Ձեր վստահելի աղբյուրը

Բենզինի գնի վերջին 3 տարիների դինամիկան ուսումնասիրելիս ակնհայտ է դառնում, որ Հայաստանում բենզինի մանրածախ վաճառքի գնի փոփոխությունն ամբողջությամբ համապատասխանում է երկիր ներմուծված նավթամթերքի գնի դինամիկային:

Գծապատկերից երևում է, որ 2013թ-ից սկսած Հայաստան ներմուծված նավթամթերքի մեկ լիտրի միջին գինը և մանրածախ վաճառքում գտնվող բենզինի մեկ լիտրի միջին գինը միմյանց համեմատական են: Այսինքն` որքան նվազել է ներմուծված նավթամթերքի գինը, այդքան էլ նվազել է մանրածախ բենզինի գինը:

ԱՎԾ տվյալներով` 

2014թ-ին Հայաստան է ներմուծվել 129 009,60 տոննա  (171 582 768 լիտր) ավտոմեքենաների համար նախատեսված բենզին (92-98 և ավել օկտանային համակցությամբ բենզին), որի ընդհանուր արժեքը սահմանին կազմել է 122 875,8 հազար դոլար: Պարզ թվաբանությունը ցույց է տալիս, որ ներմուծված 1 լիտր բենզինի միջին գինը սահմանին կազմել է մոտ 0,72 դոլար կամ 297 դրամ: 2015թ-ի ցուցանիշները, ցավոք, դեռևս բացակայում են, այլապես պատկերն առավել խոսուն կլիներ:

Թե ինչու են Հայաստանում բենզինի և դիզելային վառելիքի մանրածախ գներն այդքան բարձր ինքնարժեք պարունակում, այլ հարց է: Դրա պատասխանը պետք է փնտրել մատակարարների, հայրենի հարկային վարչարարության և դաշտում առկա խաղի կանոնների մեջ:

Մյուս կողմից ակնհայտ է, որ համաշխարհային շուկաներում նավթի գնանկման տեմպերն ավելի բարձր են, քան Հայաստան ներմուծվող նավթամթերքի և բենզինի գների իջեցման տեմպերը: Սրա առանցքային պատճառն այն է, որ տվյալ ժամանակահատվածում գնված նավթը մատակարարվում, վերամշակվում և բաշխվում է ամիսներ անց: Հետևաբար` նավթի գների անկումը օրինակ` Հայաստանում զգացվում է մի քանի ամիս անց:

Ցավոք հայաստանի ԱՎԾ և Մաքսային ծառայության տրամադրած տվյալներն առավել մանրամասն և կարճաժամկետ հատվածների համար չեն, և գների դինամիկան հնարավոր չէ արտացոլել ավելի փոքր ժամկետների համար:

Փոխարենը կարող ենք համեմատություն անցկացնել մեր հարևան և հնարավորինս համադրելի երկրների միջև:

Գծապատկերից երևում է, որ նավթային պաշարներ չունեցող եվրոպական երկրների համեմատությամբ Հայաստանում բենզինի գները զգալիորեն ցածր են, սակայն այստեղ, իհարկե, պետք է չմոռանալ նաև բնակչության եկամուտների մակարդակի մասին: Հայաստանի հետ համադրելի երկրներից Վրաստանի համեմատությամբ` բենզինի գները մեր երկրում բարձր են (1 լիտր բենզինի հաշվարկով` 0,16 ցենտ), ինչի պատճառը հիմնականում բարձր հարկերն են  և տրանսպորտային ծախսերը: Մոլդովայում Հայաստանի համեմատությամբ` բենզինի գները ցածր են, ինչի պատճառը մոլդովական ազգային արժույթի` լեյի արժեզրկումն է: