Ձեր վստահելի աղբյուրը

ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի առաջին արտասահմանյան այցելությունը բավականին հագեցած և ծավալուն էր։ Այն սկսվեց Սաուդյան Արաբիայից, ապա Իսրայել, Պաղեստին, Վատիկան, Բրյուսելում ՆԱՏՕ-ի գագաթաժողովը և ավարտվեց սիցիլիական Տաորմինայում՝ Մեծ յոթնյակի ղեկավարների հանդիպմամբ։

Միջին վիճակագրական քաղաքացու հիշողությունում այդ այցելությունից վառ մնացին մի քանի արարողակարգային միջադեպեր․ ինչպես է ԱՄՆ նախագահը հրում Չեռնոգորիայի վարչապետին, նրա ձեռք սեղմելու մինիմրցաշարերը Ֆրանսիայի և այլ երկրների ղեկավարների հետ (որոնց միանշանակ հաղթողը Տաջիկստանի նախագահ Ռահմոնն էր), Հռոմի պապի մռայլ նկարը Թրամփների ընտանիքի հետ, Մելանիա Թրամփի հագուստը և այլն։

Լայն հանրության շրջանակներում քչերն են հիշում, թե ինչ կարևոր ելույթներ ունեցավ ԱՄՆ նախագահը, ինչ ուղերձներ հղեց Մերձավոր արևելյան ու եվրոպական դաշնակիցներին, ինչ հայտարարություններ ընդունեցին Մեծ յոթնյակի ղեկավարները։

Սա հետևանքն է այն բանի, որ համաշխարհային մամուլը և սոցիալական ցանցերը շարունակում են Դոնալդ Թրամփի կերպարը ներկայացնել բացասական լույսի ներքո, որպես անշնորհք, անքաղաքավարի ու բռի մի մաչոյի, ով սպառնալիք է ոչ միայն ամերիկյան արժեքներին, այլ նաև լիբերալ աշխարհակարգին։

Մյուս կողմից նույն լիբերալ տրամադրված մեդիաները նույն օրերին մեծ ոգևորությամբ հետևում և դրական կերպարով են ներկայացնում Ֆրանսիայի նորընտնիր երիտասարդ նախագահ Էմանուել Մակրոնին ու արդեն իսկ շրջանառության մեջ է դրվել «մակրոնմանիա» տերմինը։  Մայիսի 29-ին Վերսալում Մակրոնի և ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հանդիպումից հետո շատերը շտապեցին գովասանքներ շռայլել ֆրանսիացու հասցեին՝ Պուտինի «հախից գալու» համար։ Իսկ որ ռուսական պետության ղեկավարը արևմտյան մամուլի «ամենաչսիրված» կերպարներից է, դրա մասին չարժե խոսել։

Մյուս պետության ղեկավարը, ով ներքաշվել է այս իմիջային, ինչու ոչ՝ սիմվոլիկ պայքարում, Գերմանիայի կանցլեր Անգելա Մերկելն է։ Անցած մարտին նրա և Թրամփի հանդիպումից ամենահիշարժան պահն այն էր, երբ Սպիտակ տան Օվալ սրահում ԱՄՆ նախագահը չսեղմեց կանցլերի ձեռքը՝ արհամարհելով նույնիսկ լրագրողների բարձրաձայն կոչերը։ Անգելա Մերկելը հաճախ ներկայացվում է որպես լիբերալ աշխարհակարգի պահապան, իսկ երբեմն նաև՝ առաջնորդ։ Չլինելով ընդգծված խարիզմատիկ անձնավորություն՝ զուսպ և զգուշավոր Մերկելը կարողանում է հեշտությամբ գործ ունենալ միջազգային հարաբերությունների «մաչոների» հետ, ինչպիսիք են Պուտինը, Թրամփը, Իտալիայի նախկին վարչապետ Բեռլուսկոնին, Հունգարիայի վարչապետ Օրբանը և այլք։ Հարցումները ցույց են տալիս, որ Գերմանիայի առաջիկա ընտրություններում Մերկելը կհաղթի՝ պահպանելով «երկաթե լեդիի» կերպարը։

Արդի ինֆորմացիոն դարաշրջանում սպառողական հասարակության պահանջ է թերևս, որ ավելի շատ քննարկվում են անձերը կամ նրանց հանրային կերպարները, քան թե նրանց գաղափարները և ծրագրերը։ Մյուս կողմից գուցե դյուրին է մարդկանց համար որոշակի գաղափարախոսությունները, աշխարհայացքները ասոցացնել այս կամ այն առաջնորդի հետ, ու նրանց միջև եղած ենթադրյալ կամ իրական պայքարը արտապատկերել կերպարների լեզվով, ինչը հասկանալը և որին հետևելը մեծ մտավոր ջանքեր չեն պահանջում։

Իսկ ներկայիս աշխարհը լի է վառ, արխետիպային առաջնորդներով, որոնց բազմազանությունը ներշնչող է։ Ունենք «պոպուլիստներ», «ավանդական արժեքների պահապաններ», «լիբերալիզմի պահապաններ», «ուժայիններ», էլի շատ այլ «իզմերի» ներկայացուցիչներ։ Այս հանգամանքը ևս մեկ անգամ հերքում է ամերիկացի քաղաքագետ Ֆրենսիս Ֆուկույամայի հայտնի թեզը, ով 90-ականներին շտապեց պնդել, որ լիբերալիզմի հաղթանակով «պատմությունն ավարտվել է»։ Այսօր կարող ենք փաստել, որ պատմությունը ոչ թե ավարտվել, այլ նոր է սկսվում կամ վերսկսվում՝ ավելի հետաքրքիր, ավելի վտանգավոր երանգներով։