«Նախագահի այցով հայ-չինական հարաբերությունները դրվեցին նոր ռազմավարական մակարդակի վրա»
ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի՝ Չինաստան կատարած այցը բավականին հագեցած էր թե կայացած հանդիպումների, թե ստորագրված փաստաթղթերի, և թե Հայաստանը Ասիայում ճանաչելի դարձնելու իմաստով: Այս մասին այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարեց արևելագետ Նաիրա Մկրտչյանը՝ անդրադառնալով ՀՀ նախագահի Չինաստան կատարած այցին և ստորագրված հռչակագրին:
«ՀՀ նախագահի այցով հայ-չինական հարաբերությունները դրվեցին նոր ռազմավարական գործընկերության մակարդակի վրա: Նմանօրինակ լեցուն օրակարգով ու բովանդակությամբ այցը, կարելի է ասել, վերջին շրջանում մեր արտաքին քաղաքականության լուրջ ձեռքբերումներից է»,-ասաց արևելագետը:
Նրա խոսքերով՝ պետական այցի առաջին օրը երկու երկրների միջև մի շարք ոլորտներում երկկողմ համագործակցության զարգացմանն ու ամրապնդմանն ուղղված տասից ավելի փաստաթղթեր են ստորագրվել, որոնց բովանդակությունից ելնելով էլ, ըստ արևելագետի, կարելի է ասել, որ այս այցը կարող է բեկումնային լինել ոչ միայն մեր երկրի, այլև տարածաշրջանի համար:
Ն.Մկրտչյանը այդ փաստաթղթերից հատուկ առանձնացրեց Մետաքսի ճանապարհի տնտեսական գոտու ստեղծման գործում համագործակցության ամրապնդման հուշագիրը, ՀՀ կենտրոնական բանկի և ՉԺՀ ժողովրդական բանկի միջև հայկական դրամ-չինական յուան երկկողմ SWAP կարգավորումների մասին համաձայնագիրը, ատոմային էներգիայի ոլորտում համագործակցության մասին փոխըմբռնման հուշագիրը, քրեական գործերով փոխադարձ իրավական օգնության, տեխնիկատնտեսական համագործակցության, ՉԺՀ կողմից արտոնյալ վարկի տրամադրման, մաքսային գործերում համագործակցության և փոխօգնության, գիտական աստիճանների վերաբերյալ փաստաթղթերի փոխադարձ ճանաչման մասին պայմանագրերը:
Բացի այդ, ըստ նրա, ստորագրվել է «ՀՀ և ՉԺՀ միջև բարեկամական համագործակցության, հարաբերությունների հետագա զարգացման և խորացման մասին» համատեղ հռչակագիրը, որը Ն.Մկրտչյանի գնահատմամբ, բավականին լուրջ, բազմաբովանդակ և շատ կարևոր փաստաթուղթ է և վկայում է, որ ստեղծվում են հիմքեր հետագա առավել սերտ և համապարփակ համագործակցության համար:
Արևելագետի խոսքերով՝ այս հռչակագրով հայկական կողմը հաստատում է Չինաստանի քաղաքականությանն իր աջակցությանը, որ Թայվանը Չինաստանի անքակտելի մասն է, իսկ թայվանական հարցը՝ Չինաստանի ներքին գործը. «Չինական կողմն էլ իր հերթին հանդես է գալիս Լեռնային Ղարաբաղի համակարտության խաղաղ և արդար կարգավորման օգտին՝ ՄԱԿ-ի Կանոնադրության հիմնական նպատակների ու սկզբունքների և միջազգային իրավունքների համընդհանուր ճանաչված նորմերի համաձայն: Բացի այդ, կողմերը չեն մասնակցում որևէ միությունների կամ դաշինքների, որոնք ուղղված են Կողմերից որևէ մեկի ինքնիշխանության, անվտանգության և տարածքային ամբողջականության դեմ»:
Նա նաև նշեց, որ Հայոց Ցեղասպանության 100-ամյա տարելիցի նախօրեին կարևոր է հռչակագրի հետևյալ կետը, ըստ որի, կողմերը «մեծ նշանակություն են տալիս մարդկության դեմ ուղղված հանցագործությունների կանխարգելմանն ուղղված միջազգային ջանքերին, նշում են դրանց ժխտման անընդունելիությունը՝ հանդես գալով դրանց դատապարտման և պատմական ճշմարտության պահպանման օգտին»:
Փաստաթղթերի կարևոր կետերից է՝ չինական կողմի խրախուսումը և աջակցումը իր ձեռնարկություններին Հայաստանում ներդրումներ անելու և ձեռնարկություններ ստեղծելու հարցում գյուղատնտեսության, տրանսպորտի, էներգետիկայի, կապի, առողջապահության բնագավառներում:
«Հայաստանում չինական մասնավոր ներդրումներ խրախուսելը վկայում է, որ Հայաստանն այսօր դիտարկվում է որպես վստահելի տնտեսական գործընկեր և գործնական շահագրգռվածություն է ներկայացնում»,-նշեց Նաիրա Մկրտչյանը:
Անդրադառնալով ֆինանսական համագործակցության զարգացմանը ընդգծեց, որ այս դեպքում բարենպաստ կլինեն ազգային արժույթների փոխադարձ փոխանակումները: Բացի այդ, ըստ Ն.Մկրտչյանի, պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել նաև զարգացնելու զբոսաշրջությունը, ինչի համար կարևորվել է ուղիղ չվերթ բացելու հարցը: Կարևորվել են Առևտրատնտեսական համագործակցության հարցերով հայ-չինական համատեղ համաժողովի, միջխորհրդարանական խմբերի աշխատանքները, միջկուսակցական համագործակցությունը:
Մյուս կարևորագույն կետը, արևելագետի խոսքերով, ռազմական ոլորտում հետագա համագործակցության աննախադեպ ընդլայնումն է, մասնավորապես, զինվորական կադրերի պատրաստում, ռազմական բազմակողմանի օգնության ցուցաբերում, ինչը, ըստ նրա, առավել քան կարևոր է Ադրբեջանի ահագնացող ագրեսիվ քաղաքականության, տարածաշրջանային հավասարակշռության պահպանման առումով:
Ն.Մկրտչյանը նաև առանձնացրեց այն կետը, որի համաձայն՝ կողմերը «համատեղ ջանքերով առաջ կտանեն Մետաքսի ճանապարհի տնտեսական գոտու ստեղծման նախագիծը՝ երկկողմ համագործակցության նոր լայն հեռանկարներ բացելով»: Նշենք, որ նոր Մետաքսի ճանապարհի տնտեսական գոտին չինական նախաձեռնություն է, որի մասին հայտարարել է Չինաստանի նախագահը 2013թ-ին՝ այն անվանելով ռազմավարական նախաձեռնություն: Ն.Մկրտչյանը հայտնեց, որ ավելի քան 60 երկիր հայտնել է նախագծին միանալու իր ցանկության մասին:
«Իսկ Հայաստանը, դարեր շարունակ լինելով Մետաքսի ճանապարհի տարանցման կարևոր հատված, լինելով Ասիայի և Եվրոպայի սահմանագծին՝ դրանով էլ ընկալելի լինելով և Արևելքի և Արևմուտքի համար, 21-րդ դարում էլ կարող է հավակնել իր այդ դերի վերականգմանը: Նոր Մետաքսի ճանապարհի մի հատվածը, անցնելով Հայաստանի տարածքով, երկրի զարգացման լուրջ հեռանկարներ կբացի»,- հայտնեց Նաիրա Մկրտչյանը:
Նաև նաև հավելեց, որ չինական կողմի հետ քննարկվել է նաև Հյուսիս-հարավ տրանսպորտային միջանցքի, Հայաստանն ու Իրանը միացնող երկաթուղու, Հայաստանում նոր ատոմակայանի կառուցման ծրագրերին չինական ընկերությունների հնարավոր մասնակցությունը:
Այն, ըստ նրա, կապահովի տարածաշրջանի համաչափ զարգացումը, ինչը լիովին համահունչ է Չինաստանի «խաղաղություն հանուն զարգացման» կարգախոսին:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Մի կողմում հայ ժողովուրդն է, մյուս կողմում թշնամին և մեր իշխանությունը միասին. Դավիթ Անանյան
