Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ընտրությունների դիտորդական առաքելությամբ զբաղվող քաղաքացիական կազմակերպությունների համաեվրոպական ցանց հանդիսացող «Ժողովրդավարական ընտրությունների եվրոպական պլատֆորմը» (EPDE) իր անհանգստությունն է արտահայտել ընտրությունների ժամանակ իրականացվող միջազգային դիտորդական առաքելությունների առնչությամբ, որոնք ոչ միայն ապալեգիտիմացնում են դիտորդական առաքելությունները, այլև վնասում են այն միջազգային ինստիտուտների հեղինակությունը, որոնց ներկայացուցիչներն են իրենք:

Մասնավորապես EPDE-ն 2015թ-ի նոյեմբերի 1-ին Ադրբեջանում կայացած խորհրդարանական ընտրություններին նվիրված զեկույց 
է հրապարակել` նշելով, որ տարբեր միջազգային ինստիտուտներ ներկայացնող ավելի քան 40 դիտորդական խմբերից ոչ մեկը նոյեմբերի 1-ի ընտրությունների առնչությամբ երկարաժամկետ դիտորդական առաքելություն չի իրականացրել այդ երկրում, իսկ քվեարկությունից հետո 24 դիտորդական խմբեր ԶԼՄ-ներին դրական կարծիք են հայտնել Ադրբեջանական ընտրությունների վերաբերյալ:

Նրանց թվում են եղել նաև ԵԽԽՎ պատվիրակության ղեկավար Խորդի Շուքլան և դիտորդական խմբի անդամ Ավգուստին Կոնդեն:
Ըստ զեկույցի` նման դիրքորոշումը հակասում է ՄԱԿ-ի «ընտրությունների միջազգային դիտորդական առաքելության մասին» հռչակագրի դրույթներին, որոնք սահմանում են, որ տարբեր երկրներ ուղարկվող դիտորդական խմբերը չպետք է ներկայացված լինեն այնպիսի պայմաններով, որոնք բացահայտ ոչ ժողովրդավարական ընտրություններին կհաղորդեն լեգիտիմության շղարշ:

Ադրբեջանական ընտրությունները լուսաբանող դիտորդական խմբերը չեն համապատասխանել նաև ՄԱԿ-ի համանուն հռչակագրի այն պահանջներին, ըստ որոնց դիտորդական խմբերը պետք է յուրաքանչյուր երկրում ունենան անհրաժեշտ չափով ներկայացվածություն, որպեսզի կարողանան պատշաճ և անկողմնակալ դիտարկում իրականացնել քվեարկությունից առաջ, դրա ընթացքում և հետո ընկած ժամանակահատվածում` օբյեկտիվ գնահատական տալով ընտրական ողջ գործընթացին:

EPDE-ի Զեկույցի հիմնական եզրահանգումներից մեկն այն է, որ ընտրություններից առաջ և հետո Ադրբեջանում եվրոպական դիտորդական առաքելութուն իրականացնող պաշտոնյաների հայտարարությունները չեն համապատասխամում դիտորդական առաքելության միջազգային չափանիշներին և չեն կարող համարվել արդար ու անկողմնակալ:

EPDE-ն անդրադարձել է Ադրբեջանի խորհրդարանական ընտրություններին դիտորդական խումբ չուղարկելու մասին ԵԱՀԿ-ի ժողովրդավարական ինստիտուտների և մարդու իրավունքների գրասենյակի որոշմանը, ինչը պատճառաբանված էր այն հանգամանքով, որ Ադրբեջանական իշխանությունները պահանջել էին ԵԱՀԿ-ից նվազեցնել դիտորդների քանակը, ինչը հակասում է ՄԱԿ-ի կանոնադրության սկզբունքներին:

Փոխարենը, ինչպես նշվում է EPDE-ի զեկույցում, նոյեմբերի 2-ին ԵԽԽՎ-ի դիտորդական պատվիրակության ղեկավար իսպանացի Խորդի Շուքլա պատրաստած հաշվետվության մեջ խոսվում է այն մասին, որ «Ադրբեջանը հերթական առաջընթաց քայլն է կատարել ժողովրդավարական ընտրությունների ինստիտուտի կայացման ուղղությամբ»: Այդ փաստաթուղթը ստորագրել են ԵԽԽՎ-ի դիտորդական խմբի 28 անդամներից 16-ը:

Հղում կատարելով դիտորդական առաքելության վերոհիշյալ սկզբունքների խախտմանը` EPDE-ն կասկածի տակ է դնում ԵԽԽՎ-ի դիտորդական պատվիրակության ներկայացրած եզրակացույունը Ադրբեջանի խորհրդարանական ընտրությունների մասին և այն որակում է «անհիմն», քանի որ ԵԽԽՎ պատվիրակության 3 անդամների կողմից ստորագրված հուշագիրը հակասում է պատվիրակության պաշտոնական դիրքորոշմանը`մատնացույց անելով Ադրբեջանում մարդու իրավունքների շարունակական խախտման դեպքերը, որոնք անհնար են դարձնում ժողովրդավարական ընտրությունների անցկացումն այդ երկրում:

Նշելով Ադրբեջանական ընտրությունների մասին դրական եզրակացություն հայտնած մի շարք դիտորդների անուններ`EPDE-ն կոչ է անում Եվրոպական խորհրդարանին և Իտալիայի, Մեծ Բրիտանիայի, Բուլղարիայի, Ավստրիայի, Իսրայելի, Ֆրանսիայի, Լատվիայի, Էստոնիայի, Բոսնիա և Հերցեգովինայի, Ավստրալիայի, և Սերբիայի ազգային խորհրդարաններին ստուգել այդ պատգամավորների անաչառության հանգամանքը:

2013թ-ին Ադրբեջանում կայացած նախագահական ընտրությունները քննադատելու պատճառով այդ երկրում «Ժողովրդավարական ընտրությունների եվրոպական պլատֆորմի» (EPDE) գործընկեր կազմակերպություն հանդիսացող «Ժողովրդավարական ուսումնասիրությունների և ընտրությունների մոնիտորինգի կենտրոնինի» գործունեությունը սիստեմատիկորեն խոչընդոտվում է բաքվի իշխանությունների կողմից, իսկ 2014թ-ի հունվարից «Ժողովրդավարական ուսումնասիրությունների և ընտրությունների մոնիտորինգի կենտրոնի» ղեկավար և EPDE-ի կառավարման խորհրդի անդամ Անար Մամմադլիին ձերբակալված է: