Ձեր վստահելի աղբյուրը

Նախօրեին ադրբեջանական իշխանամետ լրատվամիջոցներից մեկում հրապարակվել է «Իրանական մամուլի՝ մեր կուրծքը խրած հերթական դանակը. նորից հայկական սեր...» վերտառությամբ ընդգծված հակաիրանական բովանդակությամբ ընդարձակ վերլուծություն, որի առանցքային թեման հերթական անգամ եղել է Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Մասիս Մայիլյանի՝ իրանական ազդեցիկ «Շարղ» օրաթերթին տված հարցազրույցը։

Մայիլյանի հարցազրույցի հրապարակումը իրանական «Շարղ» օրաթերթում և դրանում տեղ գտած ձևակերպումներն ակնհայտ խորը դժգոհություն են առաջացրել Ադրբեջանական Հանրապետությունում։ Արդյունքում արդեն ավելի քան մեկ շաբաթ  ականատես ենք այդ երկրի ռազմաքաղաքական ղեկավարության հրահանգով սանձազերծված հակաիրանական քարոզի, որի  դրա հերթական դրսևորումներից է նաև վերոնշյալ հրապարակումը։ Ընդհանուր առմամբ՝ Մայիլյանի հարցազրույցի համատեքստում հակաիրանական քարոզչություն են իրականացնում Ադրբեջանի ոչ միայն փորձագիտական շրջանակները, այլև՝ հասարակական և քաղաքական գործիչները, խորհրդարանի պատգամավորները և այլոք։

Վերոնշյալ հակաիրանական հրապարակման մեջ, օրինակ, ադրբեջանցի վերլուծաբաններից մեկն այդ հարցազրույցը գնահատել է որպես իրանական կողմի՝ Ադրբեջանի հանդեպ բացահայտ թշնամական դիրքորոշման ցուցադրում, իսկ դրա պատճառները վերլուծելիս՝ կարծիք է հայտնել, որ Իրանին դուր չի գալիս Ադրբեջանի աշխարհիկ կարգը և դրանից բխող վտանգները Իրանի թյուրքախոս շրջանների համար, հետևաբար ազդեցիկ «Շարղ» օրաթերթում Մայիս Մայիլյանի հարցազրույցը դրանով է նաև պայմանավորված։

Ըստ ադրբեջանցի վերլուծաբանի՝ Իրանը տարածաշրջանում վարում է բավական ագրեսիվ և վտանգավոր քաղաքականություն, և այդ քաղաքականությունը դրականորեն չի ազդելու Ադրբեջան-Իրան հարաբերությունների վրա։

Ադրբեջանցի պատգամավորներից մեկն էլ նշել է, որ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը Ադրբեջանի զգայուն կետերից է, և եթե Իրանը շարունակի անտեսել Ադրբեջանի՝ այսպես կոչված «տարածքային ամբողջականության համար պայքարը» և օժանդակի, պատգամավորի եզրաբանությամբ, «անջատողական ուժերին», այսինքն՝ Արցախի Հանրապետությանը, ապա Ադրբեջանը դիմելու է պատասխան քայլերի՝ օգնություն տրամադրելով զանազան հակաիրանական հոսանքների։ Ըստ պատգամավորի՝ Ադրբեջանը կարող է Իրանի կիրառած տարբերակը շուռ տալ հենց Իրանի դեմ, ինչից առայժմ խուսափում է:

Հակաիրանական քարոզչության գործին է լծվել նաև Ադրբեջանում գործող «Ղարաբաղի ազատագրության ճակատ» շինծու կառույցի ղեկավարը, որը, մեկնաբանելով Մ. Մայիլյանի հարցազրույցը, նշել է, որ «Շարղ» օրաթերթում Արցախը՝ որպես անկախ պետություն ներկայացվելու, Իրանի հետ 138 կմ ձգվող սահման ունենալու, Արցախի՝ այլևս աշխարհաքաղաքական իրողություն հանդիսանալու վերաբերյալ շեշտադրումները, ոչ թե Իրանի պետական դիրքորոշումն է, այլ միայն՝ որոշ ուժերի, որոնց նպատակը իրանա-ադրբեջանական հարաբերությունները սադրելն է։

Նշված գործիչը ադրբեջանական լրատվականին տված իր մեկնաբանության մեջ ակնարկել է, որ Իրանում կան ադրբեջանամետ ուժեր, բացի այդ շրջանառել է այն կեղծ թեզը, որ Իրանում կա «30 միլիոնանոց ադրբեջանական սփյուռք»՝ սպառնալով Իրանին Ադրբեջանի հանդեպ նմանատիպ քաղաքականության շարունակման պարագայում «այդ սփյուռքը ոտքի հանելու հնարավորությամբ»։

Պետք է փաստենք, որ որքան ակտիվանում է Հայաստան-Իրան համագործակցությունը, ինչպես նաև՝ արցախյան և իրանական առանձին շրջանակների միջև փոխգործակցությունը, այնքան ավելի բացահայտ է դառնում Ադրբեջանում առկա հակաիրանականությունը՝ ջրի երես հանելով այդ երկրի ռազմաքաղաքական ղեկավարության մշակած և տեսադաշտում պահվող հակաիրանական ծրագրերի փաթեթը։

Այս համատեքստում տեղին է ևս մեկ անգամ շեշտել, որ Հայաստանի և Արցախի Հանրապետությունները Իրանի համար ունեն բացառիկ անվտանգային նշանակություն, եթե հաշվի առնենք, որ իրենց վրա են կենտրոնացրել և պարպում ադրբեջանական քարոզչական զինանոցի ողջ սպառազինությունը՝ սահմանափակելով այդ երկրի հակաիրանական ու պանթյուրքական քարոզի, նաև՝ առարկայական գործողությունների հնարավորությունները:

Հեղինակ՝ իրանագետ Արտյոմ Տոնոյան