Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայ ժողովուրդը դարերի ընթացքում ստեղծած իր մշակույթով այսօր էլ զարմացնում է աշխարհին: Իհարկե, այս փաստը հպարտանալու տեղիք է տալիս: Բայց ժամանակակից աշխարհի պահանջները փոխվում են, ընկալումները փոխվում են, այսինքն նաև արվեստն է որոշակի փոփոխությունների ենթարկվում: Հայկական գորգագործությունը դարերի պատմություն ունի: Ունենք գորգարվեստի հիանալի հավաքածուներ, որոնք զարմացնում են նույնիսկ արվեստի տեսաբաններին, քննադատներին, ովքեր, ամեն անգամ հայկական գորգ տեսնելիս, իրենց համար որևէ բացահայտում են անում: 

Հայկական գորգագործության անցյալի, ներկայի ու ապագայի վերաբերյալ Panorama.am-ի հարցերին պատասխանում է Հայաստանի մշակույթի նախարարի տեղակալ Արև Սամուելյանը:

-Մշակույթի նախարարությունը ինչպիսի՞ քաղաքականություն է վարում գորգագործությունը Հայաստանում զարգացնելու ուղղությամբ:
-2013 թվականին Հայաստանի կառավարության գերակա խնդիրներից էր գորգարվեստի ավանդույթերի պահպանումն ու զարգացումը: Շատ տարբեր ձեռնարկներ մեկնարկեցին, որոնք շարունակվում են նաև այսօր: Մասնավորապես, անցկացվեց «Հայկական հանգույց» առաջին միջազգային գիտաժողովը: Այդ գիտաժողովի արդյունքն է նաև Վիեննայում օրերս տեղի ունեցած Հայկական գորգարվեստի և ասեղնագործության նմուշների ցուցահանդեսը: Հրատարակվել են նաև գրքեր, ցուցադրությունների կատալոգներ, առանձին գիտական ձեռնարկներ: Շարունակվում է «Հայկական գորգի վիրտուալ թանգարանի» ներբեռման աշխատանքները: Կայքը գործում է, այժմ աշխատում ենք հետադարձ կապի վրա, որպեսզի օգտատերերը հնարավորություն ունենան իրենց հավաքածուները ներկայացնել կայքում, այնուհետև մասնագիտական խումբը քննարկումներից հետո որոշները կընդգրկի նաև հիմնական ցուցադրություն: Իրականացնում ենք ծրագրեր, որոնք անմիջապես գորգարվեստի հետ կապ չունեն, բայց նույնպես գործվածքի արվեստի անքակտելի մասն են. սեպտեմբերի 27-28-ին անցկացվելու են Եվրոպական ժառանգության օրերը Հայաստանում միջոցառումը: Շարամբյանի անվան ժողովրդական ստեղծագործության կենտրոնը պատրաստում է ուրույն ցուցադրություն. մետրոպոլիտենի կայարաններից որևէ մեկում ներկայացվելու են հայկական տարազներ:

-Տիկին Սամուելյան, այս ամենը կապ ունի հնագույն գորգերի հանրահռչակման հետ: Ի՞նչ է արվում ներկայումս գորգագործության զարգացման ուղղությամբ, որպեսզի աշխարհին ներկայանանք նաև նորով, որը, իհարկե, ամբողջությամբ չի կարող հեռանալ հնագույնից: Գորգարվեստը զարգացնելով, կարելի է նաև տնտեսական քաղաքանության մաս դարձնել՝ ապահովելով աշխատատեղեր, կոնկրետ այս դեպքում գյուղերում (նկատենք, որ սահմանամերձ գյուղերում աշխատանքով ապահովումը նաև ռազմավարական նշանակություն ունի):
-Պետությունը կարող է ստեղծել պայմաններ, հնարավորություն ընձեռել, որպեսզի անհատ ձեռներեցները կարողանան այդ դաշտում գործունեության ծավալել: Այդ առումով արդեն մի քանի տարի է մշակույթի նախարարության նախաձեռնությամբ տարեկան մեկ-երկու մարզում անցկացվում են գորգագործության դասընթացներ, այսինքն աշխատում ենք ապահովել ավանդույթների փոխանցում սերնդե-սերունդ և պահպանում: Դա է կարևոր. որպեսզի ստեղծվի նորը, պետք է իմանաս քո անցյալը, հենվես այդ անցյալի վրա: Ամբողջ աշխարհում ավանդական արվեստը, արհեստները նոր ֆորմատներ պետք է ընդունեն: Եթե 20-րդ դարասկզբին ավելի հաճախ էին գորգ գնում՝ նվիրելու համար, նաև օժիտ էին տալիս, այսօր ավելի քիչ է. եթե առնում են, ապա ինդուստրիալ արտադրության, որոշակի դիզայնի, մշակվածությամբ՝ հարմարեցնելով ինտերիերին: Բացի այս, դրան պետք է հասնել թե ֆինանսապես, թե մտային: Նման պայմաններում, պետք է համապատասխան դաշտ ստեղծել ավանդույթները չկորցնելու համար: Այսօր Հայաստանում գործում են գորգի գործարաններ, նաև Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում, որը բավականին լուրջ առաջընթաց ունի:

-Տիկին փոխնախարար, արդյո՞ք Ձեզ բավարարում է մշակույթի նախարարության վարած քաղաքականությունը կոնկրետ հայկական գորգագործության պահպանման, նաև զարգացման գործում:
-Երբ մարդն ուզում է, ստացվում է իր մոտ: Պետական պահոցներում գորգերի շատ լուրջ հավաքածուներ ունենք:

-Նոր գորգերի ստեղծման գործո՞ւմ:
-Մշակույթի նախարարության ֆունկցիան հատկապես պահպանելն է, ավանդույթներ փոխանցելը, ինչը լրջորեն կատարվում է և շարունակվում է: Պահելը, ապագա սերունդներին հասցնելը պետական քաղաքականության ամենակարևոր վեկտորներից է, այնուհետև կարևոր վեկտոր է բարենպաստ պայմանների ստեղծումը, որպեսզի արվեստը կարողանա ապահովել իր շարունակականությունը և զարգանա: Ժամանակակից գորգ ունենք, անշուշտ: Ունենք ձևավորողներ, գործում են նաև արդի մոտիվներով, ձևափոխելով վերարտադրում են հին նախշերը:

Հարցազրույցը վարեց Տաթև Մանուկյանը