Ձեր վստահելի աղբյուրը

 Ադրբեջանում ներկայիս նախագահական ընտրությունները շատ են տարբերվում նախորդներից կլանային, կրոնական և էթնիկ բնույթի տարատեսակ քաղաքական ուժերի միջև հարաբերությունների ծայրահեղ սրմամբ, նշվում է թալիշական շարժման առաջնորդ Ֆարհադդին Աբոսզոդայի ` «REX» լրատվական գործակալության կայքում հրապարակված հոդվածում:

Ըստ Աբոսզոդայի` ազգային հարցի սրումը, տեղի ոչ թյուրքական ազգերի ազգային ազատագրական շարժման հզորացումը անկհայտ են: Նա նկատում է, որ այդ ամենը հարցականի տակ է դնում Ադրբեջանը ներկայիս իրավիճակում պահպանելու հնարավորությունը`որպես միատարր հանրապետություն, որտեղ թյուրքալեզու բնակչությունից բացի տեղի ազգերից և ոչ մեկն ինքնության դրսևորման իրավունք չունի, բոլորը զրկված են սեփական ինքնատիպության պահպանման հնարավորությունից:
Ավելին, հոդվածի հեղինակի խոսքերով` ներկա նախընտրական քարոզարշավի յուրահատկությունը կայանում է նրանում, որ վերջերս Ադրբեջանի քրդական փոքրամասնությունը սկսել է հրապարակայնորեն հայտարարել իր իրավունքների մասին:

«Այս հարցի ինտրինգն այն է, որ տարատեսակ տվյալների համաձայն` ներկայիս Ադրբեջանում իշխող էլիտան հիմնականում բաղկացած է ազգությամբ քրդերից, նրանց գլխավորում է քրդական կլանի ներկայացուցիչ Ւլհամ Ալիևը: Չնայած իշխող կլանը հրապարակայնորեն չի հայտարարում իր քուրդ արմատների մասին և ներկայանում է որպես «ադրբեջանական», և՛ երկրում, և՛ աշխարհում քչերը կասկած ունեն նրանց քրդական ծագման վերաբերյալ: Հայտնի է նաև այն, որ ԶԼՄ-ները հաճախ Ադրբեջանի իշխանության կողմից Թուրքիայում քուրդ զինյալների ուղղակի ֆինանսավորման մասին տեղեկատվություն են տարածում», - գրում է Աբոսզոդան:

Նա նշում է, որ նախկինում «Hurriyet» թուրքական թերթը «ՔԱԿ-ը հավակնում է Ադրբեջանի իշխանությանը» վերնագրով հոդված էր հրապարակել: Թերթը մեղադրում էր «Դիպլոմատ» թերթի գլխավոր խմբագիր, Ադրբեջանի նախագահի նախկին հավակնորդ Թահիր Սուլեյմանովին այն բանում, որ «վերջինս մտերիմ կապերի մեջ է եղել Իրաքի Քուրդիստանի առաջնորդներ Բարզանի և Թալիբանի, ինչպես նաև Թուրքիայում ՔԱԿ ահաբեկչական կազմակերպության հետ և իր թերթում բանավիճում է նրանց մասին»:

Աբոսզոդան գրում է, որ թերթն այդ նախաձեռնությունը գնահատում է որպես «Սիրիային ուղղված ԱՄՆ-ի հնարավոր հարվածից առաջ հայտնի ուժերի ռազմավարական մտադրության բաղկացուցիչ մաս», այլ ոչ թե որպես «պատահականություն»: Թերթը պնդում է, որ չնայած պաշտոնական վիճակագրության տվյաների համաձայն քրդերի թիվն Ադրբեջանում ընդամենը 10-12 հազար է, «այդ էթնիկ փոքրամասնությունը կազմում է ադրբեջանական խորհրդարանի 20%-ը»: Իսկ դա, ըստ թերթի, համարվում է «իշխող ուժի ցուցանիշ», որը մեզ ստիպում է ընդունել «Ադրբեջանում անհավանական քաղաքական իրադարձությունների հնարավորության գոյությունը»: «Խնդրի տեսանելի մասը կայանում է նրանում, որ քրդերը հայտարարել են Ադրբեջանում լուրջ քաղաքական գործոն դառնալու իրենց ցանկության մասին», - հարցադրում է կատարում կայքը:

Նշվում է նաև, որ դրա հետևանքով վերջերս ադրբեջանական «Moderator.az» կայքը հարցազրույց է հրապարակել Թահիր Սուլեյմանովի հետ, ով, չթաքցնելով իր քրդական ազգությունը, նախագահի պաշտոնի համար իր թեկնածությունն է առաջադրել, սակայն պաշտոնապես չի գրանցվել: Նա Ադրբեջանի ներկայիս իրադրության համար որոշ սենսացիոն փաստեր և առաջարկություններ է բարձրաձայնել: Նա մասնավորապես նշել է, որ չնայած վիճակագրությունը հուշում է, որ Ադրբեջանում 13 հազար քուրդ է բնակվում, Ադրբեջանում քրդերի իրական թիվը մոտ 2-2,5 միլիոն է: Իր խոսքերով`Ադրբեջանում Թուրքիայից ժամանած 3 հազար քուրդ ուսանող է սովորում:

Այնուհետև, նա դիմում է պատմության անցյալ ժամանակաշրջանների վիճակագրություններին: «1920թ. վիճակագրության համաձայն` միայն Քուրդիստանի գավառում 280 հազար քուրդ էր բնակվում: Դուք ինքներդ գիտեք, որ քրդերն աշխարհում ամենից արագ բազմացող ազգերից մեկն են: Լավ, ասենք, թե նախորդ 93 տարվա ընթացքում քրդերի աճ չի գրանցվել, այդ դեպքում որտե՞ղ են այն 280 հազար քրդերը: Ամեն դեպքում, նրանք տիեզերք չեն մեկնել», - հարցնոմ է Սուլեյմանովը:
Սուլեյմանովի կարծիքով` Քուրդիստանի այդ ամբողջ քուրդ բնակչությունը հետագայում տարհանվել է Ադրբեջանի այլ շրջաններ, որտեղ այժմ ենթարկվում է ուժեղացված միաձուլման:

«Եթե այդպես շարունակվի, ապա մոտակա տարիների ընթացքում հանրապետությունում չի մնա գեթ մեկ քրդախոս ընտանիք», - վստահեցնում է նա:
Ընդ որում` Թահիր Սուլեյմանովը հայտարարել է, որ ադրբեջանական քրդերը եթե ոչ բացահայտ կերպով, ապա սրտի խորքում ՔԱԿ-ն ընդունում են որպես ազգային-ազատագրական շարժում: