Ձեր վստահելի աղբյուրը

Երկուշաբթի օրը թուրքական կառավարությունը ցավակցություն է հայտնել հայկական ջարդերի ժառանգներին, որոնք տեղի են ունեցել 1915 թվականին, երբ Օսմանյան կայսրությունը սկսել էր ահաբեկման եւ վայրագությունների արշավ: Արեւտմյան աշխարհի բազմաթիվ երկրներ դա որակել են որպես 20-րդ դարի առաջին ցեղասպանություն, գրում է Los Angeles Times-ի ավագ թղթակից Քարոլ Ուիլիամսը:

«Այն ժամանակ, երբ աշխարհի հայերը նախապատրաստվում են, ըստ պատմաբանների, մեկուկես միլիոն կյանք խլած ջարդերի մեկնարկի տարելիցին, Թուրքիան կառչած է մնում միայն երեք տասնամյակ հետո անմարդկայնության բառապաշարում հայտնված որակավորման ժխտումից: «Ցեղասպանություն» բառի լայն սահմանումը ենթադրում է, որ բնաջնջումը ուղղված է բնակչության վերացմանը: Եվ հենց այդ դրույթի շուրջ են ժամանակակից թուրք առաջնորդները օտարվում աճող փոխհամաձայնությունից, որ իրենց օսմանցի նախնիների նպատակը հայերի բնաջնջումն էր: Պաշտոնական Անկարան ընդունել է, որ բռնություններ են իրագործվել Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկզբին, սակայն պնդում է, որ մահացած հայերի թիվը կոպտորեն ուռճացված է, եւ մահացածների մեծամասնությունը զոհ է գնացել պատերազմի եւ տեղահանության վայրագությունների»:

«Մենք եւս մեկ անգամ հարգանքի տուրք ենք մատուցում օսմանյան հայերի հիշատակին, ովքեր մահացել են 1915 տեղահանման ընթացքում, եւ կիսում ենք նրանց զավակների եւ թոռների ցավը»,- երկուշաբթի օրը իր ցավակցական ուղերձում ասել է Թուրքիայի վարչապետ Ահմեդ Դավութօղլուն:

«Միաժամանակ նա քննադատել է հայկական լոբբիի ջանքերը պատերազմական շրջանի աղետները որպես ցեղասպանության համաձայնեցված արշավ որակելու գործում. ցեղասպանության, որի պատասխանատվությունը պետք է ստանձնեն թուրք առաջնորդները եւ փոխհատուցում իրականացնեն»:

«Ամեն ինչ մեկ բառի հավասարեցնելը, ողջ պատասխանատվությունը թուրքական ազգի վրա բարդելը…. եւ այս ամենն ատելության հռետորաբանության հետ միավորելը օրինականորեն եւ բարոյապես խնդրահարույց է»,- ասել է Դավութօղլուն:

«Մեկ դար առաջ Սիրիայում տեղակայված դեսպանություններից ստացվող դիվանագիտական գրությունը վկայում են Անատոլիայից դեպի անապատ տանող ճանապարհի երկայնքով ընկած դիակների եւ սովի մատնված, արեւից այրված եւ ջրազրկված փրկվածների մասին. այն, ինչ թուրքական կառավարությունն անվանում է «վերաբնակեցում»: Հռոմի պապն ակտիվացրեց տասնամյակներ տեւող հակասությունները՝ անցյալ շաբաթ հայտարարելով, որ հայկական կոտորածը «20-րդ դարի առաջին ցեղասպանությունն է»: 23 երկրներ եւ 43 ամերիկյան նահանգներ ճանաչել են հայկական ջարդերը որպես ցեղասպանություն, ե հարյուրերորդ տարելիցին ընդառաջ ակտիվացել են նաեւ ազդակները, որ այլ երկրներ, ինչպիսին են հզոր Գերմանիան, ուրբաթ օրը կայանալիք հիշատակի միջոցառուներից առաջ կհետեւեն նրանց օրինակին: Երկուշաբթի օրը Գերմանիայի կանցլեր Անգելա Մերկելի խոսնակը հայտնել է, որ գերմանական կառավարությունն աջակցում հայկական ջարդերը ցեղասպանություն հայտարարող խորհրդարանական բանաձեւին, որի քվեարկությունը կայանալու է ուրբաթ օրը: 2008 թվականին որպես թեկնածու նախագահ Օբաման կոչ է արել ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը, սակայն ձեռնպահ է մնացել Միացյալ Նահանգների անունից եզրույթի կիրառումից՝ տեղի տալով այդ հարցում Հյուսիսատլանտյան կազմակերպությունում եւ իսլամական ծայրահեղականության դեմ պայքարում կարեւոր դաշնակից թուրքերի նրբանկատությանը: Սակայն Վատիկանի եւ Բեռլինի կողմից իրականացված անցումից հետո վերուծաբանները կանխատեսում են, որ հավանական է՝ Օբաման ուրբաթ օրը կայանալիք հիշատակի միջոցառումներին ընդառաջ կիրառի ցեղասպանություն բառը»: