Ձեր վստահելի աղբյուրը

Քաղաքագետներ  Արմեն Մինասյանը և Գերասիմ Բարսեղյանը զրուցել են նախընտրական սոցիոլոգիային առնչվող հարցերի մասին։

Արմեն Մինասյան.- Նախընտրական ժամանակահատվածում քաղաքական սոցիոլոգիան մղվում է առաջին պլան: Որքանով են սոցհարցումներն իրապես արտահայտում հասարակական տրամադրությունները և քաղաքական ուժերի հնարավորությունները:
Գերասիմ Բարսեղյան.-Ինչ խոսք, սոցիոլոգիական հետազոտությունները մեծ կիրառում ունեն ցանկացած ընտրական գործընթացում: Այս գործիքի կիրառումը թույլ է տալիս քաղաքական ուժերին ավելի թիրախավորված և արդյունավետ քարոզարշավ անցկացնել: Բայց որևէ քաղաքական ուժի պատվերի շրջանակներից դուրս նույնպես, տարբեր կենտրոններ անցկացնում են հարցումներ և դրանց արդյունքները ներկայացնում հանրությանը: Այս դեպքում պատվիրատուի դերում կարող են հանդես գալ ԶԼՄ-ներ, հետազոտավերլուծական կենտրոններ: Որոշ դեպքերում դա կարող է լինել հենց կոնկրետ հետազոտություն իրականացնող կենտրոնի նախաձեռնությունը: Ինչ վերաբերում է այն հարցին, թե որքանով են դրանք օբյեկտիվորեն արտահայտում նախընտրական իրական պատկերը, պետք է նախևառաջ հասկանալ՝ ինչ մեթոդաբանությամբ ու ընտրանքով են հարցումներն իրականացվում, հաշվարկվում են, արդյոք, ստեղծված իրավիճակի առանձնահատկությունները, ինչ ժամկետների մեջ են անցկացվում և բազմաթիվ այլ գործոններ:

Արմեն Մինասյան.-Վերջերս հրապարակված հարցումների տվյալներով վարչապետ Կարեն Կարապետյանի գործունեությունը դրական են գնահատել հարցվողների 80 տոկոսից ավելին: Դո՞ւք, իրոք, կարծում եք, որ նման մեծ վստահության պաշար ունի վարչապետը:
Գերասիմ Բարսեղյան.-Ձեր հարցը շատ ընդգրկուն է, բայց փորձեմ տալ հնարավորին չափ հակիրճ պատասխան: Նախ մի շատ կարևոր հանգամանք ընդգծենք՝ վստահության այդ ինդեքսը չի ձևավորվել նախընտրական շրջանում և կարող ենք ասել, որ հիմնականում նախընտրական համատեքստից դուրս է: Իրականում նրա նկատմամբ ձևավորված վստահության բարձր մակարդակն ավելի շատ հանրային սպասման հետևանք է, եթե կուզեք՝ ավանսային վստահություն է: Եթե փորձենք դիտարկել նրա մուտքը, ապա շատ պարզ ու հանրամատչելի քայլեր ու գործողություններ կտեսնեք դրա տակ. նա եկավ, անկեղծ, առանց այլևայլությունների տվեց տնտեսության իրական ախտորոշումը, վերհանեց հասարակական հարաբերություններում գոյություն ունեցող կնճիռները, "թևերը քշտեց" և լծվեց գործի: Այս ընթացքում շատ բան չխոստացավ, պոպուլիստական հայտարարություններ չարեց, միայն վստահեցրեց, որ հնարավոր ամեն ինչ կանի տնտեսությունը ծանր վիճակից դուրս բերելու, մարդկանց կյանքի որակը բարելավելու և հասարակության շրջանում արդարության դեֆիցիտը լրացնելու համար: Այս թեզերը Կարեն Կարապետյանը հանրության լայն շրջանակներին հասցրեց խիստ պարզ ու մատչելի կոդերով: Կարող ենք փաստել, որ մեր հասարակության մեծ մասն ընկալեց և հավանության արժանացրեց նրա ծրագրային մոտեցումները և կառավարման սկզբունքները: Հատկանշական է, որ տրված է նաև այդ ուղղությամբ բեկումնային քայլերի մեկնարկը:

Արմեն Մինասյան.-Հանրային սպասումն այս պայմաններում շատ պարտավորեցնող է: Մարդիկ, ինչպես դուք ասացիք, ավանսով վստահում են, հույս է նրանց մոտ արթնանում, բայց արագ ու շոշափելի արդյունքներ չտեսնելու պարագայում կարող են նույն կերպ էլ հուսախաբվել, դրանից բխող բոլոր հետևանքներով: Արդյո՞ք, նման հեռանկարը հաշվարկել են վարչապետն ու իր քաղաքական թիմը:
Գերասիմ Բարսեղյան.-Իրականում նա շատ զուսպ է նույնիսկ այս ժամանակահատվածում, երբ քաղաքական ուժերից շատերն անիրականանալի, նույնիսկ ֆանտաստիկայի ասպարեզից խոստումներ են շռայլում ընտրողներին: Ակնհայտորեն, նա չի որդեգրել ընտրողին սին խոստումներով մոլորեցնելու և կարճաժամկետ շահեկան վիճակ՝ իր և իր քաղաքական թիմի համար արձանագրելու մարտավարություն: Կարեն Կարապետյանը շատ հստակ ու պատկերավոր ներկայացնում է երկրի առջև ծառացած խնդիրները և մատնանշում դրանց լուծման ուղիներն ու իրական հնարավորությունները: Սա շատ շիտակ և ուղիղ երկխոսություն է ընտրողի հետ: Մարդն ասում է մենք շանս ունենք հզոր երկիր դառնալու և տալիս է դրա ճանապարհային քարտեզը: Այն զերծ է փիլիսոփայական զեղումներից, շատ պրագմատիկ և իրատեսական է: Միաժամանակ իրագործման առումով բարդ ու խնդրահարույց է: Սակայն այլ տարբերակ չկա. մենք պետք է գնանք այդ ճանապարհով:

Արմեն Մինասյան.-Իսկ Կարեն Կարապետյանի վստահության բարձր ինդեքսը և առհասարակ դրական հանրային ընկալումն իրականում կարո՞ղ են անդրադառնալ ՀՀԿ-ի վրա:
Գերասիմ Բարսեղյան.-Ընդհանուր առմամբ՝ այո: Ակնհայտ է, որ ընտրողը շատ դեպքերում քվեարկում է անձ/լիդեր-քաղաքական ուժ մոդելով: Բայց միաժամանակ խիստ մրցակցային ընտրապայքարում, երբ սուր պայքար է գնում անգամ մեկ քվեի համար, կարող են աշխատել նաև այլ գործոններ, որոնք ակնկալվող պատկերը որոշակիորեն փոխելու հիմքեր կստեղծեն: Մասնավորապես, հակափիարը, պոպուլիզմը, սոցիալական դեմագոգիան այդ առումով աշխատող տեխնոլոգիաներ են: Ինչ խոսք, որոշակիորեն տանում է նաև իշխանության քաղաքական ուժի ներկայացուցիչը լինելու հանգամանքը: Գաղտնիք չէ՝ աշխարհի ոչ մի անկյունում իշխանությանը չեն սիրում: Անշուշտ, հնարավոր է կորցնել նաև քաղաքական ծրագրերի պայքարի տիրույթում: Քաղաքական սոցիոլոգիան ունի աշխատող գործիքներ այս ամենի ազդեցությունը չափելու համար:

Արմեն Մինասյան.-Թեպետ, քաղաքական կանխատեսումներ անելը անշնորհակալ գործ է, այնուամենայնիվ, մի վերջին հարց՝ ինչ վիճակում են քաղաքական ուժերը, ինչպես եք գնահատում նրանց հնարավորությունները:
Գերասիմ Բարսեղյան.-Ներկայում նախընտրական քարոզարշավը թևակոխել է մի այնպիսի փուլ, երբ ցանկացած օր, անգամ ժամ կարող է իրավիճակ փոխվել: Միաժամանակ ընտրողների մոտ բյուրեղանում են քաղաքական նախապատվությունները: Ինչ խոսք, այս առումով էական նշանակություն կունենան քարոզարշավի վերջին օրերը: Հաշվի առնելով այդ ծանրակշիռ հանգամանքը, ձեռնպահ կմնամ հստակ տենդենցներ նախանշելուց: Սակայն ընդհանուր գնահատականներ, անշուշտ, կարելի է հնչեցնել: Մասնավորապես, իմ տպավորությամբ, այս ընտրությունները բավականին մրցակցային են և քաղաքական ուժերը հիմնականում լավ են պատրաստվել կարևոր քաղաքական ստուգատեսին: Դա է պատճառը, որ ընդգծված "աութսայդերներ", սկզբունքորեն դժվար է մատնանշել: Իմ դիտարկումներով անգամ Կոմկուսն է հավաքում: Եթե հաշվի առնենք, որ  դեռևս քիչ չեն որևէ քաղաքական ուժին նախապատվություն չտված հարցվողները, կոնկրետ պատասխանից հրաժարվողները և չկողմնորոշվածները, ապա իրականում կարող է պատկերը որոշակիորեն փոխվի: Մենք չգիտենք՝ ինչպիսի ընտրական վարքագիծ կդրսևորեն այս ընտրողները: Մյուս կողմից արդյունքների վրա, անշուշտ, կազդի նաև վարկանիշային քվեարկությունը: Դժվար է հստակ գնահատել, թե քանի տոկոս են կազմում այն ընտրողները, ովքեր ապրիլի 2-ին կքվեարկեն կոնկրետ անձ-թեկնածուին՝ չկարևորելով ինչ քաղաքական ուժ է ներկայացնում նա: Մի խոսքով, դեռևս շատ հարցեր այս առումով օդից կախված են և քաղաքական սոցիոլոգիան այս պահին, կարող է միայն մոտավոր տենդենցներ վերհանել: