Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայ երգահան, խմբավար, ՀԽՍՀ և ՎԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ Արմեն Տիգրանյանի «Անուշ» օպերան արդեն 80 տարի է Հայաստանի գլխավոր թատրոնի՝ Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի  հպարտությունն է: Դեկտեմբերի 14-ին հանդիսատեսը հնարավորություն կունենա ևս մեկ անգամ դիտել  արվեստի այս գլուխգործոցը: Թատրոնի տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի բաժնից Panorama.am-ին տեղեկացրեցին, որ մինչ ներկայացումը նույն օրը երեկոյան ժամը 18:00-ից սկսած թատրոնի ճեմասրահներում կկազմակերպվեն Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում «Անուշ» օպերայի բեմադրության 80-ամյակին նվիրված լուսանկարների ցուցադրություն, հանդիպումներ տարբեր տարիներին «Անուշ» օպերայում հանդես եկած արտիստների հետ, ինչպես նաև արխիվային բացառիկ նյութերի միջոցով հնարավորություն կլինի ծանոթանալու օպերայի պատմությանը:

1908 թ. Ա. Տիգրանյանը սկսել է գրել իր առաջին՝ «Անուշ» օպերան, որը հայ ժողովրդական երաժշտական լեզվով գրված առաջին լիավարտ օպերան, որը ազգային օպերային գրականության մեջ ստեղծել է նոր ոճական ուղղություն։ Օպերայի երաժշտության և լիբրետոյի հեղինակը Արմեն Տիգրանյանն է, ով օպերան գրել է ըստ Հովհաննես Թումանյանի համանուն պոեմի:
«Անուշ» օպերան համարվում է ազգային առաջին օպերան, որի մասին Ա. Տիգրանյանը գրել է. «Ինձ համար մի բան պարզ է, որ հայկական օպերան չպետք է կրկնի եվրոպականը, պետք է լինի ինքնատիպ, ազգային, ժողովրդին սիրելի եւ հասկանալի»:

«Անուշ»-ի առաջին բեմադրությունը իրականացվել է սիրողական դերասանների մասնակցությամբ: Նվագախումբը կազմված էր միայն 12 երաժիշտներից: Կատարողները գերազանցապես դպրոցականներ էին:

Առաջին «Անուշի» առաջին դերակատարները գյումրեցիներ էին՝ Շարա Տալյանը և Աննա Մարիկյանը: Շարա Տալյանը տասնամյակներ շարունակ մնաց Սարոյի անգերազանցելի կատարողը, իսկ արհեստավարժ բեմում առաջինն Անուշ երգեց Հայկանուշ Դանիելյանը: «Անուշ»-ի առաջին ներկայացումը աննախադեպ հաջողություն է ունեցել:

Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի թատրոնում «Անուշ»-ն առաջին անգամ բեմադրվել է 1935 թվականին, իսկ 1939-ին այն ցուցադրվել է Մոսկվայում՝ Շարա Տալյանի և Հայկանուշ Դանիելյանի մասնակցությամբ:

Թե Երևանում, և թե Մոսկվայում օպերան ունեցավ շատ մեծ հաջողություն: Վ. Նեմիրովի-Դանչենկոն գրում է. «Օպերայի երաժշտությունը ուժեղ է, հոյակապ: Ազգային երաժշտության հատիկը շատ հարուստ է արտացոլված օպերայում, և, միևնույն ժամանակ, լավ է օգտագործված եվրոպական երաժշտական ու վոկալ արվեստը: Ցմահ չեմ մոռանա «Անուշի» հմայքը»: