Ձեր վստահելի աղբյուրը

ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը շաբաթ օրը չնախատեսված այց է կատարել մարզերից մեկի մի համայնք: Այս մասին նա հայտարարել է իր ֆեյսբուքյան ուղիղ եթերով, սակայն այդպես էլ չի մանրամասնել, թե կոնկրետ որ համայնք է գնում: Նրա խոսքով' իր այցից անակնկալի է գալու նաև մարզպետը: Իհարկե, Հայաստանը շատ փոքր երկիր է, և ուշ, թե շուտ, Ռանչպարի գյուղապետն էլ Արարատի մարզպետն էլ տեղեկացան, թե որտեղ է գտնվում վարչապետը՝ արագ ընկերակցելով նրան: Ավելին, մարզի տարբեր բնակավայրերից զգալի քանակի մարդիկ իմացան վարչապետի տեղն ու «վազեցին» բողոքելու: Բողոքելու իրենց վիճակից, մարզպետից, գյուղապետից՝ նրանց մեղադրելով անարդյունավետ կառավարման, անգամ՝հովանավորության մեջ:

Մարզային այցերի ավանդույթը նախկին վարչապետ Կարեն Կարապետյանը դրեց: Նա մարզեր էր գնում' հասարակության թիկունքում, ու տեղերում հանդիպում էր, այսպես կոչված, տեղական նոմենկլատուրայի հետ: Նիկոլ Փաշինյանը մարզեր է մեկնում մարզպետներից «թաքուն» ու տեղերում հանդիպում է գյուղացիների հետ:

Բայց երկու վարչապետների միջև մի նմանություն կա՝ գոնե առերևույթ: Երկու դեպքում էլ լսում ենք գեղեցիկ կարգախոսներ, խոստումներ: Կարապետյանը բոլորիս Սինգապուր էր խոստանում, Փաշինյանը տնտեսական հեղափոխություն: Կարգախոսները վարչապետներին տարել են մարզեր (Փաշինյանի դեպքում՝ սոսկ մի գյուղ), սակայն այս այցերը ձևակերպված օրակարգ չեն ունեցել նախկինում ու առավել ևս դրանից զուրկ են այսօր:

Կարեն Կարապետյանը մարզեր գնում էր նաև այլ նպատակով, այդ այցերը նրա համար, այսպես կոչված, նախընտրական բնույթ ունեին: Իհարկե, նախընտրական՝ պայմանական իմաստով, որովհետև նրա ու Սերժ Սարգսյանի միջև քողարկված ապա-րատային, ներհամակարգային պայքար էր ընթանում, թե 2018-ի ապրիլին ով է զբաղեց-նելու երկրի վարչապետի պաշտոնը: Այս հարցում հասարակության աջակցությունը պետք չէր. նախկին համակարգի տրամաբանությամբ, թե Սարգսյանը, թե Կարապետյա-նը փորձում էին իրենց շուրջ կոնսոլիդացնել իշխանության տարբեր սեգմենտներին, ու պատահական չէ, որ հենց նրանց ներկայացուցիչները, այլ ոչ թե մարզերում բնակվող մեր հայրենակիցներն էին լսարանը:

Նիկոլ Փաշինյանն իշխանության է եկել «փողոցից», ու բնական է, որ նրա իշխանության հիմնական հենարանն առայժմ ժողովուրդն է, ու նա մարզեր է գնում հենց սովորական մարդկանց հանդիպելու նպատակով: Մյուս կողմից՝ այնպիսի տպավորություն է, որ Փաշինյանը սկսել է գիտակցել, որ իշխանությունում, ըստ էության, գործ անոդ, աշխատող միակ մարդն ինքն է ու չարժե հույս դնել պետական բացառիկ անարդյունավետ համակարգի վրա:

Սակայն, ըստ ամենայնի, լուծումներ չունի նաև Նիկոլ Փաշինյանը, ու պատահական չէ, որ Արարատի մարզի մի քանի գյուղեր այցելելու հաջորդ օրը նա ֆեյսբուքյան գրառումով հանդես եկավ, որտեղ մասնավորապես նշել էր իր ծանր տպավորությունների մասին ու ավելացրել էր. «...Արդյունքում ստացվեց մի այսպիսի բանաստեղծություն, որն այդպես էլ վերնագրեցի՝ «Ռանչպար»: Սա, իհարկե, զրույց է մարդկանց հետ, նաև՝ անելիքի ամփոփ ծրագիր, նաև հանձնարարական պետական բոլոր մարմիններին՝ իրենց անելիքի էության ու բնույթի մասին»:

Վարչապետի բանաստեղծությունը սոցիալական ցանցերում շատ ակտիվ ու բուռն քննարկումների տեղիք տվեց, ոմանք ափիբերան զմայլվեցին, հիացան Փաշինյանի գե- ղարվեստական տաղանդով, մյուսները քննադատեցին նրան, շատերը՝ հեգնեցին, սակայն մի բան հաստատ է՝ բանաստեղծության միջոցով ծրագիր ու պետական մարմիններին հանձնարարականներ տալն այս հեղափոխության քաղաքական նորարարություններից մեկն է: Իսկ եթե ավելի լուրջ, ապա վարքագծի նման նորմը բնորոշ է ոչ թե դեմոկրատական, այլ՝ ավտորիտար անձնակենտրոն համակարգերին: Օրինակ՝ Թուրք- մենստանի երկարամյա ավտորիտար առաջնորդ Թուրքմենբաշին պարբերաբար հրապարակում էր գրքեր, որոնք ուղենիշային էին այդ երկրի պետական մարմինների, կրթական հաստատությունների համար: Քավ լիցի, համեմատություն չենք անցկացնում, պարզապես նկատում ենք, որ երկիրը կառավար-վում է ոչ թե գեղարվեստական «գոհարներով» կամ զեղումներով, այլ՝ հայեցակարգային ծրագրերով, քաղաքական ուղերձներով:

Խորքային իմաստով՝ հեղափոխությունը հեղափոխական տիպի գործիչների քաղաքական վախճանն է: Դրանից հետո նրանք կամ կապիտալիզացնում Են հեղափոխության արդյունքները՝ տարնսֆորմացվելով պետական գործիչների, կամ էլ՝ անխուսափելի ֆիասկո են ապրում: Նիկոլ Փաշինյանն, ըստ էության, կանգնած է այս երկընտրանքի առջև՝ դեռևս ոչ հօգուտ առաջին տարբերակի:

Սուրեն Սուրենյանց, Փաստ օրաթերթ