Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ֆրանսիայում Հայոց ցեղասպանությունը քրեականացնող օրենքի հեռանկարի, ինչպես նաև վերջին ադրբեջանական սադրանքների մասին Panorama.am-ը զրուցել է Ֆրանսիայի Ազգային ժողովի պատգամավոր, հայոց ցեղասպանությունը քրեականացնող օրինագծի առաջարկի հեղինակ Ֆրանսուա Ռոշեբլուանի հետ:

- Պարոն Ռոշեբլուան, Դուք Ֆրանսիայում հայոց ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնող բանաձևի հեղինակն եք և առաջամարտիկը: Ի՞նչ քայլեր են նախատեսվում այս ուղղությամբ, մասնավորապես 2015-ին՝ հայոց ցեղասպանության 100-ամյա տարելիցի կապակցությամբ:

- Նախ և առաջ ես հպարտ եմ, որ եղել եմ Ֆրանսիայի կողմից 2001թ.-ի հունվարին ընդունված Ցեղասպանության ճանաչման օրենքի զեկուցողը: Սա փոխհատուցմանն ուղղված հիմնարար քայլ էր, որը դրսևորում է մեր համերաշխությունը հայ ժողովրդի հետ: Այնուհետև, ինչպես Դուք նշում եք, ես ամբողջությամբ ներգրավված եմ եղել նաև Հայոց ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնող օրենքի նախապատրաստման և քննարկման աշխատանքներում: Հայտնի է, որ Ֆրանսիայի Սահմանադրական խորհուրդը մերժեց այս օրենքը. այն մերժվեց այնպիսի մի փաստարկի հիման վրա, որի հետ ես անձամբ համաձայն չեմ, սակայն որը, փորձագետների համոզմամբ, շատ դժվար է վիճարկել: Ֆրանսիայի Նախագահը հանձն է առել վերսկսել այս հարցի քննությունը: Սակայն ես տեսնում եմ, որ նա մինչ այժմ կոնկրետ նախաձեռնություն չի կարողացել առաջարկել, ինչը զարմանալի չէ: Սա վկայում է այն մասին, որ այս գործը բավականին նուրբ է: Ես առաջարկել էի, որ ժխտողականության դեմ պայքարում մենք հարցը ձևակերպենք որքան հնարավոր է լայն կտրվածքով և որ քրեականացումը վերաբերի ո՛չ միայն Հայոց ցեղասպանության, այլ բոլոր ցեղասպանությունների ժխտման դեպքերին ընդհանրապես: Մի գուցե Հայոց ցեղասպանության 100-ամյակի հիշատակումը առիթ հանդիսանա այս գաղափարը նորից բարձրաձայնելու համար:

- Ընդհանրապես ցեղասպանությունը ճանաչած երկրների համար ո՞րը պետք է լինի այդ գործընթացի հաջորդ փուլը: Ինչպե՞ս կարելի է անցում կատարել դեպի Թուրքիայից փոխհատուցումների պահանջման փուլ և ի՞նչ պետք է անի միջազգային հանրությունն այս ուղղությամբ:

-Դուք ըստ էության հարցնում եք, թե ինչպես միջազգային հանրությունը, որը առաջնորդվում է հայոց ցեղասպանությունը այս կամ այն կերպ ճանաչած երկրների կողմից, կարող է ստիպել Թուրքիային փոխհատուցել այն, ինչն ինքը պարտավոր է փոխհատուցել հայ ժողովրդին, որի բնաջնջումը նա կազմակերպել է մեկ դար առաջ: Ես նախ և առաջ կարծում եմ, որ Թուրքիան պետք է մեկընդմիշտ ընդունի իր ողջ պատասխանատվությունը: Այդ առումով վարչապետ Էրդողանի ներողությունը երկիմաստ և ոչ բավարար ժեստ է: Թուրք մտավորականները, որոնք խիզախորեն փորձում են իրենց երկրում բարձրաձայնել այս հարցը և այն հասարակական քննարկման դնել, մեծ ռիսկի են դիմում: Այս առումով առաջին քայլը, որը պետք է ձեռնարկվի, դա իրենց սատարելն է` փորձելով հնարավորինս պաշտպանել նրանց ճնշումներից և հետապնդումներից: Երկրորդ, պետք է շարունակել բոլոր համապատասխան միջազգային հարթակներում կրկնել հետևյալ պարզ փաստարկը - Թուրքիան տնտեսապես շատ զարգացած երկիր է և ունի մեծ ազգի ամբիցիաներ: Իսկ ոչ մի մեծ ազգ չի կարող ապրել անցյալում իրականացրած հանցագործության ժառանգության բեռը կրելով: Դա իր և ուրիշների հանդեպ հարգանքի հարց է: Անձամբ ինձ համար դա մշտական մտահոգության հարց է ամեն անգամ, երբ ես մասնակցում եմ օրինակ Ստրասբուրգում ԵԽ խորհրդարանական վեհաժողովի գործունեությանը:

- Le Monde-ում վերջերս հրապարակված Ձեր հոդվածում Դուք կոչ եք անում միջազգային հանրությանը ճանաչել ԼՂՀ անկախությունը, ինչպես նաև հայտնում եք Ձեր մտահոգությունը շփման գծում ադրբեջանական սադրանքների, Ադրբեջանի կողմից վարվող ատելության քարոզչության և ռազմատենչ հռետորաբանության վերաբերյալ: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք Ադրբեջանի վերջին սադրանքները սահմանի վրա: Ի՞նչ քայլեր պետք է ձեռնարկվեն այս երևույթները չեզոքացնելու համար, և ինչպե՞ս կարող է միջազգային հանրության կողմից ԼՂՀ ճանաչումը նպաստել դրանց չեզոքացմանը:

- Արդեն 20 տարի է անցել այն օրվանից, երբ հրադադարը ժամանակավորապես կասեցրեց Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը: Շփման գծում խաղաղությունն այդպես էլ լիովին չի հաստատվել, սակայն հրադադարի խախտման վերջին դեպքերը վկայում են ադրբեջանական սադրանքների սաստկացման մասին և ստիպում են մտածել, որ այս սադրանքները այլևս պատահական դեպքեր չեն, այլ ադրբեջանական բանակի և նրա ղեկավարների կողմից ծրագրված թեստեր են, որոնց նպատակն է ստուգել Լեռնային Ղարաբաղի զորքերի դիմադրության մակարդակը: Այս դեպքերը իսկապես է՛լ ավելի են ուժեղացնում իմ մտահոգությունները: Դրանք պետք է խստորեն դատապարտվեն: Դժբախտաբար, Սիրիայում և Իրաքում տեղի ունեցող ողբերգական իրադարձությունները շեղում են միջազգային հանրության ուշադրությունը Հարավային կովկասից: Այդ իսկ պատճառով Լեռնային Ղարաբաղի բարեկամները պետք է բազմապատկեն իրենց զգոնությունն ու իրենց աջակցությունը: Լեռնային Ղարաբաղի հանրապետությունն ունի ինքնիշխան պետության այն բոլոր չափանիշները, որոնք սահմնանված են միջազգային իրավունքով. այն ունի տարածք, ժողովուրդ, կայուն պետական կառույցներ, որոնք, դեռ ավելին` համապատասխանում են ժողովրդավարության միջազգային չափանիշներին: ԼՂՀ ճանաչումը կլինի քաղաքական ողջախոհության դրսևորում և միևնույն ժամանակ այն կնպաստի կայունության ապահովմանը Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի համար, որը, ինչպես և բոլոր ժողովուրդները, ունի խաղաղ և անվտանգ կյանքի իրավունք: Լեռնային Ղարաբաղի ընկերների խումբը, որը ես պատիվ ունեմ ղեկավարել, նպատակ ունի Ֆրանսիայում ներկայացնել այս երկրի իրականությունը և ավելի մեծ աջակցություն ապահովել նրա համար: Սա հեշտ խնդիր չէ, այն պահանջում է մեծ հաստատակամություն և հետևողականություն, քանի որ հակառակորդ կողմի քարոզչությունը ունի հսկայական միջոցներ ազդելու հասարակական կարծիքի և քաղաքական գործիչների վրա:

Նվարդ Չալիկյան