Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հարցազրույց Ռիդ Միդեմ (Reed MIDEM) ընկերության նախագահ և երաժշտական բիզնեսի առաջատար մասնագետ Պոլ Զիլկի հետ:

Մաս II
(կարդացեք Մաս I-ը այստեղ)

- Ձեզ համար, որպես արտասահմանցի, Հայաստանից հատկապես ո՞ր տիպի երաժշտությունն է առավել հետաքրքիր լսել: Ի՞նչն է, որ Ձեզ ամենաշատն է գրավում:
-Դա միշտ շատ անհատական է. ես ինքս լինելով երաժշտության սիրահար՝ սիրում եմ բոլոր ժանրերի երաժշտությունը: Օրինակ՝ պետք է ասեմ, որ ինձ շատ տպավորեց էթնո ջազի կատարումը. այն ջազային երաժշտություն է, որը նվագում են հայկական ավանդական գործիքներով և որն ունի հայերեն տեքստեր – դա ինձ համար շատ հուզիչ է և էմոցիոնալ, քանի որ իր մեջ արտացոլում է ինչպես երկրի, այնպես էլ երաժիշտների հոգին ու ոգին, որն իսկապես շատ առանձնահատուկ է: Պետք է նաև առանձնացնեմ Հայաստանի պետական ջազ բենդի և պետական երիտասարդական նվագախմբի համերգները: Բայց դժվար է ընտրել միայն մեկը, քանի որ արժեքավորներն իսկապես շատ են:

Ընդհանուր առմամբ կարելի է ասել, որ հենց երաժշտության յուրահատկությունն է, որ ամենաշատն է գրավում:

Ինչ վերաբերում է երաժշտական ճաշակին, աշխարհում կան բազմաթիվ մարդիկ, ովքեր ունեն ուրույն, անհատական ճաշակ, և հիմա համացանցի և թվային տարածման շնորհիվ հնարավորություն է ստեղծվել, որպեսզի բացահայտվի երաժշտությունը աշխարհի տարբեր ծայրերից, ինչը նախկինում չկար: Կարծում եմ՝ դա շատ դրական փաստ է Հայաստանի պես երկրի համար, որը հակառակ դեպքում մեծ դժվարություն կունենար լայն միջազգային ասպարեզում ներկայանալու հարցում: Այժմ տեխնոլոգիայի զարգացման շնորհիվ տաղանդը չի կարող չդրսևորվել ու չհաջողել ըստ արժանվույն:

- Իսկ Դուք որևէ բան գիտե՞իք Հայաստանի մասին նախկինում:
-Այո, իհարկե: Ես մեծացել եմ Ամերիկայում, որտեղ կան բազմաթիվ ու բազմազան ազգություններ: Երբ փոքր էի, ես ունեի հայ ընկերներ, բայց պետք է խոստովանեմ, որ հայ երաժշտության մասին շատ բան չգիտեի, թեև կային շատ հայտնի կոմպոզիտորներ ու ֆիլմերի երաժշտությունների հեղինակներ, և իհարկե Շառլ Ազնավուրը: Իմ մայրը սիրում էր Շառլ Ազնավուրի երաժշտությունը, և ես շատ ուրախ էի, որ տարիներ առաջ՝ 2009թ.-ին, Ազնավուրը ներկա էր Միդեմում և մենք շնորհեցինք նրան Lifetime Achievement Award մրցանակը: Դա երազանքի պես մի բան էր ինձ համար, քանի որ հետո ես պատմեցի իմ մորը, որ հանդիպել եմ Շառլ Ազնավուրին: Ես տեսա նրան այս Միդեմի ժամանակ նույնպես` Հայաստանի պատվավոր հյուրերի շարքում: Դա պարզապես հրաշալի էր:

Միդեմում Հայաստանի ներկայության հետաքրքրական պահերից մեկը նաև այն է, որ տարբեր միջոցներով՝ այստեղ գտնվող մարդկանց շնորհիվ, ինչպես նաև Palais des Festivals-ի հայկական տաղավարում Հայաստանը ներկայացնող «Մենք հայ ենք» տեսաֆիլմի , բազմաթիվ գրքերի ու այլ նյութերի միջոցով ցուցադրվեց հայկական արվեստի ու մշակույթի հսկայական բազմազանությունը: Մարդիկ գնալով բացահայտում են, որ բազմաթիվ գիտնականներ, հայտնի արվեստի գործիչներ ու մարզիկներ ազգությամբ հայ են, մի բան, որի մասին նրանք նախկինում չգիտեին. այս առումով այդ տեսաֆիլմը հատկապես շատ տպավորիչ էր:

- Եվ իմ վերջին հարցը վերաբերում է 21-րդ դարի երաժշտության միտումներին: Այսօր երաժշտական բիզները ողողված է կոմերցիոն երաժշտությամբ, որն իրենից հաճախ բարձր արժեք չի ներկայացնում և որն ունի շատ կարճ կյանք: Հետաքրքիր է, որ նախորդ դարում երաժշտության մեջ կային բազմաթիվ աշխարհահռչակ անուններ (Beatles, Queen և այլն), որոնք մի ամբողջ սերնդի ճաշակ էին կրթում, ինչը այդ մասշտաբի մեջ չի հանդիպում այսօր: Ձեր կարծիքով ի՞նչն է պատճառը, որ այսօր չկան նման մեծություններ: Եվ այսօր ո՞վ է որոշում, թե որն է լավ երաժշտությունը:
- Շատ հետաքրքիր հարց է: Մենք այսօր հնարավորություն ունենք բացահայտելու աստղերի, ում երբեք հնարավորություն չէինք ունենա նախկինում իմանալ: Եվ քանի որ անցյալում աշխարհի տարբեր ծայրերից, տարբեր ժանրերի բոլոր երաժիշտները լսելի լինելու հնարավորություն չունեին, մեծ աստղերը կերտվում էին այլ միջոցներով: Նրանք հիմնականում ստեղծվում էին մեծ երկրների աջակցությամբ, որտեղ որոշակի երաժշտական ժանրի աստղերի կատարումները ցուցադրվում և հնչեցվում էին որոշակի ալիքներով և ռադիոյով:

Այժմ թվային երաժշտությունը հնարավորություն է ստեղծել բոլորի համար ծանոթանալու տարբեր երկրների երաժշտական ոճերին: Դա լայն հնարավորություններ է ստեղծում երաժշտության ապագայի համար: Ես չեմ կարծում, որ ապագայում երաժշտության հաջողված լինելը պետք է չափվի հիթերի մեծ քանակով կամ նրանով, թե արդյոք դա եղել է մեծ հիթ, որին հետևել է ողջ աշխարհը: Կարծում եմ, որ աշխարհը չի ուզում լսել միևնույն երաժշտությանը. ինձ թվում է, որ անհատները, ժողովուրդները, տարբեր սերունդները և մարդիկ, ովքեր ունեն ընդհանուր հետաքրքրություններ ու ճաշակ, կարող են բավարարել իրենց նախասիրությունները և լսել այն, ինչ իրենք նախընտրում են, այն, ինչ հուզում է հենց իրենց: Ըստ իս` ապագայում մարդիկ ունենալու են ավելի շատ հնարավորություններ լսելու այն երաժշտությունը, որը նրանք սիրում են և որն իրենց սրտով է, այլ ոչ թե լսելու են միայն այն երաժշտությունը, որը հայտնի է ողջ աշխարհում:

-Այսինքն` ամեն ինչ գնալով դառնալու է ավելի ու ավելի անհատականացվա՞ծ:
-Այո, կարծում եմ գնալով ավելի անհատականացված է ամեն ինչ դառնալու, և տեխնոլոգիան տալիս է դրա հնարավորությունը: Դա շատ լավ է բազմաթիվ փոքր արվեստագետների, ինչպես նաև այն մարդկանց համար, ովքեր ունեն շատ ուրույն տաղանդ: Մինչև հիմա շատ դժվար է եղել գտնել այդ մեծ տաղանդը – այն կար, բայց թաքնված էր, իսկ հիմա այն աշխարհին ներկայացնելու հնարավորություն կա: Դա ավելի հետաքրքիր է, քան հանրահայտ հիթը, որը ծանոթ է ողջ աշխարհին. վերջիններս կարծում եմ գնալով ավելի հազվագյուտ կդառնան:

Որպես եզրափակում ասեմ, որ մենք ակնկալում ենք կրկին տեսնել Հայաստանը Միդեմում: Հայաստանը միշտ իր տեղն ունի այստեղ, և դրա համար կան մասնակցության բազմաթիվ ձևաչափեր: Մյուս տարի Միդեմի 50 ամյակն է, և մենք անպայման ցանկանում ենք այստեղ լսել հայկական երաժշտություն, քանի որ այն արժանի է միջազգային երաժշտական հանրության մեջ իր տեղն ունենալուն:

-Շնորհակալություն պարոն Զիլկ: Հայաստանը նույնպես կսպասի Միդեմի հետ հաջորդ հանդիպմանը:

Հարցազրույցը վարեց Նվարդ Չալիկյանը