Հասարակություն 16:02 20/03/2023 Աշխարհում

Ջրի հետ կապված ճգնաժամը վտանգում է 190 միլիոն երեխաների կյանքը. ՅՈՒՆԻՍԵՖ

ՄԱԿ-ի Ջրի համաժողովին ընդառաջ, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը կոչ է անում հրատապ ներդրումներ կատարել հօգուտ ջրային ոլորտի և սանիտարահիգիենիկ ծառայությունների: ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի հայաստանյան գրասենյակի հաղորդմամբ, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի նոր զեկույցը փաստում է, որ աֆրիկյան 10 երկրներում ապրող 190 միլիոն երեխա գտնվում է ջրի հետ կապված երեք սպառնալիքների՝ անբավարար ջրային ռեսուրսների և սանիտարահիգիենիկ պայմանների, հարակից հիվանդությունների և կլիմայական վտանգների ռիսկի տակ։

Պարզվել է, որ այդ եռակի սպառնալիքն առավել սուր է Բենինում, Բուրկինա Ֆասոյում, Կամերունում, Չադում, Կոտ դ'Իվուարում, Գվինեայում, Մալիում, Նիգերում, Նիգերիայում և Սոմալիում, ինչը Արևմտյան և Կենտրոնական Աֆրիկան դարձնում է աշխարհի ամենաանապահով ջրային և կլիմայական ուժեղ ազդեցության ենթարկված տարածաշրջան: Ամենատուժած երկրներից շատերում, ի լրումն, զինված հակամարտություններն ավելի են խորացնում ճգնաժամը՝ նվազեցնելով մաքուր ջրի և սանիտարահիգիենիկ պայմանների հասանելիությունը երեխաներին:

«Աֆրիկան կանգնած է ջրային աղետի առջև: Մինչ կլիմայի և ջրի հետ կապված ցնցումները աշխարհում շատացել են, ոչ մի այլ վայրում երեխաների համար վտանգներն այդքան չեն խորացել։ Ահեղ փոթորիկները, ջրհեղեղները և պատմական երաշտներն արդեն ոչնչացնում են տները և ենթակառուցվածքները, աղտոտում են ջրային ռեսուրսները, ստեղծում սովի ճգնաժամեր և տարածում հիվանդություններ: Որքան էլ, որ շատ են ներկայում մարտահրավերները, առանց շտապ գործողությունների, ապագան կարող է շատ ավելի մռայլ լինել», - ասել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի ծրագրերի տնօրեն Սանջայ Վիջեսեկերան Sanjay Wijesekera:

Վերլուծությունը, որն ուսումնասիրել է տնային տնտեսությունների սանիտարահիգիենիկ պայմանները, մինչև հինգ տարեկան երեխաների շրջանում դրանով պայմանավորված մահերի մասնաբաժինը, կլիմայի և շրջակա միջավայրի փոփոխության վտանգը, ցույց է տալիս, թե որտեղ են երեխաները կանգնած ամենամեծ վտանգի առջև, և որտեղ են հրատապ լուծումներ անհրաժեշտ՝ կանխելու մահվան դեպքերը:

10 թեժ կետերում երեխաների գրեթե մեկ երրորդի տանը ուղղակի ջուր չկա, իսկ երկու երրորդը չունի տարրական սանիտարահիգիենիկ պայմաններ: Երեխաների մեկ քառորդն այլ ելք չունի, քան բնական կարիքները դրսում հոգալը: Ձեռքերի հիգիենան նույնպես խնդիր է, երեխաների երեք քառորդը չի կարողանում լվանալ ձեռքերը տանը հոսող ջրի և օճառի բացակայության պատճառով:

Արդյունքում, այս երկրներին է բաժին ընկնում անբավարար հիգիենայի հետևանքով առաջացած հիվանդություններից երեխաների մահացության ամենածանր բեռը: Օրինակ՝ 10 երկրներից 6-ը վերջին մեկ տարվա ընթացքում բախվել են խոլերայի բռնկման հետ: Աշխարհում մինչև հինգ տարեկան ավելի քան 1000 երեխա ամեն օր մահանում է անբավարար հիգիենայի հետ կապված հիվանդություններից, ընդ որում 5-ից մոտ 2-ն ապրում են վերոնշյալ 10 երկրներում:

Այս թեժ կետերը դասվում են նաև աշխարհի 163 երկրների լավագույն 25 տոկոսի մեջ՝ կլիմայի և շրջակա միջավայրի վտանգների ազդեցության ամենաբարձր ռիսկով: Արևմտյան և Կենտրոնական Աֆրիկայում ջերմաստիճանը համաշխարհային միջին ցուցանիշից բարձանում է 1,5 անգամ ավելի արագ: Ստորերկրյա ջրերի մակարդակը նույնպես նվազում է, ինչը որոշ համայնքներից պահանջում է երկու անգամ ավելի խորությամբ հորեր փորել, քան ընդամենը մեկ տասնամյակ առաջ: Միևնույն ժամանակ, տեղումները դարձել են ավելի անկանոն և ինտենսիվ՝ հանգեցնելով ջրհեղեղների, որոնք աղտոտում են ջրի առանց այն էլ սակավ պաշարները:

Բոլոր 10 երկրները նույնպես դասակարգվում են ՏՀԶԿ-ի կողմից որպես փխրուն կամ ծայրահեղ փխրուն, քանի որ որոշ երկրներում զինված հակամարտությունները սպառնում են հակադարձել անվտանգ ջրի և սանիտարահիգիենիկ պայմանների հասանելիության առաջընթացը: Օրինակ, Բուրկինա Ֆասոյում հաճախակի են դարձել ջրային ենթակառուցվածքների վրա հարձակումները, որպես համայնքները տեղահանելու մարտավարություն: 2022-ին հարձակման են ենթարկվել 58 ջրային կետեր՝ 2021-ի 21-ի և 2020-ի՝ երեքի փոխարեն: Արդյունքում, ավելի քան 830,000 մարդ, որոնց կեսից ավելին երեխաներ են, վերջին մեկ տարում զրկվել են խմելու մաքուր ջրից:

Վերլուծությունը հրապարակվում է Նյու Յորքում մարտի 22-24-ը կայանալիք ՄԱԿ-ի 2023թ-ի Ջրի համաժողովին ընդառաջ: Համաշխարհային առաջնորդները, ոլորտի կազմակերպությունները և այլ մասնակիցներ 46 տարվա մեջ առաջին անգամ կհանդիպեն՝ դիտարկելու ջրի և սանիտարահիգիենիկ պայմանները բոլորի համար հասանելիության ապահովման ուղղությամբ առաջընթացը:

Համաժողովում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի կոչն է լինելու.

Ապահովել ջրի և սանիտարահիգիենայի ոլորտում ներդրումների հրատապ աճ, այդ թվում նաև՝ կլիմայի գլոբալ ֆինանսավորումից:

Համայնքներում և սանիտարահիգիենիկ պայմանների ոլորտում բարձրացնել դիմակայունությունը կլիմայի փոփոխության նկատմամբ:

Սանիտարահիգիենիկ ծառայությունների հասանելիության և քաղաքականության մեջ առաջնահերթությունը տալ առավել խոցելի համայնքներին:

Ավելացնել ջրամատակարարման և ջրահեռացման ծառայությունների մատուցման արդյունավետ և հաշվետու մեխանիզմները, ուժեղացնել համակարգումը և կարողությունները:
Իրականացնել ՄԱԿ-ի ԿԶՆ 6-րդ նպատակը, այն է «Ապահովել հասանելիություն և կայուն ձևով կառավարել ջուրն ու սանիտարական պայմանները բոլորի համար և ներդրումներ իրականացնել հիմնական արդյունքներ ապահովող համակարգերում:

Հայաստան
ՄԱԿ-ի Ջրի 2023թ-ի համաժողովին կմասնակցի ՀՀ Շրջակա միջավայրի նախարարի տեղակալ Գայանե Գաբրիելյանը։ Հայաստանում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ն իրականացնում է ազգային նախադպրոցական և հանրակրթական ուսումնական հաստատությունների, մասնավորապես՝ հանրակրթական դպրոցներում, 3-6 տարեկան երեխաների նախադպրոցական հաստատություններում և 5-6 տարեկան երեխաների նախադպրոցական հաստատությունների վիճակի ամբողջական գնահատում: Գնահատման նպատակն է բացահայտել առկա բացերը, առաջարկել սանհանգույցների մոդելային լուծումներ, ազգային չափորոշիչների և ծրագրերի արդիականացման վերաբերյալ առաջարկություններ, ինչպես նաև նպաստել տարբեր շահագրգիռ կողմերի միջև երկխոսության ծավալմանը: Գնահատման արդյունքները կներկայացվեն 2023 թվականի ապրիլին։

Հիշեցնենք, որ դեկտեմբերի 12-ից Ադրբեջանի կողմից շրջափակված Արցախի Հանրապետությունում 30 հազար երեխա է ապրում։ Շրջափակման պայմաններում սննդի սղության պատճառով հունվարի 9-ից մասնակի է աշխատում 20 երկարօրյա ուսումնական հաստատություն, իսկ տարբեր ժամանակահատվածներում՝ լրիվությամբ կամ մասնակիորեն դադարել էին նաև մանկապարտեզների ու դպրոցների աշխատանքները՚



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

00:10
Ադրբեջանը կրակել է հայկական դիրքերի ուղղությամբ՝ կիրառելով նաև ականանետ. ՊՆ
ՀՀ պաշտպանության նախարարությունից հայտնում են. «Հունիսի 9-ին՝ ժամը 22:50-ին, Ադրբեջանի ԶՈՒ ստորաբաժանումները տարբեր տրամաչափի...
Աղբյուր` Panorama.am
22:44
Մշակութաժամանցային միջոցառում՝ Արցախի երեխաների համար
Այսօր՝ հունիսի 9-ին, Ստեփանակերտի «Մենք ենք մեր սարերը» հուշակոթողի հարակից տարածքում «Արարիչ» բարեգործական հիմնադրամի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:54
Իտալիայի ռազմածովային ուժերի նավաստիները Նեապոլի ափերի մոտ առևանգված թուրքական նավ են ազատագրել
Իտալիայի ռազմածովային ուժերի նավաստիների հատուկ ստորաբաժանումը ներգրավված է Նեապոլի ափերի մոտ թուրքական առևտրային նավի ազատագրման գործում։...
Աղբյուր` Panorama.am
21:50
«Փաշինյանը տանից իր մեքենայով փախել է». Politik.am
«Փաշինյանի շենք մտնելուց հետո տաքսիով իր հետևից կառավարություն են հասել անվտանգության մի քանի աշխատակիցներ, որից հետո եկել էլ կորտեժը»։
Աղբյուր` Panorama.am
21:16
Ադրբեջանի ԶՈՒ ստորաբաժանումները կրակ են բացել ՀՀ ԶՈՒ զինծառայողներին տեղափոխող մեքենայի վրա. ՀՀ ՊՆ
ՀՀ պաշտպանության նախարարությունը հայտնում է. «Հունիսի 9-ին՝ ժամը 18:30-ին, Ադրբեջանի ԶՈՒ ստորաբաժանումները Կախակնի ուղղությամբ կրակ են...
Աղբյուր` Panorama.am
20:49
Առողջապահության նախարարությունը թաքցրել է Քովիդի պատվաստումների վերաբերյալ տվյալները․ «Փաստինֆո»
«Փաստինֆո»-ն ներկայացնում է Առողջապահության նախարարությունում արձանագրված ֆինանսական խախտումները։ «Հայաստանի Հաշվեքննիչ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:37
Լեռնային Ղարաբաղում հումանիտար իրավիճակը շարունակում է լարված մնալ․ Փաշինյանը՝ Պուտինին
 Նիկոլ Փաշինյանը Սոչիում հանդիպում է ունեցել Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ: Այս մասին տեղեկացնում են Կառավարությունից՝...
Աղբյուր` Panorama.am
20:28
Բավարար չի՝ մեզ վիրավորում են, մեզնից ներողություն չեն խնդրել, հիմա էլ լրագրողին կանչում են պատասխանատվության․ զոհվածի հարազատ
Լրագրողների հետ զրույցում զոհվածի հարազատ Անահիտ Մանասյանը պատմեց, թե ինչպես է  Աջափնյակի  փոխթաղապետը զոհվածների ծնողներին...
Աղբյուր` Panorama.am
20:05
Խոսուն ապացույց քոչվորների պատմության կեղծիքի վերաբերյալ․ Սամվել Մադոյան
Օգտատեր Սամվել Մադոյանը գրում է․ «Մի հրաշք բան եմ գտել։ Էս մեր քոչվոր հարևանների «hնագույն պատմություն»-ը ապացուցող մի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:49
Լորան Վոքիե․ Ես կարողացա զգալ այն ծայրահեղ բռնությունը, որով փորձ է արվում շնչահեղձ անել մի ժողովրդի․․․
Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Ղազարյանը գրություն է ստացել Օվերն-Ռոն-Ալպ շրջանի նախագահ Լորան Վոքիեից:...
Աղբյուր` Panorama.am
19:31
Նոր ձևավորվող կառավարությունը պետք է իրականացնի լիազորությունների վերաբաշխում․ Արամ Գասպարի Սարգսյան
 Հայաստանի Դեմոկրատական կուսակցության հիմնադիր Արամ Գասպարի Սարգսյանն Ազատության հրապարակում «ՄԻԱՍԻՆ» շարժման հանրահավաքի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:09
«Նոր իշխանություն՝ հանուն Հայաստանի և Արցախի» նշանաբանով կձևավորվի նոր կառավարության կազմը․ Սերժ Սրապիոնյան
«Օրհասական վիճակում  հասցված մեր երկիրը, երբ ժողովուրդը նորից կանգնած է հայրենազրկման ահավոր վտանգի առջև, ժողովուրդը, որը փնտրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
18:46
Վրաստանում հացի գինը չի բարձրանա
Վրաստան ալյուրի ներկրման համար ժամանակավոր ներմուծման վճար կսահմանվի։ Ալիք մեդիայի փոխանցմամբ՝ այս մասին Վրաստանի կառավարության որոշումն արդեն...
Աղբյուր` Panorama.am
18:34
Մեր կոչումն է համարձակությամբ ահազանգել վտանգների մասին, դեմ կանգնել ազգային անդաստանում անարդարության դրսևորումներին․ Վեհափառ
Հունիսի 9-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը Կ․ Պոլսի Հայոց Պատրիարք Ամենապատիվ Տ․ Սահակ արքեպիսկոպոս...
Աղբյուր` Panorama.am
18:22
ԱՄՆ դեսպանը Սյունիքում քննարկել է անվտանգային իրավիճակը
ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանատունը հաղորդագրություն է տարածել, որում ասվում է․ «Սյունիք կատարած այցի ընթացքում դեսպան Քրիստինա Քվինը հանդիպեց...
Աղբյուր` Panorama.am
18:18
Պարզաբանումներ՝ ՀՀ քննչական կոմիտեի կողմից տեսախցիկների ձեռք բերման վերաբերյալ
ՀՀ Քննչական կոմիտեն պարզաբանում է տարածել, որում ասվում է. «2023 թվականի հունիսի 9-ին «Hraparak.am» կայքում հրապարակված և...
Աղբյուր` Panorama.am
18:09
Համաշխարհային բանկը կշարունակի աջակցել Հայաստանին․Սեբաստիան Մոլինեուս
ՀՀ փոխվարչապետ Տիգրան Խաչատրյանն այսօր հյուրընկալել է Համաշխարհային բանկի Հարավային Կովկասի տարածաշրջանային տնօրեն Սեբաստիան Մոլինեուսին՝...
Աղբյուր` Panorama.am
18:02
Սեյրան Օհանյանի կինը նոր հավաք է հրավիրում
Պաշտպանության նախկին նախարար, ԱԺ պատգամավոր Սեյրան Օհանյանի կինը՝ Ռուզաննա Խաչատյանը նոր հավաք է հրավիրում։ Ըստ տարածած հաղորդագրության,...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Telegram-ի օգտատերերը Եգիպտոսի իշխանություններին մեղադրում են սխալ շնաձկան բռնելու համար
Telegram-ի որոշ օգտատերեր ենթադրում են, որ Եգիպտոսում բռնել են ուրիշ շնաձկան, ոչ թե այն մեկին, որ մահացու վնասել է ռուս զբոսաշրջիկին։ Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
17:51
Վայոց Ձորում կասեցվել է հանրային սննդի օբյեկտի գործունեությունը
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի Վայոց Ձորի մարզային կենտրոնի տեսուչներն անհատ ձեռնարկատեր Ռոմիկ Ասատրյանին պատկանող հանրային սննդի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:40
Կարեն Շահնազարովը ՌԴ պետական ​​մրցանակի դափնեկիր է
Ռուսական «Մոսֆիլմ» կոնցեռնի ղեկավար և ռեժիսոր հայազգի Կարեն Շահնազարովն արժանացել է Ռուսաստանի Դաշնության պետական մրցանակի։...
Աղբյուր` Panorama.am
17:33
Ռուսաստանը հավատարիմ է ԱՊՀ-ի հետ ամենասերտ համագործակցությանը. Պուտին
Ռուսաստանը՝ որպես ԱՊՀ-ում ապագա նախագահող, մտադրված է սերտ համագործակցության ապահովել այնտեղ ընդգրկված երկրների հետ: «ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:10
Ադրբեջանի հայտարարությունն անհիմն է. ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն
Այս բնապահպանական կեղծ ահազանգերի միակ իրական նպատակը Հայաստանի Հանրապետության տնտեսական զարգացումը խոչընդոտելն է:
Աղբյուր` Panorama.am
17:08
«Հայոց պատմության» 9–րդ դասարանի դասագրքերում առկա են բազմաթիվ սխալներ. Դեմոյան
Քրեորեն հետապնդելի առնվազն երեք արարք՝ ԿԳՄՍ-ի կատարմամբ
Աղբյուր` Panorama.am
17:00
Ավետիք Իշխանյան. Ահա, թե ինչ էր նշանակում «Պետությունն իմ ընտանիքն է, Հայաստանն իմ բոստանը» կարգախոսը
Իրավապաշտպան, հրապարակախոս Ավետիք Իշխանյանը գրում է. «Հայաստանի բարձրաստիճան պաշտոնյաներն, իրենց արտասահմանյան վոյաժներում ընդգրկում...
Աղբյուր` Panorama.am
16:51
Ինչու ալյուրը էժանացել է 10.4%-ով, իսկ հացը՝ ընդամենը 0.2%-ով.Մեկնաբանում է Բաբկեն Պիպոյանը
ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի  հրապարակած վերջին տվյալներով Հայաստանում  2023թ. մայիսին 2022թ. նույն ամսվա համեմատ ալյուրի գինը նվազել է...
Աղբյուր` Panorama.am
16:43
Այո, Լոնդոնում կյանքը եռում է, իսկ որոշների մոտ լեղին. Ալեն Սիմոնյան
Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրառում է կատարել՝ արձագանքել է լոնդոնյան այցի վերաբերյալ մամուլի հրապարակումներին,...
Աղբյուր` Panorama.am
16:33
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը շուտափույթ ապաքինման իր մաղթանքներն է հղել Ֆրանցիսկոս Պապին
Հունիսի 9-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը շուտափույթ ապաքինման իր մաղթանքներն է հղել Հռոմի Սրբազան...
Աղբյուր` Panorama.am
16:33
44-ամյա տղամարդը նռնակով սպառնացել է սպանել տան անդամներին
Հունիսի 8-ին, ժամը 21.11-ին, ՆԳՆ ոստիկանության օպերատիվ կառավարման կենտրոն զանգած անհայտ քաղաքացին հայտնել էր, որ ինչ-որ մեկի մոտ նռնակ կա, և...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Աշոտ Փաշինյանը գոհ է դատարանի որոշումից
16:26 09/06/2023

Աշոտ Փաշինյանը գոհ է դատարանի որոշումից

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}