Ձեր վստահելի աղբյուրը

Դեղորայքը դեղատոմսով բաշխելու որոշումը նպատակ ունի հիվանդին ավելի շատ մոտեցնել բժիշկին, կասեցնել ինքնաբուժումը, վերահսկել ամբողջ դեղաբանական շուկայի վիճակը: Այս մասին մարտի 7-ին լրագրողների հետ հանդիպմանը նշեց ՀՀ ԱՆ գլխավոր մանկական արյունաբան, ԵՊԲՀ արյունաբանության ամբիոնի դոցենտ, Ռ. Հ. Յոլյանի անվան Արյունաբանական կենտրոնի բժիշկ-արյունաբան Անահիտ Զախարյանը:

Նրա խոսքով՝ գաղափարը ինքնին շատ ողջունելի է, սակայն միանգամից՝ մեկ հարվածով, մեկ հրամանի ուժով այդ անելը բավական դժգոհություններ է առաջացրել թե բնակիչների, թե բժիշկների կողմից, որովհետև բժիշկը ուզում է հիվանդին դեղորայք նշանակել, այն, ինչ պետք է այս պահին, բայց կա խոչընդոտ՝ անհրաժեշտ է դեղատոմսի նոր ձևը, հիվանդն էլ դժգոհ է, քանի որ ավելորդ քաշքշուկ է առաջանում:

Ըստ Զախարյանի՝ ցանկացած հարց կարելի է լուծել աստիճանական քայլերով, նախ՝ ազգաբնակչության մտածելակերպը պետք է փոխվի ազգաբնակչության, որ եթե խնդիր կա, հատկապես երեխայի դեպքում, պետք է դիմել բժիշկի, ինքնաբուժությամբ չի կարելի զբաղվել: Խնդիրը փուլերով լուծելու տարբերակը, Զախարյանի խոսքով, շատ ճիշտ որոշում է. այս ժամանակահատվածը կծառայի ի նպաստ թե ազգաբնակչության, թե բժիշկների մտածելակերպի, մոտեցումների վերափոխման:

«Կարծում եմ՝ բուժհաստատությունները, այդ թվում՝ պոլիկլինիկաները, պետք է ունենան դեղորայքի այնպիսի արսենալ, որը հենց այդ հաստատությունում կտրամադրվի հիվանդին, եթե այդ ճանապարհը աշխատեց, ոչ մի դժգոհություն չի լինի: Իհարկե, ես չեմ կարող վստահ լինել, որ ցանկացած դեղ կլինի, բայց ամեն դեպքում գործածական, լայն կիրառություն ունեցող դեղերը պետք է լինեն»,- ասաց նա: Զախարյանը նշեց, որ Հայաստանում այսօր դեռ կան մի շարք չգրանցված դեղեր, սա նույնպես խնդիր է առաջացնում՝ ինչպե՞ս, որտեղի՞ց, ի՞նչ քանակով կարող է հիվանդը դրանք ձեռք բերել: Նա ասաց, որ հատկապես իրենց բնագավառում կան դեղեր, որոնք կորցրել են ուժը, որոնց վրա դրվել է արգելք՝ առանց դեղատոմսի անհնար է գնել, այդ դեղորայքը պետք է գրանցվի:

«Իրավունքի զարգացման կենտրոն» ՀԿ-ի ղեկավար Վիոլետա Զոփունյանը նշեց, որ չնայած հանրության բուռն արձագանքին՝ օրենքն ուժի մեջ է մտել մարտի 1-ին, բայց խոսքը 2017-ի նոյեմբերի 9-ի որոշման մասին է: Զոփունյանի խոսքով՝ քննարկման համար բավական ժամանակ է տրվել:

«Նմանատիպ փոփոխությունները պարտադիր պետք է քննարկել, ստեղծել համապատասխան աշխատանքային խումբ, որտեղ կներառվեն և բժիշկ-մասնագետները, քանի որ այստեղ ռիսկ կա ինքնաբուժության և ոչ պատշաճ բուժծառայության տրամադրման առումով: Մյուս կողմից՝ զուտ իրավական կարգավորումների տեսանկյունից՝ մենք ունենք «Դեղերի մասին» օրենք, որն անդրադառնում է դեղերի դուրսգրման, գրանցման բոլոր հարցերին, նախատեսում նաև գրանցման ամբողջ ընթացակարգը՝ առանձին իրավական ակտերով ևս: Մենք ունենք դեղեր, որոնք գրանցելիս արդեն իսկ պահանջը դնում են, որ այն կարող է դուրս գրվել բացառապես դեղատոմսով, և սա բոլորովին նորություն չէր: Սա բոլորը կարող են փաստել: Այլ հարց է, որ դեղատոմսով դուրս գրվող դեղերի ցանկն ավելացել է»,- ասաց նա:

Զոփունյանի խոսքով՝ պետք է հասկանալ՝ ինչու՞ է արվում այս փոփոխությունը, և արդյո՞ք պետք էր նախապես կազմակերպել որոշակի միջոցառումներ: Ըստ բանախոսի՝ նախ պետք էր ուսումնասիրել միջազգային փորձը, թե ինչպիսի՞ն են այլ երկրներում ընթացակարգերը, թե ո՞ր դեղերն են դեղատոմսով դուրս գրվում, մյուս կողմից՝ կոռուպցիոն ռիսկերը հաշվի առնել, քանի որ նման ռիսկ պարունակող ևս մեկ օղակ է առաջանում:

Զոփունյանը նշեց՝ պետք էր հասկանալ հասարակության հատկապես խոցելի խմբերի համար առաջացող խնդիրները, քանի որ կան պացիենտներ, ովքեր խրոնիկ հիվանդ են, ըստ էության՝ պարբերաբար օգտվում են մի շարք դեղերից, գիտեն՝ ինչ դեղեր են պետք իրենց, և դրա համար պարտադիր չէ լրացուցիչ այցելել բուժհաստատություն: «Այս փոփոխությանը շատ ավելի լուրջ էր պետք պատրաստվել, անել հանրային քննարկում, ընդունել որոշում, ոչ թե ուժի մեջ մտնելուց հետո կամ երեք օր առաջ այս աղմուկը բարձրացնել»,- ասաց նա:

Մասնագիտաբար գնահատելով՝ Զոփունյանը նշեց, որ առկա օրենսդրական կարգավորումներում խախտումներ չկան, եթե լինեին էլ, արդարադատության նախարարության օղակով անցնելիս այդ կարևոր հատվածը բաց չէին թողնի: Նա ասաց, որ իրենց ուսումնասիրություններով պարզել են՝ կան մի շարք դեղեր, որոնք արդյունավետ չեն և կարիք կա վերանայելու, հասկանալու՝ արդյո՞ք այն արժե ընդհանրապես պահել շրջանառության մեջ, թե՞ ոչ, պացիենտին պետք է ընտրելու հնարավորություն տալ: Այս փոփոխությունն, ըստ բանախոսի, պետք է քննարկման դրվի, քանի որ սա փոփոխություն է, որն ուղղակիորեն ազդում է հասարակության վրա:

Նա ընդգծեց նաև մի շարք այլ խնդիրներ, որոնք կարող են առաջ գալ այս փոփոխության հետևանքով՝ պացիենտները պետք է հասցնեն օրվա ընթացքում բուժհաստատություն դիմել, քանի որ ոչ աշխատանքային ժամին մասնագետներ կարող է չգտնեն, պացիենտները, ովքեր չունեն խնամողներ, անձամբ են այցելում բուժհաստատություն, կարիք կա նաև հասկանալու, թե կանչ գրելու շրջանակներում ինչպես պետք է այդ հարցը կարգավորվի: Ըստ Զոփունյանի՝ այս փոփոխությունը լրացուցիչ բեռ է և հասարակության, և ծառայություն մատուցողների համար, նաև՝ դեղատների: