Տնտեսություն 12:45 11/11/2022 Հայաստան

Երեք ամսում Թուրքիա ենք արտահանել 57 մլն դոլարի ոսկու փոշի.Աղասի Թավադյան

2022 թվականին Հայաստանում արձանագրվել է արտարժույթի փոխարժեքի աննախադեպ անկում, որի պայմաններում սակայն գրանցվել է արտահանման ծավալների մեծ աճ: Այս միտումը պարզաբանելու համար Panorama.am-ը դիմեց Tvyal.com հարթակի ղեկավար, ՀՊՏՀ դոցենտ, տնտեսագետ Աղասի Թավադյանին:

Ա. Թավադյան- Ըստ կանխատեսումների՝ այս տարի, նախորդ տարիների հետ համեմատած, ունենալու ենք և արտահանման և ներմուծման 60 % աճ: Արտահանման հիմնական աճի ուղղությունն է ԵԱՏՄ-ն, մասնավորապես՝ ՌԴ-ն: Ասեմ, որ ԵԱՏՄ-ի ստեղծումից մինչև 2021 թ.-ն արտահանումը գրեթե եռապատկվել է, բայց այս տարի արտառոց է, քանի որ տարվա ավարտին կանխատեսվում է , որ արտահանումը լինելու է 2.2-ից 2.6 անգամ ավելի շատ, քան նախորդ տարի: 2021 թվականին արտահանումը ԵԱՏՄ փակեցինք մոտ 1 մլրդ դոլարի սահմաններում, այս տարի լինելու է 2.2-2.6 մլրդ դոլար:

Արտահանման կառուցվածքում արձանագրվել է նաև գյուղոլորտի ապրանքների արտահանման աճ, բայց հիմնական աճը մեքենաշինության ապակեղենի, տեխնիկայի և քիմիկատների աճն է, որն ավելացել է 3-10 անգամ: Այսինքը, տեխնիկայի արտահանումը ՌԴ ավելի քան 10 անգամ աճել է՝ համեմատած նախորդ տարիների հետ: Հասկանալի է, որ այդքան հզորություններ չունենք տեխնիկա արտադրելու համար: Այդ դեպքում ինչո՞ւմն է խնդիրը: Քանի որ Ռուսաստանը գտնվում է պատժամիջոցների տակ և չի կարողանում որոշ ապանքատեսակներ ներմուծել Եվրոպայից և այլ պետություններից, մյուս կողմից էլ պատժամիջոցների պատճառով կապիտալի մի մասը և մարդիկ դուրս են գալիս ՌԴ-ից և հաստատվում  են Հայաստանում, մեր մոտ հաստատված բիզնեսների մի մասը բերում է ապրանք այլ պետություններից և մի բեռնատարից մյուսը տեղափոխելով այն ուղարկում է ՌԴ: Այս հոսքի տոկոսներն է մեծացել, բայց այն չի նշանակում, որ ընդհանուր արտահանման աճ չունենք:  Այսինքը, եթե ընդհանուրից հանենք իմ նշած աճը, ապա ևս մեծ աճ ունենք:

Panorama.am-Արտահանման ո՞ր ուղղություններով են խնդիրներ գրանցվել:

Ա. Թավադյան-Արտահանման մեջ խնդիր ունի թեթև արդյունաբերությունը՝ տեքստիլն ու տրիկոտաժը, որոնք կրճատվել են և՛ դեպի ՌԴ, և՛ Եվրամիություն: Մինչև 2013 թվականը գրեթե զրոյական էր տեքստիլ-տրիկոտաժի արտահանումը, ամենաբարձրը 2018 թվականին է եղել, երբ ընդհանուր արտահանման մոտ 8.5 % էր կազմել տեքստիլը, տրիկոտաժը և կոշկեղենը: Այս տարի արտահանման տոկոսը իջել է դեպի Եվրոպա և հասկանալի է, թե ինչու: Տարվա սկզբին պայմանագրերը կնքել էին եվրոյի 560 փախարժեքի պայմաններում, այս պահին այն 360 դրամից ցածր արժի:

Որոշակի խնդիրներ ունի նաև հանքահումքային արտադրությունը, որովհետև հանքաքարի մետաղների գինն համաշխարհային շուկայում որոշվում է դոլարով, իսկ դոլարի գինն ընկել է: Այսինքն 20 %-ով մեր հանքարդյուանբերության եկամուտը կրճատվել է նախորդ տարվա համեմատ, որը նույնպես խնդիր է: Ճիշտ է՝ մեր արտահանման մոտ 30%-ը կազմում էր պղնձի հանքաքարը և խտանյութը, որը պարզապես հումք է և միշտ պահանջարկ ունի , անկախ նրանից թե ուր ենք արտահանում, բայց այդ միտումն էլ պետք է հաշվի առնել: Հետաքրքիրն այն է, որ մի կողմից եվրոն և դոլարն արժեզրկվել են դրամի համեմատ, դրա պատճառով որոշ ուղղություններով ավելի դժվարացել է արտահանելը, բայց մեր դիվերսիֆիկացված ուղղությունը որտեղ վերջնական արտադրանք ենք արտահանում, մեծ հավելյալ արժեք ունի, այն ՌԴ-ն է, որն, ինչպես հասկանում եք, ավելացել է:

Panorama.am-Ի՞նչ պատկեր ունենք գյուղատնտեսական ապրանքների մասով, քանի որ այսօր գյուղոլորտը միակն է, որտեղ տնտեսական ակտիվությունն անկում է գրանցել:

Ա. Թավադյան-Գյուղատնտեսությունն էլ է ավելացել, չնայած նրան, որ ՀՆԱ-ի երկնիշ աճի մեջ այն միակ ոլորտն է, որտեղ բացասական արդյունքներ են գրանցվել, որից պետք է հետևություն անել: Այստեղ կան նաև այլ խնդիրներ: Գյուղատնտեսության անկումը հիմնականում պայմանավորված է նրանով, որ վերաֆինանսավորման և այլ տոկոսադրույքներ այս տարի բավականին բարձրացել են: Գյուղատնտեսությունն էլ մի քիչ ռիսկային ոլորտ է այն առումով, որ առաջին հերթին բարձր տոկոսադրույքներն են անդրադառնում նրա վրա, մյուս կողմից էլ՝ երաշտը և արդյունքում գյուղատնտեսությունը գրանցում է ցածր արտադրանք: Այստեղ փակ շղթա կա. գյուղատնտեսության ցածր արտադրողականությունն ազդում է նրա վրա, որ շուկայում գյուղատնտեսական արտադրատեսակների գները բարձարանում են և այն բերում է հավելյալ գնաճի: Հայաստանում գնաճի առանձնահատկությունն այն է, որ նրա վրա ազդում գյուղատնտեսական ապրանքների գները, այսպես ասած՝ երաշտը, երկորդ հերթին՝ համաշխարհային գնաճային տենդենցները, որն այս պահին տեսնում ենք:

Այսօր վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը բարձր է պահվում, որպեսզի զսպի գնաճը, բայց գյուղատնտեսակն ոլորտն ընկնում է փակ շղթայի մեջ: ԿԲ-ն տոկոսադրույքը բարձր՝ 10 %-ի վրա է պահում, որպեսզի զսպի գնաճը, որը բանկային համակարգի վրա այնքան էլ չի ազդում, քանի որ արտասահմանից մեծ քանակությամբ կապիտալ և մարդիկ են եկել՝ իրենց հետ բերելով փող՝ ապահովելով փողի շարժը, սակայն այդ գումարները չի տեսել գյուղատնտեսությունը, այդ պատճառով էլ այնտեղ որոշակի անկում է արձանագրվել: Բայց ՌԴ-ի շուկան մեծ է և տարբեր ապրանքների պահանջարկ ունի և այդ ուղղությամբ գյուղատնտեսական ապրանքների արտահանումն էլ աճել է:

Panorama.am-Ո՞ր ապրանքատեսակներից է արտահանման անկում արձանագրվել:

Ա. Թավադյան-Պետք է առաջին հերթին նայենք գնաճին, եթե համեմատենք նախորդ տարվա հետ, ապա կտեսնենք, որ բացի ձվից և խնձորից, որնց գինն նախորդ տարվա համեմատ իջել է, մնացած բոլոր գյուղատնտեսական ապրանքների գինը բարձարցել է: Կաղամբի գինը եռապատկվել է , բանջարեղենների որոշ տեսակների գները 1.5-2 անգամ են աճել, որը երաշտների և ընդհանուր պահանջարկի ավելացման պատճառ է: Արտահամնան ուղղություններից մեր գյուղատնտեսական ապրանքներն հիմնականում գնում են ՌԴ: Եթե նայենք բանջարեղեններին և պտուղներին, ապա դրանց արտահանման անկում չեն գրանցվել, նույնիսկ ավելացել ենծավալները: Անկում կա թեթև արդյունաբերական ապրանքների և ծխախտոի ոլորտներում, բայց վերջինս դեպի ՌԴ և արևելք նույնպես ավելացել է:

Panorama.am-Տարածաշրջանային քաղաքական զարգացումների ֆոնոին ի՞նչ ունենք Թուրքիայի ուղղությամբ:

Ա. Թավադյան-Եթե նայենք 2020 թվականից մինչև օրս՝ երկու տարվա մեջ թուրքական ապրանքների ներմուծումը 40%-ով անկել է: Այսինքն՝ ոչ թե թուրքական ապրանքների, այլ հենց Թուրքիայից բերած ապրանքների անկում է արձանագրվել, բայց «Պատրաստված է Թուրքիայում» դասիչի ապրանքի ներմուծումն անկում է ապրել ընդամենը 2 %-ով:Այսինքը՝ մարդիկ այդ ապրանքները ոչ թե Թուրքիայից են բերում, այլ թուրքական ապրանքներն այլ ճանապարհներով են բերում:

Թուրքիա արտահանում գրեթե չունենք, սակայն հետաքրքիրն այն է, որ այս տարվա 6-րդ,7-րդ և 8-րդ ամիսներին  գրանցել ենք Թուրքիա արտահանման աննախադեպ աճ և այդ երեք ամիսների կտրվածքով 2-3 անգամ արտահանումն ավել է եղել, քան ներմուծումը: Ի՞նչ ենք արտահանել: Արտահանել ենք չզտված ոսկու փոշի: Այդ երեք ամիսների ընթացքում մոտ 57 մլն դոլարի չզտված ոսկու փոշի ենք արտահանել, որը մոտավորապես 800 կգ է: Այս միտումն ներկայում կանգնած է, այն պարզապես արտահանման մի ժամանակավոր դեպք էր, որը հետաքրքիր է և ավելի խորությամբ դիտարկման կարիք ունի:

Զրուցեց՝ Ա. Վարդանյանը
 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

15:31
Ադրբեջանում պահվում է 23 անձ, ումի՞ց և ինչի՞ համար է վրեժխնդիր լինում Բաքուն
«Այս պահի դրությամբ Ադրբեջանը Հայաստանին վերադարձրել է 210 գերեվարվածների կամ այլ կարգավիճակ ունեցող հայերի։ Պաշտոնական տվյալներով, 23 անձ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:15
Եթե նույն իրավիճակում հայտնվեմ, նույն կերպ կվարվեմ. դատավոր Բորիս Բախշիյան
«Պետք է պինդ լինել, հավատալ  սեփական ուժերին և արդարադատությանը, անպայման կհասնենք արդարադատությանը»,- Դատավորների ընդհանուր...
Աղբյուր` Panorama.am
15:13
Մատահոգված եմ, որ 4 դատավորները դիմում գրեցին գնացին.Արման Թովմասյան
«Մտահոգված եմ, որ 4 դատավորները դիմում գրեցին գնացին, այստեղ անխուսափելի է չմտահոգվելը, չգիտեմ, թե ով պետք է լինի դատավորներից, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:57
Դեղձենին 20-25 օր շուտ կծաղկի
«Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը հրապարակել է ագրոօդերևութաբանական տեղեկատվություն Արարատյան դաշտում դեղձենու...
Աղբյուր` Panorama.am
14:48
Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի
Ամերիաբանկը ճանաչվել է Հայաստանի լավագույն բանկը Global Finance ամսագրի «Աշխարհի լավագույն բանկեր» 31-րդ տարեկան մրցանակաբաշխության...
Աղբյուր` Panorama.am
14:43
Դատավորի վրա ճնշում լինելու դեպքում նա պետք է համապատասխան ընթացակարգով դիմի համապատասխան մարմիններին. Դատավոր Արթուր Ստեփանյան
«Այդ հարցը բազմաթիվ անգամ տրվել է դատավորներին և որևէ դեպքում ես դրական պատասխան չեմ լսել իրենցից»,-դատավորների ընդհանուր ժողովից...
Աղբյուր` Panorama.am
14:42
Դավիթ Ֆիդանյան. Կարծում եմ՝ ԱՄՆ դեսպանը տեղյակ չէ՝ ինչ է կատարվում Նարեկ Սամսոնյանի, Վազգեն Սաղաթելյանի գործով
«Քաղաքացիական գիտակցություն» ՀԿ նախագահ, AntiFake.am կայքի հիմնադիր, քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի անունից Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան...
Աղբյուր` Panorama.am
14:24
Ահազանգ. Արմատախիլ են անում Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերը
Երևանի կենտրոնի ծառերի ապագան վտանգված է։ Այսօր արմատախիլ անելու հերթը Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերինն է։ Ծանր տեխնիկան  քոքահան է անում...
Աղբյուր` Panorama.am
13:59
Վարսեն Աղաբեկյանն ընդգրկվել է Պաղեստինի կառավարության կազմում
Պաղեստինի նախագահ Մոհամեդ  Աբասը հրամանագիր է ստորագրել՝ վստահություն հայտնելով Պաղեստինի տասնիններորդ կառավարությանը, ինչպես նաև...
Աղբյուր` Panorama.am
13:39
Կխնդրեի լսումներին ներառել հակադիր կարծիք ունեցողներին, այլապես կարող ենք իրար ջան ասել՝ ջան լսել. Արսեն Թորոսյան
«ԱԺ-ն որպես քաղաքական մարմին, ի դեմս Եվրաինտեգրման մշտական հանձնաժողովի, հնարավորություն է տալիս մասնագետներին, շահառու ուժերին...
Աղբյուր` Panorama.am
13:34
Անհանգիստ որոշ հանրային գործիչներ զանգն են հնչեցնում մոտալուտ աղետի, սակայն բոց առաջացնող կայծը չի երևում. Անանյան
«Օրացույցի յուրաքանչյուր նոր օր սոցիալ-քաղաքական սպասումների անտանելի ծանրության տակ ավելի ու ավելի է դառնում անտանելի ու ծանր»։
Աղբյուր` Panorama.am
13:17
Հունաստանի ափերի մոտ երկու ուժգին երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Հունաստանի Պելոպոնես թերակղզու մերձակայքում երկու երկրաշարժ է տեղի ունեցել, հայտնում է Աթենքի համալսարանի սեյսմոլոգիական լաբորատորիան։ 5,4...
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
ՊԵԿ. Առցանց անմաքս առևտրի շեմը նվազեցվել է
2024 թվականի ապրիլի 1-ից կսահմանվի 200 եվրո և 31 կգ
Աղբյուր` Panorama.am
13:00
Հորը բռնության ենթարկած, հարևան կնոջը սպանած տղամարդուն տեղափոխել են հոգեկան առողջության կենտրոն
Հարևան կանանցից մեկի նկատմամբ էլ սպանության փորձ էր կատարել։ Նրան մեղադրանք է առաջադրվել
Աղբյուր` Panorama.am
12:49
ՍԱՏՄ-ն ժամկետանց ձվեր է հայտնաբերել
Մարտի 31-ի Սուրբ Զատկի տոնակատարությանն ընդառաջ՝ ՀՀ սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինը մարտի 20-ից 29-ը ներառյալ վերահսկողական...
Աղբյուր` Panorama.am
12:38
Գիտենք, որ ինչքան սաղարթ՝ այնքան տերև, ինչքան տերև՝ այնքան շատ ֆոտոսինթեզ. Արմեն Բեգոյան
Երևանում քաղաքապետարանը լայն թափով փողոցների ողջ երկայնքով իրականացնում է ծառերի փոխարինման ծրագիրը։ Բնապահպաններն ահազանգում են, որ փոշու բարձր...
Աղբյուր` Panorama.am
12:29
Գևորգ Դաբաղյանը ծիրանափողի հնչյունները կհասցնի Նովոսիբիրսկ, ապա Ամստերդամ
Երաժշտական արվեստի 11-րդ փառատոնի շրջանակում Նովոսիբիրսկ երկրամասում ապրիլի 3-5-ը կայանալու է «Դուդուկի առեղծվածը» խորագրով համերգ,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:28
Այսօր աշխատանքից ազատվելու դիմում եմ ներկայացրել․ «Երևան ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրեն
«Այսօր դիմում եմ ներկայացրել աշխատանքից ազատվելու մասին»,-հայտարարել է «Երևան ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրեն Հովհաննես Մանուկյանը։...
Աղբյուր` Panorama.am
12:22
Վարոսյանը՝ Ռշտունու որոշման մասին. Իշխանությունները ո՞նց լուծեցին այդ հարցը, ժամանակը ցույց կտա
Վերջին մեկ ամսվա ընթացքում դադարեցվեցին չորս դատավորների լիազորություններ, երեկ Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Վազգեն Ռշտունին էլ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:46
Ռուբեն Մխիթարյանը՝ ՔՊ-ականներին. Դուք վախեցած եք, դա ակնհայտ է
Հայտնի պրոդյուսեր Ռուբեն Մխիթարյանը գրում է. «Դուք վախեցած եք: Դա երևում է: Դա ակնհայտ է: Դա զգացվում է նույնիսկ ձեր հազիվ բռնվող...
Աղբյուր` Panorama.am
11:44
Եթե Տավուշի գյուղերի հանձնման պրոցեսը տեղի ունենա, այդտեղից կսկսվի պետականության վերջնական ավարտը. Սուրեն Պետրոսյան
«Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհն անցնում է ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ։ Գյուղից մի փոքր աջ գազատարն է, որը ևս անցնում է ադրբեջանցիներին»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:35
Օդային ճանապարհով փորձ է արվել Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ
ՊԵԿ էլեկտրոնային առևտրի և օդային տրանսպորտով իրականացվող փոխադրումների վարչությունում օրերս հայտնաբերվել է մաքսային կանոնների խախտման նոր դեպք։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:53
Զելենսկին, թերևս, առաջին անգամ բաց տեքստով խոստովանել է, որ Ուկրաինան պատերազմում պարտվում է. Քաղաքագետ
Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը գրում է. «Զելենսկին, թերևս, առաջին անգամ բաց տեքստով խոստովանել է, որ Ուկրաինան պատերազմում պարտվում է:...
Աղբյուր` Panorama.am
10:48
Հայաստանում արգելափակվել են «Երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» և «Կիրակի երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» հաղորդումները
«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց» (ՀՀՌՑ) ՓԲԸ-ն արգելափակել է հանրային մուլտիպլեքսով սփռվող «ՌՏՌ-Պլանետա»...
Աղբյուր` Panorama.am
10:37
Իմ անունից սուտ հայտարարություններ են արվում. Լևոն Քոչարյան
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Լևոն Քոչարյանը հայտարարել է, որ իր անունից սուտ հայտարարություններ են տարածվում։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:22
Պետք է կոնկրետ հողի վրա կազմակերպել այդ ինքնապաշտպանությունը. Արմեն Այվազյան
«Տավուշի այդ բնակավայրերի բնակիչներն արեցին ամենագլխավորը, ասացին՝ մենք համաձայն չենք, կռվելու ենք»,-Aysor.am-ի «Հարցեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:16
Խուզարկում են Ժիրայր Սէֆիլյանի ու այլոց բնակարանները
«Այս պահին ոստիկանությունը խուզարկություն է իրականացնում Բևեռի խորհրդի անդամ Ժիրայր Սէֆիլյանի բնակարանում»։ Այս մասին հայտնում...
Աղբյուր` Panorama.am
10:14
Արցախի նախագահը այլ դիրքորոշում ունի և դրա մասին բաց խոսում է. Աբրահամյան
«Փաշինյանը հավաստիացրել է ադրբեջանցի գործընկերներին՝ անհանգստանալու բան չկա, իրենք չեն ճանաչում Արցախի վտարանդի կառավարությունը, Արցախի հարցը փակելու ճանապարհին պատրաստ են ծայրահեղ քայլերի»։
Աղբյուր` Panorama.am
09:51
Պուտինը զարմացել է, որ Փաշինյանը Պրահայում Արցախն Ադրբեջանի մաս է ճանաչել. Լավրով
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը զարմանցել է, որ Նիկոլ Փաշինյանը Պրահայում  Արցախի Հանրապետությունը ճանաչել է Ադրբեջանի մաս։...
Աղբյուր` Panorama.am
09:46
Հռոմի պապը խախտել է ավանդույթն ու լվացել միայն կին բանտարկյալների ոտքերը
Հռոմի Ֆրանցիսկոս պապը հինգշաբթի օրը Հռոմի բանտում լվացել է 12 կանանց ոտքերը՝ ոտնլվայի արարողության ժամանակ։ Սա առաջին անգամն է, որ Հռոմի պապն...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Իշխանությունը շատ լավ գիտեր, որ Վազգեն Ռշտունին ընտրվելու էր ԲԴԽ անդամ. Փաստաբան
12:39 29/03/2024

Իշխանությունը շատ լավ գիտեր, որ Վազգեն Ռշտունին ընտրվելու էր ԲԴԽ անդամ. Փաստաբան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}