Ձեր վստահելի աղբյուրը

thewhatandthewhy.com  կայքում հրապարակած իր անդրադարձում  բրիտանացի լրագրող Գվենան Էդվարդսը նկարագրել է Ստեփանակերտի կիրակնօրյա  առօրյան, զրուցել է քաղաքի բնակիչների հետ, ներկայացրել  է Ստեփանակերտի բնակիչների տպավորությունները, խոհերն ու տեսակետը ապրիլյան պատերազմի և առհասարակ ղարաբաղյան հակամարտության վերաբերյալ: 

Բրիտանացի լրագրողը ներկայացրել է Ղարաբաղյան հակամարտության պատմությունը, 1980-ականների վերջից սկսված շարժումը, անկախության հանրաքվեն ու ծայր առած պատերազմը՝  վերջում անդրադառնալով նաև այս տարվա ապրիլի առաջին օերի սրացմանը, որի հետևանքով տասնյակ զինվորներ զոհվեցին երկու կողմերից էլ:

Ստորև ներկայացնում ենք  լրագրողի անդրադարձի հայերեն թարգմանությունը՝ մասնակի կրճատումներով.

«Ստեփանակերտում կիրակնօրյա առավոտ է, և 81 ամյա Նիկոլայ Ներսիսյանը, նստարանին նստած, առավոտյան արևի տակ ջերմանալով՝  հայացքով հետևում է քնաթաթախ քաղաքի բնակիչների անցուդարձին: Նա կոկիկ է հագնված՝  կրում է կոստյում ու գլխարկ:

Ես հարցնում եմ Նիկոլային, թե ինչպիսին է կյանքը հիմա Ղարաբաղում, նա պատասխանում է, որ կնոջ մահից հետո ամեն ինչ ավելի դժվար է:  Նիկոլայը 40 տարի ղեկավար պաշտոն է զբաղեցրել շինարարական ընկերությունում, ունեցել է 3 որդի ու մեկ դուստր, սակայն այժմ նրա երկու որդիները մահացած են: Նա չցանկացավ մանրամասների մեջ խորանալ, սակայն մենք հասկացանք, որ նրանք մահացել են զինված կոնֆլիկտի հետևանքով: Նիկոլայը պատմում է, որ այժմ կյանքը դժվար է իր համար, թոշակը ցածր է, գումարը քիչ է, սակայն նրա թոռներից մեկը հոգ է տանում իր կարիքների մասին:

«Ղարաբաղը աշխարհի ամենալավ տեղն է: Ես չգիտեմ, թե երբ կավարտվի այս հակամարտությունը, սակայն ևս մի Ստալին պետք կլինի, որպեսզի երկրի բոլոր խնդիրները լուծվեն, այն ժամանակ պետությունը հարգում էր իր ժողովրդին»,-նշում է Նիկոլայը:

Տեսարանը շատ տիպիկ է Ղարաբաղի մայրաքաղաք Ստեփանակերտի համար: Երբ պատմում եմ ընկերներիս, որ ես այցելում եմ Ղարաբաղ, հարցը միշտ նույնն է՝ «Իսկ դա որտե՞ղ է»: Ես բացատրում եմ, որ դա Հարավային Կովկասում Լյուքսեմբուրգի չափ հայկական տարածք է, որը, սակայն, միջազգայնորեն ճանաչված չէ:

Հայաստանի մայրաքաղաք Երևանը Ստեփանակերտին կապող հիմնական մեկ լեռնային ճանապարհ կա:   2011թ-ին Ստեփանակերտում բացված նոր օդանավակայանը երբեք չի օգտագործվել, քանի որ ադրբեջանական իշխանությունները սպառնում են խոցել ցանկացած ինքնաթիռ, որը կփորձի վայրէջք կատարել այդ օդանավակայանում:

Ճանապարհին բրիտանացի լրագրողը հանդիպում է մի խումբ համազգեստով ստեփանակերտցիների, որոնց հետ զրուցում է ապրիլյան սրացման մասին, իսկ հեռանալիս Ստեփանակերտցի տաքսու վարորդներից մեկը  կատակում է, թե «Բրիտանիան առանց Եվրոպայի էլ ուժեղ է ու յոլա կգնա»:

Հետո ես հանդիպեցի երկու երիտասարդների՝  25 ամյա Արգիշտիին, ով Քաղաքագիտության մագիստրատուրայում է սովորում, և 22-ամյա Լիլիթին, ով ավարտել է տնտեսագիության բաժինն ու այժմ աշխատում է: Նրանք երկուսն էլ հիանալի անգլերեն էին խոսում: Ղարաբաղում խոսակցական լեզուն հայերենն է, մասամբ ռուսերենը, սակայն բնակչության մոտ 40 տոկոսը տիրապետում է անգլերենին: 

Ես հարցուփորձ արեցի Լիլիթին հակամարտության մասին, սակայն նա նշեց, որ հետաքրքրված չի քաղաքականությամբ, փոխարենը իր մայրն է ամբողջ օրը հեռուստացույցով հետևում լրատվությանը: Ես հարցրեցի, թե ինչ են նրանք  զգում ադրբեջանցիների նկատմաբ, հատկապես ապրիլյան իրադարձություններից հետո, ինչին ի պատասխան՝  Արգիշտին  նշեց.
 «Մենք չենք ատում նրանց, նրանք էլ մեզ նման մարդիկ ենք, մենք նրանց չենք համարում թշնամի, այլ բնորոշում ենք որպես հակառակորդ»:

Նրանք երկուսն էլ նշեցին, որ չեն պատրաստվում հեռանալ Ղարաբաղից:
«Մեր կյանքն ու ընտանիքներն այստեղ են, սա մեր հայրենիքն է, մենք կզարմանանք, եթե մեր ընկերները որոշեն մեկնել այստեղից»: