Ձեր վստահելի աղբյուրը

Xocali.net կայքը շարունակում է մերկացնել 1992 թվականի Աղդամյան դեպքերի հետ կապված ադրբեջանական քարոզչության կեղծարարությունները: Կայքը տեսագրություն է հրապարակել, որտեղ նախկին նախագահ Այազ Մութալիբովն «Ալ Ջազիրա» հեռուստաալիքի թուրքական ծառայությանը պատմում է Խոջալուի ողբերգության պատճառների, այդ ժամանակվա քաղաքական գործընթացների ու հատկանշական պահերի մասին: Մասնավորապես, ուշադրության է արժանի Մութալիբովի մեկնաբանությունը Խոջալուի առնչությամբ: Հատկանշական է, որ Ադրբեջանի նախկին նախագահի մտքերը համահունչ են «Նեզավիսիմայա գազետա»-ին 1992 թվականին տված հարցազրույցին, որում էլ նա սույն իրադարձություններում մեղադրում է իր քաղաքական ընդդիմախոսներին:

Մեջբերում ենք Մութալիբովի խոսքերն առանց փոփոխությունների.

«Ալ Ջազիրայի» հարցը. Խոջալուի սպանդի պատմությունը կատարվել է Ձեր նախագահության օրոք: Արդյոք հնարավո՞ ր էր կանխել Խոջալուի դեպքերը:

Այազ Մութալիբով. Խոջալուի դեպքերն իրականում շատ վատ են ազդել ադրբեջանցի ժողովրդի վրա, այդ ժամանակ ադրբեջանական ժողովուրդն ընկել էր հոգեբանական ճնշման տակ, և այդ ժողովուրդը` վիրավոր, սարսափահար, հարկադրված էր Ժողովրդական ճակատի միջնորդությամբ իմ դեմ դուրս գալ: Քանի որ ես նախագահ էի, ինձ էլ էին ասում` ինչու՞ նրանց չպաշտպանեցիր:

«Ալ Ջազիրայի» հարցը. Ինչու՞ Դուք նրանց չպաշտպանեցիք:

Այազ Մութալիբով. Իսկ ինչպե՞ս պաշտպանեի: Մի՞թե մենք կռվում էինք Ղարաբաղում: Իսկ Խոջալուն Ղարաբաղում է տեղակայված: Մի՞թե մենք կարող էինք մտնել Ղարաբաղ: Ո´չ:

«Ալ Ջազիրայի» հարցը. Դուք ինչու՞ չէիք կարող մտնել Ղարաբաղ: Չկա՞ր բավարար աջակցություն, կռվող մարդկային ուժե՞ր:

Այազ Մութալիբով. Կար, ամեն ինչ էլ կար: Այլ կերպ ասած, նպատակն այն էր, որ սահման հատվեր Աղդամի շրջանում` Ասկերանի հարևանությամբ, այնտեղ փախստականների պաշտպանության համար անհրաժեշտ էր ընդամենը մեր դեմ դուրս գալ, մենք ամեն ինչ էլ ունեինք:

«Ալ Ջազիրայի» հարցը. Ինչու՞ չստացվեց:

Այազ Մութալիբով. Որովհետև պայքար էր գնում իշխանության համար (չի կարողանում թաքցնել զայրույթը- նշ. ): Որքան որ վատ է Մութալիբովի համար, այդքան էլ լավ է Մութալիբովի հակառակորդ քաղաքական կառույցների համար: Այո, այո…դա էլ հենց մեր ազգային հայեցահամակարգն է. Այո´…

Հատկանշական է, որ Մութալիբովը խորամանկում է` փորձելով ընթերցողին համոզել նրանում, որ Ղարաբաղ մուտք գործել իրենք չէին կարող: Շուշին ևս Ղարաբաղում էր, այնուհանդերձ, այնտեղ տեղակայված էին Ադրբեջանի զորքերը և այնտեղից ամեն օր կրակ էին բացում կանանցով ու երեխաներով լի Ստեփանակերտի վրա, այդ թվում` նախորդ` «ոչ ռազմական» «Օղակ» գործողության հետևանքով ծածկից զրկված փախստականների ուղղությամբ: Ադրբեջանական ռազմականացված միավորումները ոչ միայն «կարող» էին, այլև բազմիցս մուտք էին գործել Ղարաբաղ` ձգտելով բնաջնջել հայկական բնակչությանը:

Հիշեցնենք, որ 1992 թվականի փետրվարի 26-ին Արցախյան պատերազմի ընթացքում Աղդամ քաղաքի մատույցներում չբացահայտված պայմաններում մահացել է 200-300 հոգի` ըստ Human Rights Watch միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպության տվյալների, որոնց Ադրբեջանի իշխանությունները մտածված կերպով պահում էին մարտական գործողությունների կիզակետում: Խոջալուն հանդիսանում էր այն 5 կրակակետերից մեկը, որտեղից ինտենսիվ կրակ էր բացվում շրջափակված Ստեփանակերտի ուղղությամբ: Խոջալուի բնակչությունն ամիսներ շարունակ բռնի կերպով պահվում էր բնակավայրում և մտածված չէր տարհանվում Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից` հետագայում նրանց որպես «կենդանի վահան» օգտագործելու նպատակով:

Խոջալուի բնակիչները, որոնք լքել էին բնակավայրը ԼՂՀ Ինքնապաշտպանական ուժերի տրամադրած մարդասիրական միջանցքով, անարգել անցել են ավելի քան 10 կմ` հասնելով ադրբեջանական ուժերի կողմից վերահսկվող Աղդամ քաղաք: Ավելի ուշ ադրբեջանական զորքերի տեղակայման վայրից ոչ հեռու հայտնաբերվել են բնակավայրի մահացած բնակիչների դիերը: Զոհերի ստույգ թիվը դեռևս անհայտ է, քանի որ պաշտոնական Բաքուն հրապարակում է միմյանց հակասող թվեր: Ադրբեջանի խորհրդարանի` այս բնակիչների ողբերգական մահվան հետաքննությամբ զբաղվող հանձնաժողովը ցրվել է Հեյդար Ալիևի հրամանով, իսկ հետաքննական նյութերը գաղտնիացված են:

Նյութեր թեմայի շուրջ
Հետազոտություն. Բաքվի քարոզչության կեղծարարությունների մերկացումն ու Խոջալուի դեպքերի իրական մեղավորները
Ադրբեջանական քարոզչամեքենան հասուն տղամարդուն ներկայացնում է 6-ամյա երեխա և «Աղդամյան դեպքերի զոհ»
Ադիբեկյան. Աղդամյան դեպքերում Ադրբեջանը փնտրում է ինդուլգենցիա` հայերի դեմ հետագա գազանություններ իրականացնելու
Թե ինչպես են «գերեվարված» ադրբեջանցու մոտ ականջներ «աճել»