022 Հայաստան

Հրանտ Մելիք-Շահնազարյան. Նույն Պուտինը այդ հռչակագրի ստորագրման պահին հայտարարում է, որ արցախյան խնդիրը դեռ կարգավորված չէ

Հեղինակ` Լալա Տեր-Ղազարյան

«Ոսկանապատ» վերլուծական կենտրոնի ղեկավար Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանի հետ Panorama.am-ը զրուցել է Մոսկվայում փետրվարի 22-ին ստորագրված Ռուսաստանի ու Ադրբեջանի դաշնակցային համագործակցության մասին հռչակագրի, Ռուսաստան-Հայաստան հարաբերությունների , Արցախի խնդրի կարգավորման վրա այդ փաստաթղթի ազդեցության մասին։

Panorama.am - Երկու օր առաջ ՌԴ ու Ադրբեջանի ղեկավարները ստորագրեցին դաշնակցային համագործակցության մասին հռչակագիր։  Հարավային Կովկասում Հայաստանն այլևս Ռուսաստանի միակ դաշնակիցը չէ։ Սպասելի՞ էր նման զարգացումը Ձեզ համար։

Հրանտ Մելիք-Շահնազարյան- Վերջին տարիների զարգացումները ցույց են տալիս, որ Ռուսաստանը վերանայել կամ, ավելի ճիշտ, նոր ռազմավարություն է մշակել իր հարակից տարածաշրջանների համար։ Մոսկվայի գործողություններն ու հայտարարությունները վկայում են այն մասին, որ հետխորհրդային տարածքում Ռուսաստանի հեգեմոն դիրքի վերականգնումն իրենց հիմնական առաջնահերթությունն է։ Հարավային Կովկասը, իհարկե, բացառություն չէ։

Իսկ դա ենթադրում է ոչ ստանդարտ լուծումներ։ Առաջին տպավորությունս այն է, որ եթե, օրինակ, Ուկրաինայում Ռուսաստանն իր խնդիրները լուծում է ուժի միջոցով, ապա մեր տարածաշրջանում ճիշտ հակառակը՝ նրանք փորձում են գործել որպես խաղաղություն և համագործակցություն բերող երկիր։ Բայց սրանով հանդերձ պետք է խոստովանեմ, որ ռուս-ադրբեջանական դաշնակցային համագործակցության մասին հռչակագիրը ոչ միայն սպասելի չէր ինձ համար, այլև տհաճ, շատ տհաճ անակնկալ էր։

Վերջին հաշվով, եկեք չմոռանանք, որ ժամանակին Ադրբեջանին Ռուսաստանի կողմից զենք-զինամթերք վաճառելն էլ էր մեր հանրությանը ներկայացվում որպես ուժերի հավասարակշռություն ապահովելու և հակամարտող կողմերի զինման պրոցեսի վրա ռուսական վերահսկողություն սահմանելու միջոցով պատերազմի ռիսկերը նվազեցնելուն ուղղված քաղաքականություն ներկայացվում։ Եվ ի՞նչ տվեց դա մեզ 2020 թվականին։ Այնպես որ, ամեն ինչ իսկապես վատ է։ Ադրբեջանն անպայման փորձելու է օգտվել այս իրողություններից և արդեն Ռուսաստանի դաշնակցի դիրքերից փորձելու նոր զիջումներ կորզել իր համար տարածաշրջանում՝ փոխարենը փորձելով այնպիսի ծառայություններ առաջարկել Մոսկվային, որոնց մենաշնորհը նախկինում պատկանում էր Հայաստանին։

Panorama.am-Հայաստանի հակառակորդ երկրի և  դաշնակից պետության միջև նման փաստաթղթի ստորագրման գործում «ավանդ» ունի՞ հայկական կողմը։ Հնարավո՞ր էր դիվանագիտական ջանքերի պարագայում կանխել հռչակագրի ստորագրումը։

Հրանտ Մելիք-Շահնազարյան-44-օրյա պատերազմից հետո հայկական դիվանագիտությունը զրո ազդեցություն ունի ոչ միայն տարածաշրջանային, այլև ՀՀ կենսական շահերին վերաբերող գործընթացների վրա։ Ցավոք, սա փաստ է։ Իսկ մինչ պատերազմը այդ նույն դիվանագիտությունը, կարծես նպատակաուղղված, ամեն ինչ արեց, որպեսզի մեր անվտանգային բոլոր քաղաքական մեխանիզմները չեզոքացվեն, հօդս ցնդեն։ Հայաստանը ոչ միայն մեծ ավանդ ունի այդ դաշնագրի ստորագրման գործում, այլև հենց ինքն է դարձել նման զարգացումների հիմնական կատալիզատորը։ Ուստի չեմ զարմանա, եթե վաղը-մյուս օր Նիկոլ Փաշինյանը պարգևատրվի Բաքվի կողմից ռուս-ադրբեջանական հարաբերությունների այդչափ մեծ աճին նպաստելու համար։

Panorama.am- Այդ փաստաթղթի ստորագրումից հետո ի՞նչ քայլեր պետք է ձեռնարկի Հայաստանը։

Հրանտ Մելիք-Շահնազարյան-ՀՀ ԱԳՆ-ն արդեն փաստացի ողջունել է այդ համաձայնագրի ստորագրման փաստը։ Հիշեցնեմ՝ մեր արտաքին գերատեսչությունը հույս է հայտնել, որ այն «լրացուցիչ հնարավորություն կընձեռի առաջ մղելու Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների կողմից ընդունված եռակողմ երեք հայտարարությունների դրույթների իրականացումը, ինչը կարող է նպաստել նաև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահության մանդատի ներքո Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության տևական և համապարփակ կարգավորմանը»: Ի՞նչ կարող եմ ասել այսքանից հետո։ Հայաստանը հայտնվել է Ուկրաինայի այն քաղաքացիների օրը, որոնք ձեռքով ողջունում են իրենց քաղաքներ ու գյուղեր մտնող ռուսական զորքերին։

Panorama.am-  Ինչպե՞ս կանդրադառնա այս հռչակագրի ստորագրումը Ռուսաստան-Հայաստան հարաբերությունների վրա։

Հրանտ Մելիք-Շահնազարյան -Գիտե՞ք, եթե Մոսկվայում կասկածի անգամ նշույլ լիներ, որ Ադրբեջանի հետ հարաբերությունները դաշնակցային մակարդակի բարձրացնելու հետևանքով Հայաստանում խնդիրներ կառաջանան, նրանք այդ քայլին չէին գնա։

Մանավանդ հիմա, երբ մեր երկրում դեռ այդքան թարմ են 44-օրյա պատերազմի մասին ցավոտ հիշողությունները և երբ մեր զինվորները դեռ շարունակում են տառապել Բաքվի բանտերում։ Ես վստահ եմ, որ պետական մակարդակով որևէ բան չի փոխվի Հայաստան-Ռուսաստան հարաբերություններում։ Իսկ մեր ժողովուրդը, ցավոք, արդեն վարժվել է այսպիսի հիասթափություններին։ Բայց խորքում, իհարկե, ամեն ինչ փոխվելու է։ Մենք պետք է ավելի իրատես դառնանք։ Հասկանանք, որ մեր շահը գերակա է միայն մեզ համար ու չսպասենք, որ Ռուսաստանը կամ ցանկացած այլ երկիր մեր փոխարեն կլուծի մեր խնդիրները։ Պետք է ճիշտ գնահատել առկա իրողությունները և համապատասխան քաղաքականություն մշակել։ Միայն այդ դեպքում կարելի կլինի հանգիստ վերաբերվել այսպիսի զարգացումներին և Հայաստանի համար դրանց հնարավոր բացասական ազդեցությունները չեզոքացնող քայլեր կատարել։ Ի վերջո պարզ է, որ երկարաժամկետ մարտավարության տեսակետից Հայաստանն ու Ռուսաստանը իրար կապող գործոնները շատ ավելի շատ են, քան ռուս-ադրբեջանական և ռուս-թուրքական այսօրեական համագործակցությանը նպաստող զարգացումներն են։ Պետք է ուղղակի ճիշտ և հետևողական աշխատանք տանել ու, նորից եմ կրկնում, ադեկվատ ընկալել բոլոր իրողությունները։

Panorama.am- Հռչակագրի առաջին կետը մասնավորապես սահմանում է. «Կողմերը հարգում են միմյանց տարածքային ամբողջականությունը»։ Սա ինչպե՞ս կանդրադառնա Արցախի խնդրի կարգավորման վրա։

Հրանտ Մելիք-Շահնազարյան -Այո, այդ հռչակագրի առաջին կետի ձևակերպումները խնդրահարույց են մեզ համար։ Բայց նույն նախադասությունն այսօր մի կերպ կարող է մեկնաբանվել, վաղը՝ մեկ այլ կերպ։ Իսկ ո՞վ է ասել, որ «Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականություն» հասկացությունը ենթադրում է Արցախի պատկանելիություն Բաքվի ռեժիմին։ Ալիևը՞։ Իսկ ես ասում եմ՝ ոչ։ Արցախը որևէ կապ չունի Ադրբեջանի ու նրա տարածքային ամբողջականության հետ։ Եվ այս իրողությունը փաստական բազում ապացույցներ ունի։ Ուզու՞մ ենք, որ Արցախը անկախ լինի, ուրեմն պետք է այդ խնդիրը լուծելուն ուղղված քաղաքականություն վարենք։ Եվ այս հարցում գլխավոր խնդիրը հիշատակված հռչակագրի առաջին կետում չէ։ Գլխավոր խնդիրը Երևանի Հանրապետության հրապարակում գտնվող Կառավարության շենքում է նստած։ Նա է, որ չի խոսում Արցախի ապագայի մասին։ Նա է, որ մեր ազգային շահը զիջում է թշնամուն։ Նա է, որ վախենում է մտածել ամգամ Արցախի անկախության մասին։ Իսկ, օրինակ, նույն Պուտինը, նույն այդ հռչակագրի ստորագրման պահին հայտարարում է, որ արցախյան խնդիրը դեռ կարգավորված չէ։

Panorama.am- Հռչակագիրը սահմանում է ռազմաքաղաքական, ռազմատեխնիկական ոլորտներում, զինված ուժերի համագործակցության ամրապնդում, խորացում։ Սա պե՞տք է Հայաստանին մտահոգի։

Հրանտ Մելիք-Շահնազարյան-Միանշանակ։ Դա կարող է կենսական վտանգ դառնալ հայկական երկու հանրապետությունների համար։ Բայց ի՞նչ անել։ Պատասխանը կրկին նույնն է՝ պետք է իրավիճակ փոխել։ Առաջին հերթին մեր երկրի ներսում, մեր մտածելակերպում, իսկ հետո նաև՝ մեր շուրջը։ Սա տարիների ու տասնամյակների աշխատանք է։ Նույն իրատեսությունը ստիպում է ասել, որ պատերազմում պարտություն կրելուց հետո մեզ ռեաբիլիտացիոն մեծ ժամանակաշրջան է պետք։ Ու նաև օգնություն՝ այդ թվում Ռուսաստանից։ Ես կասեի՝ առաջին հերթին Ռուսաստանից։

Panorama.am-Շնորհակալ եմ։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

15:41
Կարծում եմ՝ բոլոր տեղերում էլ կլինեն. դատավոր Չիչոյանը դատական համակարգում «գործ տվողների» մասին
«Բոլորիս համար  էլ մտահոգիչ է դատավորների հրաժարականների դիմումները»,- Դատավորների ընդհանուր ժողովի մեկնարկին լրագրողների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:38
Սուտ է. ՆԱՏՕ–ի գլխավոր քարտուղարը Բաքվում և Երևանում հստակ ցույց տվեց, թե ինչն ինչոց է. Թևանյան
Քաղաքական գործիչ Անդրանիկ Թևանյանը ֆեյսբուքյան գրառմամբ անդրադարձել է «փաշինյանական քաղցր ստերի մահաբեր հետևանքներին»։ Նա գրում է....
Աղբյուր` Panorama.am
15:31
Ադրբեջանում պահվում է 23 անձ, ումի՞ց և ինչի՞ համար է վրեժխնդիր լինում Բաքուն
«Այս պահի դրությամբ Ադրբեջանը Հայաստանին վերադարձրել է 210 գերեվարվածների կամ այլ կարգավիճակ ունեցող հայերի։ Պաշտոնական տվյալներով, 23 անձ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:15
Եթե նույն իրավիճակում հայտնվեմ, նույն կերպ կվարվեմ. դատավոր Բորիս Բախշիյան
«Պետք է պինդ լինել, հավատալ  սեփական ուժերին և արդարադատությանը, անպայման կհասնենք արդարադատությանը»,- Դատավորների ընդհանուր...
Աղբյուր` Panorama.am
15:13
Մատահոգված եմ, որ 4 դատավորները դիմում գրեցին գնացին.Արման Թովմասյան
«Մտահոգված եմ, որ 4 դատավորները դիմում գրեցին գնացին, այստեղ անխուսափելի է չմտահոգվելը, չգիտեմ, թե ով պետք է լինի դատավորներից, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:57
Դեղձենին 20-25 օր շուտ կծաղկի
«Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը հրապարակել է ագրոօդերևութաբանական տեղեկատվություն Արարատյան դաշտում դեղձենու...
Աղբյուր` Panorama.am
14:48
Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի
Ամերիաբանկը ճանաչվել է Հայաստանի լավագույն բանկը Global Finance ամսագրի «Աշխարհի լավագույն բանկեր» 31-րդ տարեկան մրցանակաբաշխության...
Աղբյուր` Panorama.am
14:43
Դատավորի վրա ճնշում լինելու դեպքում նա պետք է համապատասխան ընթացակարգով դիմի համապատասխան մարմիններին. Դատավոր Արթուր Ստեփանյան
«Այդ հարցը բազմաթիվ անգամ տրվել է դատավորներին և որևէ դեպքում ես դրական պատասխան չեմ լսել իրենցից»,-դատավորների ընդհանուր ժողովից...
Աղբյուր` Panorama.am
14:42
Դավիթ Ֆիդանյան. Կարծում եմ՝ ԱՄՆ դեսպանը տեղյակ չէ՝ ինչ է կատարվում Նարեկ Սամսոնյանի, Վազգեն Սաղաթելյանի գործով
«Քաղաքացիական գիտակցություն» ՀԿ նախագահ, AntiFake.am կայքի հիմնադիր, քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի անունից Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան...
Աղբյուր` Panorama.am
14:24
Ահազանգ. Արմատախիլ են անում Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերը
Երևանի կենտրոնի ծառերի ապագան վտանգված է։ Այսօր արմատախիլ անելու հերթը Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերինն է։ Ծանր տեխնիկան  քոքահան է անում...
Աղբյուր` Panorama.am
13:59
Վարսեն Աղաբեկյանն ընդգրկվել է Պաղեստինի կառավարության կազմում
Պաղեստինի նախագահ Մոհամեդ  Աբասը հրամանագիր է ստորագրել՝ վստահություն հայտնելով Պաղեստինի տասնիններորդ կառավարությանը, ինչպես նաև...
Աղբյուր` Panorama.am
13:39
Կխնդրեի լսումներին ներառել հակադիր կարծիք ունեցողներին, այլապես կարող ենք իրար ջան ասել՝ ջան լսել. Արսեն Թորոսյան
«ԱԺ-ն որպես քաղաքական մարմին, ի դեմս Եվրաինտեգրման մշտական հանձնաժողովի, հնարավորություն է տալիս մասնագետներին, շահառու ուժերին...
Աղբյուր` Panorama.am
13:34
Անհանգիստ որոշ հանրային գործիչներ զանգն են հնչեցնում մոտալուտ աղետի, սակայն բոց առաջացնող կայծը չի երևում. Անանյան
«Օրացույցի յուրաքանչյուր նոր օր սոցիալ-քաղաքական սպասումների անտանելի ծանրության տակ ավելի ու ավելի է դառնում անտանելի ու ծանր»։
Աղբյուր` Panorama.am
13:17
Հունաստանի ափերի մոտ երկու ուժգին երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Հունաստանի Պելոպոնես թերակղզու մերձակայքում երկու երկրաշարժ է տեղի ունեցել, հայտնում է Աթենքի համալսարանի սեյսմոլոգիական լաբորատորիան։ 5,4...
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
ՊԵԿ. Առցանց անմաքս առևտրի շեմը նվազեցվել է
2024 թվականի ապրիլի 1-ից կսահմանվի 200 եվրո և 31 կգ
Աղբյուր` Panorama.am
13:00
Հորը բռնության ենթարկած, հարևան կնոջը սպանած տղամարդուն տեղափոխել են հոգեկան առողջության կենտրոն
Հարևան կանանցից մեկի նկատմամբ էլ սպանության փորձ էր կատարել։ Նրան մեղադրանք է առաջադրվել
Աղբյուր` Panorama.am
12:49
ՍԱՏՄ-ն ժամկետանց ձվեր է հայտնաբերել
Մարտի 31-ի Սուրբ Զատկի տոնակատարությանն ընդառաջ՝ ՀՀ սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինը մարտի 20-ից 29-ը ներառյալ վերահսկողական...
Աղբյուր` Panorama.am
12:38
Գիտենք, որ ինչքան սաղարթ՝ այնքան տերև, ինչքան տերև՝ այնքան շատ ֆոտոսինթեզ. Արմեն Բեգոյան
Երևանում քաղաքապետարանը լայն թափով փողոցների ողջ երկայնքով իրականացնում է ծառերի փոխարինման ծրագիրը։ Բնապահպաններն ահազանգում են, որ փոշու բարձր...
Աղբյուր` Panorama.am
12:29
Գևորգ Դաբաղյանը ծիրանափողի հնչյունները կհասցնի Նովոսիբիրսկ, ապա Ամստերդամ
Երաժշտական արվեստի 11-րդ փառատոնի շրջանակում Նովոսիբիրսկ երկրամասում ապրիլի 3-5-ը կայանալու է «Դուդուկի առեղծվածը» խորագրով համերգ,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:28
Այսօր աշխատանքից ազատվելու դիմում եմ ներկայացրել․ «Երևան ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրեն
«Այսօր դիմում եմ ներկայացրել աշխատանքից ազատվելու մասին»,-հայտարարել է «Երևան ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրեն Հովհաննես Մանուկյանը։...
Աղբյուր` Panorama.am
12:22
Վարոսյանը՝ Ռշտունու որոշման մասին. Իշխանությունները ո՞նց լուծեցին այդ հարցը, ժամանակը ցույց կտա
Վերջին մեկ ամսվա ընթացքում դադարեցվեցին չորս դատավորների լիազորություններ, երեկ Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Վազգեն Ռշտունին էլ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:46
Ռուբեն Մխիթարյանը՝ ՔՊ-ականներին. Դուք վախեցած եք, դա ակնհայտ է
Հայտնի պրոդյուսեր Ռուբեն Մխիթարյանը գրում է. «Դուք վախեցած եք: Դա երևում է: Դա ակնհայտ է: Դա զգացվում է նույնիսկ ձեր հազիվ բռնվող...
Աղբյուր` Panorama.am
11:44
Եթե Տավուշի գյուղերի հանձնման պրոցեսը տեղի ունենա, այդտեղից կսկսվի պետականության վերջնական ավարտը. Սուրեն Պետրոսյան
«Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհն անցնում է ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ։ Գյուղից մի փոքր աջ գազատարն է, որը ևս անցնում է ադրբեջանցիներին»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:35
Օդային ճանապարհով փորձ է արվել Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ
ՊԵԿ էլեկտրոնային առևտրի և օդային տրանսպորտով իրականացվող փոխադրումների վարչությունում օրերս հայտնաբերվել է մաքսային կանոնների խախտման նոր դեպք։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:53
Զելենսկին, թերևս, առաջին անգամ բաց տեքստով խոստովանել է, որ Ուկրաինան պատերազմում պարտվում է. Քաղաքագետ
Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը գրում է. «Զելենսկին, թերևս, առաջին անգամ բաց տեքստով խոստովանել է, որ Ուկրաինան պատերազմում պարտվում է:...
Աղբյուր` Panorama.am
10:48
Հայաստանում արգելափակվել են «Երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» և «Կիրակի երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» հաղորդումները
«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց» (ՀՀՌՑ) ՓԲԸ-ն արգելափակել է հանրային մուլտիպլեքսով սփռվող «ՌՏՌ-Պլանետա»...
Աղբյուր` Panorama.am
10:37
Իմ անունից սուտ հայտարարություններ են արվում. Լևոն Քոչարյան
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Լևոն Քոչարյանը հայտարարել է, որ իր անունից սուտ հայտարարություններ են տարածվում։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:22
Պետք է կոնկրետ հողի վրա կազմակերպել այդ ինքնապաշտպանությունը. Արմեն Այվազյան
«Տավուշի այդ բնակավայրերի բնակիչներն արեցին ամենագլխավորը, ասացին՝ մենք համաձայն չենք, կռվելու ենք»,-Aysor.am-ի «Հարցեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:16
Խուզարկում են Ժիրայր Սէֆիլյանի ու այլոց բնակարանները
«Այս պահին ոստիկանությունը խուզարկություն է իրականացնում Բևեռի խորհրդի անդամ Ժիրայր Սէֆիլյանի բնակարանում»։ Այս մասին հայտնում...
Աղբյուր` Panorama.am
10:14
Արցախի նախագահը այլ դիրքորոշում ունի և դրա մասին բաց խոսում է. Աբրահամյան
«Փաշինյանը հավաստիացրել է ադրբեջանցի գործընկերներին՝ անհանգստանալու բան չկա, իրենք չեն ճանաչում Արցախի վտարանդի կառավարությունը, Արցախի հարցը փակելու ճանապարհին պատրաստ են ծայրահեղ քայլերի»։
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Իշխանությունը շատ լավ գիտեր, որ Վազգեն Ռշտունին ընտրվելու էր ԲԴԽ անդամ. Փաստաբան
12:39 29/03/2024

Իշխանությունը շատ լավ գիտեր, որ Վազգեն Ռշտունին ընտրվելու էր ԲԴԽ անդամ. Փաստաբան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}